ایران

ضرورت شکل گیری کریدور ترانزیتی – امنیتی آسیای میانه

راه های ایران برای مهار شیطنت کریدور ترکیه – آذربایجان – اسرائیل

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تنها یک مرور ساده بر برخی رویدادهای یک ماه اخیر منطقه آسیای میانه و قفقاز نشان می دهد، عدم افزایش تحرک جمهوری اسلامی ایران در منطقه ای که می تواند به دریای فرصت برای کشورمان مبدل شود، چگونه می تواند این بخش از جهان را به یک دریای تهدید برای ایران تبدیل کند. این فرصت سوزی قبلا در باکو رخ داد و مقامات جمهوری اسلامی باید با نکته سنجی و تیزبینی راهبردی واقع بینانه را برای مقابله با تکرار این رویداد تلخ آماده کنند.

ادامه مطلب

روابط ایران، عربستان و تحولات منطقه‌ای

خوانشی دوگانه از موضع مکرون

سیدوحیدکریمی بر این باور است که اگر ایران یک سیاست خارجی هوشمند، منعطف، دقیق، واقع‌بینانه و کارآمد را در سطح منطقه به کار بگیرد، نهایتا کشورهای منطقه و همچنین فرانسه هم مجبور خواهند شد که ایران را در برنامه‌ریزی و نگاه خود برای تحولات کشوری چون لبنان، سوریه و عراق در نظر بگیرند.

ادامه مطلب

رودخانه های موازی ولی مواج

نگاهی به دیپلماسی ایران در این دنیای پرتلاطم

احسان اقبال سعید و حسین طالبی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: جان نظرنوشت در این است که اگر ایران را به رودخانه ای عظیم و با شکوه تشبیه کنیم نمی تواند و نباید انتظار داشت که یگانه مسیر و مسیل خود را طی کند و هر صیاد در گوشه ای و بر کرانه ای ماهی خود از آن صید کند و رودخانه هم هیچ به روی خویش نیاورد، چرا که این رود خروشان است و مدعی رفتن به راه یگانگی با اقیانوس و تمیز و تمیز آب از سراب... اما در عالم واقعیت قبل از رسیدن به اقیانوس نور می توان با اغیار پر خصم یا رودهای طغیانگر سیلابی مسیری موازی در پیش گرفت و گاه به جوش و خروشی بر حریم شان نواخت تا حرمت حفظ شود اما با فاصله ای معنادار صیانت از حریم   این موجودیت یگانه را بسته و به شرایط تضمین و تمهید کرد. 

ادامه مطلب

تهران – قاهره در امتداد تهران ریاض

دیپلماسی سردرگم است

گر به پالس های مثبت دیپلماتیک مصر و اردن در کنار عربستان برای احیای روابط با ایران نگاه شود، مشخص است که تلاش ریاض، امان و قاهره به موازات آغاز مذاکرات وین و تقویت احتمال احیای برجام مطرح شد؛ اکنون که شاهد بن بست تمام عیار در گفت وگوها هسته ای هستیم و احیای توافق هست ای مطرح نیست، نمی توان به خروجی و دستاوردی در زمینه مناسبات منطقه ای به خصوص با کشورهای عربی امید داشت.

ادامه مطلب

متفاوت از قدیم معطوف به آینده

ملی گرایی که در پیش است

محمدجواد غلامرضا کاشی در یادداشتی می نویسد: نقطه طلایی این سنخ تازه فرداست نه دیروز. به جای آنکه خیال کند، ایرانی وجودی تاریخی در گذشته دارد، تصور می‌کند در حال ملت شدن است. ملت شدن یک خواست است نه یک میراث حاضر و آماده. باید برای ملت شدن بکوشد، نه اینکه به میراثی که پیشاپیش هست افتخار کند. هر کس در این فرایند نقش و جایگاهی دارد. هیچکس دست خالی نیست. اقوام هر کدام میراث ارزشمندی دارند. باید سهم خود را در احداث یک ملیت نیرومند ایفا کنند.

ادامه مطلب

در میدان گازی پارس جنوبی

قطر ۵ بر یک از ایران پیشتاز است

مجتبی لشکربلوکی در یادداشتی می نویسد: ایران دومین ذخایر گاز شناخته شده جهان را در اختیار دارد ولی کمتر از ۲٪ کل صادرات گاز جهان را در اختیار دارد. گاز نه تنها برای ما درآمد است که می تواند سپر امنیتی نیز باشد. اگر اروپا و هندوستان به گاز ما وابسته بودند به شدت روی امنیت ملی ما موثر بود. هر روز که می گذرد ما میلیون دلاری ضرر می کنیم!

