طالبان و افغانستان

آسیب شناسی فقدان یک مقاومت

کسی جریانی علیه طالبان وجود ندارد؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچنانی که انتظار می رفت تا وضعیت به مرور زمان تغییر کند و جبهات جدیدی برای وارد ساختن فشار بیشتر بر طالبان و تسخیر بعضی از جغرافیای معین به دست مقاومت گران، ایجاد شود و عملا وارد مرحله جنگ مستقیم با طالبان شوند، متاسفانه دیده نمی شود. پرسش محوری این است که چرا مقاومت علیه طالبان شکل نمی گیرد؟ چرا مقاومت، بیشتر به طلب ترحم، شکایت و افتادن به دامن ملل متحد ختم می شود؟ و بالاخره، چرا مقاومت بدیلی برای طالبان در میدان جنگ و سیاست مشاهده نمی شود؟ 

ادامه مطلب

به مناسبت سالگرد سقوط چندین باره کابل

بازیگران صحنه سقوط جمهوریت در افغانستان

لطیفه سخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دومینوی سقوط ولایات افغانستان در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۰ با سرعت هرچه تمام تر آغاز به حرکت کرد و مرکز ولایت نیمروز اولین شهری بود که  به تصرف طالبان در آمد. تا تاریخ ۲۳ مرداد، اندک مناطقی مثل کابل و پنجشیر باقی مانده بودند اما مردم هنوز امید داشتند که نیروهای امنیتی، اردوی ملی، پلیس و نیروهای مجاهدین که ادعای مقاومت و اتحاد در برابر طالبان داشتند، سکان امور را به دست گیرند و نیروهای طالبان را عقب برانند اما این امید با دمیده شدن خورشید سحرگاه ۲۴ مرداد و با فرار رئیس جمهور وقت، اشرف غنی، بر باد رفت.

ادامه مطلب

پیوند اژدهای زرد با هژمونیسم قومی در افغانستان

عقد اخوت پکن با طالبان برای چیست؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیمان عاشقانه ی چین با طالبان که هر دو از لحاظ عملکردی و فکری، تفاوت فاحشی با هم دارند، عجیب و نادر است. چین کمونیست و خداناباور با یک گروهی که ظاهرا در جهت اهداف دینی و عقیدتی در حرکت است، هیچ وجه مشترکی ندارد. در حالی که طالبان دفاع از حقوق سائر مسلمانان را در سراسر جهان، وظیفه خود می دانند، در قسمت ظلم و ستم چین بالای مردم ایغور، کشمیر تحت اداره هند و مسلمانان میانمار، بی تفاوت و حتی بی غرض واقع شده اند. 

ادامه مطلب

رهبری که هیچ‌کس او را ندیده است

هیبت الله خیالی طالبان

عبدالناصر نورزادر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هیبت الله خیالی به گمان اغلب وجود ندارد. درست است که شخصی به نام هیبت الله در گذشته بوده و در میان طالبان حضور داشته، اما وی قبلا با دو نظریه متفاوت و همسان در ماهیت قضیه که هر دو عدم موجودیت وی را تایید می کنند، دیگر زنده نیست. نظریه اول می گوید وی در نتیجه انفجار در کویته پاکستان همراه با برادر مولوی مطیع الله، مسئول استخبارات طالبان و حافظ مجید، مسئول مالی طالبان در سال ۲۰۱۹ کشته شده است. نظریه دوم می گوید وی در اثر ابتلا به کرونا در بیمارستانی در پاکستان درگذشته است. طالبان هر دو مورد را رد می کنند و پافشاری به زنده بودن وی دارند. حقیقت موضوع چندان به درستی معلوم نیست. 

ادامه مطلب

شکاف هایی که پدیدار می شوند

بحران ایدئولوژیک طالبان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وقتی نظام های ایدئولوژیکی همانند طالبان، موفق به رسیدن به قدرت سیاسی می شوند و صاحب اختیارمی شوند، اصل نسخه ایدئولوژیک خود را کنار گذاشته و شکل مسخ شده ی آن را برای حفظ خود در قدرت، پیروی می کنند. این استحاله در طرز فکر یک جنبش به شدت ایدئولوژیک، نشان از اضمحلال آن دارد. 

