ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر خلاف خوشبینی های افراطی که اخیرا در نتیجه به ریاست جمهوری رسیدن جو بایدن در بین کارشناسان روابط بین الملل شکل گرفته است، سطح تنش ها و بحران ها نه تنها در بیشتر کانون های بحران کمتر نخواهد شد که متاسفانه بیشتر نیز خواهد شد.
ادامه مطلب
تا انتقال ریاست جمهوری از دونالد ترامپ به جو بایدن زمان زیادی باقی نمانده است. آیا سیاست های سختگیرانه رئیس جمهوری ترامپ مسیر را برای موفقیت های بزرگ دیپلماتیک رئیس جمهوری منتخب بایدن هموار ساخته اند؟ تعرفه های وارداتی اعمالی علیه چین، سیاست اعمال فشار حداکثری علیه ایران و کنار گذاشتن چندین توافقنامه بین المللی همگی در تئوری یک اهرم فشار دیپلماتیک برای بایدن ایجاد کرده و امکان بازی نقش «پلیس خوب» در برابر «پلیس بد» که ترامپ بود را فراهم آورده اند. اما این اهرم فشار در عمل به اندازه تئوری جالب توجه نیست.
ادامه مطلب
احمد وخشیته می نویسد: به نظر می‌رسد که گفتمان سیاست خارجی آمریکا در یک دهه گذشته نسبت به روسیه و چین، حول دو کلیدواژه «رقابت» و «دشمنی» متمرکز بوده است؛ در واقع پس از روی کار آمدن مجدد پوتین در روسیه که هم‌زمان بود با دوران اوباما، واشنگتن بر دشمنی با مسکو و رقابت با پکن معطوف شد؛ در دوران ترامپ هر دو کشور به‌طور سنتی تهدیدی از نگاه کاخ سفید به شمار می‌آمدند، اما گفتمان آمریکا با اندکی تغییر روبرو بود و نگاه واشنگتن به چین بر پایه دشمنی و به روسیه بر اساس رقابت دنبال شد.
ادامه مطلب
پس از آنکه جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، تصمیم گرفت آستین لوید، ژنرال بازنشسته، را برای سمت وزیر دفاع بعدی نامزد کند، بیشتر واکنش ها روی موضوع روابط نظامی-غیر نظامی متمرکز شد. آیا آستین، یک افسر بازنشسته ارتش، حقیقتا قادر به پروراندن ذهنیت لازم برای کسب اطمینان از کنترل غیرنظامی بر نیروی نظامی آمریکا را خواهد داشت؟ این مساله اهمیت زیادی دارد، اما شاید بتوان گفت مساله مهم تر به بررسی ها و برقراری تعادل در چگونگی استفاده یک کشور از قدرت نظامی مربوط می شود.
ادامه مطلب
سید علی موسوی خلخالی می نویسد: ما باید هزینه هایی را که برای اقتدار و نفوذ خود در کشورهای مختلف منطقه صرف کرده ایم را نقد کنیم و از فرصت های به وجود آمده نهایت استفاده را ببریم. ما باید ثمره دست کم چهار سال صبر خود را ببریم. شکی نیست که باید تمام تلاش خود را به کار گیریم که تحریم ها لغو شوند. اینکه چگونه چنین چیزی تحقق یابد به دست اندرکاران دستگاه دیپلماسی مربوط است. همچنین باید روی تقویت قدرت درونی خود به شدت کار کنیم. در این راستا لازم است برنامه ای را برای خود در سه بعد داخلی، منطقه ای و بین المللی تعریف کنیم و به تقویت بنیه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بپردازیم. نباید فراموش کنیم که دنیا در حرکت است و همه کشورها به راه خود ادامه می دهند. هیچ کس، حتی کشورهای دوست و نزدیک، منتظر ما نمی مانند. نباید از کشورهای دیگر عقب بیفتیم.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که دونالد ترامپ با تردد ناوهای هواپیمابر، پرواز بمب افکن های بی – ۵۲، حضور زیردریایی ها و همچنین تهدید نظامی ایران و یا دیگر تحولات مانند تردد زیردریایی‌های اسرائیل در منطقه سعی می‌کند چماق و اهرم فشاری را در اختیار جو بایدن قرار دهند. اما یقینا این چماق در دولت دونالد ترامپ روی سر ایران فرود نخواهد آمد و جنگ و تنشی صورت نخواهد گرفت، بلکه یک بازی سیاسی برای مدیریت ایران است.
