عادی سازی روابط اسرائیل و کشورهای عربی در جنوب خلیج فارس زنگ خطر را برای ایران به صدا درآورده است. تهران در سال های اخیر از طریق نیروهای دوست در حوالی اسرائیل حضور پررنگی داشته و به نظر می رسد اکنون این تل آویو است که بیش از هر زمان دیگری ایران را در محاصره در آورده است.
ادامه مطلب
تنش ها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از چندین سال آتش بس نسبی با درگیری های گاه و بیگاه در منطقه مورد مناقشه ناگورنو-قره باغ و مناطق مجاور آن در روزهای اخیر به یک درگیری نظامی بین دو کشور کشیده شد که بالقوه پیامدهایی برای منطقه دارد و می تواند به بی ثبات بیانجامد.
ادامه مطلب
علیرضا محرابی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که آذری های داخل کشور در دام اردوغان پیرامون مناقشه قره باغ نیفتند، پیرامون موضع درست تهران در برابر مناقشه قره باغ بر این باور است که بهترین استراتژی جمهوری اسلامی ایران در قبال مناقشه قره باغ راهبرد «بی طرفی فعال مبتنی بر درگیر کردن سازمان های بین المللی» است. ذیل این سیاست، جمهوری اسلامی ایران در عین اینکه در قبال مناقشه قره باغ، هم در برابر ارمنستان و هم در قبال جمهوری آذربایجان موضع بی طرف را در پیش می گیرد، باید تلاش های جدی دیپلماتیکی هم برای درگیر کردن ظرفیت های سازمان ها، نهادها، ارگان ها و دیگر بازیگران بین المللی برای حل وفصل نهایی این مناقشه را در دستور کارخود قرار دهد.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آن سیاستمردان و روشنفکرانی نیز که ترقی امارات جنوبی خلیج فارس را نمایان می کنند، آیا خود حاضرند تن به نوع حکمرانی دست نشانده، یکه تاز و غیر دموکراتیک امثال شیخ زاید بدهند؟ واقعا می توانند؟
ادامه مطلب
احد رضایان قیه باشی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که ترور سردار سلیمانی اکنون به عنوان مهمترین مانع در انجام مذاکرات بین تهران و واشنگتن عمل می‌کند. در خصوص میزان تعیین کنندگی پیروزی یایدن و یا ترامپ در انتخابات بر کاهش مشکلات اقتصادی ایران معتقد است که اساساً پیروزی جو بایدن یا دونالد ترامپ به صورت چشمگیر و در کوتاه مدت نمی تواند تاثیر شگرفی در حل و فصل و نهایتا کاهش مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم داشته باشد. اگر چه این احتمال وجود دارد که در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ما شاهد واکنش مثبت روانی بازار، به خصوص در حوزه ارز البته به صورت کوتاه مدت باشیم. اما در میان مدت و بلند مدت حضور بایدن هم نمی تواند وضعیت را تغییر دهد. چون قطعاً جو بایدنی که اکنون در فضای تبلیغات انتخاباتی شعار بازگشت به برجام را سر می دهد با جو بایدنی که در صورت پیروزی به عنوان رئیس جمهور در کاخ سفید حضور پیدا خواهد کرد، متفاوت خواهد بود و بدون پیش شرط و رسیدن به منافع آمریکا، اقدامی در رابطه با بازگشت به برجام و لغو تحریم های ایران نخواهد داشت.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اختلاف بر سر قره باغ یکی از غامض ترین مناقشات نیم سده اخیر است که مانند مساله کشمیر و اراضی اشغالی ۱۹۶۷ فلسطین، یافتن راه حلی پایدار و دائمی برای آن دشوار است.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی می نویسد: گفته می شود تلاش های تولید قدرت ایران در سراسر منطقه موجب رانش کشورهای عرب خلیج فارس به سوی اسرائیل جهت جستجوی امنیت بیشتر شده است. در نتیجه همکاری نزدیک اعراب و اسرائیل ایران احساس احاطه شدن بیشتری خواهد داشت زیرا پیوند جغرافیایی دریای سرخ و دریای عرب با خلیج فارس در شبه جزیره عربستان موجب می شود تا پهنه وسیعی از جغرافیای منطقه در اختیار هم پیمانان جدید قرار گیرد. از زمانی که ایالات متحده تصمیم به سپردن سرنوشت خاورمیانه به دست کشورهای منطقه گرفته، ترکیه و روسیه نیز برای شرایط ناشی از خلا آمریکا در منطقه گام برداشته اند.
