طالبان که در سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ پس از جنگی وحشتناک که هزاران افغان در آن کشته شدند، یکی از سختگیرانه ترین رژیم های حکومتی را در افغانستان اعمال کرده بود، بار دیگر در پی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان به قدرت بازگشته و کابل، پایتخت این کشور، را تحت کنترل درآورده است. حالا، جنگجویان طالبان بار دیگر در حال گشت زنی در خیابان های هستند، اما آنچه از گذشته متفاوت است، این است که جنگجویان سعی دارند بانک ها و خدمات اساسی را فعال نگه دارند.
ادامه مطلب
بمب گذاری های وحشتناک روزهای پایانی ماه اوت در کابل که نزدیک به ۲۰۰ کشته (از جمله ۱۲ نیروی دریایی آمریکا) برجا گذاشت، یک تهدید واقعی برای کنترل جدید طالبان بر این افغانستان قلمداد می شود. این انفجار، جدیدترین نمونه از حملات تروریستی وحشیانه دولت اسلامی استان خراسان (ISKP)، نسخه محلی داعش، بوده است. قدرت گرفتن داعش خراسان می تواند برای طالبان افغانستان هم تهدید باشد و هم فرصت.
ادامه مطلب
یک مقام اطلاعاتی پیشین انگلیس با تایید این ایده، گفت: «این رویداد (سقوط افغانستان) نشانگر پایان دوران لیبرالیسم و دموکراسی غربی است، دورانی که با سقوط دیوار برلین آغاز شد. این شکستِ ایدئولوژی غربی است».
ادامه مطلب
سید محمد عیسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ویلیام شکسپیر، در نمایشنامه هملت می‌نویسد: «ما را با پیروزی‌های اندک می‌فریبند تا برای شکست‌های بزرگ آماده کنند». به‌نظر می‌رسد ادعاهای کاخ سفید در مورد خروج موفقیت‌آمیز سربازان آمریکایی از افغانستان و پایان دادن به جنگی بی‌پایان، نیز چنین باشد. در حقیقت، ایالات‌متحده با تحمیل این تصمیم به اتحادیه اروپا، متحدان آتلانتیکی خود را درگیر چندین چالش خواهد کرد. چالش‌هایی که همچون امواجی سهمگین پشت سر هم می‌آیند. و خود آمریکا، به لطف دوری از برّ قدیم، در برابر آنها ایمن است.
ادامه مطلب
بررسی تغییر منافع قدرت های بزرگ در افغانستان می تواند گیج کننده باشد. آمریکا می گوید عقب نشینی امکان مواجهه قاطع با چین در آسیا را برای آن فراهم می آورد. چین به نوبه خود از خروج آشفته آمریکا برای یادآوری غیرقابل اعتماد بودن آن به متحدان آسیایی استفاده می کند و در عین حال، به دنبال برتری در منطقه است. اما اگر چین از تجربیات اخیر خود در پاکستان چیزی آموخته باشد، در افغانستان با احتیاط پیش خواهد رفت.
ادامه مطلب
در دوران حکومت طالبان از ۱۹۹۶ تا اواخر ۲۰۰۱، غیر از پاکستان تنها دو کشور عربستان سعودی و امارات متحده عربی «امارات اسلامی افغانستان» را به رسمیت شناختند. اکنون که طالبان بار دیگر تقریبا همه افغانستان را تحت کنترل خود درآورده، این سوال مطرح است که آیا دو پادشاهی قدرتمند عربی و سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس «طالبان نسخه ۲.۰» را به عنوان دولت قانونی افغانستان به رسمیت خواهند شناخت؟ یا در صدد برای منزوی کردن آن برخواهند آمد؟
ادامه مطلب
هوشنگ امیرکریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سلطه یک فرقه ایدئولوژیک خشن صرفا ً با تکیه بر زور و قدرت اسلحه بر سرزمین و مردم افغانستان، به یکباره تمامی اصول، باورها و انگاره های مربوط به رابطه متعامل دولت – ملت، قرارداد اجتماعی، حکومت مبتنی بر رضایت، حق تعیین سرنوشت و ارزش های اجتماعی حول محور انسان را بر باد داد. سلطه مجدد طالبان بر افغانستان با همان شاخصه ها، معرفه ها و مؤلفه هائی که این گروه در دوران زمامداری قبلی به نمایش گذاشت، مؤید این نکته اساسی و کلیدی است که در عصر پست مدرنیسم می توان بدون ابزار مدرنیسم و اندیشه مدرنیته به قدرت و حکومت رسید و بدون بهره گیری از تجلیات، نمادها و نمودهای مدرنیسم و بدون نیاز به روح مدرنیته، به حکمرانی پرداخت.
