سیاست خارجی دولت سیزدهم

ده نکته بر ایرادات مقام بلندپایه دولت روحانی به مقاله رئیس جمهوری منتخب

لطفا منصف باشید

سید محمد حسین ملائک در نقد انتقادهای حمید ابوطالبی نسبت به مقاله دکتر پزشکیان در روزنامه تهران تایمز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انصافا بند ۴ و ۵ مطلب خود را دوباره بخوانید. چه راه حلی برای کشور در رابطه با اروپا و آمریکا جز مذاکره، پیشنهاد دارید؟ آیا شما معتقدید که ایران به سوی سلاح هسته ای رفته و آزمایش اتمی انجام دهد یا معتقدید چون لیبی تمام تجهیزات را بار کشتی کنیم به آمریکا بفرستیم؟ 

ادامه مطلب

ٰآینده پژوهی روابط تهران و کابل در دولت چهاردهم

چهار سناریو برای آینده روابط ایران و طالبان

سید محمدعلی مدرسی یزدی و علی اصغر بهشتی لتحری در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اگرچه در دولت سیزدهم رویکرد اصلی جمهوری اسلامی ایران گسترش روابط در سطح منطقه ای و نگاه به شرق و به دنبال کاهش تنش با همسایگان و ایجاد منافع مشترک منطقه ای میان خود و دیگر بازیگران بود. اختلافاتی حل نشده کماکان میان این دوکشور پابرجا ماند. از جمله مهمترین بحران در روابط میان دو کشور همسایه، اختلاف بر سر تقسیم آب است. اختلاف ایران و افغانستان بر سر حقابه رود هیرمند پدیده ای نیست که مربوط به چند سال اخیر باشد؛ بلکه ۱۵۰ سال است که ایران و افغانستان بر سر این مسئله اختلافاتی داشته اند. با به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، این روند ادامه پیدا کرد. با اینکه تهران پیش از کشورهای دیگر دست دوستی خود را به سوی این گروه دراز کرد بود، اما به نظر می رسد بحران آب و چالش های آن در مقطع زمانی کنونی تاثیر خود را بر روابط ایران و طالبان خواهد گذاشت. 

ادامه مطلب

موفقیت بالای وزارت امیرعبداللهیان

نمره وزارت امور خارجه سیزدهم بالاست

رضا توکلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دوران او شانگهای به پایان رسیده را تثبیت کرد. بریکس دور افتاده از آن را فعالانه عضو شد. روابط ایران و عربستان از سر گرفته شد. بخش قابل توجهی از منابع ارزی بلوک شده در چرخه آزادسازی قرار گرفت. سفرهای رئیس جمهوری شهید عزیز در اندونزی و مالزی و تاجیکستان و پاکستان و عراق آبرو آورد. اقتصاد از یک کار همیشه بزک شده به متن سیاست‌ها و مذاکرات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران آمد. بر موضع فلسطین آزاد پافشاری شد. به هتک حرمت قرآن در مجمع ملل متحد تاخته شد. جواز عضویت ایران در اتحادیه گمرکی اوراسیا را گرفت. مذاکرات هسته‌ای برجام متوقف نشد (که هرچند نتیجه نیافت) و نگذاشت جمهوری آذربایجان با همه‌ی نفوذ پنهان اما پیدایش تبدیل به بحران شود.

ادامه مطلب

مروری بر عملکرد دیپلماسی دولت سیزدهم

دیپلماسی ایران پس از عروج رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مجموع دولت آقای رئیسی در دوره قریب به سه سال زمامداری خود توانست سیاست خارجی متوازن، احترام آمیز و برخورد صمیمانه با کشورها خصوصا همسایگان را طراحی و عملیاتی کند.

