طالبان

تهران - واشنگتن و «توافق موقت»!

دادن سوخو از سوی روسیه به ایران در ۱۴۰۲ منوط به رفتار تهران است/ جمهوری اسلامی در قبال آذربایجان برنامه روشنی ندارد

احمد وخشیته در گفت وگویی تاکید دارد که می‌توان انتظار داشت که فروش و ارسال جنگنده سوخو از سوی روسیه به ایران عملیاتی شود، اما چون اگر این اتفاق روی دهد، اسکادران هوایی‌ ایران دچار تحول جدی خواهد شد، طبیعتا روسیه هم انتظار دارد که این جنگنده‌ها در راستای افزایش تنش مورد استفاده قرار نگیرد؛ لذا این رفتار تهران است که تعیین می‌کند روسیه می‌تواند جنگنده‌ای به ایران بدهد یا نه.

ادامه مطلب

پایان ماه عسل با تحریری‌ها و جمعیت اصلاح

طالبان تندروتر می شود

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از به قدرت رساندن طالبان، گروه های هم فکر طالبان مانند حزب تحریر، جمعیت اصلاح و نهاد نجم و سایر سازمان های مزد بگیر و افراطی که در تبانی با طالبان، سرکوب و ضربه زدن مخالفان آنها را به عهده داشتند، شامل قهر و غضب طالبان شده اند. به تازگی طالبان در یک دستور تازه،‌ فعالیت حزب تحریر، جمعیت اصلاح و نهاد نجم را ممنوع کرده‌اند.

ادامه مطلب

این همه دشمنی با آیین نوروز برای چیست؟

در برابر تلاش های خارجی و داخلی برای تحریف نوروز بایستیم

شیما بهاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تلاش شده است تا نوروز به ما برسد و این تلاش ادامه دارد زیرا که مخالفت با نوروز حذف و دست درازی و سرقت نوروز کماکان ادامه دارد. نمونه بارز آن رفتار طالبان در مواجه با نوروز است، تغییر مبدا سال از شمسی به قمری کار را برای حراست از نوروز در یکی از بخش های حوزه نوروزی سخت تر می کند و مردم افغانستان خود باید مشعل دار این سنت دیرینه باشند. و یا کشورهایی که نوروز در بافت فرهنگی شان جای نداشته اما تلاش می کنند تا نوروز را برای خود بردارند. دلیل این همه جدال با نوروز ایرانی چیست؟

ادامه مطلب

یک چاقوی سوئیسی زیر شمشیر داموکلس

جزیره آزادی زنان تحت تهدید دائمی طالبان

رادیویی که قبل از به قدرت رسیدن طالبان ایجاد شد، شش ساعت درس روزانه و فضایی برای بیان زنان افغان محروم از مدرسه و دانشگاه ارائه می داد. اکنون رادیو بیگم یک چاقوی سوئیسی است ... که زیر شمشیر داموکلس طالبان به سر می برد. حمیده هشدار می دهد: «هر لحظه ممکن است ما دستگیر شویم.  هر روزی که می گذرد یک مهلت است، اما نگرانی نیز وجود دارد.» این تبر که بالای سر برنامه ریزان آویزان است، قبلاً به دست سازمان های مردم نهاد افتاده است که دیگر نمی توانند زنان را استخدام کنند.

ادامه مطلب

تداوم ممانعت برای فعالیت های اجتماعی زنان

طالبان روزنه های امید را بست

وزارت تحصیلات عالی اخیرا در نامه ای که تاریخ برگزاری امتحانات کنکور را اعلام کرده است، می گوید: «بر خلاف مقررات موجود، شما مجاز به ثبت نام و شرکت در امتحانات (ورودی) در مقاطع ارشد و دکتری نیستید». در صورت عدم رعایت این امر، این مراکز جریمه خواهند شد. این بدان معناست که زنان از کنکور سراسری که بر اساس منطقه رتبه بندی شده است، حذف می شوند. این ممنوعیت برای دانشگاه های دولتی و خصوصی اعمال می شود. طالبان بدین ترتیب آخرین روزنه امید را می بندد.

