افغانستان؛ نه جنگ نه صلح

نویسنده: مالین - مرسدس هافمن

دیپلماسی ایرانی: با خروج تمام نیروهای بین المللی از افغانستان در تابستان 2021، طالبان خلاء قدرتی را که به وجود آمده بود پر کرد. به گزارش سازمان ملل متحد، کابینه ای که پس از تغییر قدرت منصوب شد، متشکل از 33 طالب است که بخش بزرگی از آنها به گروه پشتون تعلق دارند.

طالبان نوعی وزارت اخلاقی ایجاد کرده و آزادی های مدنی را در سال های اخیر به شدت محدود کرده اند. به ویژه زنان از بخش بزرگی از حقوق اولیه خود محروم شده اند. طالبان می خواهند تفسیر خود از شریعت را پیاده کنند. به گفته وزارت امور خارجه فدرال، گزارش های مکرر از نقض جدی حقوق بشر در افغانستان وجود دارد. این وزارتخانه از "وضعیت اقتصادی و اجتماعی به شدت رو به وخامت" صحبت می کند. همچنین بخش بزرگی از زیرساخت ها در اثر جنگ ویران شده و مین های زیرزمینی نیز در بسیاری از نقاط زندگی مردم را به خطر می اندازد.

به گفته سازمان ملل، اقتصاد افغانستان در یک مارپیچ نزولی قرار دارد، اما برای اولین بار از سال 2021 در برخی مناطق در سطح بسیار پایینی به ثبات تقریبی می رسد. تغییر قدرت در سال 2021 کشور را وارد یک "فاجعه اقتصادی و اجتماعی" کرد. از سال 2021، سازمان ملل افزایش تمایل به کشاورزی به جای صنایع تولیدی و خدمات مشاهده کرده است. سال گذشته افغانستان حدود 80 درصد خشخاش جهان را تولید کرد که 9 تا 14 درصد از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می داد.

به گفته سازمان ملل، آینده اقتصادی این کشور بیش از هر چیز به حجم کمک های بشردوستانه بین المللی بستگی دارد. کنراد شتر، کارشناس امور افغانستان، دیدگاه انتقادی‌تری درباره این موضوع دارد: حتی اگر کمک‌های بشردوستانه مردم را زنده نگه دارد، ساختارهای اقتصادی مقاوم را ایجاد نمی‌کند. او تحریم‌های بین‌المللی علیه طالبان مانند مسدود کردن حساب‌های دولتی را عاملی می‌داند که به‌ویژه اقتصاد افغانستان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

هم وضعیت مواد غذایی و هم وضعیت حقوق بشر در افغانستان بسیار متزلزل است. به گفته برنامه جهانی غذا، این کشور حدود 40 سال است که دچار فقر و گرسنگی مزمن بوده و تخمین می زند که تا سال 2022، نزدیک به 30 درصد از جمعیت دچار سوء تغذیه شده اند.

هیئت معاونت سازمان ملل متحد در امور افغانستان در گزارش حقوق بشر فعلی خود از خشونت گسترده علیه مردم می نویسد، اگرچه تعداد قربانیان غیرنظامی پس از پایان درگیری های مسلحانه کاهش یافته است. شکنجه و مجازات اعدام نیز توسط طالبان استفاده می شود. همچنین این هیئت به وضعیت دراماتیک زنان و دختران اشاره می کند: بین سپتامبر 2021 و مه 2023، بیش از 50 فرمان صادر شد که به طور فزاینده ای زنان را از زندگی عمومی محروم می کند. در صورت هر گونه اعتراض، با آنها با خشونت زیاد برخورد می شود.

به طور کلی، سازمان ملل متحد می گوید که در سال گذشته حدود 3.85 میلیارد دلار کمک مالی به افغانستان اهدا شد. بودجه سازمان ملل برای سال جاری به 3.2 میلیارد دلار کاهش یافته است، اگرچه در ابتدا 4.6 میلیارد دلار در نظر گرفته شده بود. به گفته کنراد شتر، ارائه کمک های غیر دولتی در افغانستان غیرممکن است: هر پروژه داخلی باید مورد تایید طالبان قرار گیرد و هیچ سازمان غیردولتی بدون تاییدیه وزارت امور اقتصادی نمی تواند به کار خود ادامه دهد.

از سال 2021 تاکنون هیچ کشوری به طور رسمی حاکمان طالبان را به رسمیت نشناخته است. با این حال، برخی کشورها مانند چین ظرفیت های اقتصادی را در افغانستان می بینند. در جریان خروج نیروهای بین‌المللی، بسیاری از کشورهای غربی، از جمله آلمان، فرانسه، بریتانیا و آمریکا، نمایندگی‌های دیپلماتیک خود را در افغانستان بسته‌اند. وضعیت زنان یکی از عوامل اصلی تحریم های غرب علیه طالبان است.

با این حال، نهادهای دیپلماتیک سایر کشورها مانند چین، روسیه، ایران، هند، ترکیه و عربستان سعودی به کار خود ادامه دادند. طالبان با بسیاری از این کشورها در پی پیشرفت منافع اقتصادی خود هستند. علاوه بر این، افغانستان از نظر ژئواکونومیکی اهمیت زیادی دارد زیرا مسیرهای تجاری از جنوب آسیا به آسیای مرکزی، از این منطقه می گذرد.

منبع: دی سایت / تحریریه دیپلماسی ایرانی