ادامه مطلب

محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی:

دولت روحانی اهمیت سیاست خارجی را برجسته کرد/مجلس بر دیپلماسی تاثیر مستقیم می گذارد

محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: بدون اینکه دولت ها در خصوص موثر بودن روابط خارجی بر مسائل داخلی، نفیاً یا اثباتاً، اظهار نظر کنند باید گفت برای کشوری که سالانه حدود ۱۰۰ ملیارد دلار از منابع بالقوه آن از خارج تامین می شود و تاثیر اتخاذ سیاست های عوامل خارجی در ارزش پول ملی برای همگان قابل رویت است، همین خود دلیلی است بر اهمیت ویژه سیاست خارجی از جمله برجام که تلاش می کرد تحریم ها را لغو کند و سرمایه گذاری خارجی را به کشور بیاورد. با حاشیه رفتن برجام کل درآمد ارزی دولت که در اوایل دهه ۹۰ حدود  ۱۰۰ میلیارد دلار بود به ناگاه به ۷.۵ میلیارد دلار در سال ۹۹ کاهش یافت، همین نشان می دهد که برجام تا چه اندازه بر روند سیاسی و اقتصادی کشور تاثیرگذار بوده و این واقعیتی غیر قابل انکار است.

ادامه مطلب

رامین مهمانپرست در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی:

هنوز به تعادل در سیاست خارجی نرسیده ایم/دیپلماسی ما از عدم هماهنگی رنج می برد/چرا پارسال توافق نشد؟

رامین مهمانپرست در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: در رابطه با بحران هایی که پیش آمد به ویژه دو بحران روسیه – اوکراین و بحران غزه و طوفان الاقصی، من فکر می کنم در سیاست خارجی ما باید روی انسجام و اقتدار سیاست خارجی بین همه عواملی که تاثیر دارند و دخیل هستند بیشتر تاکید کنیم. من اعتقاد به جدا بودن عوامل مختلف ندارم. بحثی هم که از قبل بین دیپلماسی و میدان مطرح بود بنده این بحث را به این شکل قبول ندارم. من معتقدم که میدان بخشی از سیاست خارجی است. همان طور که بخش های اقتصادی بخشی از سیاست خارجی هستند. کما این که روابط سیاسی و روابط مستقیم نیز بخشی از سیاست خارجی محسوب می شوند. بحث های فرهنگی و اجتماعی و دیپلماسی عمومی، همگی اینها با هم می توانند یک سیاست خارجی را شکل بدهند. ولی حتما یک انسجام و هماهنگی لازم است. ما در بعضی جاها ممکن است به لحاظ دیپلماسی دفاعی یا بحث میدان توفیقاتی بزرگ به دست آورده باشیم اما چون آن هماهنگی لازم در سیاست خارجی و دیپلماسی نبوده است ما نتوانسته ایم از فواید اقتصادی آن هم بهره ببریم.

ادامه مطلب

موضعی که قابل تحسین است

موضعگیری شجاعانه رئیس دولت سیزدهم در نششت کشورهای اسلامی و عربی

یوسف رستمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با واقع نگری و در اقدامی تحسین بر انگیز با نظر اجماعی کشورهای اسلامی و عربی همراهی کرده و با راه حل تشکیل دو دولت در سرزمین فلسطین که براساس آن «اسرائیل باید به اشغال تمامی سرزمین‌های عربی در سال ۱۹۶۷ پایان داده و یک فلسطین مستقل به پایتختی قدس شرقی ایجاد شود.» را به عنوان راه حل پایان درگیری ها و صلح پایدار موافقت کرد. تصویر نمایش داده شده توسط ایران در موضوع فلسطین که توام با عقلانیت و مبتنی بر واقعیات میدانی، صورت گرفته، ناامیدی بسیاری در میان دشمنان ایران و افراد و گروه هایی که وضعیت درگیری های بی حاصل ۷۰ ساله فلسطین اسرائیل نتیجه تندروی ها و تفکرات افراطی آنها بوده را فراهم آورده است.

