پاکستان

پیمان عدم اشاعه و سلاح اتمی

دوگانگی‌های موجود در تعامل با کشورهای هسته‌ای

ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید دور از ذهن نباشد که اصولا پیمان عدم اشاعه یک پیمان تبعیض آمیز بوده است. در دوران دوقطبی تبیین موازنه سلاح‌های هسته‌ای آنچنان امر مشکلی به نظر نمی رسید و در  ظاهر امر سلاح های اتمی مانع از جنگ مستقیم بین ابرقدرت‌های دارنده این سلاح می شد. در آن دوران استراتژی بازدارندگی در دستور کار و مد روز بود و به نظر می رسید علی رغم همه تنش های دوران جنگ سرد، این راهبرد قابلیت کارایی داشته است. 

ادامه مطلب

کدام کشورها پیشتازند؟

شتاب فزاینده کاهش ذخایر ارزی جهان

علت بخشی از کاهش ذخایر ارزی، مقابله بانک های مرکزی با نوسانات ارزش پول‌های ملی کشورها در مقابل نرخ ارز عنوان شده است. طی بیست سال گذشته، امسال دلار آمریکا قویتر از هر زمان دیگری ظاهر شده در نتیجه چون دلار پشتوانه ارزش اغلب پول‌های ملی در دنیاست، افزایش ارزش دلار کاهش شدید ارزش هر پول دیگری را سبب شده است!

ادامه مطلب

چیزی که به عمق استراتژیک نیز تعبیر می‌شود

معنا و مفهوم عمق راهبردی

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ضمن اینکه کشورها هیچ‌گاه نسبت به آنچه به‌ویژه در پشت مرزها و منطقه زیست‌شان می‌گذرد، بی‌تفاوت نبوده و نباید باشند، اما پرداختن به این امر در هر دوره‌ای اقتضائات خاص خود را دارد و ابزارها و شیوه‌های خاص خود را می‌طلبد. در شرایطی که برعکس دوره استعمار یا دوره جنگ سرد، مردم و جوامع مدنی و خروجی آن یعنی افکار عمومی به عاملی اثرگذار یا به قولی به ابرقدرت زمانه تبدیل شده‌اند، پرداختن به مقوله عمق راهبردی به ترتیبی که در دوره استعمار معمول بود، می‌تواند بسیار حساسیت‌زا و تهدیدزا باشد.

ادامه مطلب

عمران خان خیال کوتاه آمدن ندارد

تکرار سناریوی بی نظیر بوتو یا تروری ساختگی؟

اگر چه با ترور پنج شنبه گذشته عمران خان، نخست وزیر سابق پاکستان بسیاری احتمال تکرار سناریوی بی نظیر بوتو (نخست وزیر فقید پاکستان) را مطرح می کنند، اما در یک گزاره دیگر باید به این نکته مهم نیز اشاره داشت که ناظران تحولات پاکستان درصدی، ولو اندک را برای ساختگی بودن این سوءقصد کنار گذاشت اند. 

ادامه مطلب

شکست تلاش‌های امریکا مبتنی بر ژیوپولتیک نظم نوین جهانی در افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رقابت‌های ناسالم و شدید کشور‌های همسایه در افغانستان، بیش‌تر ناشی از نارضایتی آنها مبنی بر حضور امریکا در افغانستان و درک این مساله بود که این حضور در درازمدت منجر به گسترش ساحه نفوذ امریکا در منطقه شده و نظم موجود را بر‌هم می‌زند. بنابراین، هر کشوری تلاش داشت تا نیروهای نیابتی خود را وارد میدان ساخته و منافع امنیتی خود را در قالب آن جست‌وجو کند. این امر باعث دشوار‌تر شدن شرایط برای تامین امنیت در افغانستان شد و باعث شد تا کشور‌های همسایه نه‌تنها خود را در تحولات افغانستان دخیل نبینند، بل خطر جدی را از ناحیه افغانستان احساس کنند.