ادامه مطلب

شرق از تشتت در مواضع اروپا علیه تهران گزارش می دهد

پالس متناقض، تقسیم کار یا تشتت؟!

فعلا، نه بستر برای ازسرگیری مذاکرات مهیا است و نه در آن سو هیچ کدام از طرفین حاضر در برجام هم جرات دارند که مسئولیت شکست مذاکرات احیای برجام و در ادامه تقبل تبعات و آثار خروج از پروسه مذاکرات را بپذیرند. حال این شرایط فرسایشی بیش از همه تنها فشار مضاعفی را در همه زوایا بر ایران تحمبل می کند. به دیگر سخن بر همه آشکار است تداوم این وضعیت معلق و پادرهوا بیشترین بار منفی را برای تهران به دنبال دارد.

ادامه مطلب

تندتر شدن هجمه ها علیه تهران بر سر موضوع ارسال پهپاد

زلنسکی شمشیر را از رو بسته است

سفر ۱۰ ساعته چهارشنبه هفته گذشته ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین به آمریکا و به خصوص سخنرانی ۲۵ دقیقه ای او در کنگره آمریکا و تروریست خطاب کردن دولت ایران حکایت از آن دارد که کی یف در مسیر برگشت نایذیر روابط با تهران گام برداشته است.

ادامه مطلب

چرا طرفین خوانشی دوگانه از توافق دارند؟!

برجام وارونه

نگاه یک سویه، تک بُعدی و صرف به تحولات حوزه برجام بدون درنظر گرفتن شرایط داخلی کشور به خصوص از ۲۵ شهریور و ورق خوردن صفحه تازه ای در تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، معیشتی، امنیتی و به ویژه دیپلماتیک کشور به همراه برجسته شدن موضوع حقوق بشر در ایران به موازات مسئله ارسال پهپاد به روسیه و جنگ اوکراین عملا خروجی غلطی را به دست مخاطب در این چند روز داده است.

ادامه مطلب

چرا عراق مهم است؟

نشست امان و فرصت طلایی دولت السودانی

با روی کار آمدن دولت محمدشیاع السودانی و پوست اندازی سیاسی در بغداد، برگزاری نشست همسایگان عراق در اردن با عنوان نشست «بغداد۲» هم یک فرصت طلایی را به دولت تازه نفس در بغداد داده است تا به موازات تقویت روابط با کشورهای همسایه خود در غرب آسیا بتواند نیم نگاهی به افزایش مناسباتش با اروپا داشته باشد. 

ادامه مطلب

نگاهی متفاوت به تحرکاتی در مورد برنامه جامع اقدام مشترک در روزهای گذشته

سرسام برجامی

نمی‌توان این تحلیل را نادیده گرفت و نپرسید که احیای برجام با وجود همه خبرهایی که مثبت به نظر می‌رسد، از دور که نگاهش می‌کنی، آیا هنوز در هاله تعلیق و حتی بایگانی‌شدن قرار ندارد؛ به‌خصوص آنکه نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در واکنشی تقابلی در توییتر به خبر اعلام آمادگی تهران برای ازسرگیری مذاکرات اعلام کرد، آخرین امید جمعی برای احیای کامل برجام از‌دست‌رفته و از آن مهم‌تر جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از این هم در اظهاراتی بدون آنکه به یاد بیاورد آمریکا توافق در برنامه جامع اقدام مشترک را زیر پا گذاشت، در آستانه احتمال بازگشت برجام یک بار دیگر از همان موضع مدعی شد توافق هسته‌ای با ایران دیگر مرده است؛ اما نمی‌توانیم آن را اعلام کنیم.

ادامه مطلب

ایران باید بپذیرد که توپ در زمین اوست

چالش چند لایه غرب با تهران

جلال خوش چهره در نوشتاری بر این باور است که خوب یا بد، تهران باید بپذیرد که به هر صورت اکنون توپ در زمین اوست. خروج از این وضع به ابتکارهایی محتاج است که تنها  اراده او را در هرگونه تصمیم می‌طلبد. وضع کنونی، ارتباط مستقیم به اوضاع داخل دارد. ممکن بود تا پیش از ۲۹ شهریور گذشته، تهران همان روشی را دنبال کند که رفتار معمول او در گفت‌وگوهای تجربه شده در وین بود، اما حالا در مذاکرات خود با غرب با مقولات چند لایه‌ روبروست که کار را سخت‌تر از گذشته کرده است.