ادامه مطلب
مجلس ایران به کشورهای اروپایی و ایالات متحده دو ماه فرصت داده تا تحریم ها را بردارند. ظریف گفته که دولت مجبور به اجرای این قانون است. به این ترتیب با اجرای این قانون، توافقی که چهار سال از تحریم های خفه کننده جان سالم به در برد در آستانه مرگ قرار می گیرد. بایدن می تواند بلافاصله پس از ورود به دفتر ریاست جمهوری با چند فرمان اجرایی، توافق را نجات دهد.
ادامه مطلب
احد رضایان قیه باشی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که منافع کلان سیاسی، امنیتی، اقتصادی و معیشتی کشور تعیین کننده سرنوشت لوایح FATF است، پیرامون نگاه دولت بایدن به برجام بر این باور است که بازگشت فوری به برجام و لغو بخشی از تحریم‌ها یک ابزار برای بازتعریف سیاسی و دیپلماتیک آمریکا در سطح جهان و مشروعیت بخشی به اقدامات آتی دولت بایدن خواهد بود. به این ترتیب که بایدن با بازگشت آمریکا به برجام دوباره برای خود یک مشروعیت دیپلماتیک تعریف خواهد کرد و با این بازتعریف مشروعیت دیپلماتبک به دنبال اجماع سازی علیه تهران خواهد بود که اگر ایران مطابق با آنچه که ایالات متحده آمریکا مد نظر دارد عمل نکرد، جهوری اسلامی را در یک بن بست و انزوای سیاسی و دیپلماتیک قرار دهد.
ادامه مطلب
محمود فاضلی در یادداشتی می نویسد: با آغاز به کار جو بایدن در کاخ سفید در ماه ژانویه آینده، ناتو امیدوار است که پس از دوران ریاست جمهوری ترامپ، روابط بین آمریکا و اروپا دوباره گرم شود و حضور بایدن در ریاست جمهوری، امیدها را برای بهبود روابط فرا آتلانتیک افزایش دهد. استولتنبرگ دبیرکل ناتو از برگزاری اجلاس فوق‌العاده در آغاز سال ۲۰۲۱ با حضور «جو بایدن» پس از تحویل قدرت در واشنگتن، خبر می‌دهد. بسیاری در اروپا به انتظار تغییرات اساسی در ناتو پس از سخنان سال گذشته رئیس‌جمهوری فرانسه با عنوان «مرگ مغری» ناتو هستند، عبارتی که از عمق اختلافات داخلی پیمان نظامی ناتو حکایت داشت. پاریس همچنین خواستار بازبینی در فعالیت‌ها و اهداف ناتو به‌عنوان اتحادیه نظامی است.
ادامه مطلب
تونایی بایدن برای پیشرفت در روابط با ایران جنبه بسیار مهمی از هدف او برای بازسازی پیوندهای فراآتلانتیک با بریتانیا، فرانسه و آلمان است که همگی طرف های توافق هسته ای با ایران به شمار می روند.
ادامه مطلب
احمد زیدآبادی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که بررسی مجدد لوایح باقی مانده در مجمع تشخیص مصلحت نظام لرزوما به معنای تصویب آنها، تغییر شرایط و باز شدن فضای سیاسی داخلی برای مذاکره نیست، پیرامون بازگشت بدون پیش شرط و فوری بایدن به برجام اذعان داشت که بدون شک بایدن با بازگشت فوری و بدون قید و شرط به برجام، لغو تحریم ها و تقویت اقتصاد ایران، تهران را رها نخواهد کرد که برنامه های دیگر خود مانند افزایش توان موشکی و نفوذ منطقه خود را، ذیل احیای توان اقتصادی به شکل جدی تری پی بگیرد. قطعاً جمهوری اسلامی ایران یا باید برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌های خود تضمین جدی با آمریکایی‌ها بدهد که در خصوص نفوذ منطقه ای و توان موشکی تجدید نظر خواهد کرد و یا اینکه بازگشت به برجام و لغو تحریم ها را منوط به برجام جدید و حل هر سه پرونده عمده ایران (توان هسته‌ای، توان دفاعی و نفوذ منطقه‌ای) خواهند کرد. بنابراین بازگشت فوری و بدون قید و شرط بایدن به برجام و لغو تحریم‌ها توهمی است که حسن روحانی این روزها به آن دچار شده است.