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون مسائل عراق بر این باور است که مداخله در امور عراق، نه به نفع ایران، بلکه به نفع هیچ کشوری نیست. پس تلاش تهران باید برای خاتمه دادن و کاهش تنش ها در عراق باشد تا بتواند منافع ایران را نیز تامین کند. ضمن این که انتقاد از مراجع تقلید در دیگر کشورها، آن هم شخصیتی چون آیت الله سیستانی به خودی خود حساسیت برانگیز است و می تواند واکنش منفی جامعه شیعه عراق را به دنبال داشته باشد. از طرف دیگر خود آیت الله سیستانی با اصالت ایرانی یک چهره، ظرفیت و ثروت بی بدیل فرهنگی ایران در عراق به شمار می رود. پس نباید با برخی مغازه نسنجیده این ثروت عظیم خود را از بین ببریم.
ادامه مطلب
سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نتیجه مقاومت ایران که چاره ای جز آن نبوده و نیست اینک بصورت انزوای آمریکا در سازمان ملل در مقوله بازگشت تحریم ها علیه ایران، موشک باران پایگاه نظامی آمریکا در عراق و ایجاد اختلاف در هیات حاکمه آمریکا در کنار گذارده شدن جان بولتون توسط ترامپ و ایستادگی در مقابل حجم عظیم فشارهای عربی، عبری، اروپائی و آمریکائی نمایان شده است. نتیجه مقاومت ایران مواضع افتخار آمیز مسئولان ایرانی مخصوصا در مجامع جهانی است که صراحتا بیان می کنند کارزار فشار حداکثری علیه ایران درست مانند فشارهای ۴۱ سال گذشته آمریکا و هشت سال جنگ تحمیلی بدون نتیجه خواهد بود.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که چه در صورت پیروزی بایدن و چه در صورت پیروزی دونالد ترامپ تنها راه حل مذاکره و کاهش تنش، بازگشت آمریکا به برجام، پایان اعمال تحریم ها و پرداخت خسارت های ناشی از اعمال تحریم‌ها در سه سال گذشته است. در کنار آن باید اروپایی ها هم به تعهدات خود مندرج در برجام عمل کنند. در این صورت ایران هم حاضر به بازگشت به برجام خواهد بود. ذیل این نکات هم فرقی نمی‌کند که در انتخابات ۱۴۰۰ چه گزینه ای با چه نگاه سیاسی روی کار بیاید. مهم تحقق این پیش شرط های مطرح شده از سوی کاخ سفید است. تا زمانی که سیاست خصمانه، تحریم‌های ظالمانه و فشارهای یکجانبه آمریکا در قبال ایران در حال پیگیری باشد، نه تنها دولت روحانی بلکه هیچ دولت دیگری در انتخابات ۱۴۰۰ حاضر به گفت وگو و مذاکره با ایالات متحده نخواهد بود. از طرف دیگر این نکته هم باید مد نظر قرار داد که مسئله مذاکرات، تعیین استراتژی در سیاست خارجی و دیپلماسی بر عهده دولت‌ها نیست، بلکه توسط شخص مقام معظم رهبری تعیین می شود.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی با اذعان بر این نکته که در سایه چالش ها و مشکلات اقتصادی و معیشتی کنونی کشور باید و به ناچار مذاکره مستقیم با آمریکا در دستور کار قرار گیرد، پیرامون تاثیر پارامتر تحولات عرصه سیات خارجی بر وضعیت معیشتی مردم بر این باور است که هیچ کس منکر آثار، تبعات و فشارهای اقتصادی و معیشتی ناشی از اعمال تحریم‌های سنگین و بی‌سابقه کاخ سفید و پیگیری سیاست فشار حداکثری ایالات متحده آمریکا بر کشور نیست. در این راستا من معتقدم که شش ماهه دوم سال جاری در خوشبینانه‌ترین حالت وضعیتی مشابه شش با ماهه اول در حوزه اقتصادی و معیشتی داشته باشد. هر چند که باید احتمال وقوع وضعیتی به مراتب بدتر از شش ماهه اول سال را هم برای مدت پیش رو تا پایان امسال در حوزه اقتصادی و معیشتی متصور باشیم. خصوصاً آنکه با نزدیک تر شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ به منظور کسب برگ برنده های بیشتر سیاست فشار حداکثری در خصوص ایران را پررنگ تر از گذشته در دستور کار قرار خواهد داد. اینجا است که پارامتر دیپلماسی و تحولات حوزه سیاست خارجی با محوریت تحریم‌های ایالات متحده آمریکا نقش بی‌بدیلی در شکل گیری چالش‌ها و مشکلات کنونی اقتصادی کشور ایفا می کند.