ادامه مطلب

آنچه بر تاریخ معاصر ایران گذشت

بی طرفی و بی عملی

امیر بختیاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آرمانی ترین مفهومی که با بی طرفی به ذهن متبادر می شود کشور سوئیس است؛ سرزمینی که دنیا را آب ببرد اهالی اش را خواب ناز خواهد برد. جهت و سو نداشتن یا دقیق ترش در هنگامه "میان دو تن جنگ چون آتش است" در نقش سخن چین یا سیم چین فرو نرفتن همیشه هم سهل و ساده در دسترس قرار نمی گیرد. 

ادامه مطلب

بررسی مواضع سیدکمال خرازی در «سومین مجمع گفت وگوی تهران»

بازی دیپلماسی کمال!

بی شک بخش مهم سخنان دیروز دوشنبه سیدکمال خزاری در سومین مجمع گفت وگوی تهران تاکید دوباره اش بر برخوداری تهران از دانش و توان ساخت سلاح هسته ای است، حال اینکه گفته های وزیر امور خارجه اسبق ایران با حضور چند ساعته تیم فنی آژانس در تهران همراه شده است تنها دو معنی را می دهد، یا اینکه دو طرف (تهران و آژانس) در خصوص حل اختلافات پادمانی به نتیجه نرسیدند و این سفر به شکست رسیده است و به تبع آن خزاری با این گفته های خود به دنبال دادن «پالس هشداری» است یا اینکه سازمان انرژی اتمی از پیش پاسخ های مکتوب خود را آماده و برنامه لازم برای روشنگری در پیرامون ابهامات و سوالات اژانس را تشریح کرده است که در این صورت بخش دیگر سخنان خرازی در رابطه با امیدواری او نسبت به سفر کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و حل شدن قضیه (اختلافات پادمانی) معنای خود را می یاید.

ادامه مطلب

ازسرگیری مذاکرات در این شرایط به سود تهران هست یا نیست؟!

تا زمانی که اصلاحات لازم برای رفع انسداد اجتماعی که از سه ماه پیش آغاز شده است شکل نگیرد و در کنار آن موضوعاتی چون حقوق بشر و ارسال پهپاد در عرصه سیاست خارجی ایران حل و فصل نشود، هیچ امیدی به آغاز مذاکرات نیست و در صورت ازسرگیری گفت وگوها هم حصول توافقی در کار نخواهد بود. اگر چه این سناریو هم وجود دارد که از اساس تهران با آغاز به کار دولت رئیسی تمایلی به مذاکره نداشته و ندارد و صرفا بازی سیاسی فرسایشی را با نشست وین پی گرفته بود که امکان دارد دوباره تکرار شود.

ادامه مطلب

کردستان آزاد شد

به مناسبت سالگرد دل‌انگیز پایان جمهوری شوروی ساخته مهاباد

امیر بختیاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چه تهران از در صلاح و نصیحت برآمد هیچ محل اعتنا نشد و قوای شوروری قوای اعزامی ارتش ایران برای خوابانیدن غائله را در شریف آباد قزوین متوقف کردند. این حرکت بی ریشه در مناطق کردنشین کمترین همراهی مردمی را نیافت چرا که کردها از اصیل ترین اقوام ایرانی و صاحبخانه بودند و کدام خشک سر در خانه خود علم آن دیگری را بر دوش می کشد؟ 

ادامه مطلب

مقدمۀ چاپ جدید کتاب اقتدارگرایی ایرانی در عهد پهلوی

چرا تاریخِ سیاست ورزی و حکمرانی ما ناموفق است؟

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: آیا افکار مختلفِ ما باعث شده تا نتوانیم حکمرانی مطلوب را ایجاد کنیم؟ ولی آیا جامعه یا کشوری در جهان وجود دارد که در آن تکثر فکر وجود نداشته باشد؟ به تعداد انسان‌ها فکر وجود دارد.

ادامه مطلب

ایران و آژانس به توافق می رسند؟

سفر پرابهام!