ادامه مطلب

از نظریه جدا بودن مذاکرات از معیشت مردم تا تئوری نگاه به شرق

ارزیابی سیاست خارجی دو ساله دولت سیزدهم

سید محمدحسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مجموع می توان گفت که تئوری "نگاه به شرق" توانایی های زیادی برای ارتقاء موقعیت کشور دارد، اما خوش خیالی اتحاد با این دو کشور و اتکاء به آنها باید مورد تجدید نظر جدی قرار بگیرد و حتی مسئولینی که چنین اعتقادی داشته اند باید مورد تجدید نظر قرار گیرند. 

ادامه مطلب

از گذشته بگذریم و از دیپلماسی حمایت کنیم

لزوم پشتیبانی از هر حرکت دولت برای پیوستن به زندگی عادی جهانی

علی ربیعی در یادداشتی می نویسد: هر چند در گذشته‌ای نه چندان دور، گروه هایی با حمایت رسانه ها و نهادهای رسمی، اجازه ندادند آنچه می‌توانست کام ملت را شیرین کند و به نفع ایران بود انجام شود، ولی امروز حق نداریم به این بهانه، هر حرکتی که ممکن است به صلاح و منفعت ایران و مردم باشد را نفی کنیم و از آن حمایت نکنیم. من، هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنم روزهایی را که عده‌ای، چه خشنود بودند از اینکه ترامپ رای خواهد آورد و برجام به ثمر نخواهد نشست. هنوز برق چشمان بعضی‌ها در خاطرم باقی مانده ‌است. با این‌حال، ما نباید این‌گونه زیست کنیم. هر اقدامی که به نفع مردم و جامعه انجام می‌شود را نه تنها باید به رسمیت شناخت بلکه باید مورد حمایت هم قرار دهیم. 

ادامه مطلب

در راستای سیاست جدید منطقه ای دولت

دوستی ایران و مصر، سخت اما شدنی

محمد علی سبحانی در یادداشتی می نویسد: ایران در ارتباط با منطقه سیاست جدیدى به کار گرفته و امروز به موفقیتی هرچند محدود رسیده‌ است. به اعتقاد من هم در سیاست بین‌المللی و هم در تداوم حل مشکلات منطقه‌ای آمادگی وجود دارد. امروز هم آمادگی حل مشکلات را از سوی مسوولان ایرانى شاهدیم و هم سفر سلطان عمان به ایران موید این موضوع است. با اینکه از ترمیم روابط ایران و مصر اطلاعات دقیقى نداریم اما به نظر می‌رسد ایران این آمادگی را پیدا کرده است که در جهت تنش‌زدایى قدم‌هایی بردارد.

ادامه مطلب

اولویت پنتاگونال سیاست خارجی

اعتبار، ابتکار، اقتدار، اقتصاد و ایرانیان

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که قریب دو سال از سکانداری دکتر امیرعبداللهیان در دستگاه دیپلماسی می گذرد در یک ارزیابی اجمالی می توان اذعان کرد که نحوه عملکرد مجموعه سیاست خارجی در برخی اولویتها از جمله تقویت روابط با همسایگان، عضویت در سازمان شانگهای، گسترش روابط با روسیه و چین، افزایش مبادلات خارجی بویژه با همسایگان  و ارائه تسهیلات به ایرانیان و دیپلماسی فرهنگی با موفقیت چشمگیر همراه بوده است. 

ادامه مطلب

تاکیدی بر مناسبات ویژه تهران و بغداد

معنا و مفهوم سفر رئیس جمهوری عراق به ایران

علی موسوی خلخالی می نویسد: سفر رشید به تهران و استقبال رسمی از او به معنای برخورداری عراق از جایگاه ویژه ای است که در مناسبات سیاست خارجی تهران دارد. سفری که با سفر قریب الوقوع جناب آقای رئیسی، رئیس جمهورمان کشورمان به عراق در سطح عالی تکمیل خواهد شد و بر عمق روابط ایران و عراق به عنوان دو کشور مهم همسایه در غرب آسیا و شمال خلیج فارس، خواهد افزود.