ادامه مطلب
زهرا زمردی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دستگاه تصمیم‌گیری در قطر همواره روابط با طالبان را برای خود مزیتی نسبی فرض کرده است و اگرچه در فاصله سال‌های ۱۹۹۶-۲۰۰۱ دوحه امارت اسلامی در افغانستان را به رسمیت نشناخت اما تماس‌های رسمی و غیررسمی‌اش را با طالبان حفظ کرد.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی اذعان داشت که برقراری روابط و همکاری با طالبان توسط دولت رئیسی و وزارت امور خارجه اش تحت لوای نمایندگی «میدان» یا هر توجیه دیگری هیچ وضعیت با ثبات و مستقری در حوزه سیاست خارجی میان ایران و افغانستان ایجاد نمی کند. این مهم محدود به دولت رئیسی و وزارت خارجه امیرعبداللهیان نیست. هیچ دولتی در کشور و اساسا نظام جمهوری اسلامی نمی تواند و نباید کشور ۸۵ میلیونی چون ایران را در حوزه سیاست خارجی به واسطه همکاری با طالبان به یک وضعیت بی ثبات و ناامن بکشاند.
ادامه مطلب
شاید شاهزاده خالد بن سلمان برنامه دقیقی برای سفر به مسکو نریخته باشد، اما پیام این سفر برای واشنگتن کاملا واضح بود. معاون وزیر دفاع عربستان با خودداری از به تعویق انداختن این سفر و امضای توافقنامه همکاری دفاعی با روسیه سعی داشت ضرر احتمالی خروج ایالات متحده از افغانستان و تصرف کابل توسط طالبان را جبران کند. ریاض می خواست نشان دهد با و بدون واشنگتن، چیزی برای آن تغییر نمی کند. به علاوه، پادشاهی سعودی دریافته که روسیه از فرصت های ایجاد شده در نتیجه شکست مفتضحانه آمریکا استفاده خواهد کرد، اما نه مایل و نه قادر است به عنوان ضامن امنیت خلیج فارس جای آن را بگیرد.
ادامه مطلب
راهبرد کلی این گروه، ایجاد جای پای لازم برای داعش جهت ایجاد خلافت در آسیای مرکزی و جنوب آسیاست. همچنین یکی از اهداف اصلی این گروه تثبیت جایگاه خود به عنوان عمده ترین سازمان جهادی در منطقه است.
ادامه مطلب
دیپلماسی ایرانی در وبیناری با حضور احمد سبحانی، مدیرکل سابق غرب آسیای وزارت امور خارجه، همایون امیرخلیلی، مشاور وزیر و مسئول دفتر ویژه سابق امور افغانستان و سرپرست سابق سرکنسولگری ایران در پیشاور و محمود محمدی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه که به طور ویژه سیاست های ناتو در افغانستان را دنبال کرده، به بررسی اوضاع افغانستان و سقوط کابل به دست طالبان و سیاست خارجی کشورهای مختلف از جمله ایران در قبال تحولات افغانستان پرداخته است.
ادامه مطلب
شکست واشنگتن جشنی را برای رسانه های دولتی چین برپا کرده و باعث شده تا آن ها با لذت از آن استفاده کنند. خبرگزاری شین هوا می گفت: «سقوط کابل زنگ خاکسپاری هژمونی آمریکا را به صدا در می آورد.»
ادامه مطلب
حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فارغ از اینکه علل این امر چه بوده و کما اینکه در طول چند روز اخیر، بسیاری از خبرگزاری‌ها و رسانه‌های خبری به آن پرداخته‌اند، این مسئله قابل بحث است که با تسلط طالبان، چه گروه‌هایی بیشتر آسیب خواهند دید یا حداقل در معرض آسیب قرار خواهند گرفت.
ادامه مطلب
یاسر محسنی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای دستیابی به صلح در افغانستان و بر اساس تحقیقاتی که در جوامع درگیر نزاعات و جنگ صورت گرفته، هدف لزوما شکست یکی از طرف های گروه های مسلح نیست بلکه مدیریت وضع برای دستیابی به صلح و امنیت پایدار است خصوصا در افغانستان که در شرایط موجود مانند این است که شاهد آمدن سیل باشیم برای کنترل و مهار این سیل که از همه جهات وارد کشور شده است باید به مبارزه آن رفت یا برنامه ای سنحید تا با کمترین هزینه بتوان آن را مدیریت کرد؟! عدم برخورد علمی و منطقی با این وضع باعث بوجود آمدن چنین شرایطی شده است برخوردهای هیجانی و انقلابی که از سوی اداره مرکزی – دولت دنبال و توصیه می شود برای پاسخگویی با چنین بحرانی کارساز نبوده چه اینکه کشور و مردم را هم متضرر می سازد.
