برای بایدن ایران مهمتر از قضیه فلسطین و اسرائیل است

نویسنده: دان افرون (Dan Ephron)

دیپلماسی ایرانی: یادآوری: فارن پالیسی در مصاحبه‌ای با ایلان گلدنبرگ (Ilan Goldenberg)، مقام ارشد پیشین وزارت امور خارجه آمریکا در دوران باراک اوباما که در مذاکرات بین اسرائیل و فلسطین به رهبری جان کری، وزیر امور خارجه اسبق مشارکت داشت، به بررسی موضع ایالات متحده در برابر منازعه اخیر اسرائیل و فلسطین پرداخته است. مهم‌ترین نکات این مصاحبه را در اینجا می خوانید:

دولت بایدن مصمم است که به جای درگیر شدن در خاورمیانه، روی مسائل هند – اقیانوسیه و چین متمرکز شود. به همین دلیل می‌بینیم که این دولت نمایندگان ویژه‌ای را برای امور ایران و یمن تعیین کرد اما مثلا برای امور اسرائیل – فلسطین چنین نماینده‌ای ندارد. اما به نظر می‌رسد دولت آمریکا باید تمرکز بیشتری روی این مساله داشته باشد، چرا که هرگز نمی‌توان دانست این منازعه چه زمانی به مرز انفجار می‌رسد.

دولت بایدن به جز صدور بیانیه می‌تواند اقدامات دیگری هم انجام دهد و مثلا برخی از آسیب‌های وارد شده از سوی دولت ترامپ را جبران کند. بسیار مناسب خواهد بود که در شرایط کنونی، آمریکا در اورشلیم کنسولگری یا سرکنسولگری‌ای برای تعامل با فلسطینیان داشته باشد. تعطیلی این کنسولگری توسط دولت ترامپ به گزارش های میدانی ما از رویدادهای منطقه آسیب زده است.

دولت بایدن همچنین باید هر دو طرف را وادار کند که در مسیر درست گام بردارند و این اقدام با محدود کردن فعالیت‌های شهرک‌سازی اسرائیلی‌ها و ایجاد نوعی اتحاد سیاسی بین فتح و حماس امکان‌پذیر است. در این راستا باید سرمایه کافی فراهم شود و روی کمک‌های بشردوستانه به غزه تمرکز شود.

روسای جمهور آمریکا از جمله باراک اوباما همواره در زمینه شهرک‌سازی از اعمال فشار به اسرائیل خودداری می‌کردند. به نظر می‌رسد که حزب دموکرات این روزها موضع متفاوتی اتخاذ کرده است. اکنون این حزب موضع سختگیرانه‌تری دارد و به نظر می‌رسد که از اسرائیلی‌ها دلسرد شده است. 

این تغییر موضع دلایل گوناگونی دارد، از رویارویی اوباما با نتانیاهو در سال 2015 میلادی بر سر توافق هسته‌ای ایران گرفته تا همگرایی شدید نتانیاهو با ترامپ. این عوامل فضای بیشتری را برای انتقاد از نخست وزیر و فراتر از آن از اسرائیل در حزب دموکرات ایجاد کرده است. اما هنوز بخش عمده‌ای از این حزب را دموکرات‌های حامی اسرائیل تشکیل می‌دهند که در هر حال از اسرائیل پشتیبانی خواهند کرد.

گرچه دولت بایدن در روزهای اخیر، اسرائیلی‌ها را برای خویشتنداری تحت فشار گذاشته است، اما تا پیش از منازعه اخیر اسرائیل و فلسطین، اولویت اصلی سیاست خارجی دولت بایدن مساله ایران بود که در مقایسه با مساله اسرائیل و فلسطین، اهمیت بیشتری برای منافع امنیت ملی ایالات متحده دارد. به همین دلیل دولت بایدن در خصوص ایران مذاکرات صادقانه، صریح و در عین حال دشواری را با اسرائیلی‌ها داشته است و نمی‌خواهد که با مذاکرات سختگیرانه در خصوص منازعه اسرائیل – فلسطین بار اضافی بر سیستم تحمیل کند.

پیش از شروع نبرد تازه در هفته گذشته، نتانیاهو در مرز از دست دادن قدرت بود. مخالفان نتانیاهو در تشکیلات سیاسی اسرائیل به توافق تقسیم قدرت نزدیک شده بودند که می‌توانست به نخست‌وزیری 12 ساله نتانیاهو پایان بدهد. در هنگامه منازعه‌ای مانند نبرد تازه بین اسرائیل و فلسطین به نظر نمی‌رسد که سیاستمداران اسرائیلی، با گرایش های ملی‌گرایانه‌ای که دارند، بخواهند با احزاب میانه‌رو به توافق برسند. 

اما با این حال، هیچ یک از این عوامل تشکیل دولت جدید را ناممکن نمی‌کند، چرا که اسرائیلی‌ها مصمم هستند. تنها چیزی که آنها را متحد می‌کند تمایل آنها برای راحت شدن از شر نتانیاهو و خطری است که در این زمان از سوی او دموکراسی اسرائیل را هدف گرفته است.

درباره تاثیر این منازعه بر اختلاف بین فتح و حماس هم باید گفت که حماس در نبرد تازه جامه‌ رهبری را به تن کرده و در نقش مدافع بیت‌المقدس ظاهر شده و این نقش برای حماس بسیار مفید است. اما می‌دانیم که رویارویی اخیر از اورشلیم آغاز شد و هر آنچه در اورشلیم رخ داده به فتح یا حماس مربوط نیست. این مساله از خیابان‌های فلسطین و از سوی جمعیت عادی بیت المقدس شرقی شروع شد.

منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11