ادامه مطلب

روابط خانوادگی به کمک گسترش روابط دیپلماتیک می آید

شهباز شریف و بازنگری در روابط اسلام‌آباد-ریاض

خانواده شهباز شریف روابط نزدیکی با خاندان پادشاهی عربستان سعودی دارند به خصوص آنکه نواز شریف و شهباز شریف به همراه برخی از بستگانشان در سال ۲۰۰۰ میلادی به عربستان سعودی تبعید شدند و در دوران تبعید خاندان سعودی مهمان نواز خوبی از خاندان شریف کردند و حال شهباز شریف، نخست وزیر جدید پاکستان در دوران بازگشت از تبعید به دنبال جبران لطف دوستان سعودی خود است.

ادامه مطلب

سیزدهمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم در سال یازدهم

بمب اتم، آرزوی نهایی عربستان سعودی

یک بار از یک مسئول امنیتی عربستان سعودی درباره ایران و برنامه هسته ای اش و مواضع کشورش یعنی عربستان سعودی را در برابر آن پرسیدم، گفت: «ما غنی سازی اورانیوم را برای نیروگاه های هسته ای صلح آمیزمان می خواهیم. به مرور که بگذرد غنی سازی اورانیوم را تا ۹۰درصد هم بالا خواهیم برد تا مثل ژاپن شویم، که هم دانش و هم نقشه کامل و مواد لازم برای این که تبدیل به یک کشور هسته ای شویم را در اختیار داشته باشیم، در نتیجه کشورمان توانایی ساخت سلاح هسته ای خواهد داشت. اما آن را نمی سازیم مگر این که کشور با یک تهدید بزرگ و ویرانگر مواجه شود.

ادامه مطلب

در راستای اصل گسترش روابط با همسایگان

عواملی که ایران و پاکستان را به هم نزدیک می کند

ناصر پورحسن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاست همسایگی، پاکستان در شرایط پیش رو، نقش ویژه‌ای برای جمهوری اسلامی دارد. در مسیر روابط ایران با پاکستان از یکطرف ظرفیت ها و فرصت های ویژه ای وجود دارد و از طرف دیگر موانع و محدودیت هایی حاکم است؛ که البته سیاست همسایگی می‌تواند با فعال‌سازی ظرفیت‌ها، هزینه‌ها و موانع را کاهش دهد و فرصت آفرینی کند. 

ادامه مطلب

تلاش های بی نتیجه برای مدیریت سیل در پاکستان

"یک سوم" پاکستان زیر آب رفت گالری

در پی بارش شدید باران‌ های موسمی، سیل نزدیک به یک سوم پاکستان را زیر آب برد. به گزارش سازمان ملی مقابله با بلایای طبیعی در پاکستان، جاری شدن سیل تا کنون حدود ۳۳ میلیون نفر از مردم این کشور را بی خانمان کرده و جان نزدیک به سه هزار نفر را گرفته است. این سیل، یکی از فاجعه آمیزترین بلایای طبیعی در تابستان ناشی از تغییرات اقلیمی است.

ادامه مطلب

چالش امنیتی، مانع واردات گاز از ایران

پاکستان به شدت به انرژی نیاز دارد

پاکستان از کمبود منابع انرژی رنج می‌برد و در زمستان سال گذشته با بحرانی شدید به علت کمبود گاز روبرو بود. پاکستان به عنوان یک کشور در حال توسعه به منابع متنوع انرژی نیاز دارد و از این رو ایران با توجه به منابع متنوع خود و به ویژه گاز گزینه خوبی به شمار می‌رود.

ادامه مطلب

لزوم تحول در روابط استراتژیک با ترکیه و پاکستان

آشفتگی در رابطه با همسایگان توجیه ندارد

وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الآن بعد از گذشت این همه سال از حمله امریکا به افغانستان و عراق و سقوط حکومت های طالبان و رژیم بعث در این دو کشور، حالا که افغانستان با ساخت و پاخت امریکا حکومت مجددا به دست طالبان افتاده و در عراق آشوب جای ثبات را گرفته است، می طلبد تجدید نظر جدی در سیاست همسایگی داشته باشیم.‌ 

ادامه مطلب

حیات خلوتی که هر یک برای خود می خواهد

افغانستان، صحنه رویارویی هند و پاکستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد که جنگ در افغانستان علیه تروریسم به رهبری امریکا بوده باشد ولی نیم رخ دیگر این قضیه حکایت از رقابت شدید دو رقیب دیرینۀ هند و پاکستان دارد که حتی این بیست سال جنگ را نیز تحت الشعاع خود قرار داده بوده است. حال پاکستان، با به قدرت رسیدن دوباره طالبان، در این بازی پیروزی شده است. 