ادامه مطلب

جامعه سیاست زده ما و آشفتگی های سیاسی آن

افغانستان، نمود کامل یک جامعه به شدت عقب مانده

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سقوط چند باره گی ما در پرتگاه نیستی و نابودی، اضمحلال نظام های سیاسی، حضور بیگانه ها، تهاجم و تجاوز آشکار همسایگان ناخلف، شرایطی می طلبیدند. شرایطی همانند جغرافیایی مناسب رقابت و ضد رقابت بیگانگان در میدان افغانستان، چند دستگی تباری، نا همگونی قومی، چند زبانی بودن و از همه مهمتر، سیاست زدگی محض و آشفتگی های متعاقب آن، از این دست شرایط بوده اند. شاید کمتر سرزمینی را سراغ داشت که این چنین در لجنزار آشفتگی های سیاسی و بی برنامه گی معمول قشر سیاسی، غوطه ور شده باشند. 

ادامه مطلب

با تاکید بر عامل جغرافیایی

بحران امنیت در افغانستان + دانلود کتاب

چاپ اول: بهار ۱۴۰۰

ادامه مطلب

احساس خطر روس‌ها یک سال پس از رفتن امریکایی‌ها

چگونه طالبان می تواند همه محاسبات روسیه را بر باد دهد؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه در ابتدای حضور امریکا در افغانستان، چراغ سبز نشان داد و کماکان به این حضور زمینه های حمایتی لجستیکی و امنیتی را نیز فراهم آورد، اما با گذشت زمان و تقابل با امریکا در دیگر نقاط جهان، این سیاست تغییر ماهیتی یافت و نیت روس ها در برابر امریکایی ها، تغییر یافت. روس ها با تعمیق روابط خود با طالبان، خواستند کم کم از حضور امریکایی ها در افغانستان کم کنند و راه های برای خروج امریکا بازگذاشتند. امریکا از افغانستان بیرون شد و روس ها و چینی ها به هدف استراتژیک خود رسیدند. حال هم چینی ها و هم روس ها متوجه شده اند که یک افغانستان عاری از امریکا، آن هم بعد از بیست سال حضور نظامی، باقی مانده ای جز یک افغانستان در حال فرو رفتن در هرج و مرج نیست.

ادامه مطلب

گزارشی از دهمین دور گفتگوهای امنیتی هرات:

دیدار در دوشنبه

ماندانا تیشه یاری از دهمین دور گفت وگوهای امنیتی هرات گزارشی را برای دیپلماسی ایرانی نوشته و در آن آورده است که برگزاری دهمین نشست سالانه گفتگوهای امنیتی هرات توسط انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در دوشنبه پایتخت تاجیکستان، فرصتی فراهم آورد تا شمار زیادی از نخبگان علمی و سیاسی افغانستان پس از ماه ها دور هم گرد بیایند و دیداری تازه کنند و درباره «نظام سیاسی فراگیر در افغانستان؛ الگوها و نقشه راه» به گفتگو و تبادل نظر بپردازند. اندیشمندان و دیپلمات هایی از حدود ۲۰ کشور دیگر جهان نیز در این گردهمایی افغانستانی ها را همراه می کردند؛ هرچند که اغلب کشورها نمایندگان رسمی نفرستاده بودند و کشور میزبان نیز در سطح معاون وزیر خارجه مشارکت داشت.  

ادامه مطلب

اشک تمساح برای زنان

ماموریت با موفقیت انجام شد!

آمریکا و کشورهای غربی در هر کشوری که مداخله می‌کنند زمانی که هدف نابودی و ویران کردن آن کشورها را محقق می‌سازند ماموریت خود را با موفقیت به اتمام رسیده تلقی می‌کنند. وقتی افغانستان ویران شد آمریکا به این اندازه بسند نکرد بلکه سرنوشت آن را به طالبان واگذار کرد و می‌داند که این گروه ماموریت را تکمیل خواهد کرد.

