«بنیاد دفاع از دموکراسی آمریکا»، آتش تهیه جنگ اقتصادی علیه ایران

نویسنده: رضا رسالت، کارشناس روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی: ظرف چهار دهه گذشته آمریکا برای مهار، کنترل و مقابله با ایران از گزینه های مختلفی استفاده کرده است. یکی از مهمترین این گزینه ها، گزینه تحریم در اشکال مختلف آن بخصوص تحریم اقتصادی است. برای تصویب تحریم در کنگره، عوامل متعددی دخیل و تاثیر گذارند و در این میان نقش کانون های فکری به ویژه در جلسات استماع کنگره بسیار مشهود و تاثیرگذار بوده است. کانون فکری بنیاد دفاع از دموکراسی موسوم به FDD یکی از همین منابع اثر گذار بوده که اخیرا از سوی وزارت امور خارجه ایران مشمول تحریم شده است.

فهم و ادراک سیاست خارجی مدرن بدون توجه به امور پژوهشی و نقش کانون ها، نهادها و مراکز فکری، علمی و پژوهشی دیگر به سختی امکان پذیر است و نمی توان سیاست خارجی را از امر پژوهش و دانشوری جدا ساخت. کانون های فکری نقش حساس و مهمی در روند سیاستگذاری بازی کرده اند و به عنوان عامل شتاب دهنده ایده ها، ابتکارات و اقدامات خدمت کرده اند. آنها خلاء بین جهان آکادمیک و حکومت ها را پر می کنند.

بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها  (Foundation for Defense of Democracies) با علامت اختصاری (FDD)  یک اتاق فکر و اندیشکده سیاسی مستقر در واشینگتن دی سی است که تمرکز فعالیت های آن بر امنیت ملی و سیاست خارجی است. این بنیاد نقش مهمی در شکل گیری سیاست خارجی واشینگتن و طراحی اقدامات خصمانه در قبال ایران دارد. در جنگ اقتصادی تحمیلی که اتاق فکر آن خزانه داری امریکاست، موسساتی با عناوین اندیشکده و بنیادها نقش محوری را ایفا می کنند تا کمترین تحرکات اقتصادی را به خزانه داری امریکا فهرست و گزارش دهند. در این میان نقش موسسه صهیونیستی دفاع از دموکراسی ها تعیین کننده است.

کانون فکری بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها پس از 11 سپتامبر و برای فشار به منظور جهت‌گیری تهاجمی‌تر سیاست‌ خارجی آمریکا پدید آمد. این کانون، اتاق فکر اصلی نئومحافظه‌کاران به شمار می رود. با روی کار آمدن باراک اوباما، این بنیاد فشار بر دولت او برای جنگ‌افروزی و حمایت بیشتر از اسرائیل را در اولویت کاری خود قرار داد. این بنیاد در پشتیبانی لازم از مداخله نظامی آمریکا در عراق و سیاست جنگ علیه تروریسم نیز نقش بی بدیلی داشته است. هدف ادعایی این بنیاد توسعه مبارزه سلطه جویانه علیه تروریسم و کمک به دفاع از کشورهای دموکراتیک علیه تهدیدهای آشکار"رادیکالیسم اسلامی"، عنوان شده است.

اندکی پس از تاسیس بنیاد دفاع از دموکراسی ها، این بنیاد به سرعت تبدیل به یکی از کانون های فکری جریان نومحافظه‌کار شد و در کنار موسساتی مانند؛ "موسسسه آمریکایی اینترپرایز" و "موسسه هودسون"  در شکل گیری اولیه اولویت های سیاست های خارجی دولت جرج دبلیو بوش، تاثیر بسزایی داشته است. این بنیاد مدعی است "یک بنیاد فراحزبی است که منحصراً به توسعه پلورالیسم، دفاع از ارزش های دموکراتیک و مبارزه با ایدئولوژی هایی که دموکراسی را تهدید می کنند، می پردازد." در وب سایت این بنیاد آمده است: یک جنگ جهانی علیه جوامع دموکراتیک درحال وقوع است در حالی که نظامیان با اسلحه می جنگند، این بنیاد با استفاده از ایده ها می جنگد. ما  با اسلام جنگجو و دیگر نیروهای ضد دموکراتیک با استفاده از اطلاعات تحقیقات سیاسی، روزنامه نگاری، تحقیقی، ارتباطات استراتژیک و آموزش دموکراسی و ضد با تروریسم، می جنگیم.

