
برجام در ابهام
با گذشت پنج روز از ارسال پاسخ آمریکاییها به جوابیه ایران درخصوص متن پیشنویس اتحادیه اروپا هنوز خبری از واکنش تهران نیست. بنابراین کمافیالسابق همه چیز در حد حدس و گمانهزنی سیاسی و رسانهای پیش میرود.
ادامه مطلببا گذشت پنج روز از ارسال پاسخ آمریکاییها به جوابیه ایران درخصوص متن پیشنویس اتحادیه اروپا هنوز خبری از واکنش تهران نیست. بنابراین کمافیالسابق همه چیز در حد حدس و گمانهزنی سیاسی و رسانهای پیش میرود.
ادامه مطلبقاسم محب علی تصریح کرد: آنچه مسجل است، این است که اردوغان در یک وضعیت کامل متزلزل و شکننده سیاسی در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ترکیه قرار دارد. فشارهای اقتصادی و معیشتی مهمترین چالش حال حاضر اردوغان است؛ بنابراین رئیسجمهور ترکیه از هر مسیر و هر ابزاری برای تقویت نفوذ خود و توجیه اقداماتش استفاده میکند. از یک سو به دنبال ایجاد فضا و زمینه در راستای حمله به شمال سوریه است و از طرف دیگر با نمایش دیپلماتیک و طرح ادعاهایی از برقراری روابط دیپلماتیک با دولت اسد میگوید. با این حال نباید فراموش کرد که آوارگان سوریه همواره کارت بازی برای اردوغان بودهاند. برای مثال در برهههای مختلف ترکیه سعی کرده است از مسئله آوارگان برای فشار به اتحادیه اروپا استفاده کند؛ پس مشابه این سیاست از سوی اردوغان برای پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری پیشرو وجود دارد.
ادامه مطلبتنش در یمن و مرزهای لبنان و اسرائیل به شکل روابط میان آمریکا و ایران ارتباط دارد. به این ترتیب که بلافاصله پس از امضای توافق هستهای میان دو کشور این مسئله تاثیرات خود را بر اوضاع داخلی یمن و تنش میان لبنان و اسرائیل خواهد داشت و احتمالا بر بحران اقتصادی لبنان و چه بسا روابط میان سوریه و اسرائیل تیز تاثیر بگذارد؛ زیرا کشمکش در مذاکرات کنونی طبق اطلاعات به بیرون درز کرده فقط درخصوص توافق هستهای نیست بلکه بر سر تعیین مناطق نفوذ ایران و آمریکا نیز است.
ادامه مطلبابوالقاسم دلفی تاکید دارد: مکانیسم کنونی در مذاکره غیر مستقیم با آمریکا یک مکانیسم کاملاً غلط است. یعنی وقتی در یک مسئله حساس مانند برجام فردی در سطح معاون سیاسی وزارت امور خارجه وارد گود گفت و گو می شود قطعاً حد مناسبی برای به سرانجام رساندن پرونده مهمی چون برجام نیست. چرا که عدم احیای برجام به نوعی چالش دیپلماتیک و حتی امنیتی ما با کل جامعه جهانی است. بنابراین این شیوه غلط و این سطح از گفت وگو جوابگوی مطالبات و انتظارات نخواهد بود.
ادامه مطلبشرایط پنج روز گذشته در سوریه بهواسطه سلسله حملات ایالات متحده آمریکا و نیروهای همسو با ایران و همچنین اقدامات اسرائیل شرایط پیچیدهتری را برای حصول توافق ایجاد کرده است. بهخصوص آنکه بسیاری معتقدند این دو مسئله به هم ارتباط دارد. حال باید دید در این فضای مبهم و پیچیده باید شاهد احیای برجام باشیم یا تحولات حکایت از فرسایشیشدن و حتی توقف مجدد مذاکرات دارد؟/
ادامه مطلبپاکستان از کمبود منابع انرژی رنج میبرد و در زمستان سال گذشته با بحرانی شدید به علت کمبود گاز روبرو بود. پاکستان به عنوان یک کشور در حال توسعه به منابع متنوع انرژی نیاز دارد و از این رو ایران با توجه به منابع متنوع خود و به ویژه گاز گزینه خوبی به شمار میرود.