ادامه مطلب
از سال ۲۰۰۱ یعنی زمانی که ایالات متحده امریکا به همراه متحدانش به افغانستان لشکرکشی کردند، آمریکا بالغ بر ۱۳۵ میلیارد دلار خرج بازسازی ارتش افغانستان کرد که معادل ده سال بودجه نظامی اسرائیل است ولی عملا هیج نتیجه ای در برنداشته، چرا نتیجه نداشته است؟
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وحشت از استقرار دوباره نظام طالبانی در افغانستان، علاوه بر رنجی که به مردم این کشور وارد می‌کند، منطقه و جامعه جهانی را نیز آشفته حال کرده است. اما شیوه تعامل با واقعیت جاری در افغانستان از سوی قدرت‌های شرقی و غربی به‌گونه‌ای است که در ساده‌ترین برداشت از آن می‌توان گفت؛ روسیه و چین می‌کوشند از بازگشت طالبان به قدرت، فرصتی دست و پا کنند که می‌تواند موقعیت‌های استراتژیک را برای آنان فراهم کند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت و گویی با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که به هر دلیلی فعلا جامعه و مردم افغانستان در برابر قدرت طالبان تمکین کرده اند، حتی بسیاری از شخصیت ها، احزاب، جریان ها و تشکل های سیاسی افغانستان هم تعامل با طالبان را برگزیده اند. بنابراین مماشات، سکوت و به نوعی انفعال در برابر طالبان تا زمان تعیین تکلیف خود افغان ها با طالبان، روشن شدن سمت و سو و آینده مناسبات سیاسی دولت و حاکمیت افغانستان و نهایتا عبور از دوران گذار در این کشور یک مشی دیپلماتیک کاملا هوشمندانه و منطبق با واقعیت گرایی در سیاست خارجی است که رهبر انقلاب به درستی آن را درک کرده و پیش برده اند.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخیرا در خبرها خوانده ایم که آمریکا جمعی از پناهجویان افغانستان را به کشور اوگاندا می‌فرستد و دولت اوگاندا هم اعلام کرده با درخواست آمریکا برای اسکان موقت دو هزار پناهجوی افغانستانی که به دلیل سلطه طالبان از افغانستان فرار کرده‌اند، موافقت کرده است. گزارش های واصله حکایت از آن دارد که بیشترین مهاجران افغانستان که با هواپیماهای آمریکایی از کشور خارج می شوند فارسی زبانان هستند نه پشتون ها؛ حال آیا این حرکت، حداقل حکایت از پاک سازی قومی و امحاء زبان فارسی دری در افغانستان ندارد و یا به تضعیف این زبان در افغانستان نمی انجامد!؟
ادامه مطلب
حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محتمل است که سعودی ها از طالبان در افغانستان به مثابه تهدیدی راهبردی برای ایران چون تهدید حوثی ها برای عربستان استفاده کنند. قبل از حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱، عربستان سعودی یکی از ۳ کشوری بود که تسلط طالبان بر این کشور را به رسمیت شناخت و این را فرصتی برای ناامن کردن مناطق مرزی ایران برشمرد.
ادامه مطلب
داوود مرادیان، مدیرکل موسسه مطالعات استراتژیک افغانستان، در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد با موضوع «تهدیدهای صلح و امنیت بین المللی ناشی از اقدامات تروریستی» درباره وضعیت افغانستان سخنرانی داشت و دیدگاه خود را درباره تهدید داعش برای امنیت بین المللی در ارتباط با فاجعه آشکار و بحران انسانی در افغانستان ارائه داد که متن آن را در ادامه می خوانید.
ادامه مطلب
جلال جلالی زاده در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که حکومت طالبانی، سیستم طالبانی، مشی طالبانی، چه در ایران، چه در افغانستان، چه در هر کشوری که بخواهد حقوق دیگر اقوام و سهم سایر مذاهب و عموم شهروندانش را نادیده بگیرد و یک سیستم و ساختار محدود و غیردموکراتیک و مروج تبعیض را ایجاد کند، محکوم است. تبعیض، بی‌عدالتی، ظلم، فساد، ناکارآمدی، سیستم و حکومت بسته، چه به نام شیعه، چه به نام سنی، چه به نام اسلام، به نام مسیحیت و غیره جایز نیست.
ادامه مطلب
اردوغان پس از جلسه کابینه روز پنجشنبه گفت ترکیه آماده مذاکره با طالبان است. سهیل شاهین، سخنگوی طالبان نیز روز جمعه اعلام کرد: برای ما ترکیه بازیگر بسیار مهمی در سطح جهان و در امت اسلامی است و همچنین از جایگاه ویژه ای برخوردار است. ما بیش از هر کشور دیگری به دوستی و حمایت ترکیه نیاز داریم.