ادامه مطلب
نیازی نیست که عراق در اولویت سیاست خارجی بایدن باشد اما عاقلانه است که دولت او برای امنیت، وحدت و دموکراسی عراق در هنگامه رقابت با روسیه، چین و ایران سرمایه گذاری کند
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی بر این باور است که با موضع دیروز رهبر انقلاب درباره عدم فرصت سوزی پیرامون لغو تحریم ها به نظر می رسد که از نقطه نظر حاکمیت همه راه ها برای تصمیم گیری باز است. خصوصا که به موازات این مواضع مدبرانه رهبری، خبر بازگشت لوایح FATF به مجمع تشخیص مصلحت نظام به منظور بررسی مجدد دو لایحه پالرمو و CFT قطعاً می‌تواند یک پالس مثبت را، هم در فضای داخل و هم در سطح منطقه و جهان به همراه داشته باشد. ولی بی شک در آن سو تداوم این فضای باز سیاسی در داخل منوط به رفتار، واکنش، اقدام و تصمیمات طرف های برجامی خواهد بود. در این بین قطعاً عملکرد و کارنامه دولت جو‌بایدن نقش کلیدی خواهد داشت.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سطح استراتژی کلان، با توجه به اینکه بایدن بیشتر علاقه مند به عدم ورود به چالش های خاورمیانه است، لذا امکان دارد آماده نباشد سرمایه گذاری های زیادی روی منافع ریاض در منطقه انجام دهد.
ادامه مطلب
دونالد ترامپ برای نتانیاهو ممتاز بود. بایدن برای اسرائیل بهتر است. در مجموع، اظهارات نتانیاهو، گونه ای اخلال در آغازه کار دولت تازه آمریکا به نظر می آید که این خود می تواند به مناسبات میان متحدان آسیب برساند هرچند اسرائیل و آمریکا، پیش از این هم بر سر ایران دچار اختلاف نظر بوده اند. حتی از نگاه اسرائیل هم نتایج فشار حداکثریترامپ نتایجی درهم بوده است؛ به اقتصاد ایران آسیب زده اما ایران هم غنی سازی را از سر گرفت و به قول بایدن به توانایی داشتن مواد کافی برای ساخت بمب هسته ای نزدیک تر شد.
ادامه مطلب
تشدید و گسترش تحریم ها که الیوت آبرامز، نماینده امور ایران در وزارت امور خارجه امریکا آن را اعلام کرد با هدف تضعیف موضع ایران در مذاکرات آتی است و این تحریم ها تهران را به سمت اتخاذ موضعی سختگیرانه سوق خواهد داد و به این ترتیب برای بایدن پذیرش شروط تهران دشوار خواهد بود.
ادامه مطلب
سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درک کارگزاران جدید سیاست خارجی آمریکا و رئیس جمهوری منتخب این کشور مبتنی بر بازگشت پذیری راهبردی است. بازگشت پذیری راهبردی به فرایند و روندی در سیاست خارجی اطلاق می شود که روندها و زنجیره های رفتار راهبردی با اصل وارونه سازی به وضعیت گذشته بازگردانده می شود. بازگشت پذیری راهبردی در واقع راهکاری برای مدیریت در شرایط عدم قطعیت و عدم تعادل است؛ در چنین وضعیتی کارگزاران سیاست خارجی تلاش می کنند برای انطباق با فقدان پیش بینی پذیری، رقابت پذیری و مدیریت آشوب در حوزه های منطقه ای و بین المللی از الگوهای بازگشت پذیری راهبردی بهره بگیرند.