ادامه مطلب

پایان کار مهره سوخته

ایمن الظواهری، پیشکش طالبان و پاکستان برای بهبود رابطه با امریکا

هایده فقیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ظواهری مهره ای سوخته بود که در سناریوی تقویت داعش و دیگر گروه های جدایی طلب منطقه در افغانستان، یک مزاحم محسوب می شد و حالا با رفتنش به تقویت اجرای توافقات سه جانبه میان ایالات متحده امریکا، پاکستان و طالبان کمک کرده است.

ادامه مطلب

تنها کشوری که صهونیست‌ها از آن می‌ترسند

سلاح مخفی اسرائیل

تنها یک کشور مسلمان وجود دارد که اسرائیل واقعاً از آن می هراسد و آن ایران است که اگرچه منابع نفتی آن متوسط، ولی منابع انسانی آن قابل توجه است.

ادامه مطلب

تداوم ناآرامی ها

تنش پاکستان با طالبان ادامه دارد

پس از سال ها مبارزه با گروه تحریک طالبان پاکستان، حکومت، به کمک طالبان افغانستان، راهی ارتباطی با این گروه تروریستی ایجاد کرده است. اما با بررسی خواسته های عنوان شده از سوی این گروه تندرو شبه نظامی، علت گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد و بعید بودن شکل گرفتن صلحی پایدار بین حکومت پاکستان و این گروه تروریستی را درک خواهیم کرد.

ادامه مطلب

چوب حراج به همه چیز

اینجا همه فاسدند

هیچ حزب سیاسی بدون توافق همزیستی با نهادهای قدرتمند نمی تواند در پاکستان به قدرت برسد. شما با قبول چنین شرایطی، موظف هستید از منافع آنها نیز محافظت کنید.

ادامه مطلب

آیا ژئوپلتیک منطقه همسو با منافع تهران در حال تغییر است؟

اردوغان و بنت توان تغییر ژئوپلتیک منطقه علیه جمهوری اسلامی را ندارند

سیدعلی سقائیان در گفت وگویی تصریح کرد که مهمترین مسئله به خاستگاه ژئوپلتیک خود ایران و فلات ایران باز می گردد. ما در رابطه با موقعیتی که داریم به «یک فرابرتری» و «فرادستی» ژئوپلتیک رسیده ایم. همانطور که در سوال نخست اشاره کردید علاوه بر اینکه ایران جزئی از خاورمیانه به شمار می‌رود در کنار منطقه قفقاز جنوبی، آسیای جنوبی و آسیای میانه قرار دارد. هر کدام از این مناطق ژئوپلتیکی دارای بافت مکانی و اقتضائات اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی، تمدنی و حتی نظامی، امنیتی و دفاعی خود هستند. این ویژگی فرابرتری و فرادستی ژئوپلتیکی ایران را هیچ کدام از کشورهای منطقه ندارد.

ادامه مطلب

تهران و ترافیک دیپلماتیک

سفر «اولین ها» به ایران

دیروز سه شنبه، تهران همزمان میزبان سه مقام از دو کشور پاکستان و ترکمنستان بود. هر کدام از دو طرف مهمان، چه اسلام آباد و چه عشق‌آباد با اهداف و برنامه خاص خود پا به تهران گذاشته اند. اما به نظر می رسد مقامات پاکستانی نیم نگاه جدی به کمک ایران برای تامین برق در بحبوحه بحران انرژی داخلی دارند و این مسئله محور سفر وزیر امور خارجه دولت شهباز شریف به ایران بوده است و مهمتر از آن، سفر رئیس جمهوری ترکمنستان بی شک با تمرکز بر سوآپ گازی سه جانبه تهران – باکو عش آباد قابل تامل است.

ادامه مطلب

اسلام آباد، دهلی نو و پکن از طریق بندر گوادر، تهران را دور زدند

دیوارکشی پاکستان، گسل با ایران یا کنترل مرزها؟!

