معنا و مفهوم سفر رئیس جمهوری عراق به ایران

دیپلماسی ایرانی: سفر هفته گذشته عبدالطیف رشید، رئیس جمهوری عراق به ایران از آن جهت اهمیت دارد که نشان می دهد واقعا رویکرد ایران نسبت به همسایگان، به ویژه عراق که نزدیکترین و عمیق ترین روابط را در میان همسایگان با آن دارد، متفاوت از دولت گذشته است. 

در اواخر دولت حسن روحانی، برهم صالح، رئیس جمهوری وقت عراق، قصد سفر به ایران را داشت که دولت آقای روحانی به دلایل مختلف چندان تمایلی به انجام آن سفر نداشت؛ از جمله اینکه در آن دولت نظر بر این بود که چون رئیس جمهور در عراق فاقد قدرت اجرایی است پس هزینه کردن برای تعامل با او نتیجه ای ندارد، در حالی که دولت باید با نخست وزیر این کشور، که قدرت اصلی را در این کشور در اختیار دارد، همواره در تعامل باشد، به ویژه که وی پیش از این هم به ایران آمده بود. این رویکرد در آن موقع بروز ناراحتی در میان عراقی ها را باعث شد، چرا که درک نمی کردند ایران که می گوید باید بیشترین تعامل را با عراق داشته باشد، چرا از انجام چنین سفری خودداری می کند. 

بعد از انتخاب ابراهیم رئیسی به سمت ریاست جمهوری و توجه ویژه ای که وی می گفت به همسایگان دارد که اولویت خود را توسعه روابط با کشورهای منطقه و همسایگان تعریف می کرد، نوع نگاه ها به ایران نیز متفاوت شد و در این چارچوب عراقی ها نیز سعی کردند آن کدورت را فراموش کنند. در آن موقع یکی از مقامات عراقی در دولت مصطفی الکاظمی، در گفت وگو با نگارنده، ضمن تبریک برای انتخاب ابراهیم رئیسی گفت که به اعتقاد عراقی ها و دیگر کشورهای عربی، حضور چهره ای مثل آقای رئیسی در راس قوه اجرایی ایران که بر گسترش روابط با همسایگان و کشورهای عربی منطقه و به خصوص عراق تاکید دارد، می تواند در گسترش روابط این کشورها با ایران بسیار مفید باشد. 

رئیس جمهوری عراق سفر خود را به ایران زمانی انجام داد که عراق به یک ثبات نسبی رسیده و تنش های سیاسی در آن فعلا فروکش کرده است. تا قبل از آن دولت در حدود 10 ماه دولت پیشبرد امور بود که کشورها از تعامل در سطح عالی با آن اجتناب می کردند چرا که آن را دولتی موقت می دانستند. بعد از آن که دولت جدید انتخاب شد و عبداللطیف رشید به جای برهم صالح و محمد شیاع السودانی به جای مصطفی الکاظمی سکان دار امور کشور شدند، چند ماهی طول کشید تا دولت جدید مستقر شود و جای پای خود را مستحکم کند. بعد از سفر السودانی به ایران، سفر رشید به تهران را می توان دومین سفر در عالی ترین سطح روابط دو کشور دانست.

بنابراین، سفر رشید به تهران و استقبال رسمی از او به معنای برخورداری عراق از جایگاه ویژه ای است که در مناسبات سیاست خارجی تهران دارد. سفری که با سفر قریب الوقوع جناب آقای رئیسی، رئیس جمهورمان کشورمان به عراق در سطح عالی تکمیل خواهد شد و بر عمق روابط ایران و عراق به عنوان دو کشور مهم همسایه در غرب آسیا و شمال خلیج فارس، خواهد افزود. سفری که می تواند در چارچوب عادی سازی روابط ایران و عربستان و گسترش روابط این دو کشور، معنا و رنگ و بوی متفاوتی نیز داشته باشد.