ادامه مطلب
یکی از مهم ترین اولویت های سیاست خارجی رئیس جمهوری منتخب جو بایدن پس از ورود او به کاخ سفید در اواخر ماه آینده، برقراری مجدد روابط با کشورها و احیای توافق هایی است که دونالد ترامپ در چهار سال گذشته آنها را نابود کرده. مهم ترین این توافق ها، توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران است که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد. اما بازگشت به این توافق برای بایدن به هیچ وجه ساده نخواهد بود.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با عطف به تغییر و تحولات جدید در منطقه و اوضاع تقریبا نامناسب اقتصادی در برخی کشورهای منطقه از یکسو و قدرت تاثیرگذاری اقتصادی امریکا در رشد اقتصادی و همچنین ارتباطات اقتصادی با دیگر کشورها نیز به نظر نمی رسد در خاورمیانه دولت ها از این روش دموکرات ها دوری گزینند و همه درهای مصالحه را به روی آنها ببندند.
ادامه مطلب
هدف ترامپ از تشدید تنش ها و اعمال تحریم ها ایجاد مانع بیشتر در برابر دولت آتی در صورت عدم پیروزی در دور دوم بوده است و این اتفاق عملا رخ داد و از زمان اعلام نتایج انتخابات و مشخص شدن پیروزی بایدن، دولت ترامپ به سرعت گام ها و تصمیم هایی برای تشدید تنش ها با ایران اتخاذ کرد.
ادامه مطلب
محمد جواد جمالی نوبندگانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که تردد و پرواز جنگنده ها و بمب افکن های آمریکایی در منطقه خاورمیانه چیز جدیدی نیست، بلکه بسته به شرایط و اقتضائات منطقه، تعداد پروازها و دفعات تکرار آن در یک بازه زمانی مشخص کاهش و یا افزایش پیدا می کند. حال با توجه به نگرانی کشورهای حاشیه خلیج فارس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن جو بایدن به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها سعی دارند با پرواز مکرر بمب افکن های خود در منطقه و افزایش دفعات پرواز آنها در بازه های کوتاه زمانی تا روی کار امدن بایدن یک نوع دلگرمی دیپلماتیک و حمایت امنیتی را از این کشورها در برابر آنچه که به زعم آنها «تهدیدات امنیتی ایران» می‌نامند، انجام دهند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که تا زمانی که تنش فعلی در مناسبات ایران و عربستان به قوت خود باقی باشد و یا در ادامه با نقش‌آفرینی مخرب صهیونیست‌ها تعمیق بیشتری پیدا کند، ریاض کمافی السابق با نقشی که در ۴ سال گذشته در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ ایفا کرده است به دنبال نقش‌آفرینی منفی، مانع‌تراشی، بهانه جویی و کارشکنی در مذاکرات خواهد بود و در کنار آن می‌تواند مشکلات و چالش‌های عدیده سیاسی، امنیتی، دیپلماتیک و اقتصادی برای تهران با تطمیع دیگر کشورها در کاهش روابط با ما ایجاد کند. پس بی شک جا دارد ایران به فوریت کاهش تنش با عربستان سعودی را تا پیش از روی کار آمدن جو بایدن در اول بهمن سال جاری در دستور کار خود قرار دهد. لذا بی شک پیش نیاز گفت وگوی بایدن و دولت در ایران، چه دولت روحانی و چه هر دولتی که پس از انتخابات سال آتی روی کار می آید، حل اختلافات تهران با ریاض و لزوم تنش زدایی در روابط دو کشور است.