حتی اگر اختلافات ایران و آژانس حل شود، تاثیرات مخرب مقولاتی چون ارسال پهپاد و حقوق بشر هم بر سیاست خاجی ایران کاهش یابد، به دنبالش واشنگتن هم به سمت تعدیل و انعطاف در مواضع گام بردارد و نهایتا مذاکرات وین هم ازسر گرفته شود، باز این نکات به معنای حصول توافق و احیای برجام نیست.

ادامه مطلب

شام آخر مکرون و یهودا

آقای رئیس جمهور آدرس اشتباه به شما داده اند

امیر بختیارفر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این که ارشدترین مقام یک کشور در شرایطی که روابط رسمی دیپلماتیک با کشوری دارد با مخالفان نام و نشان دار آن هم در زمانه بلوا دیدار کند نکته ای مهم، درخور توجه و شگفت انگیز است.

ادامه مطلب

لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان و سناریوهای پیش رو

تشدید یا تعدیل؟!

فارغ از تحلیل ها و تفسیرهایی که تا کنون در این رابطه عنوان شده است باید این این نکته مهم اشاره کرد که مجموعه این بیانیه ها، قطع نامه ها و نهایتا لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان عملا دو سناریو را در روابط ایران و غرب به دست می دهد؛ سناریوی «تعدیل» و سناریوی «تشدید».  

ادامه مطلب

باید نقاط آسیب‌پذیر را اصلاح کنیم

نفوذ و راهکارهای مقابله با آن

نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس تجربیات جهانی باید به این نکته توجه داشت که به طور معمول عناصر نفوذی دارای دو ماموریت اصلی هستند ۱. جمع آوری اطلاعات (جاسوسی) ۲. خرابکاری.

ادامه مطلب

کم کاری تهران یا دخالت عامل سوم

چندبار باید ایران حسن نیت خود را به آذربایجان، ترکیه و عربستان نشان دهد؟

پویا فتحی زاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی از صاحب نظران کنش تنش زای برخی از کشورها نظیر آذربایجان، ترکیه یا عربستان را از ضعف سیاست خارجی ایران ناشی دانسته اند و نابخردی آن کشورها را نادیده می گیرند! مگر هنگامی که جمهوری اسلامی ایران برای بازپس گیری اراضی قره باغ به آذربایجان مستشار نظامی فرستاد، به باکو آموزش های راهبردی داد و برای آن هزینه کرد، حسن نیت خود را نشان نداد؟! مگر هنگامی که جمهوری اسلامی ایران رئیس جمهوری شکست خورده ترکیه را از کودتای این کشور با قدرت سایه وار و نامحسوس خود نجات داد و مسائل امنیتی آن را بهبود بخشید، حسن نیت خود را نشان نداد؟! مگر هنگامی که جمهوری اسلامی ایران به کرار پیشنهاد تمرکز بر دین مشترک و پرهیز از اختلافات را به عربستان داد، حسن نیت خود را ثابت نکرد؟!

ادامه مطلب

گره ایران و آژانس باز می شود؟

گام سفید!

اگرچه گفته‌های محمد اسلامی و رافائل گروسی حکایت از آن دارد که رویارویی و اختلاف‌نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران کماکان به قوت خود باقی است اما خبر دیروز چهارشنبه اسلامی درباره سفر مقامات آژانس در روزهای آینده به ایران می‌تواند به‌عنوان گامی مثبت در مسیر حل‌وفصل اختلافات دو طرف (ایران و آژانس) عمل کند. البته شکاف جدی در مواضع تهران و آژانس، رسیدن به نقطه مطلوب برای تعدیل و حل اختلافات را قدری پیچیده و طولانی می‌کند.

ادامه مطلب

تقویم تحریمی

یک روتین تلخ!

طی سه ماه اخیر اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران به یک امر روتین بدل شده است. هر هفته یکی از کشورهای اروپایی یا اتحادیه اروپا، کانادا و ایالات متحده بسته های تحریمی جدیدی علیه شخصیت ها، نهادها، ارگان ها و سازمان های جمهوری اسلامی ایران را رسانه ای می کنند. تنها ظرف ۵ روز اخیر ۵ بسته تحریمی به صورت روزانه علیه ایران اعمال شد. در این میان کشورهایی مانند نیوزیلند و استرالیا هم به جرگه تحریم‌کنندگان پیوسته اند. 

ادامه مطلب

چین از تعارف دیپلماتیک با ایران بیشتر نخواهد رفت

پکن در مسیر دلجویی!

