سفر ۱۰ ساعته چهارشنبه هفته گذشته ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین به آمریکا و به خصوص سخنرانی ۲۵ دقیقه ای او در کنگره آمریکا و تروریست خطاب کردن دولت ایران حکایت از آن دارد که کی یف در مسیر برگشت نایذیر روابط با تهران گام برداشته است.
ادامه مطلب
نگاه یک سویه، تک بُعدی و صرف به تحولات حوزه برجام بدون درنظر گرفتن شرایط داخلی کشور به خصوص از ۲۵ شهریور و ورق خوردن صفحه تازه ای در تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، معیشتی، امنیتی و به ویژه دیپلماتیک کشور به همراه برجسته شدن موضوع حقوق بشر در ایران به موازات مسئله ارسال پهپاد به روسیه و جنگ اوکراین عملا خروجی غلطی را به دست مخاطب در این چند روز داده است.
ادامه مطلب
نمی‌توان این تحلیل را نادیده گرفت و نپرسید که احیای برجام با وجود همه خبرهایی که مثبت به نظر می‌رسد، از دور که نگاهش می‌کنی، آیا هنوز در هاله تعلیق و حتی بایگانی‌شدن قرار ندارد؛ به‌خصوص آنکه نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در واکنشی تقابلی در توییتر به خبر اعلام آمادگی تهران برای ازسرگیری مذاکرات اعلام کرد، آخرین امید جمعی برای احیای کامل برجام از‌دست‌رفته و از آن مهم‌تر جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از این هم در اظهاراتی بدون آنکه به یاد بیاورد آمریکا توافق در برنامه جامع اقدام مشترک را زیر پا گذاشت، در آستانه احتمال بازگشت برجام یک بار دیگر از همان موضع مدعی شد توافق هسته‌ای با ایران دیگر مرده است؛ اما نمی‌توانیم آن را اعلام کنیم.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در نوشتاری بر این باور است که خوب یا بد، تهران باید بپذیرد که به هر صورت اکنون توپ در زمین اوست. خروج از این وضع به ابتکارهایی محتاج است که تنها اراده او را در هرگونه تصمیم می‌طلبد. وضع کنونی، ارتباط مستقیم به اوضاع داخل دارد. ممکن بود تا پیش از ۲۹ شهریور گذشته، تهران همان روشی را دنبال کند که رفتار معمول او در گفت‌وگوهای تجربه شده در وین بود، اما حالا در مذاکرات خود با غرب با مقولات چند لایه روبروست که کار را سخت‌تر از گذشته کرده است.
ادامه مطلب
بی شک بخش مهم سخنان دیروز دوشنبه سیدکمال خزاری در سومین مجمع گفت وگوی تهران تاکید دوباره اش بر برخوداری تهران از دانش و توان ساخت سلاح هسته ای است، حال اینکه گفته های وزیر امور خارجه اسبق ایران با حضور چند ساعته تیم فنی آژانس در تهران همراه شده است تنها دو معنی را می دهد، یا اینکه دو طرف (تهران و آژانس) در خصوص حل اختلافات پادمانی به نتیجه نرسیدند و این سفر به شکست رسیده است و به تبع آن خزاری با این گفته های خود به دنبال دادن «پالس هشداری» است یا اینکه سازمان انرژی اتمی از پیش پاسخ های مکتوب خود را آماده و برنامه لازم برای روشنگری در پیرامون ابهامات و سوالات اژانس را تشریح کرده است که در این صورت بخش دیگر سخنان خرازی در رابطه با امیدواری او نسبت به سفر کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و حل شدن قضیه (اختلافات پادمانی) معنای خود را می یاید.
ادامه مطلب
تا زمانی که اصلاحات لازم برای رفع انسداد اجتماعی که از سه ماه پیش آغاز شده است شکل نگیرد و در کنار آن موضوعاتی چون حقوق بشر و ارسال پهپاد در عرصه سیاست خارجی ایران حل و فصل نشود، هیچ امیدی به آغاز مذاکرات نیست و در صورت ازسرگیری گفت وگوها هم حصول توافقی در کار نخواهد بود. اگر چه این سناریو هم وجود دارد که از اساس تهران با آغاز به کار دولت رئیسی تمایلی به مذاکره نداشته و ندارد و صرفا بازی سیاسی فرسایشی را با نشست وین پی گرفته بود که امکان دارد دوباره تکرار شود.
