توپ در زمین امریکا و اروپاست

نویسنده: راجح الخوری

دیپلماسی ایرانی: چنین به نظر می رسد که ایران، هشدارها درباره شکست مذاکرات وین و همچنین سخنان آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا را که گفته واشنگتن تا ابد منتظر از سرگیری مذاکرات وین نخواهد ماند، جدی نگرفته است. روشن است که نظام ایران اکنون نیز مانند گذشته روی دو مسئله حساب باز کرده است: نخست، کاهش نفوذ آمریکا در خاورمیانه به علت خروج از منطقه از جمله عراق و همچنین خروج مفتضحانه اش از افغانستان؛ دوم، ادامه دادن ایران به غنی سازی اورانیوم بعد از توقف نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی. 

اظهارات رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در نشست شورای حکام آژانس آن هم 24 ساعت پس از سفرش به تهران، غیرمنتظره بود. گروسی گفت که تهران درباره ذرات کشف شده اورانیوم در برخی مراکز هسته ای خود توضیحی نداده و این ابهام ممکن است بر توانایی آژانس برای ارائه تضمین ها به جامعه بین المللی درباره صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران، تاثیر بگذارد.

در همین رابطه دیوید آلبرایت در گزارشی که «موسسه علوم و امنیت بین المللی» منتشر کرد، زمان مورد نیاز ایران برای دستیابی به سوخت مورد نیاز برای ساخت نخستین بمب هسته ای خود را یک ماه دیگر و زمان مورد نیاز برای ساخت بمب دوم را کمتر از سه ماه و زمان مورد نیاز برای ساخت سومین بمب را کمتر از پنج ماه اعلام کرده است. به عقیده آلبرایت، هدف ایران از افزایش سطح غنی سازی، زیر فشار قرار دادن دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا برای بازگشت به برجام است و مذاکرات وین صرفا به پوششی برای پیشبرد برنامه غنی سازی اورانیوم در ایران تبدیل شده است.

با کاهش حضور آمریکا در جنوب آسیا و خاورمیانه و آماده نبودن واشنگتن برای صرف هزینه سنگین برای مقابله با تهدیدات منطقه ای، بیم و هراسی که زمانی موجب شد ایران سرعت جاه طلبی های هسته ای خود را کُند کند دیگر وجود ندارد و سیاست ایران برای غنی سازی اورانیوم، آزمونی عملی برای سنجش اراده آمریکا و شرکای اروپایی آن است.

با گذشت هفت ماه از زمان آغاز مذاکرات وین به نظر می رسد این مذاکرات برای ایران صرفا سرپوشی بوده است تا زیر سایه آن بتواند به غنی سازی اورانیوم ادامه دهد. به این ترتیب اکنون توپ در زمین ایران نیست بلکه در زمین آمریکا و شرکای اروپایی آن است. آنها باید تصمیم بگیرند که آیا می خواهند به مذاکرات هسته ای با ایران ادامه دهند و آن را به نتیجه برسانند یا آن را رها کنند و اجازه دهند فضا بیش از آن تنش آلود و بحرانی شود.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11