علیرغم آنچه در سفر دیروز سه شنبه هو چون هوآ به تهران و اجلاس برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین مطرح شد، به نظر می رسد تمامی این مواضع به خصوص از جانب پکن با محوریت مسائل اقتصادی و تجاری دو طرف و تحقق اهداف سند جامع همکاری های راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین از تعارفات دیپلماتیک فراتر نخواهد رفت.

ادامه مطلب

هجمه منتقدان به مواضع اخیر پکن, مچ گیری یا ...؟!

تلخ و شیرین روابط با چین

جلال خوش چهره در یادداشتی تاکید دارد که هجمه منتقدان به مواضع اخیر پکن، نه از روی شماتت و مچ‌گیری از هواداران گرایش به شرق، بلکه هشدار دوباره بر اهمیت تشخیص سیاسی درست برای صیانت از منافع ملی است. جان کلام منتقدان این است که امضای شی‌جی پینگ پای دو بیانیه ریاض، نمود دوباره‌ای است از واقعیت که نمی‌توان خوش‌دلانه، پکن و روسیه را در اندازه «متحدان استراتژیک» باور کرد.

ادامه مطلب

تداوم و تشدید چالش ها در سیاست خارجی ایران

بحرانی که اوج می گیرد

با تداوم وضعیت فعلی در حوزه سیاست خارجی بدون شک بحران اقتصادی ذیل تاثیرات مخرب روانی عمیق تر خواهد شد، خاصه آنکه از یک سو چالش ها و اختلافات پادمانی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به قوت خود باقی است. در دیگر سو مذاکرات وین هم به بن بست جدی رسیده است و اروپایی و ایالات متحده دیگر تمرکز و اولویتی برای گفت وگوی های هسته ای و احیای برجام قائل نیستند.

ادامه مطلب

نگاه عربی صرف در غرب آسیا رنگ باخته است

«شام جدید»، تهدید یا فرصت

ائتلاف عربی «عراق – اردن – مصر» که از دولت عادل عبدالمهدی شکل گرفت به یکی از محورهای جدی در سیاست خارجی منطقه ای بغداد طی این سال ها بدل شده است که در دولت مصطفی الکاظمی هم ادامه داشت و به تبع آن در دولت محمد شیاع السودانی هم پی گرفته خواهد شد.

ادامه مطلب

ساز چینی، کوک سعودی

خنجر از پشت شی

نعمت الله ایزدی تاکید دارد که اگر ایران به دلیل بحران با غرب سعی کند تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد شرق بگذارد، فی‌نفسه سیاست شکست‌خورده‌ای است که نهایتا به این رویکرد ضدایرانی چین علیه ما منجر شده است. چون به اذعان این دیپلمات باسابقه کشور، زمانی که جمهوری اسلامی ایران تمام درهای سیاست خارجی را بر روی چند کشور معدود مانند چین و روسیه یا هر کشور دیگری محدود کند، طبیعا آن کشورها هم برای ایران گران‌فروشی خواهند کرد و هرگونه امتیازی را از ایران خواهند گرفت. از این لحاظ و پس از اقدامات چین در سایه سفر شی به عربستان، ایزدی این هشدار را می‌دهد که «شاید وقت بازنگری در سیاست نگاه به شرق است»./جلال میرزایی اعتقاد دارد که چین در مقام قیاس با مناسبات حدود صد میلیارد دلاری با کشوری مانند عربستان و قرارداد انرژی با قطر و نیز مناسبات کلان و هنگفت تجاری با حاشیه خلیج فارس، منطقا به سمت آنها گرایش خواهد داشت تا تهران».

ادامه مطلب

رابطه چین و ایران از محدود «شراکت» فراتر نمی رود

فاصله پکن با متحد استراتژیک

جلال خوش چهره در یادداشتی بر این نکته تاکید دارد که پکن بنا به دلایل مختلف، از جمله صدها میلیارد دلار قرار داد تجاری– صنعتی با کشورهای عرب حوزه جنوب خلیج‌فارس، نمی‌تواند متحد استراتژیک تهران در آینده روابط خارجی او باشد. این برخلاف  جملاتی است که متن سند توافق همکاری ۲۵ ساله ایران و چین با آن آغاز شده است: « دو فرهنگ باستانی آسیا، دو شریک در تجارت، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و امنیت با دیدگاه‌های مشابه و مشترک دوجانبه و چند جانبه در بسیاری از عرصه‌ها خود را به عنوان شریکان استراتژیک می‌بینند.» 

ادامه مطلب