محسن روحی صفت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شاید دولت آقای رئیسی بخواهد سیاست خارجی منطقه ای و فرامنطقه ای خود و توسعه روابط اقتصادی و تجاری با همسایگان را به برجام گره نزند، اما مطمئن باشید هم همسایگان و هم کل کشورهای منطقه و فرامنطقه برقراری هرگونه رابطه اقتصادی و تجاری با ایران را به آینده برجام گره زده اند. 

ادامه مطلب

پیامد وارونه پشتیبانی از طالبان

پاکستان آنچه کاشت درو می کند

پاکستان اکنون با این چشم انداز روبه روست که باید متحدی دردسرساز را در کابل پشتیبانی کند در حالی که اقتصاد خودش با مشکلات بسیاری دست به گریبان است و پس از سال ها کمک به طالبان هنوز هیچ خیری از آنان ندیده است.

ادامه مطلب

افغانستان؛ آرزوی ناممکن برای برقراری ثبات

طوفان برکناری عمران خان

برکناری دولت عمران خان در پاکستان، طوفانی بود که موجب شد حامی اصلی ثبات در افغانستان از صحنه خارج شود و به دنبال آن نیز شاهد حملات هوایی پاکستان به افغانستان با بیش از ۴۰ کشته بودیم. هشدار طالبان به پاکستان در این باره که به دنبال آزمودن ملت افغانستان نباشد، نشان دهنده میزان تنش ناشی از این رویداد است. 

ادامه مطلب

شهباز شریف، میراث دار کشوری با مشکلات متعدد داخلی و خارجی

امید اسلام آباد به کمک کشورهای عربی

عمران خان پس از برکناری از نخست وزیری به سرمایه گذاری روی موضوع دشمنی با آمریکا ادامه خواهد داد و با تبلیغات تلاش خواهد کرد خود را قربانی آمریکا معرفی کند. هرچند ارتش پاکستان این موضوع را تکذیب کرده است ولی عمران خان همچنان بر آن اصرار دارد و به عبارتی، همان راهی را خواهد رفت که دونالد ترامپ پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پیش گرفت. به این ترتیب تنش و درگیری بین عمران خان و رقبایش ادامه پیدا خواهد کرد. 

ادامه مطلب

ایران و چین در معرض یک تهدید مشترک

اعلام جنگ بلوچ‌های پاکستان به چین

در حالی که پاکستان و ایران با ناآرامی های فزاینده ای که از جانب گروه های شبه نظامی افغانستان آب می خورد، دست و پجه نرم می کنند، ارتش جدایی طلب بلوچستان (BLA) به حضور چین در منطقه بلوچستان و کانون منافع اقتصادی چین در پاکستان اعلام جنگ داده است. 

ادامه مطلب

تنش در مسیر منافع امریکا

روابط آشفته طالبان با ایران و پاکستان یعنی بی ثباتی ادامه دارد

حوادثی که اخیرا بین پاکستان و افغانستان از یک سو و ایران و افغانستان از سوی دیگر ایجاد شده نشان دهنده وجود برنامه ای برای از بین بردن هر گونه فرصت برای برقراری ثبات در افغانستان است. اگر روابط افغانستان با دو همسایه بزرگش یعنی پاکستان و ایران متشنج شود، این کشور به سمت بی ثباتی بیشتر پیش خواهد رفت که به نفع هند و راهبرد آمریکا است که نمی خواهد چین از خلاء ایجاد شده در افغانستان برای گسترش نفوذ خود در این کشور و سرمایه گذاری در آن استفاده کند. 

ادامه مطلب

کش مکش هایی که رو به افزایشند

تشدید تنش در روابط پاکستان و افغانستان

تازه ترین تنش زایی نظامی که هفته گذشته رخ داد واکنش‌های متفاوتی را میان دولت های پاکستان و افغانستان در پی داشت. در حالی که کابل ارتش پاکستان را به حملات موشکی علیه ارودگاه‌های پناهندگان پاکستانی در منطقه مرزی متهم می‌کند، ارتش پاکستان از اظهارنظر درخصوص حمله به دو ولایت مرزی خوست و کنر پرهیز می‌کند.