ادامه مطلبخبر حمله نظامی آمریکا به مواضع نیروهای همسو با ایران در سوریه در حالی منتشر شده است که به نظر میرسد واشنگتن تصمیم خود را درخصوص جواب ایران به متن پیشنهادی اروپا در برجام گرفته است. آنطورکه مقامهای کاخ سفید به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفتهاند که انتظار میرود پس از پاسخ ایالات متحده به نظرات تهران پیرامون متن پیشنهادی اتحادیه اروپا دور دیگری از مذاکرات در وین برای نهاییکردن جزئیات توافق احتمالی در دستور کار طرفین قرار بگیرد.
ادامه مطلبآنگونه که به نظر میرسد، تأخیر در ارسال پاسخ نهایی آمریکا به چند عامل گره خورده است. نخستین و شاید مهمترین مانع به تلاشها و تکاپوهای اسرائیل در عدم احیای برجام بازمیگردد.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد تاکید دارد: این برجام همان برجام سال ۲۰۱۵ است. به همین دلیل نیازی به تصویب مجدد در مجلس یازدهم ندارد؛ کمااینکه اگر توافق حاصل شود، نیازی به تصویب در دیگر مجالس کشورهای عضو برجام بهخصوص آمریکا نیست، هرچند توافق پیشین هم به تصویب کنگره نرسید. اما بههرحال برجام سال ۲۰۱۵ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را به دنبال دارد، اگر دولت رئیسی و حامیانش این ادعا را دارند که برجام جدیدی شکل گرفته است باید به تصویب شورای امنیت و صدور قطعنامه دیگر منجر شود و چون به نظر میرسد چنین مسئلهای در دستور کار باشد این همان برجام سابق است.
ادامه مطلباحسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موفقیت در حوزه دیپلماسی عمومی مستلزم تغییرات بنیادین در نظام آموزش عالی کشور به خصوص در حوزه علوم انسانی برای تربیت نیروی انسانی با رویکرد میان رشته ای است. در حال حاضر دانشجویان رشته روابط بین الملل در کشور آموزش هایی به سبک و سیاق دهه ۷۰ میلادی دریافت می کنند و هنوز رویکرد میان رشته ای برای آموزش به آنها مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که این دانشجویان باید در زمینه رسانه های دیجیتال، آمار، شبکه های اجتماعی، ارتباطات و غیره نیز واحدهایی را بگذرانند.
ادامه مطلبابراهیم رزاقی تاکید دارد: طعا نمیتوان یک بازه و فرجه زمانی مشخصی را برای بازار ارز، سکه، طلا و... مشخص کرد که تا کجا و تا چه زمانی توان، گنجایش و کشش کاهش قیمتها را صرفا به دلیل تداوم فضای مثبت روانی دارد؟ اما در عین حال بدون شک نمیتوان روی بازه زمانی بیشتر از حدود یک هفته تا ۱۰ روز حساب باز کرد. اگر تا آن زمان پاسخ نهایی آمریکاییها ارسال نشود، احتمال دارد از نظر بازار این تأخیر بهمعنای رد درخواست ایران تلقی شود و دوباره قیمتها روندی صعودی به خود بگیرند/فریدون مجلسی معتقد است: ه موازات تلاشها و تنشهای اسرائیل و جریان مخالف برجام در آمریکا، اکنون طیف منتقد و رادیکال ضدبرجامی در ایران هم تا مرز استیضاح و برکناری حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه از تریبون صداوسیما پیش رفتهاند. در کنار آن برخی از نمایندگان مجلس یازدهم وابسته به این طیف ضدبرجامی نیز به دنبال هجمه علیه دولت رئیسی هستند. رسانههای وابسته به این جریان هم رویکردی انتقادی علیه دولت سیزدهم را در دستور کار دارند تا رئیسی از احیای برجام عقبنشینی کند. بنابراین اتخاذ این ادبیات از سوی رئیسجمهور کاملا طبیعی و منطقی است؛ یعنی سخنرانی دیروز رئیسی با آن ادبیات و آن جملات بیش از آنکه مصرف خارجی داشته باشد، مصرف داخلی دارد
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: هشدار یا توصیه تراژیک دولتمردان ایالات متحده امریکا و برخی تحلیلگران ایرانی برای عدم فروش پهپادهای ایرانی به روسیه را میتوان هشداری بیشرمانه به ایران قلمداد کرد که حق ایران در تجارت و البته تقویت قدرت راهبردی خود را نفی کند و ایران را به خودتحریمی و خودتخریبی دعوت میکنند.
