دو راه فوری بایدن که باید برای تغییر وضعیت با ایران و روسیه انجام دهد

نویسنده: دنیل دپتریس (Daniel DePetris) 

دیپلماسی ایرانی: جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده می خواهد بر گزینه هایی تمرکز کند که رئیس جمهوری پیشین علاقه ای به آنها نداشت: تنش زدایی با ایران و شکل دهی یک راهبرد استوار در روابط دو جانبه با روسیه.

تحریم های دولت ترامپ آسیب سختی به اقتصاد ایران، صادرات نفت خام، ورود منابع مالی و تجهیزات دارویی و پزشکی زد. با این حال، هیچ یک از اهداف مایک پومپئو، وزیر امور خارجه دولت ترامپ برآورده نشد و ایران با همه فشارها به پای میز گفت وگو نیامد. نتیجه اقدامات دولت ترامپ شکل گیری یک چرخه خود تخریبی بود. ساز و کار فشار حداکثری در هسته خودش یک راهبرد تشدید تنش بود.

در طول چهار سال گذشته روابط ایالات متحده با مسکو نه تنها بهتر از قبل نشد که بدتر هم شد. انگاره بهبود روابط با روس ها با ریاست جمهوری بایدن اندکی دشوار می نماید. در طول مبارزات انتخاباتی، بایدن روسیه را دشمن ایالات متحده خواند.

پیوستن دوباره به توافق هسته ای ساده ترین راه برای جلوگیری از تنش با ایران است. با این حال، اقدام عملی ممکن است پیچیده تر از آن چیزی باشد که به نظر می رسد. مثلا مقامات ایرانی همچنان بر جبران خسارت ها به سبب خروج ایالات متحده از برجام پافشاری می کنند. امتیازی که استقبال بایدن از آن دور از انتظار است. از سوی دیگر، ایران آماده برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آینده می شود که خود احتمالا انعطاف رئیس جمهوری کنونی را کاهش می دهد. بالاتر از همه اینها، رهبر عالی ایران است که چه بسا گرایشی برای بازگشت به دیپلماسی با ایالات متحده نداشته باشد.

این که ایالات متحده به توافق برجام وارد شود یا نه اهمیت کمتری برای امنیت ملی آمریکا نسبت به چگونگی رسیدن دو کشور به یک دستور کار کاهش تنش دارد. بایدن باید بلافاصله پس از رسیدن به قدرت با استفاده از یک میانجی مطمئن پیام روشنی را به تهران بفرستند: ایالات متحده در بازگشت به توافق جدی و افزون بر آن  خواستار به کار گیری سیاست های ملایم تری است. هدف مشترک آن است که دو کشور از پیدایش دشمنی های مشابه ابتدای ژانویه جلوگیری کنند.

از آن طرف، خوشبختانه پویش های ایالات متحده و روسیه چندان پیچیده نیستند. در حال حاضر، یک توافق کنترل تسلیحات هسته ای، New START، روی میز وجود دارد که می تواند به راحتی امضا شود. بایدن و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ممکن است در بسیاری از مسائل اختلاف نظر داشته باشند اما هر دو طرفدار تمدید توافق New START تا قبل از انقضا در فوریه سال آینده هستند. برای هر دو قدرت، تمدید این توافق به همان اندازه که برای افزایش دیپلماسی عملگرایانه در خط مقدم روابط دو جانبه مهم است برای پشتیبانی از استواری راهبردی و شفافیت نیز اهمیت دارد.

ایالات متحده و روسیه همچنان در بسیاری از مسائل مرتبط با امنیت ملی رویکردهای ناسازگاری دارند. به ویژه ورود در پهنه هایی که مسکو مدت هاست آنجا را پس از شوروی سابق گستره نفوذ خود می داند. با این حال، بی تفاوتی به آخرین توافق هسته ای ایالات متحده و روسیه بی خردی است. پاسداری از مسیرهای دیپلماتیک و جلوگیری از شکل گیری یک مسابقه تسلیحاتی هزینه زیادی ندارد.

منبع: ایندیپندنت / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11