تونل‌هایی که امان بریده‌اند

نویسندگان: محمدحسین واحدی، کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی و منصوره زارع، کارشناسی ارشد علوم‌ سیاسی

دیپلماسی ایرانی: بیش از ۸ ماه از جنگ غزه می گذرد و هنوز اسرائیل نتوانسته در برابر حماس پیروزی میدانی قابل قبولی به دست آورد. جنگ ادامه دارد و جریان مقاومت فلسطینی با سرسختی به مبارزه ادامه می‌دهند در حالی که اسرائیل با وجود همه همکاری های امنیتی کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده امریکا در یک استیصال نظامی – امنیتی گرفتار شده است. بمباران‌های بی‌هدف و کشتار کور قبل از هر چیز دلیلی بر این استیصال است. بزرگترین چالش اسرائیل در این جنگ چیست؟ 

برخی معتقد هستند که بزرگترین چالش اسرائیل در جنگ با حماس تونل های آن است. در اوایل دهه ۲۰۰۰ ، ساختارهایی ایجاد شد که به مرور زمان با استفاده از فناوری های بسیار پیشرفته، به شبکه های مستحکم و عمیق تبدیل شدند و حماس رفته رفته توانست قابلیت های این تونل ها را ارتقا دهد. این تونل ها به نیروهای حماس این امکان را می دهند که از زیر زمین به نیروهای اسرائیل حمله کنند و بعد از حمله از چشم نیروهای اسرائیل ناپدید شوند.

در واقع حماس از تونل ها برای مبارزان خود و نیز انبارهای تسلیحاتی خود برای گذار مجدد به یک نیروی جنگی چریکی استفاده می کند .

از سوی دیگر اسرائیل از مکان دقیق تونل ها در زیر زمین غزه بی اطلاع است. البته رژیم صهیونیستی توانایی شناسایی یا نقشه برداری از کل شبکه تونل های حماس را ندارد. اگر اسرائیل بخواهد حماس را نابود کند باید برای نابودی آن دو سوم زیرساخت های زیر زمینی اش را نابود کند . 

این در حالی است که رژیم صهیونیستی با برخورداری از پیشرفته ترین قابلیت های نظامی در کشف و نقشه برداری، خنثی سازی و انهدام تونل ها وارد جنگ با حماس شده است. اما اینکه اسرائیل تا چه اندازه به نابودی شبکه تونل های حماس نزدیک شده و چقدر زمان می برد تا بر این تهدید غلبه کند یک مسئله اساسی برای رژیم صهیونیستی است؛ چرا که حماس با حفاری بیشتر، اسرائیل را با چالش بزرگتری در جنگ در زیر زمین روبه رو کرده است و حتی یگان های حرفه ای ارتش به دلیل ورود به این تونل ها ی بمب گذاری شده دچار خسارت جدی شده اند. بنابراین حماس با شکست فاصله زیادی دارد .

این تونل ها را معمولا یا خود گروه های مقاومت فلسطینی جهاد و حماس و... یا کشورهای دیگر مثل ایران و کره شمالی برای آنها ساخته اند. این تونل ها به نیروهای حماس این امکان را می دهد که به طور مداوم با جابه جایی نیروهای خود اسرائیلی ها را غافلگیر کنند. در این تونل ها که عمق و طول برخی از آنها به اندازه یک شهر است، انواع و اقسام موشک، بیمارستان و درمانگاه برای درمان مجروحین وجود دارد. یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه در سال ۲۰۲۱ گفت که گروه حماس حدود ۵۰۰ کیلومتر تونل در غزه دارد. از اوایل دهه ۱۹۸۰ این تونل‌ها در غزه به کار گرفته شده‌اند، یعنی کمی پس از تقسیم شهر رفح و تشکیل مرز جدید که در معاهده صلح ۱۹۷۹ بین مصر و اسرائیل به رسمیت شناخته شد. علاوه بر اینها این تونل ها توانستند رهبران حماس را مثل یحیی سنوار در خان یونس به خوبی در برابر بمباران های اسرائیل محافظت کنند، و حتی رهبران گروه حماس از این تونل ها برای جابه جایی و فرار استفاده می کنند. 

این ایده درخشان از جنگ ویتنام با آمریکا الگوبرداری شده که انقلابی در مبارزه نیروهای مقاومت اسلامی به پا کرده، زیرا که مبارزه محور مقاومت بر پایه غافلگیری است. البته اسرائیل می گوید بیشتر تونل های حماس را نابود کرده است اما طبق گزارش ها هنوز ۶۵ درصد آنها عملیاتی هستند.