ادامه مطلب

در دوره خروج امریکا و خاورمیانه همچنان ملتهب

افغانستان و معادلات امنیت منطقه‌ای

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان با مدنظرداشت خصوصیاتش مانند نزدیکی جغرافیایی، گسترش روابط اقتصادی، وابستگی امنیتی، وجود الگوهای دوستی، در زمان حضور امریکا در این کشور، در مجموعه امنیت منطقه ای جنوب آسیا قرار می گیرد. قرار دادن افغانستان در مجموعه امنیتی منطقه ای جنوب آسیا، به اساس وجوه تشابه آن صورت می گیرد. اما حال که حضور امریکا در افغانستان نیست و افغانستان نقشی در اهداف راهبردی و ژئوپولیتیک امریکا ندارد و از سوی دیگر، پاکستان به عنوان یکی از کلیدی ترین بازیگران امنیتی در جنوب آسیا، حضور فعال در افغانستان دارد و از طالبان حمایت می کند، خیلی ها از این هم فراتر رفته اند. 

ادامه مطلب

محدودیت هایی که بعد از سقوط جمهوریت اعمال شده است

نگاهی جامعه‌شناختی به جایگاه زنان در جامعه افغانستان در حکومت دوم طالبان

اسماعیل باقری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شرایطی که کشورهای همسایه و جهان تلاش می‌کردند تا با با همزیستی با پدیده طالبان، به نوعی رهبران طالبان را به تشکیل دولت فراگیر، ترغیب و تقنیع سازند، منع تحصیل دختران دانشجو در دانشگاه‌ها و منع اشتغال آنان در مراکز غیردولتی و ان‌جی‌اوها، عملا موجب تشدید بی‌اعتمادی در داخل و خارج به حکومت موقت طالبان شد.

ادامه مطلب

نگاهی به حال و روز فعلی سیاست خارجی ایران

به نقطه بحران نرسیده ایم

علی مطهری در گفت وگویی تاکید دارد که اولین گام خارج‌شدن ایران از حواشی جنگ اوکراین است. ما باید شائبه حمایت خود از روسیه را برطرف کنیم که بیش‌از‌این متحمل هزینه و تبعات مخرب بر همه امور کشور نشویم. در ادامه و گام بعدی درباره برخورد با معترضان و حقوق بشر باید ملایمت بیشتری از خود نشان دهیم. در گام نهایی هم باید به سمت احیای برجام برویم تا مشکلات کشور کاهش یابد.

ادامه مطلب

هشدار باش به حکومت طالبان

چراغ سبز آمریکا به درگیری پاکستان و افغانستان

جواد معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توجه به نقش و تأثیرهای عربستان سعودی و امارات و همچنین کشور پاکستان در افغانستان همواره امری جدی و اجتناب‌ناپذیر است. می توان گفت امریکا و وابستگان او در منطقه در صدد تحریک و تشجیع ارتش پاکستان برای افزایش تنش در مرز و احیاناً حمله به افغانستان هستند. سازمان اطلاعات ارتش پاکستان ISI با چالش جمعیت قابل‌توجه پشتون‌های طالبان داخل پاکستان و در مرز افغانستان که برخی از آنان خواهان استقلال سرزمینی و جدایی‌طلب هستند مواجه شده است.

ادامه مطلب

اتفاقی که بدترین شکل می افتد

طالبان ناقض امنیت سیاسی شهروندان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان، بدون توجه به خواست مردم، زیر نام دین و اجرای شریعت، به حاکمیت جبارانه خود ادامه می دهند. این کار پایه های اساسی تامین امنیت را سست و بنیادهای آن را لرزان می کند. از این رو می گوییم که رژیم طالبان، ناقض فاحش حقوق اساسی امنیت مردم و فاقد امنیت سیاسی است.