ادامه مطلب
فارغ از تحلیل ها و تفسیرهایی که تا کنون در این رابطه عنوان شده است باید این این نکته مهم اشاره کرد که مجموعه این بیانیه ها، قطع نامه ها و نهایتا لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان عملا دو سناریو را در روابط ایران و غرب به دست می دهد؛ سناریوی «تعدیل» و سناریوی «تشدید».
ادامه مطلب
اگرچه گفته‌های محمد اسلامی و رافائل گروسی حکایت از آن دارد که رویارویی و اختلاف‌نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران کماکان به قوت خود باقی است اما خبر دیروز چهارشنبه اسلامی درباره سفر مقامات آژانس در روزهای آینده به ایران می‌تواند به‌عنوان گامی مثبت در مسیر حل‌وفصل اختلافات دو طرف (ایران و آژانس) عمل کند. البته شکاف جدی در مواضع تهران و آژانس، رسیدن به نقطه مطلوب برای تعدیل و حل اختلافات را قدری پیچیده و طولانی می‌کند.
ادامه مطلب
با تداوم وضعیت فعلی در حوزه سیاست خارجی بدون شک بحران اقتصادی ذیل تاثیرات مخرب روانی عمیق تر خواهد شد، خاصه آنکه از یک سو چالش ها و اختلافات پادمانی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به قوت خود باقی است. در دیگر سو مذاکرات وین هم به بن بست جدی رسیده است و اروپایی و ایالات متحده دیگر تمرکز و اولویتی برای گفت وگوی های هسته ای و احیای برجام قائل نیستند.
ادامه مطلب
حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تقریبا تمامی معادلات سیاسی و بین المللی که به توافق برجام در ۲۰۱۵ منجر شد از اعتبار ساقط است. تجاوز ناموفق و ناتمام روسیه به اوکراین و روبه‌رو شدن با انواع تحریم ها که حداقل ۱۰ سالی این کشور را به خود مشغول خواهد کرد، موقعیت تدافعی چین در مقایسه با سال‌های مذاکرات برجام در صحنه بین المللی، ارتقاء روابط اسرائیل با منطقه عربی، ارتقاء شرایط سیاسی و اجتماعی و بین المللی عربستان سعودی و نهایتا ارتقاء کیفیت فنی پروژه های اتمی از یک طرف و تحولات داخلی کشور از طرف دیگر می گوید که ایران باید در برنامه اتمی خود یک بازنگری جدی، چه به لحاظ سیاسی و چه محتوایی، انجام دهد. به نظر نمی رسد "برجام" چه به لحاظ حقوقی و چه سیاسی دیگر قابل استناد و اتکا باشد. طرح نوینی با در نظر گرفتن شرایط جدید مورد نیاز است.
ادامه مطلب
با در نظر گرفتن شرایط کنونی در منطقه غرب آسیا و نیز اقتضائات داخلی ایران پس از مرگ مهسا امینی و آغاز اعتراضات طی سه ماه اخیر بدون شک عربستان سعودی «یک پروژه چند جانبه» را در قبال جمهوری اسلامی ایران پی گرفته است مبنی بر اینکه از یک سو ذیل تجربه جنگ یمن و تداوم هزینه های آن از رودررویی مستقیم با تهران حذر دارد و در سایه آن به دنبال دادن پالس مثبت دیپلماتیک است و در عین حال هم تمایلی به احیای روابط با ایران هم ندارد.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: در واقع، تهران با داشتن نیروی ضربتی عظیم و مهم‌تر از همه سیستم حفاظتی از حریم هوایی و قلمرو خود، اکنون می‌تواند در برابر هرگونه حمله خارجی، به‌ویژه از جانب اسرائیل از خود دفاع کند.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: تردید نیست که اکنون اروپا و امریکا در موضعی اجماعی و با سرمایه‌گذاری در ناآرامی‌های داخلی ایران، بنای خود را بر کسب حداکثری امتیازها از تهران قرار داده‌اند. آنان رفته رفته بر حجم فشارهایشان می‌افزایند تا در این صورت نه یک بازی «برد – برد» بلکه قبول کمترین امتیاز را در یک توافق متفاوت از متن نخستین برجام به تهران تحمیل کنند. این وضع هرگز مطلوب هیچ ایرانی دلباخته به منافع و امنیت ملی کشور نیست. با این‌حال دولت سیزدهم در برابر این پرسش همچنان قرار دارد که وضع جاری چگونه رقم خورد؟ و چرا همه چیز دست به دست هم داد تا شاهد اجماعی شویم که خواست‌های یک‌سویه‌ای را می‌خواهد بر کشور تحمیل کند؟
ادامه مطلب
در حالی اعتراضات داخلی در کشور روی سیاست خارجی و مشخصاً مذاکرات هسته ای برای احیای برجام اثرات خود را داشته است که این روزها مواضع طرفین هم آینده گفت وگوهای وین را مبهم تر از گذشته کرده است.