ادامه مطلب

سرنوشت نافرجام آقای نخست وزیر

عمران خان پاکستان، فرشته نجاتی که نبود

حسین ابراهیم خانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرنوشت نافرجام دولت عمران خان با تعابیر و تفاسیر متفاوتی همراه بوده است. غالب این آراء و گمانه زنی ها متاثر از ادعا های اثبات نشده عمران خان و هواداران وی و مبنای دخیل بودن توطئه خارجی و خصوصا طراحی امریکا برای ساقط کردن دولت او استوار بوده اند. تحلیل وقایع اخیر پاکستان و ریشه یابی علل این رخداد نیازمند نگاه مجدد به ساختار سیاسی ، کارکرد نهاد های حکومتی، جایگاه احزاب و شخصیت های سیاسی و نهایتا چگونگی روابط خارجی پاکستان می باشد.

ادامه مطلب

شناختی بیشتر از شهباز شریف

برادر کوچکتری که نخست وزیر شد

شهباز شریف سه بار به عنوان استاندار ایالت بزرگ پنجاب خدمت کرده است. وی در سال های ۱۹۹۷ الی ۱۹۹۹ پیش از تبعید شدن او و برادرش توسط پرویز مشرف، زمامدار نظامی وقت، پاکستان به عربستان سعودی، استاندار پنجاب بود. دیگر دوره های خدمت وی به عنوان نماینده ایالت پنجاب، سال های ۲۰۰۸ الی ۲۰۱۳ و از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ بوده است. در دورانی که حزب تحریک انصاف در مجلس ملی پاکستان اکثریت داشت، شهباز شریف، جناح مخالف این حزب را رهبری کرده است.

ادامه مطلب

فرصت مهمی که پیش آمده است

ایران بین توافق هسته ای و همسایگان ناآرام

خارج کردن پرونده نفوذ منطقه ای ایران از میز مذاکرات با واشنگتن موجب شد مهار این نفوذ، دیگر خواسته آمریکا نباشد. به این ترتیب ایران برای کاهش میزان تنش با کشورهای پیرامون خود که دست به حرکتی سریع برای ساماندهی برگه های خود و آماده شدن برای رویارویی مرحله پس از توافق هسته ای با ایران زده اند، باید مسئله نفوذ منطقه ای خود را با آنان حل کند.

ادامه مطلب

«ناهید امیر تیمور کلالی» و «نصرت صابونچی اصفهانی»

نقش آفرینی دو بانوی ایرانی در تاریخ معاصر پاکستان

حسین ابراهیم خانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وصلت برخی اشراف و نخبگان جوامع مسلمان شبه قاره هند با خانواده های مهاجر، اصیل و متمول ایرانی با انگیزه ارتقاء منزلت اجتماعی و همچنین امتزاج خاندانی مسبوق به سابقه بوده و خصوصا در کشور جدید التاسیس پاکستان با حضور برجسته دو بانوی ایرانی در عرصه حاکمیت و سیاست در  تاریخ کوتاه آن کشور ثبت و محفوظ مانده است.

ادامه مطلب

نگاه تهران به تحولات افغانستان باید سلبی باشد، نه ایجابی

ناتوانی طالبان در حکومتداری، تنش با همسایگان را اجتناب ناپذیر می کند

محسن روحی صفت در گفت وگویی عنوان داشت که به دلیل گسل ایدئولوژیک بین حکومت طالبان و تقابل جمهوری اسلامی ایران احتمالاً تنش اجتناب ناپذیر است. در عین حال طالبان اساساً مهارت، دانش و توان حکومتداری در عصر جدید را ندارند. لذا چون این توان در طالبان دیده نمی شود قطعاً به تنش های منطقه ای و جهانی ختم خواهد شد. ضمن اینکه ایران کشوری که مورد طمع قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بوده است. در نتیجه این بازیگران از هر فرصتی برای ایجاد آشوب، فتنه و ناامنی در ایران نهایت استفاده را خواهند برد. با ابن اوصاف احتمال تحریک طالبان علیه ایران هم وجود دارد.

ادامه مطلب