ادامه مطلب
داوود هرمیداس باوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر ترامپ در مسئله تمدید تحریم های تسلیحاتی، فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه های شش گانه شورای امنیت علیه ایران، آن هم در این برهه حساس انتخاباتی، شکست را بپذیرد عملاً باعث خواهد شد که اعتبار خود را در میان افکار عومی داخلی در ایالات متحده از دست بدهد و این مسئله زمینه وی را برای شکستن انتخابات پیش‌رو فراهم خواهد آورد. پس نشست مشترک دیروز با حضور چهار تن از وزرای دولت ترامپ (مایک پمپئو، مارک اسپر، ویلبر راس و استیو منوچین) تلاشی برای حفظ جایگاه دونالد ترامپ در آستانه انتخابات بود.
ادامه مطلب
به نظر می آید متغیر تنش میان واشنگتن و تهران از سوی اسرائیل مورد بهره برداری قرار گرفته است تا در صورت خروج آمریکا از صحنه خاورمیانه خود را به عنوان جایگزین مطرح کند.
ادامه مطلب
یوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که آمریکا به تنهایی می تواند در برابر شورای امنیت به منظور فعال کردن مکانیسم ماشه و احیای تحریم های این شورا (شورای امنیت) قد علم کند، پیرامون علت پافشاری کاخ سفید بر فعال شدن این مکانیسم معقتد است که این مسئله از سایه سنگین انتخابات آمریکا بر فعال شدن مکانیسم ماشه ناشی می شود.
ادامه مطلب
به رغم خطر جنگ، بحران های عمیق سیاسی، اقتصاد نابسامان و مشکلات طاقت فرسای دیگر، در کل خاورمیانه احتمالا هیچ جامعه ای قابل مقایسه با جامعه پویا و در حال پیشرفت ایران نیست. زنان از جمله نیروهایی هستند که بیشترین تغییرات را به وجود می آورند.
ادامه مطلب
مهدی مطهرنیا در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته دارد که نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و ۱۴۰۰ ایران به عنوان کاتالیزور تشدید تنش ها عمل می کند.
ادامه مطلب
بازیگران فعال این کشمکش: ترکیه، ایران، سوریه و عراق و بازیگران حامی: آمریکا، روسیه، فرانسه، اسرائیل، یونان و قبرس هستند. محور این درگیری نفت و گاز است که درگیری های دیگر اقتصادی و سیاسی با آن درهم می آمیزد.
ادامه مطلب
جعفر حق پناه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که پیرامون حمایت امارات از پ.ک.ک یک از دلایل مواضع تند آنکارا در برابر ابوظبی ذیل توافق عادی سازی روابط با اسرائیل است، پیرامون زمینه ها و بستر ایجاد اتحاد منطقه ای ترکیه و ایران بعد از توافق اخیر بر این باور است که باید شاهد افزایش سطحی از همکاری ها بین ایران و ترکیه، هم در مناسبات دوجانبه و هم در خصوص تحولات منطقه‌ای باشیم. اما این مهم نافی آن نیست که این دو کشور، هم از نظر سخت افزاری و هم از جهت تعیین حوزه نفوذ منطقه ای با هم رقابت دارند.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که با امضای توافق صلح ابوظبی و تل آویو، خاورمیانه عملا وارد دوره جدیدی از تحولات خواهد شد در خصوص این که آیا با رسمی شدن این توافق و باز شدن پای اسرائیل در امارات متحده عربی و بحرین، آن هم در کنار مرزهای ایران، تل آویو خواهد توانست موازنه امنیتی با تهران را به سود خود تغییر دهد، عنوان داشت که اقدام ایالات متحده آمریکا برای میانجیگری بین اسرائیل با امارات متحده عربی و بحرین که نهایتا شب گذشته به امضای سند توافقنامه صلح کشیده شد به منظور رسیدن به ائتلافی است که ذیل عادی سازی روابط دیپلماتیک طرفین، اولا به ارتقای امنیت اسرائیل کمک کند و از آن مهمتر یک جبهه تمام عیار امنیتی در برابر ایران ایجاد شود. اما این بار تفاوت اصلی آنجاست که این جبهه امنیتی در کنار مرزهای ایران و در منطقه فوق العاده حساس خلیج فارس شکل گرفته است.