ادامه مطلب
وی تاکید کرد: مقامات آمریکایی می دانند ایران در زیر فشار و با تهدید حاضر به مذاکره و امتیاز نیست، توافق منطق خود را دارد و موضع ایران با مذاکرات برجام کاملاً روشن است. ایران متعهد به برجام بود به تعهدات خود عمل کرد و دولت خاطی و نقض کننده برجام دولت آمریکا بود و در این ارتباط کشورهای اروپایی عضو برجام هم متاسفانه به تعهدات خود عمل نکردند و نتوانستند خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از برجام را جبران کنند. ایران همچنان به روند مذاکره پایبند است و به دنباله به سرانجام رساندن برجام است. برجام نیاز جمهوری اسلامی نیست، نیاز غرب و نیاز اروپا و آمریکا به توافق برجام کمتر از نیاز ایران نیست.
ادامه مطلب
مهدی مطهرنیا در گفت وگویی معتقد است که با نگاهی جامع و مانع باید زمینه های حل و فصل همه بسترهای تنش را به گونه ای فراهم آورد که در عین حفظ عزت کشور بتوان با شفافیت گسل میان تهران با جامعه بین الملل را ترمیم کرد. این تصمیم بزرگ اکنون باید از سوی نظام جمهوری اسلامی گرفته شود، یا نه بزرگ و یا بله بزرگ.
ادامه مطلب
عصر جدیدی از رویارویی مستقیم با ایران آغاز شده است، عصری که ظهور و بروز آن برای مدتی به خاطر رویداد‌های دراماتیک‌تر – از جمله حمله به اوکراین و افزایش رقابت ایالات متحده با چین – پنهان شده بود.
ادامه مطلب
اگر به هر دلیلی، چه در سایه پرونده فعالیت های هسته ای، چه حقوق بشر، موضوع ارسال پهپاد و ...، ایران هم در انزوای جهانی قرار بگیرد، عملا به ضرر روسیه خواهد بود. چرا که مسکو به دریچه معدود کشورهای همسو با خود چون ایران برای دور زدن تحریم ها نیاز دارد. لذا به هر طریقی سعی می کند مانع از بحرانی شدن وضعیت مذاکرات وین شود.
ادامه مطلب
زمانی که برخی بر پایه توهم پاییز و زمستان سرد به دنبال تاخیر دو ماهه مذاکرات به امید بازگشت اروپایی ها بودند می بایست منتظر بسته شدن در دیپلماسی کشور می بودیم. نتیجه حضور چنین افرادی وضعیت کنونی سیاست خارجی دولت سیزدهم ظرف ۴۶۰ روز از آغاز به کارش است که با یک بحران چندلایه و چند وجهی همراه شده است. واعظان و شارحان افسانه پاییز و زمستان سرد خود را برای نفت۱۸۰ دلاری آماده کرده بودند، اما اکنون بهای نفت در کانال ۸۰ دلار است؛ با ذکر همین نکته «تو خود بخوان حدیث مفصل از مجمل ... .»