ادامه مطلباگرچه شاید در نگاه اول سناریوی تقسیم قدرت یک سناریوی مطلوب از منظر چارچوب هماهنگی، آنهم در شرایط فعلی باشد؛ کمااینکه در برههای چارچوب هماهنگی به مشارکت حداقلی در قدرت تن داده بود، ولی در تحلیلی عمیقتر آنگونه که پیداست مقتدی صدر به کمتر از تصاحب کل قدرت و زعامت کامل بر امور عراق با حذف کامل جریان رقیب (چارچوب هماهنگی) قناعت نمیکند.
ادامه مطلبسعید محمودی بعد از مهاجرت به سوئد و ادامه تحصیل در رشته حقوق بین الملل، به عالی ترین مدارج این رشته رسید و طی این سال ها، استاد و همچنین رئیس دانشکده حقوق (۲۰۱۱-۲۰۰۹) دانشگاه استکهلم بوده است. او بعد از بازنشستگی (۲۰۱۵)، همچنان با دانشگاه استکهلم در حال همکای است. شایان ذکر است که دکتر محمودی در سال ۲۰۲۰ به دلیل خدمات شایسته و تحقیقات گسترده در زمینه حقوق دریاها، حقوق محیط زیست و حقوق بین الملل، مفتخر به دریافت نشان طلا از دست کارل گوستاو شانزدهم، پادشاه کشور سوئد شد. در گفت وگو با ایشان به سالیان دور رفته ام و در باب خاطرات و تجارب کاری وی از دوران حضور در وزارت امورخارجه به گفت و شنود پرداخته ام.
ادامه مطلبسید جلال ساداتیان به میگوید: «حتی اگر در آینده مذاکرات به نتیجه برسد و توافق حاصل شود، باز هم با وجود همراهی نسبی با این توافق، جریان مخالف برجام از هیچگونه تلاشی برای بهشکستکشاندن آن دریغ نمیکنند؛ چراکه منافع کاسبان تحریم در نبود برجام و تداوم تحریمهاست»
ادامه مطلبحشمت الله فلاحت پیشه گفت: با رصد تحولات و اتفاقاتی که در این یک سال از روابط ایران و افغانستان با بازگشت طالبان به قدرت میگذرد، بیشتر معتقدم که تهران روی اسب بازندهای به نام طالبان شرط بسته؛ چراکه طالبان در این یک سال بهخوبی روشن و اثبات کرده است که یک حکومت و جریان غیراصیل در افغانستان به شمار میرود.
ادامه مطلبعبدالمحمد طاهری اعتقاد دارد: نهاد مرکزی القاعده، طالبان را طی سالهای گذشته مدیریت کرده است. بنابراین طالبان نه تنها توان فاصلهگیری از القاعده را ندارد، بلکه تمایلی هم برای گسل میان طالبان و القاعده وجود ندارد.
ادامه مطلبجلال جلالی زاده تاکید دارد: چون جامعه سنتی نشئتگرفته از خوانش قومی و مذهبی در افغانستان در یک چرخه محدود شبهدموکراتیک تنها سبب به قدرت رسیدن چند فرد خاص شد که آنها هم در یک فساد سیاسی و مالی تنها به فکر منافع خود بودند. همین مسئله موجب شد که جامعه افغانستان هیچگونه دفاع و حمایتی برای تداوم حیات جمهوری در افغانستان نداشته باشد. لذا طالبان با کمترین انرژی و در یک حرکت شتابان و سریع توانست ارتش افغانستان و دولت اشرف غنی را شکست بدهد و حکومت دوم خود را بنا نهد.
