تقویت همکاری ایران و روسیه توسط چین

نویسنده: ایگور سوبوتین

دیپلماسی ایرانی: مرحله فعال رزمایش دریایی سه جانبه روسیه، چین و ایران "کمربند امنیتی دریایی - 2023" در خلیج عمان از 16 مارس آغاز شد. این در حالی صورت می گیرد که امریکا و اسرائیل نگران چشم انداز وخامت اوضاع در خاورمیانه در چارچوب توسعه همکاری های نظامی ایران و روسیه و همچنین، رشد روسیه و جاه طلبی های ژئوپلیتیک تهران هستند. لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده هفته گذشته در تل آویو، این موضوع را به صراحت بیان کرد. به نظر می رسد که نگرانی ها با موضع چین که سطح مشارکت خود با روسیه و ایران را بالا می برد، افزایش یافته است.

بر اساس اعلام وزارت دفاع روسیه، در روزهای 16 تا 17 مارس، در نزدیکی سواحل ایران در منطقه بندر چابهار، مرحله دریایی رزمایش سه جانبه برگزار می شود که طی آن، شرکت کنندگان تشکیلات خود را به کار خواهند کرد. در این میان، این مانورها انرژی مثبتی به جهان و منطقه خواهد داد. همانطور که رسانه های چینی خاطرنشان کردند، در طول این رزمایش، هم مبارزه مشترک با دزدی دریایی و هم رویه های لازم برای اطمینان از ناوبری ایمن انجام می شود که ظاهرا، اصلی ترین آنها، تضمین ایمنی حمل و نقل هیدروکربن خواهد بود.

برای مسکو که مانند ایران تحت تحریم قرار دارد، این مانورها در شرایط خصومت فعال در اوکراین، نشانه حمایت از تهران است. اما این نیز نامگذاری پرچم روسیه در یک منطقه مهم انرژی جهانی بشمار می رود. ظاهرا، تصادفی نیست که روسیه در این رزمایش با یکی از مدرن ترین کشتی های نیروی دریایی این کشور به نام ناوچه ناوگان شمال «ادمیرال گورشکوف» مجهز به موشک های مافوق صوت جدید حضور دارد.

شرکت این کشور در مانورهای مشترک با ناوگان چینی همچنین، ادامه تقویت روابط سه جانبه در چارچوب مسکو – تهران – پکن و همچنین، کمک به حل وظایف ژئوپلیتیکی در خاورمیانه و آفریقا برای رهبری جدید را نشان می دهد. این ناو قبل از ورود به خلیج عمان به همراه ناوهای نیروی دریایی چین و نیروهای دفاع ملی آفریقای جنوبی دو هفته پیش در تمرینات سواحل آفریقای جنوبی در اقیانوس هند شرکت کرده است. و اکنون "دریاسالار گورشکوف" و نفتکش "کاما" ناوگان شمال باید با ناوشکن نیروی دریایی چین "نانجینگ"، ناوچه های "سهند" و "جماران"، ناوچه "بایاندور" و سایر شناورها و شناورهای نیروی دریایی ایران مشارکت داشته باشند.

گروه بندی در مانورها به طور جدی انجام شده است. پیش از این، کشتی های جنگی چین و روسیه با ترکیبی مشابه تنها یک بار برای مانور در سواحل ایران در دسامبر 2019 جمع شدند. اما در آن زمان، بخشی از وظایف نیروی دریایی چین، ایران و روسیه در اقیانوس هند حل شد و تنها تعداد کمی در خلیج عمان باقی ماندند. اکنون شرایط کاملا متفاوت است. رزمایش دریایی چین، روسیه و ایران "کمربند امنیتی دریایی - 2023" برای نشان دادن نیت این کشورها برای کنترل مشترک بر نفت اصلی جهان است.

ناوگان پنجم گروه عملیاتی نیروی دریایی امریکا همیشه در خلیج عمان حضور داشته است. اما اگر قبلا امریکایی ها فقط کشتی های تجاری چینی را در خلیج می دیدند، اکنون باید به کشتی های جنگی نیز عادت کنند. بنابراین، چین به وضوح به نیروی دریایی امریکا نشان می دهد که به یک قدرت دریایی تبدیل شده است و می تواند، همراه با روسیه و ایران، مسیرهای تجاری خلیج عمان را کنترل و محافظت کند. نفوذ و اقتدار امریکا در منطقه کاهش یافته است و نوع جدیدی از انجمن منطقه ای بین المللی در آنجا ظهور می کند که در آن مواضع روسیه و چین در حال تقویت هستند.

چین، عربستان سعودی و ایران را آشتی داده است. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به امارات متحده عربی سفر کرده است و در آنجا، وظایف مهم دیپلماتیک برای تنظیم روابط میان کشورها را حل و فصل می کنند. یک ماه پیش رئیس جمهوری ایران به همراه هیئتی تأثیرگذار به چین سفر کرد و اخیرا، ژانگ مینگ به تهران سفر کرده که در واقع، این سفر به ایران چراغ سبز است.

فعالیت نظامی – دیپلماتیک چین در خاورمیانه بر اقدامات روسیه و ایران در سوریه و همکاری نظامی – فنی آنها تاثیر مثبت دارد. بی جهت نبود که پیش از دیدار روز چهارشنبه بشار اسد از مسکو، مائو نینگ چین بیانیه ای داد که چین از امریکا می خواهد، نیروهای خود را از سوریه خارج کند و دست از غارت این کشور بردارد.

منبع: نزاویسیمایا گازتا (روسیه) / تحریریه دیپلماسی ایرانی