ادامه مطلب
محسن جلیلوند اعتقاد دارد که سیاست خارجی ایران اکنون به دو دوره یا دو برهه «قبل از مرگ مهسا امینی» و «بعد از مرگ مهسا امینی» تقسیم شده است. بنابراین دولت سیزدهم باید در یک فضای تازه و با یک نگاه جدید به سیاست خارجی بنگرد، چرا که اکنون جامعه جهانی دیگر نگاه سابق را به ایران و تحولات جاری در داخل کشور ندارد. / دیاکو حسینی تاکید می کند شرایط حال حاضر ناشی از انباشت چالش ها و اختلاف نظرها در سه حوزه مشخص یعنی پرونده فعالیت‌های هسته‌ای و مذاکرات وین بر سر احیای برجام، موضوع جنگ اوکراین و ارسال پهپاد به روسیه و همچنین مسئله اعتراضات در کشور باز می گردد. مجموعه این موضوعات اکنون یک گسل و شکاف جدی در سیاست خارجی بین ایران با اروپا و ایالات متحده آمریکا را به وجود آورده است.
ادامه مطلب
علی عیدی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تا قبل از شهریور ۱۴۰۱ و شروع اعتراضات، غرب تاکتیک امتیازدهی و تطمیع جمهوری اسلامی را در پیش گرفته بود اما بعد از شدت گرفتن اعتراضات، تاکتیک تحریم حقوق بشری به عنوان اهرم فشاری بر جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است.
ادامه مطلب
بعد از خبری شدن جزئیات اقدامات ایران در پاسخ به صدور قطع نامه شواری حکام شاهد واکنش نه چندان تند اروپایی ها و آژانس بودیم که مویدی بر گزارش های قبلی «شرق» مبنی بر عدم تمایل غرب برای بحرانی تر کردن پرونده فعالیت های هسته ی ایران است. در همین راستا بعد از موضع گیری نرم واشنگتن نسبت به این اقدام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها به گزارش این اقدام سازمان انرژی اتمی بسنده کرد و اعلام داشت که ایران غنی‌سازی با خلوص ۶۰ درصد را در نیروگاه زیرزمینی فردو آغاز کرده است.
ادامه مطلب
از مجموعه مواضع دو طرف چنین بر می آید که وضعیت پرونده فعالیت های هسته ای در یک فضای گرگ و میش، مبهم و گنگ قرار دارد، نه تهران تا به اکنون دست به اقدامات انتحاری برای تقابل با قطع نامه اخیر شورای حکام زده است و نه غرب و آژانس هم فضا را ملتهب تر کرده اند. البته که ایالات متحده و اروپایی ها یک فشار تمار عیار در حوزه سیاست خارجی از موضوع حقوق بشر و اعتراضات داخلی گرفته تا ارسال پهپاد و همکاری نظامی تهران – مسکو و حتی حمله به نفتکشی در آب های دریای عمان به راه انداخته اند.
ادامه مطلب
در فاصله کمتر از دو روز از تصویب قطع نامه شورای حکام شاهد سفر السید بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان به تهران بودیم. اگر چه تا پیش از تحولات دو ماه اخیر و سایه سنگین آن بر سیاست خارجی و پرونده متعدد این حوزه با محوریت مذاکرات هسته ای، دو کشور عمان و قطر به عنوان میانجی گر بین ایران و غرب عمل می کردند، اما با توجه به شرایط کنونی و تحت الشعاع قرار گرفتن احیای برجام ذیل موضوعاتی چون مرگ مهسا امینی، اعتراضات مردمی و نیز اوج گرفتن مسئله حقوق بشر که با صدور قطع نامه جدید شورای حکام علیه تهران نیز همراه شد و قبل تر از آن دولت بایدن و اروپایی ها نیز عملا مذاکره بر سر برجام را کنار گذشته اند، باعث شده است که مسقط هم، نه با ماموریت کاری پیشین خود برای میانجی گری، بلکه این بار با هدف آرام کردن جمهوری اسلامی و جلوگیری از تصاعد تنش به واسطه واکنش ایران در مقابل قطع نامه پا به تهران گذاشته است.