ادامه مطلبچه عبارت «توافق قوی جدید» را اسم رمز اصولگرایان برای توجیه احیای برجام علی رغم ۹ سال حمله، توهین و تخریب بداینم یا خیر، به نظر می رسد آن چه در این شرایط ابربحرانی اقتصادی و معیشتی ایران نیاز است، نه لفاظی و ساختن عبارات برای توجیه احیای برجام توسط دولت سیزدهم و حامیانش که تسریع در روند لغو تحریم هاست. هر چند که بازار سکه، طلا و ارز نیز پیش تر به استقبال احیای برجام رفته بود و کاهش قیمت ها و سیر نزولی نرخ ها مبین این واقعیت است.
ادامه مطلباکنون فرصت گلزنی دقیقه ۹۰ رئیسی فرارسیده است، اما معلوم نیست دولت سیزدهم این گل را خواهد زد و یا بسان ادوار پیشین این فرصت هم از دست میرود؟ نهایتا با وجود آنکه ظواهر امر نشان از احیای برجام میدهد اما همانگونه که بارها گفته شد زمانی میتوان به احیای آن امیدوار بود که توافق حاصل شده باشد.
ادامه مطلبدیاکو حسینی تاکید دارد: اگر بپذیریم که بین ترور سلمان رشدی و برجام ارتباطی وجود دارد که قبول آن جای سؤال و اماواگر زیادی دارد، در این صورت من معتقدم مخالفان احیای برجام در داخل آمریکا و همچنین در اسرائیل سعی میکنند با مانور سیاسی و رسانهای ترور سلمان رشدی و ارتباطدادن این ترور به جمهوری اسلامی ایران عملا دولت بایدن را تحت فشار قرار دهند که از توافق با ایران دست بردارد.
ادامه مطلبمحمدجواد جمالی نوبندگانی تاکید دارد:حتی اگر ایران موفق به گرفتن این تضمین شود باز هم این امکان وجود دارد که PMD دوباره پیش کشیده شود. چون PMD برای آمریکا و اسرائیل اهمیت بسیار زیادی دارد، چراکه میتوانند از PMD در ابعاد مختلف استفاده لازم را ببرند.
ادامه مطلبیوسف مولایی معتقد است:گفتوگوهای برجام دیگر هیچ مسیر و روند مشخصی ندارد و از هیچ کسی هم فرمان نمیگیرد؛ چراکه قایق این گفتوگوها با هفت پاروزن عملا مسیر سردرگمی را طی میکند. به دلیل آنکه هرکدام از این هفت پاروزن در راستای اهداف و منافع خود پارو میزنند؛ بنابراین مذاکرات احیای برجام فقط دور خود میچرخد و بعد از ۱۷ ماه مذاکره، نشست وین درست در همان نقطهای قرار دارد که روز اول قرار داشت./امیرعلی ابوالفتح تاکید دارد: نمیتوان هیچگونه فرجه زمانی را چه پیش از برگزاری نشست فصلی شورای حکام و چه پس از آن برای تهران درخصوص جوابدهی به متن مدنظر اروپاییها مطرح کرد.