ادامه مطلب
این گزارش که توسط نهاد کنفرانس امنیتی مونیخ (مهمترین نهاد فرادولتی آلمان در سیاست خارجی و امنیتی) در ماه اکتبر ۲۰۲۰ منتشر شده است و ادراک یا چشم اندازهای مقامات آلمان و کارشناسان نزدیک به آنها را بازتاب می دهد، می تواند به سوالات مطرح شده پاسخ دهد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: اخوان المسلمین ادعا دارند که با امریکایی ها ارتباطات نزدیک دارند که این ارتباطات با حزب دموکرات بیش از حزب جمهوریخواه است. حتی همکاری های امنیتی با یکدیگر دارند. همچنین آنها توانسته اند نفوذ خود را در مراکز قدرت کشورهای مهمی چون انگلیس و فرانسه حفظ کنند که این مساله می تواند بیش از پیش به کمک آنها برای بازگشت به قدرت بیاید.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: مساله اصلی در آنچه اروپا از تهران می‌خواهد، همانی است که دولت ترامپ با خروج از برجام و انجام گفت‌وگو براساس توافق‌های فراتر از برجام می‌خواست. حال پرسش این است که آیا «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملی» که مجلس در ۱۱آذر ماه جاری تصویب کرد، می‌تواند اروپائیان را در موضع انفعال قرار دهد؟ آیا اجرای این طرح خواهد توانست از شمار بازیگرانی بکاهد که پیش‌بینی می‌شود در آینده مقابل مواضع ایران صف‌آرایی‌کنند؟
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینک گزینه های پیش روی ایران چند وجهی و سرمایه های جمع آوری شده کاملا پاسخگوی رویارویی بهینه با شرایط است و کارت های بازی بین المللی کشور کم نیست. موضوع فقط این است که چگونه باید با نگاه عمیق و بافراست به دوگانۀ "فرصت" و "تهدید"، در دوران جدید و در برخورد با آمریکای بایدن به نفع منافع بلند مدت ملی و حفظ کیان کشور وارد عمل شد.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با نگاهی به تحولات منطقه می توان به این نتیجه رسید که در پی اعلام نتیجه انتخابات آمریکا، قدرت‌های رقیب منطقه‌ای همگی دست به دست هم داده اند تا با ایجاد انواع تهدیدات سنتی و مدرن، معمای امنیتی را هر چه بیشتر برای جمهوری اسلامی ایران پیچیده کنند و با قرار دادن ایران در تنگنا، قدرت مانور و چانه زنی کشور در برابر دولت جدید آمریکا را کاهش دهند. چنین وضعیتی سبب بروز برخی اختلاف نظرها در داخل کشور شده و نوعی دوگانگی ایجاد کرده است؛ گروهی طرفدار پاسخ سخت و کوبنده هستند و برخی دیگر بر ادامه سیاست «صبر استراتژیک» حداقل تا پایان دوران ترامپ تأکید می کنند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شلیک به برجام و هدف قرار دادن اعتبار ایران به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه هر دو آشکارا در پی بستن راه دیپلماسی هستند. با این نیت که دولت آینده آمریکا مستاصل شود و خشم ایران برای نشان دادن واکنشی فوری و احساسی برانگیخته شود.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که در صورت عملیاتی شدن طرح مجلس احتمالا شاهد فعال شدن مکانیسم ماشه توسط اروپایی ها خواهیم بود، در خصوص هدف یا اهداف مجلس در پیش کشیدن این طرح اذعان داشت که طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها، چه با هدف انتخابات ۱۴۰۰ و در اختیار گرفتن کرسی پاستور بوده، چه با هدف اینکه دولت را در چند ماه پیش رو در زمینه دیپلماسی و مذاکره ناکام بماند تا به توفیقی دست پیدا نکند یا هر هدف دیگری که پشت کشیدن این طرح، تصویب کلیات آن و ابلاغش به دولت وجود داشته باشد، در شرایط کنونی منافع کشور را تامین نخواهد کرد.
ادامه مطلب
تغییر وزیر دفاع آمریکا و جایگزین کردن او با مارک اسپر در راس پنتاگون پس از انتخابات حتی اگر به منظور آمادگی برای استفاده از ارتش در داخل انجام شده باشد اما بی تردید دونالد ترامپ به این مسئله نیز فکر کرده است که می تواند از این طریق اختیارات خود به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح را با آزادی بیشتری انجام دهد. احتمالا هدف اصلی دور جدید سفرهای جرد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ به کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز تدارک برای این عملیات باشد. هر چه باشد پنجاه روز باقی مانده تا ریاست جمهوری بایدن با خطرات بزرگی مخصوصا در خاورمیانه محاصره شده رو به روییم.
ادامه مطلب