ادامه مطلب

معضل کمک رسانان

فاجعه در افغانستان در حال افزایش است

طالبان در ۲۴ دسامبر اعلام کرد که کار زنان افغان در سازمان های غیر دولتی ممنوع است، همان طور که آنها قبلا دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاه منع کرده بودند این بار از کار آنها در اداره جات غیردولتی ممانعت به عمل آورده اند.

ادامه مطلب

افغانستان همچنان برای چین اهمیت استراتژیک دارد

سرخوردگی پکن از طالبان

چین روز پس از حمله از امارات اسلامی افغانستان خواست تا امنیت همه دیپلمات ها و شهروندان چینی در این کشور را تضمین کند و همچنین به همه اتباع چین توصیه کرد که به سرعت افغانستان را ترک کنند. وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین، اقدام تروریستی را محکوم کرد و گفت که پکن عمیقا شوکه شده و انجام تحقیقات کامل همراه با اقدامات قاطع و قوی از سوی طالبان با هدف تضمین امنیت شهروندان، موسسات و پروژه های چینی را در افغانستان خواستار است. این حمله یک شکست برای طالبان بود.

ادامه مطلب

انشعاب در طالبان قطعی است

جغرافیای شمال افغانستان؛ بستر بازی های جدید استخباراتی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انشعاب در ساختار ظاهرا یکپارچه طالبان، حتمی است. اختلافات میان حقانی ها، گروه قطر، قندهارهای طرفدار ملایعقوب، بر سر تقسیم منابع و ثروت دولتی، معادن، قاچاق مواد مخدر، نحوه تقسیم پول های داده شده از جانب کشورهای حامی، هر روز بیشتر می شود. این کار باعث می شود تا گروه های دیگر تروریستی نیز با مشاهده اختلافات در میان طالبان، روحیه جنگی را از دست بدهند و پیروزی هایی نصیب جبهات مقاومت شود.

ادامه مطلب

روسیه و چین هدف نهایی هستند

داعش و نقشه تسلط بر آسیای میانه

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جایگزینی بهتر ازداعش که داعیه خلافت بر کل جغرافیای اسلامی را دارد سراغ نداریم، پس داعش باید به شمال و از آنجا به آسیای میانه منتقل شود تا مسکو و پکن تمکین کنند. در این صورت افغانستان به عنوان تونل اکمالاتی گروه ‎های تندروی اسلامی آسیای میانه مطرح می شود و سال های متمادی بی ‎ثباتی مزمن را تجربه خواهد کرد. داعش در افغانستان، یعنی داعش برای آسیای میانه.

ادامه مطلب

تهران و کلاف سردرگم افغانستان

روایت متفاوت سفیر وقت و سفیر مستقر ایران درباره طالبان!

حامد کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: صحبت های اخیر بهادر امینیان، سفیر ایران در کشور افغانستان، که به رسانه ها درز کرده، بر این نکته تاکید دارد که ایران در مواجهه با طالبان مستاصل شده، وی با تاکید بر اینکه طالبان یک جریان ضد فارسی است از رهبر طالبان نقل قول کرده است که گفته بوده، حتی یک قطره آب به ایران نمی دهیم.

ادامه مطلب

چرا دولت افغانستان سقوط کرد؟

درس هایی از قدرت گرفتن طالبان برای امریکا

درباره گذشته و آنچه می شد متفاوت انجام داد، ارزیابی های متعددی وجود دارد و خواهد داشت. اما مساله این است که «ملت سازی» که سال ها سیاست آمریکا بوده، پیش از اقدام به بینش درست درباره واقعیت های روی زمین نیاز دارد و برای سیاست گذاران بهتر است که این مهم را در آینده در نظر بگیرند.