استفن والت، نظریه پرداز مشهور واقع گرا، در مقاله ای با عنوان "چه کسی حامی بنیاد دفاع از دموکراسی است" می نویسد؛ بنیاد نومحافظه کار دفاع از دموکراسی پیشتاز اردوگاه جنگ علیه ایران، حامی غیر ارادی جناح راست در اسرائیل و منبعی پرثمر در زمینه اسلام هراسی بوده است.

بنیاد FDD در تولیدات فکری و پژوهشی خود، به طور جزئی تر و حساس تری وارد مباحث مربوط به تحریم ایران به ویژه در زمینه تحریم انرژی شده است. به عنوان مثال "کلادیا راسِت" یکی از اعضای این بنیاد در مطلبی با عنوان؛ "چگونه ایران تحریم های بین المللی را دور می زند؟" ضمن معرفی و حتی ذکر جزئیات و آمار و ارقامی درباره شرکت های  کشتیرانی ادعا می کند که بخش عمده ای از موفقیت ایران در این زمینه، از راه تغییر پرچم و استفاده از پرچم کشورهای دیگر و همچنین تغییر نام کشتی های خود امکان پذیر شده است. 

ری تکیه و سوزان مالونی که از اعضا و کارشناسان معروف در زمینه مسائل ایران در شورای روابط خارجی هستند، در مقاله مشترکی با عنوان "تحریم ها نمی تواند بلندپروازی های هسته ای ایران را مهار کند" می نویسند: "در حالی که وضع تحریم ها علیه ایران بر مشکلات موجود ایران افزوده، اما این تحریم ها فلج کننده نبوده است. به خاطر اینکه به طور مستقیم شریان حیاتی ایران یعنی درآمدهای نفتی ایران را هدف قرار نداده است."

مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد که در جلسه استماع کنگره (کمیته فرعی امنیت ملی، دفاع میهنی و عملیات خارجی) با عنوان "بررسی پیشرفت سیاست دولت اوباما در قبال ایران" تشکیل شده بود، شرکت کرد و تمرکز بحث خود را بر موضوع تحریم ها قرار داد. او اذعان کرد که دولت اوباما موفقیتی جزئی در زمینه تحریم های انرژی ایران داشته است. وی با تاکید بر فراگیر شدن تحریم ها به محدودیت های آن نیز اشاره کرد و چین را یکی از موانع در راه تاثیرگذاری تحریم ها دانست. وی در ارائه مطالب خود راهکارهایی را برای اعمال تحریم های موثر بر فروش نفت ایران، پیشنهاد کرد تا در قوانین تحریمی آینده مد نظر قرار گیرد. وی همچنین ضمن اشاره به ارتباط بانک مرکزی با درآمدهای حاصل از نفت، بر هدف قرار دادن تحریم این بانک از سوی آمریکا تاکید کرد. 

چنانکه شاهد بودیم در دور بعدی تحریم ها (پس از این جلسه استماع) بانک مرکزی نیز مورد تحریم قرار گرفت و تحریم های جدید و شدیدتری علیه بخش انرژی ایران از سوی کنگره آمریکا وضع شد. با توجه به موارد اشاره شده به خوبی می توان دریافت که این بنیاد به عنوان آتش تهیه جنگ اقتصادی علیه ملت ایران عمل می کند و با نام متقلبانه «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» آگاهانه و عامدانه از طریق اقداماتی از قبیل تولید و انتشار دروغ، تشویق، مشورت، لابیگری و کارزار تبلیغاتی منفی به نحوی موثر در طراحی، اعمال و تشدید اثرات تروریسم اقتصادی علیه کشورمان مشارکت داشته و دارند و به شکلی جدی و فعال در جهت آسیب وارد کردن به امنیت و منافع حیاتی مردم ایران تلاش کرده و می‌کنند.