ادامه مطلب
انتخاب یکی از دو گزینه «تقابل» یا «تعامل»، عملا دو مسیر متفاوت و حتی متضاد را برای ایران و آینده پرونده فعالیت های هسته ای کشور رقم خواهد زد. تا به اینجای کار و از شواهد امر و نیز مواضع مقامات کشور چنین بر می آید که تهران به سان دوره های پیشین به سمت تقابل، آن هم تقابل تمام عیار پیش خواهد رفت که با توجه به اقتضائات کنونی در کشور می تواند تبعات بسیار گزافی را به دنبال داشته باشد. حال باید منتظر واکنش دولت رئیسی، شورای عالی امنیت ملی و به تبعش اقدامات سازمان انرژی اتمی ایران بود تا چه تصمیمی را اتخاذ خواهند کرد؟
ادامه مطلب
حسن بختیاری زاده در یادداشتی می نویسد: عده‌ای تا پیش از بهمن۱۳۸۴ ادعا می‌کردند پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت نمی‌رود و اگر هم چنین شود، آن شورا، ایران را تحریم نخواهد کرد. همین عده در مقابل برجام ایستادند و سپس در تدوین و تصویب طرح مجلس یازدهم، فعالانه نقش ایفا کردند و از فروش پهپاد به روسیه تمجید کردند و سرانجام، درباره زمستان سخت غرب، داستان‌ها گفتند. اگر این گروه بتوانند همچنان بر تصمیم‌گیری‌های عرصه سیاست خارجی ایران، تأثیر گذارند، بحران‌ها و مشکلات جمهوری اسلامی ادامه خواهد یافت.
ادامه مطلب
پس از انتشار خبر تلاش تروئیکای اروپایی و آمریکا برای تصویب قطع نامه ضد ایرانی در نشست پیش روی شورای حکام شاهد برخی اظهارنظرها پیرامون برجام و مذاکرات وین هستیم. مجموعه این شرایط نشان از این دارد که ازسرگیری گفت وگوهای وین و حصول توافق با آینده چندان روشنی همراه نیست.
ادامه مطلب
کوروش احمد در گفت وگویی تاکید دارد که اگر احیای توافق هسته ای حاصل می شد طبعاً زمینه برای اینکه روابط رو به رشدی بین ایران و اروپا شکل بگیرد و به دنبال آن مناسبات و رفت و آمدهای دیپلماتیک افزایش پیدا کند، به وجود می آمد. در این صورت کلا روابط ایران و قاره سبز توسعه پیدا می‌کرد و فضای مثبت شکل می گرفت. این فضای مثبت بی شک بر موضوعاتی مانند ارسال پهپاد اثر کاهنده خود را می داشت تا جایی که به باور من شاید مسئله جنگ اوکراین و نقش ایران در این جنگ سرنوشت دیگری پیدا می کرد. در چنین بستری حتی واکنش اروپا به اعتراضات در ایران در اثر تعامل بین طرفین تا این اندازه تند، تهاجمی و خصمانه نمی شد. یعنی در کل احیای برجام تاثیرات تخفیف دهنده ای در این دو موضوع (پهپاد و اعتراضات) می داشت و روابط ایران و اروپا به این نقطه و شکاف حال حاضر نمی رسید.
ادامه مطلب
جلال میرزایی تاکید دارد: دولت رئیسی بر خلاف موضع گیری رسمی و اعلامی در خفا به این واقعیت رسیده است که بدون احیای برجام و لغو تحریم ها هیچ اتفاقی برای کشور در حوزه دیپلماسی اقتصادی روی نخواهد داد./یوسف مولایی تصریح می کند: وضیعت اسرائیل دقیقاً متضاد با اقتضائات جمهوری اسلامی ایران است؛ هیچ کشوری حمایتی از تهران ندارد، حتی پکن و مسکو؛ بنابراین اگر با صدور قطع نامه و واکنش متقابل ایران، این گزینه مطرح شود که جمهوری اسلامی به سمت خروج از ان پی تی برود تا مانند اسرائیل خود را ملزم به پاسخگویی آژانس و شورای حکام نکند، نه شدنی است و نه عقلانی.
ادامه مطلب
تهران با اعزام یک هیات به وین و آغاز گفت و گوها خواهان رفع اختلاف نظرها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. اما دور جدید مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی با هدف برون رفت مذاکرات از بن بست کنونی بدون نتیجه و خروجی ملموسی در حالی پایان یافت که به ادعای رافائل گروسی این مذاکرات کماکان ادامه پیدا خواهد کرد.
ادامه مطلب