ادامه مطلب

چرایی گسترش پدیده تروریسم در آسیای میانه

طالبان برای ظهور داعش رخ عوض می‌کند

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخیرا سر و صدای های زیادی از حضور گروه تندور و تروریستی داعش در برخی از ولایات افغانستان بگوش می رسد. تغییر جغرافیای قبلی (ننگرهار) و انتقال داعشیان به شمال افغانستان، تجمع سایر نیروهای تروریست هم پیمان طالبان زیر چتر داعش و آمادگی ها برای تمویل این پروژه برای مدت مدیدی، نشان از وخامت اوضاع دارد. اما متعاقب این نگرانی ها، سئوال هایی پیدا می شوند که آیا واقعا داعش در افغانستان است؟ و آیا این پروژۀ از بیرون تمویل شده نسخه موفق در افغانستان خواهد بود؟ نقش طالبان در تمویل و تقویت داعش چگونه است و چطور می توان داعشی را با حضور طالبان، پذیرفت؟ 

ادامه مطلب

در برابر حکومت ناکارآمد طالبان

مقاومت پیروز می شود اما چگونه و چه وقت؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از اندک تعمق در می یابیم که نباید اشتباهات گذشته تکرار شود و برای پیروزی در میدان جنگ فکر کنیم. به فرض مثال مقاومت پیروز می شود و باز مجال تصاحب حاکمیت سیاسی را می یابد، قدم بعدی چیست؟ چگونه می توان با بصیرت و دور اندیشی برای فردای مردم مان، اندیشید و فردای بهتر را برای آنها نوید داد؟ برای این کار نیاز است تا برای یک تعامل فعال و طراحی یک سیاست معقول و عمل گرایانه و با مد نظر قرار دادن واقعیت های عینی جامعه در یک معامله متعادل با خرد اندیشی و تعقل با همسایه ها، کشورهای منطقه و در مجموع غرب و شرق قرار گیریم.

ادامه مطلب

طالبان از فرصت استفاده می کند؟

راه آهن شرق به غرب؛ فرصتی ترانزیتی برای افغانستان

افغانستان برای توسعه سایر حوزه‌ها ابتدا به توسعه صنعت حمل و نقل خود نیازمند است و صنعت حمل و نقل بیشتر از هر چیز دیگر با توسعه زیرساخت‌های ریلی میسر است. هرچند سیستم جاده‌ای هم در صنعت حمل‌ونقل نقش خود را دارد اما تأکید بر توسعه حمل‌ونقل ریلی به دلیل این که حجم عظیمی از کالا از این طریق میسر است، به مراتب مقرون به صرفه‌تر است، امنیت آن نسبت به جاده بالاتر است و توسعه این نوع مسیر حمل‌ونقلی کم‌ هزینه‌تر است. افغانستان که یکی از اهداف بزرگ ملی آن تبدیل شدن به چهارراه منطقه‌ای است، توسعه زیرساخت‌های ریلی اولین گام تحقق این هدف بزرگ است. 

ادامه مطلب

شکست تلاش‌های امریکا مبتنی بر ژیوپولتیک نظم نوین جهانی در افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رقابت‌های ناسالم و شدید کشور‌های همسایه در افغانستان، بیش‌تر ناشی از نارضایتی آنها مبنی بر حضور امریکا در افغانستان و درک این مساله بود که این حضور در درازمدت منجر به گسترش ساحه نفوذ امریکا در منطقه شده و نظم موجود را بر‌هم می‌زند. بنابراین، هر کشوری تلاش داشت تا نیروهای نیابتی خود را وارد میدان ساخته و منافع امنیتی خود را در قالب آن جست‌وجو کند. این امر باعث دشوار‌تر شدن شرایط برای تامین امنیت در افغانستان شد و باعث شد تا کشور‌های همسایه نه‌تنها خود را در تحولات افغانستان دخیل نبینند، بل خطر جدی را از ناحیه افغانستان احساس کنند.

ادامه مطلب

زن ستیزی عیان طالب‌ها

مجلس نمایندگان بریتانیا: طالبان دولتی کاملا مردانه ساخته است

پارلمان بریتانیا به نقل از گزارشگر ویژه سازمان ملل گفته است که طالبان به دنبال این هستند تا زنان را کاملاً از جامعه طرد کنند. گزارش در زمینه محدودیت‌های وضع‌شده از سوی طالبان بر زنان می‌گوید که این محدودیت‌ها شامل ترک اجباری وظیفه و الزام پوشش صورت در ملاء عام می شود.

