دیپلماسی ایران پس از عروج رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه

دیپلماسی ایرانی: عروج شهادت گونه رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در حادثه سقوط بالگرد پس از مراسم افتتاح سد مشترک با جمهوری آذربایجان غم و اندوه در سراسر کشور را موجب شد. 

علاوه بر این مقامات کشورهای مختلف، روسای سازمان های بین المللی همراه با بخش بزرگی از ملت های اسلامی، همسایگان و آزادگان جهان، مراتب تسلیت و همدردی خود را با مسئولین و ملت ایران ابراز داشتند. 

این میزان از همدلی با کشورمان در شرایط دشوار کنونی، موضوع بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار گرفته و با مدیریت درست و بهینه از آن به عنوان سرمایه ای در جهت تداوم سیاست خارجی برادرانه و اطمینان بخش با کشورهای مختلف بهره گرفت.

طبعا شناخت علل این همسوئی به بررسی و تحلیل عمیق تری نیاز دارد اما در یک نگاه کلی می توان عناصر زیر را در برداشت و قضاوت کشورها و ملت ها در خصوص عملکرد جمهوری اسلامی و بخصوص رئیس جمهوری فقید و وزیر امور خارجه تلاشگر آن موثر دانست:

اولا به رغم تبلیغات گسترده مغرضانه و یک سویه، وجدان عمومی جهانی متوجه رویکرد اصولی و مسالمت آمیز جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی و مسائل منطقه ای و بین المللی است که با تمام توان ایجاد منطقه ای امن با مشارکت کشورها و بدون دخالت بیگانگان را طلب می کند.

ثانیا توجه دولت سیزدهم به همسایگان و احترام به جایگاه و نقش آنان زمینه ساز ارتقاء اعتماد متقابل شد. علاوه بر این هم رئیس جمهور و هم وزیر امور خارجه، اخلاق مداری و فضای دوستی را وارد مناسبات سیاسی کردند که زمینه سازی حرکت آنان برای ارتقاء مناسبات و احیانا رفع برخی سوء تفاهمات گذشته را موجب شد. در مواردی چون جمهوری آذربایجان برخورد دوستانه رئیس جمهوری و ملاقات های صمیمانه آقای امیرعبداللهیان موجب شد که تنش به وجود آمده بین دو کشور در چارچوب روابط دوجانبه و بدون دخالت دیگران مدیریت شود. بدین ترتیب مقامات باکو به تدریج از فضای تردید و سوء تفاهم خارج شده و در مسیر عادی کردن مناسبات گام بردارند و از تلاش های آنها به نیکی یاد می کنند. 

ثالثا در حوزه جهان اسلام بر حمایت از مظلوم و تاکید بر استیفای حقوق واقعی ملت ها خصوصا در موضوع فلسطین پافشاری و هم رئیس جمهور و هم وزیر امور خارجه همواره بر این مسائل تاکید ویژه کردند. این رویکرد هر چند دشواری های زیادی دارد اما شان و جایگاه رفیع جمهوری اسلامی ایران در توجه به مصالح واقعی کشورهای منطقه و  جهان اسلامی را نشان می دهد که بازتاب آن را در ابراز همدردی با حادثه شهادت رئیس جمهوری و مسئولین کشور را شاهد هستیم.

رابعا فعال بودن و پویائی سیاست خارجی ایران و پیشبرد امور برغم تحریم ها و فشارهای غرب، کشورمان را به ابزارهای قابل اتکا و بازدارنده برای تامین منافع ملی و چانه زنی از موقعیت بهتر مسلح کرده است. 

در مجموع دولت آقای رئیسی در دوره قریب به سه سال زمامداری خود توانست سیاست خارجی متوازن، احترام آمیز و برخورد صمیمانه با کشورها خصوصا همسایگان را طراحی و عملیاتی کند. علاوه بر این تقویت عناصر قدرت بازدارندگی ایران و استفاده به موقع آن در مواردی چند از جمله در تنبیه رژیم آتش افروز صهیونیستی نیز از ابعاد نمایش اقتدار ایران بود که هم در داخل و هم در صحنه منطقه ای و بین المللی بازتاب گسترده و اثربخشی داشت و جدیت ایران در صیانت از امنیت و منافع خود را به نمایش گذاشت.

با توضیحاتی که اشاره رفت می توان همدلی و انسجام ملی بوجود در اثر حادثه تلخ از دست دادن رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و سایر همراهان را به فرصتی برای تقویت روحیه ملی در داخل و همراهی و تعامل جدی تر با همسایگان و کشورهای مختلف تبدیل کرد.

در این راستا دستگاه دیپلماسی کشور باید ضمن رصد فضای کنونی برنامه ریزی لازم برای پیشبرد امور در محیطی دوستانه و بر پایه ایجاد فضای همکاری و مشارکت را فراهم کند و روند توسعه مناسبات با کشورهای مختلف را تداوم بخشد.