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که واشنگتن طی دوران ریاست جمهوری ترامپ سعی داشته و دارد با حضور مرتب و مداوم جارد کوشنر، مایک پمپئو و مایک پنس و دیگر مقامات کاخ سفید در کشورهای حاشیه خلیج فارس ایران را به دشمن شماره یک امنیت و صلح خاورمیانه تبدیل کند تا از این طریق تهران به عنوان دشمن مشترک کشورهای عربی منطقه و نیز اسرائیل بدل کند. از این منظر ایالات متحده در تلاش است با تعریف دشمن مشترک برای رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شرایط را برای نزدیکی آنها به یکدیگر فراهم کند تا در نهایت پروسه عادیسازی روابط میان اعراب و اسرائیل به سرانجام برسد. در این صورت عملا موازنه امنیت بر ضد تهران خواهد بود.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگرچه حضور رژیم صهیونیستی در امارات متحده عربی و باز شدن پای صهیونیست‌ها در کنار آب های خلیج فارس، تهدیدی امنیت ایجاد کرده است، اما قطعاً نمی تواند موازنه امنیتی را به نفع رژیم صهیونیستی تغییر دهد.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که بعد از برقراری روابط دیپلماتیک امارات متحده عربی با اسرائیل و باز شدن پای تل اویو در منطقه و بیخ گوش جمهوری اسلامی ایران، معادله موازنه امنیت بین تهران و تل آویو دستخوش تغییرات جدی شده است. من نمی خواهم بگویم که این معادله اکنون به سمت کدام طرف ایران و یا اسرائیل سنگین تر شده است، اما قطعاً از این پس ما شاهد اقتضائات جدیدی در معادلات امنیتی منطقه غرب آسیا خواهیم بود. از این رو اگر به گفته جارد کوشنر و دیگر مقامات کاخ سفید، عمان، بحرین و احتمالاً عربستان سعودی هم بخواهد در آینده ای نزدیک به مانند امارات متحده عربی پروژه برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل را عملیاتی کنند من به ضرس قاطع عنوان می کنم که کفه معادله موازنه امنیت در منطقه به سمت اسرائیل سنگین تر خواهد شد.
ادامه مطلب
شرکای امنیتی آمریکا در منطقه، بویژه پادشاهی های خلیج فارس، کاستی های رویکرد خودشان در جنگ نیابتی را دریافته اند. در پی سرنگونی برخی دولت های منطقه در بهار عربی، قطر، امارات و عربستان سعودی، ناپایداری منطقه را فرصتی دیدند تا به نفوذ بیشتری دست یابند و رژیم های مخالف خود را با رژیم های دلخواه جایگزین کنند. اما آنچه (از رویکرد نیابتی این دولت ها) حاصل شد، نه یک پیروزی سریع در سوریه و لیبی بلکه گیر افتادن دولت های عربی خلیج فارس در باتلاق هایی پیچیده بود بی آنکه امیدی به پیروزی باشد.
ادامه مطلب
محسن رنانی در مقاله ای می نویسد: این روزها خدا خدا می‌کنم که بورس فرو نریزد؛ که دلار بالا نرود؛ که ترامپ بیش از این خیره سری نکند؛ که نمایندگان نوخاسته مجلس، کشور را بی ثبات نکنند؛ که تورمِ چهارنعل سربرنیاورد؛ که طاقت فقرا طاق نشود؛ که پول ها از بخش تولید به بورس بازی نرود؛ که بیکاران به خیابان نریزند؛ که کارگران اعتصاب نکنند؛ که جوانان خسته و ناامید دست به اعتراض نزنند؛ که دولت تصمیمات شتابرده نگیرد؛ که مقامات سخنرانی احساسی نکنند؛ که اسرائیل تحریکمان نکند؛ که ترامپ دوباره رای نیاورد؛ و مهمتر از همه، که خدا از غریبی خودش در این دیار، دلشکسته و ناامید نشود و درهای رحمتش را به روی ما نبندد. آه آه که این روزها چقدر همه باید مراقب باشیم.