ادامه مطلبجلال خوش چهره در نوشتاری معتقد است: خوب یا بد، اکنون توپ به زمین تهران فرستاده شده است. لازم است تهران با درک مصلحتها و بازخوانی تجربهها سخن آخر را گفته و تکلیف بهگونهای روشن شود که یا بتوان گفت؛ برجام زمانی احیا میشود که احیا شده باشد. یا پایان برجام و فصلی دیگر در شیوه تعامل با جامعه جهانی در پیش است
ادامه مطلبجلال میرزایی تاکید دارد:چه بخواهیم و چه نخواهیم به نظر می رسد فرسایشی شدن مذاکرات، مسئله ای اجتناب ناپذیر خواهد بود. چرا که اهمیت و گستردگی برجام و مسائل مربوط به حوزه فعالیت های هسته ای ایران برای همه طرف ها به قدر جدی است که باید دقت لازم و بررسیهای جدی در خصوص متن توافق جدید به ویژه از جانب جمهوری اسلامی صورت بگیرد. بنابراین یک روند فرسایشی و زمان بر را میتوان انتظار داشت. از طرف دیگر متاسفانه به دلیل اختلافات سیاسی، حزبی و جناحی در داخل کشور که بخشی از آن را طی ۵ روز مذاکرات وین شاهد بودیم، می تواند به فرسایشی شدن با بهتر بگویم فرسایشی کردن روند مذاکرات و تاخیر در پاسخ ایران نسبت به متن توافق پیشنهاد شده منجر شود
ادامه مطلبایرانیها میتوانند با دستیابی به سازش با آمریکاییها و در نتیجه کاهش فشاری که تحریمهای آمریکا بر اقتصاد ایران وارد میکند، بهویژه علیه ترکها، شرایط را برگردانند. در نبود چنین توافقی با واشنگتن، تهران مجبور است عقب بنشیند و به احتمالات دل خوش کند. بزرگترین امید ایران این است که روسیه بخواهد ترکیه را کنار بزند. نکته مهم اینجاست که مسکو آن کنترلی که بر سیاست های ایران دارد را بر سیاست های ترکیه ندارد.
ادامه مطلبواشنگتن برای حل و فصل مشکلات امنیتی خود با روسیه و ایران به تحریم های اقتصادی متوسل می شود، اما این اقدامات به جای افزایش امنیت امریکا و منطقه، می تواند، برای آنها پیامدهای ناخواسته ای را به همراه داشته باشد.
ادامه مطلبهمانگونه که در سایه منافع ملی نباید بین رئیسی و روحانی تفاوت برای احیای برجام تفاوتی قائل شد؛ کمااینکه بین محمدجواد ظریف و حسین امیرعبداللهیان یا سیدعباس عراقچی و باقریکنی این تمایز را در نظر گرفت و همواره برای رفع تحریمها و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم از تداوم مذاکرات با هدف احیای برجام در هر دولتی و با هر نگرش سیاسی حمایت کرد؛ اما با در نظر گرفتن واقعیتهای جاری، چه در داخل و چه در سطح منطقه و جهان و نیز با توجه به تجربیات قبلی در نشست دوحه و ادوار گذشته مذاکرات وین، تنها زمانی میتوان به حصول توافق امید داشت که توافق حاصل شده باشد و زمانی به احیای برجام چشم دوخت که برجام احیا شده باشد. وگرنه تمام فضاسازیهای مثبت روانی و رسانهای از مذاکرات نمیتواند لزوما به معنای موفقیت باشد.
ادامه مطلبحمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قالب برجام در حال حاضر، بستر بالقوهای برای تنشزدایی از روابط میان ایران و غرب است. اما عدم استفاده از این بستر و یا کانالهای مشابه سبب میشود کارکرد مخالف آن فعال شود و با تنشزایی فزونتر، سطح تنشهای میان ایران و غرب را بیش از پیش کند. این مسئله زمانی بغرنجتر میشود که مکانیسم ماشه از طرف یکی از دول اروپایی فعال شود و تحریمهای سازمان ملل برگردد. آن زمان بسترهای ایجاد شده از مسیرِ راهبردهای خرد و کلان سیاست خارجی، به شدت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت و عملاً فرصتهای پیش آمده را به زمین سوخته تبدیل خواهد کرد.
ادامه مطلباعزام سفیر جدید امارات به تهران پس از حدود شش سال بدون نمایندگی دیپلماتیک در جمهوری اسلامی، یکی از ابزارهایی است که ابوظبی از آن استفاده خواهد کرد. عبدالله بن زاید، وزیر امور خارجه امارات پس از تماس تلفنی خود با حسین امیرعبداللهیان، همتای ایرانی خود گفت: «ارتقای سطح نمایندگی دیپلماتیک بین دو کشور به منظور گسترش روابط دوجانبه مهم است». در همین حال، همتای ایرانی وی از فرصت استفاده کرده و «نگرش مثبت مقامات ارشد دو کشور در مورد روابط دوجانبه» را تبریک گفت.
ادامه مطلب