ادامه مطلب

برداشت نادرستی که از آن در افغانستان می شود

باز تعریف واژه منافع ملی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون تمامی کشورها بر اساس منافع ملی‌شان برنامه‌ریزی و چارچوب‌های اقدام‌شان را تعریف می‌کنند. این اصطلاح در واقع حاصل تحولات بنیادگر انقلاب صنعتی و دموکراتیک در اروپاست که عرصه عمل سیاسی را برای بازیگران (دولت‌ها) در صحنه نزاع بین‌المللی فراخ ساخته و توجیه قانونی و معقول را در زمینه‌ عمل سیاسی خلق کرده است. این اصطلاح به ترتیب در ایتالیای قرن ۱۸، انگلستان قرن ۱۹ و امریکای قرن ۲۰ به وجود آمد و در قوانین اساسی اکثریت کشور‌ها مسجل شد. بر اساس سابقه تاریخی گفتمان منافع ملی، در واقع رنگ و بوی منافع ملی در عرصه عمل سیاسی، برآیندهایی مانند کنش و واکنش‌های مطلوب و موجه را به وجود آورده است. اما در کشور ما (افغانستان) بر اساس فرهنگ سیاسی موجود جامعه، اختلاف نظر روی مفاهیمی هم‌چون منافع ملی و امنیت ملی که دو جزء اساسی یک دیدگاه واقع‌نگرانه است به وجود نیامده است.

ادامه مطلب

تجربه تلخ دموکراسی در افغانستان

جمهوریت چگونه از درون فروپاشید

قیس احمد قادری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: لازمه تداوم و استقرار نظام‌های دموکراتیک، وجود بستر مناسب و یا نهادینه‌شدن فرهنگ شهروندی به عنوان فرهنگ جوامع دموکراتیک است. نهادینه نشدن فرهنگ دموکراتیک، مهم‌ترین علت ناکامی دموکراسی و سقوط جمهوریت در افغانستان است که نظام سیاسی متمرکز به عنوان یک کتلست، آن‌را تسریع کرد.

ادامه مطلب

افغانستان ناامن تر از همیشه

طالبان و سیاست ناامن سازی

تحولات یک سال گذشته در افغانستان حکایت از آن دارد که حکومت طالبان علیرغم ادعای برقراری ثبات و امنیت در این مقوله نیز مانند دیگر حوزه ها ناکامی پررنگی را برای خود به ارمغان آورده است. اکنون که پرچم حکومت طالبان آشکارا و به شکل رسمی در سراسر افغانستان به اهتزاز درمی‌آید و پس از دو دهه چشم‌داشت برای کنترل و تصاحب این کشور، طالبان در حال حکومت بر کشوری است که بدترین حالت ممکن خود را تجربه می‌کند. 

ادامه مطلب

طالبان، روی کرد هژمونی خواهانه و بحران مشروعیت سیاسی

بحران افغانستان کی تمام می‌شود؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکثریت، امروز به این اتفاق نظر دارند که باید تابوی قدرت متمرکز سیاسی، شکسته شود و جایگزین آن یک سیستم غیر متمرکز شود؛ زیرا موجودیت تنوع در ساخت و فرم نظام سیاسی در افغانستان، به یک ضرورت مبدل شده است. این ضرورت، الزامی می سازد تا قبل از همه، به موضوعات اساسی مانند یک نظام جوابگو، کار شود تا موضوعات حاشیه ای. این واقعیت، زایش یک باور عمومی مبتنی بر مبرمیت موضوع است که خود می تواند تجربه تاریخی تلخ همانند فاجعه به قدرت رسیدن طالبان است. بر اساس این باور عمومی، علت اصلی به قدرت رسیدن طالبان را می‌توان در انحصار قدرت در راستای نهادینه‌سازی اتوریته قومی و تفسیر غیر قابل انعطاف آنها از سیاست دانست. 

ادامه مطلب