ادامه مطلب

نقدی رئالیستی بر سیاست خارجی دولت سیزدهم

سیاست خارجی ایران در ترازوی توازن

سهراب انعانی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی دولت سیزدهم که از سوی رئیس جمهوری و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با تعامل هوشمند، سیاست همسایگی و رویکرد متوازن معرفی شد، اساسا طیف وسیعی از راهبردهای پیشینی و پراگماتیستی به جای مانده در سیاست خارجی ایران یعنی رویکرد مستقل ملی، موازنه گرایی راهبردی، نگاه به شرق، تعامل گرایی، تجدیدنظرطلبی فعال، مقاومت گرایی و ائتلاف گرایی را دربرمی گیرد. در چنین رویکرد ترکیبی ما با طیف گسترده ای از موضوعات و اهداف قابل مذاکره روبه رو هستیم که بخش های مختلف سیاست خارجی باید در آن به طور فعالانه شرکت کنند.

ادامه مطلب

دلایل راهبردی اهمیت ایران از نگاه چین

اهمیتی که پکن به نگاه دولت سیزدهم می دهد

محمد سالاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر گاه بحث از روابط پکن و تهران می شود بیشر تعاملات انرژی و فروش صادرات آن به اذهان متبادر می شود حال پرسش اساسی این است که در زمانی که ایران بیشترین تحریم ها را از سمت اروپایی ها و آمریکایی ها متحمل می شود و بیشتر کشورهای غربی ابایی از تحریم آن ندارند چرا تهران برای پکن اهمیت پیدا کرده است؟ آیا منافع صرف انرژی ایران برای پکن جواب این سوال خواهد بود؟

ادامه مطلب

همایشی که با حضور مقامات و نخبگان سیاسی برگزار شد

سی‌سال روابط ایران و تاجیکستان و دورنمای آن

در حاشیه این همایش کتب منتشر شده در با موضوع تاجیکستان و همچنین نمایشگاه عکسی از مناظر طبیعی و تاریخی تاجیکستان برگزار شد.

ادامه مطلب

بی اعتنا به فشارها

ایران در قضیه هسته‌ای به غرب پشت کرد و در سمرقند به شانگهای پیوست

دیپلماسی ایران در راستای محقق ساختن دستاوردهای سیاسی و اقتصادی به منظور فرار از فشارهای غرب فعال شده است. این بار مقصد سمرقند بود؛ یعنی جایی که نشست سران کشورهای سازمان همکاری های شانگهای برگزار و روز جمعه رسما عضویت کامل ایران در این سازمان اعلام شد.

ادامه مطلب

همچنان اراده مذاکره وجود دارد

تلاش ایران و عربستان برای حفظ فضای گفت وگو

علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: ایران در دولت سیزدهم رویکرد صحیح گسترش روابط با همسایگان را در پیش گرفته، رویکردی که کاملا منطبق با منافع راهبردی و استراتژیک کلان ایران است و می تواند بهره های بسیاری را برای آن به دنبال داشته باشد. عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی همسایگان منطقه ای ایران هستند که ارتقای روابط با آنها می تواند جایگاه ویژه ای به ایران به عنوان یکی از قدرت های مهم منطقه بدهد و  ثقل منطقه ای و بین المللی ایران را به شدت ارتقا دهد.

ادامه مطلب

آیا پارادایم بی عملی در سیاست خارجی درمان دارد؟

سایه سنگین رکود و تردید بر دیپلماسی دولت سیزدهم

سید محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در تحولات روسیه و اوکراین نیز به نظر می رسد "تردید" و "گیجی" پارادایم حاکم بر رفتار سازمان سیاست خارجی است. دستگاه سیاست خارجی دنبال چه طرحی است که از این فرصت بی سابقه به نفع کشور استفاده کند؟ سیاست نفتی و تجاری ایران در این برهه را فقط دستگاه سیاست خارجی باید برنامه ریزی کند، چه سازمانی باید با روس ها، چینی ها و حتی خود غربی ها مذاکره کند و دایره منافع را تشخیص دهد؟ اصلا تحلیل غالبی وجود دارد؟ چه برنامه ای ریخته شده است؟

ادامه مطلب