ادامه مطلب
آرش رییسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تاکید بر داد به عنوان فلسفه فرمانروایی در ایران دگربار اهمیت تنهایی استراتژیک تاریخی ایران را نشان می دهد. در چنین سرزمینی کهن با چنین ویژگیِ پایدار، تنهایی استراتژیک ایران خود نشان دهنده درون زایی و استقلال بنیادهای امنیت ملی ایران بوده است. تکیه به درون بدین معنی است که گرانیگاه امنیت ملی ایران بر رابطه میان "دولت" و "ملت" استوار است تا روابطی استراتژیک با قدرت های بزرگ و یا گروه های غیر دولتی منطقه ای. به بیان دیگر، سنجه منافع ملی کشور را می باید در رابطه دولت و ملت ارزیابی کرد. در واقع، نظام جمهوری اسلامی باید دریابد که حکمرانان ایرانی همواره فقط یک متحد تاریخی داشته اند که آن هم "ملت ایران" بوده است.
ادامه مطلب
احمد نقیب زاده در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در نهایت ایالات متحده آمریکا در تقابل با تمام اعضای شورای امنیت و کشورهای جهان بخواهد ادعای خود را از ۲۰ سپتامبر/ ۳۰ شهریور عملیاتی کند قطعاً تبعات مخرب و منفی برای خود در عرصه جهانی به وجود خواهد آورد. پس با وجود آنکه آمریکا از قدرت لازم برای پیشبرد مواضعش مبنی بر فعال کردن مکانیسم ماشه برخوردار است، اما این پروسه برای وی چندان هم آسان نخواهد بود. چون به استناد مخالفت صریح شورای امنیت با ادعای ایالات متحده آمریکا و همچنین بلا اثر دانستن این ادعا از منظر این شورا (شورای امنیت) کشورهای عضو سازمان ملل می‌توانند به دنبال مراودات خود با ایران بعد از پایان تحریم های تسلیحاتی در خصوص خرید و فروش جنگ افزار نظامی باشند. اما باید دید که میزان حمایت شورای امنیت و همچنین توان تقابل این شورا و اعضای آن به خصوص چین، روسیه و تروئیکای اروپا با فشارهای آمریکا در این رابطه چقدر خواهد بود؟
ادامه مطلب
یوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که آمریکا به تنهایی می تواند در برابر شورای امنیت به منظور فعال کردن مکانیسم ماشه و احیای تحریم های این شورا (شورای امنیت) قد علم کند در خصوص میزان اثر گذاری بیانیه پایانی کمیسیون مشترک برجام برای رد درخواست آمریکا بر این باور است که علیرغم مخالف جدی اعضای کمیسیون مشترک برجام با درخواست آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه و بلا اثر دانستن این درخواست ذیل بیانیه دیروز چهارشنبه می تواند از ۲۰ سپتامبر/ ۳۰ شهریور در یک ادعای یکجانبه تحریم‌های شورای امنیت را بازگرداند.
ادامه مطلب
محمد فاضلی در یادداشتی می نویسد: جدایی ثروت از قدرت از بنیان‌های دموکراسی است. ثروتمندان بزرگ و شهروندان عادی باید هر کدام یک رأی داشته باشند. ثروتمندان اما در فقدان ابزارهای حکمرانی مدرن کارآمد، با نیروی پول حکومت را تسخیر می کنند و به اندازه پول‌شان – بسیار فراتر از یک رأی – بر سیاست اثر می‌گذارند. پدرخوانده های مافیایی واقعی این گونه از راه می‌رسند.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که ادعای پمپئو در خصوص احیای قطعنامه های شورای امنیت در ۲۰ سپتامبر یک بلوف سیاسی است. برای آن که دونالد ترامپ در وضعیت مناسبی، آن هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار ندارد، کاخ سفید بیش از پیش به این دست بلوف های دیپلماتیک نیاز دارد.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی با اذعان بر این نکته که بدون شک سفر رافائل گروسی، مدیر کل آژانش بین المللی انرژی اتمی به تهران مکمل پازل واشنگتن برای فعال شدن مکانیسم ماشه است، پیرامون واکنش مناسب تهران به ادعای آژانس برای بازرسی برخی اماکن هسته ای بر این باور است که باید مسئله را از ابعاد مختلف مورد ارزیابی قرار داد؛ چون هم از یک سو حساسیت های کنونی و اهداف پنهانی سفر گروسی سبب می شود که احتمالا برخی انعطاف ها در دستور کار قرار گیرد و هم از آن سوی این شائبه وجود دارد که با این انعطاف ها ما شاهد یک بدعت در افزایش بازرسی های آژانس باشیم. به هر حال تهران اکنون در یک دو راهی قرار دارد.
ادامه مطلب