ادامه مطلب
علی زنجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باید توازن قوا و رعایت جوانب به گونه ای باشد که تمام طرفین دخیل و دارای منافع مشروع و ممکن احساس کنند در نظم و استقرار ثبات به میزان بیشتری به خواسته های خود می رسند و البته از یاد نبرند که این سرزمین از دیرباز باتلاق و گورستان سربازان ابرقدرت ها بوده است. از شکست دادن بریتانیا و صلح گندمک تا شکست ارتش شوروی و اینک گریختن شبانه ی ارتش آمریکا، پس باید ترتیبی ممکن و واقع بینانه برای سامان دادن به امور در پیش گرفته شود.
ادامه مطلب
ظاهر اغبر، سفیر افغانستان در تاجیکستان گفت: «نمی‌توانم بگویم که طالبان پیروز جنگ است. خیر، بلکه این اشرف غنی بود که قدرت را پس از گفت وگوهای خیانتکارانه با طالبان رها کرد ... و فقط پنجشیر تحت رهبری معاون اول، امرالله صالح، مقاومت می‌کند. پنجشیر در برابر هر کسی که بخواهد مردم را به اسارت بگیرد، ایستادگی می‌کند».
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: ممکن است این نوشته در روزهای تلخی که مردم رنج‌دیده افغانستان دچار آن هستند، گزنده بنماید. با این‌حال نمی‌توان بدون نقد آنچه واقعیت‌ها را می‌سازد، خرده گرفت که چرا تاهمیشه قدرت‌های بیرونی به مردم و سرزمین افغانستان به عنوان ابزار و پروژه نگریسته‌اند؟ چرا افغانستان حداقل از دوقرن پیش صحنه رویارویی استراتژی‌های متعارض میان قدرت‌های رقیب بیگانه بوده است؟ چرا مردم افغانستان به‌رغم مقاومت نستوه در برابر ارتش‌های بیگانه، اما در ایجاد «ملت- دولت» چنین ناتوان و سرخورده باقی مانده‌اند؟
ادامه مطلب
علی سینا محمود در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان تاریخ تلخی را در قرن ۲۰ تجربه کرده است. سقوط نظام پادشاهی، روی کار آمدن کمونیست‌ها، اشغال شدن توسط ارتش سرخ شوروی، جنگ داخلی مجاهدین، روی کار آمدن طالبان، پناه گرفتن گروه القاعده در سایه طالبان که حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر را به وجود آوردند و در نهایت حمله امریکا به افغانستان که منجر به تجربه طولانی‌ترین جنگ در تاریخ امریکا شد. اینها نشان از این دارد که همواره آتش جنگ و ویرانی در این کشور روشن بوده است. اکنون اما بعد از ۲۰ سال، امریکا سرانجام در دوران ریاست جمهوری جو بایدن رسما از افغانستان خارج شد.
ادامه مطلب
بشر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تضعیف حکومت مرکزی، فقدان نیروهای مسلح مستقل، وابستگی امنیتی به خارج و اعتماد به بیگانگان برای حفظ امنیت داخلی، تجربیات شکست خورده ای است که سقوط کابل بار دیگر بر نادرست بودن آنها صفحه گذارد، باشد که مایه عبرت واقع شود.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به تازگی برخی از تحلیلگران غربی با هدف توجیه سیاست های نادرست دولت های خود در افغانستان، می کوشند تا با طرح این موضوع که تفکر طالبانی ریشه در جامعه افغانستان دارد و طالبان در میان بسیاری از مردم این کشور از محبوبیت برخوردار هستند، برای آنان مشروعیت دست و پا کنند. برخی دین ستیزان و دشمنان اسلام و گروهی از ناآگاهان نیز با تکرار این سخنان، نمک به زخم های مردم شریف افغانستان می پاشند.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون آسیب شناسی نگاه جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات افغانستان با محوریت طالبان بر این باور است که طالبان از زمان شکل گیری تا به اکنون در صحنه تحولات سیاسی و میدانی افغانستان با شدت و ضعف نقش آفرین بوده تا جایی که در دو مرحله هم قدرت را در افغانستان به دست گرفته است. بنابراین نمی توان طالبان را به عنوان یک واقعیت جاری در افغانستان نادیده گرفت. از این منظر است که جمهوری اسلامی ایران هم سعی کرد مناسباتی را با طالبان برقرار کند و این به معنای اصالت دادن به طالبان از سوی تهران نیست.
ادامه مطلب