ادامه مطلب

دو سال پس از فتح کابل

طالبان همچنان به دنبال به رسمیت شناخته شدن است

سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی بارها از طالبان درخواست کردند که تا وضعیت حقوق زنان را بهبود بخشند. اما طالبان به این درخواست ها پاسخ منفی داده و در این میان هیچ کشوری طالبان را به عنوان یک حکومت قانونی به رسمیت نشناخته است.

ادامه مطلب

دو سال بعد از بازگشت طالبان

زنان و دختران از دست این دولت چه می‌کشند؟

جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: به رغم این گفت وگوها، با گذشت دو سال، جامعه بین‌المللی هنوز در مورد نحوه برخورد با حکومت طالبان گیج و سردرگم است. سرنوشت میلیون‌ها نفر افغانستانی، به‌ویژه زنان و دختران تحت سلطه طالبان، نه فقط به دلیل نگاه بسته و متحجرانه و قومیت‌زده و قبیله‌ای طالبان، بلکه متأثر از انزوای بین‌المللی افغانستان تحت سلطه طالبان، غم‌انگیز و ناامیدکننده است. به‌ظاهر، یکی از موانع اصلی در ممانعت از شناسایی طالبان مواضع آن در قبال دختران و زنان بوده‌است.

ادامه مطلب

تعلیق مطلق همه حقوق ها

افغانستان؛ نه جنگ نه صلح

طالبان نوعی وزارت اخلاقی ایجاد کرده و آزادی های مدنی را در سال های اخیر به شدت محدود کرده اند. به ویژه زنان از بخش بزرگی از حقوق اولیه خود محروم شده اند.

ادامه مطلب

پیامد تروریسم دولتی طالبانی بر افغانستان

دو سال فاجعه

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: من نگارنده قصد ندارم به علت و دلایل این فاجعه ضد تمدن و فرهنگ و این توطئه سازماندهی شده علیه مردم افغانستان، بپردازم. زیرا تاکنون که دو سال از به قدرت رسانیدن این گروه تروریستی، سپری می شود، تحلیل ها، نبشته ها و پژوهش های زیادی در خصوص آن صورت گرفته است. لذا قصد من، پرداختن به تبعات حضور این گروه تروریستی در اریکه قدرت در افغانستان است.

ادامه مطلب

دوجبهه، یک اجندا و تغییر در ماهیت قدرت بین الملل

افغانستان، طالبان و ابزارهای فشار امریکا بر ایران، روسیه و چین

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: منطقه با مدنظرداشت این تغییر ماهیت ژئوپولتیکی در تلاش است تا راهی جز تعامل با طالبان بیابد که هنوز نیافته است. یا باید با طالبان تعامل کند و یا اینکه در برابر آن قرار بگیرد. به یقین که هر دو انتخاب برای منطقه در شرایط بحرانی کنونی، دشوار و هزینه بر خواهد بود. 

ادامه مطلب

مراحلی که پیش روست

بررسی استراتژی ظهور داعش در افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان گفت که با مدنظرداشت عملکرد داعش در گذشته و جنایاتی را که این گروه در سوریه و عراق انجام داده و حضور اندکی که در جغرافیای افغانستان داشت، می توان استراتژی های این گروه را تخمین زد. اما چون این داعش در افغانستان صورت ساختگی دارد و وجود عینی آن با ایدئولوژی داعشی، وجود ندارد، بنابراین در حال تکمیل مراحل تکوین استراتژیک خود است. چون این گروه از ابتدای ظهورش در افغانستان ناکام بود، بنابراین تنها نظام طالبانی است که می تواند این گروه را دوباره زنده سازد و برنامه های امریکا و سایر متحدانش را عملی کند.

ادامه مطلب

با استفاده از ابزار استراتژیک طالبان

پاکستان در دوجبهه می جنگد

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هیچ منطقی منبی بر جدایی میان طالبان و پاکستان وجود ندارد و امکان ندارد تا پاکستان به این زودی ها، دست از سر طالبان بردارد. آنچه به عنوان مشت نمونه ی خروار به عنوان چالش در روابط امارت طالبانی و پاکستان گفته می شود، تنها یک سناریوسازی است تا ذهنیت ها را به سمت دیگری، سوق دهند. زیرا در حال حاضر، تنها و تنها مسئله تقویت تروریسم در شمال افغانستان مطرح است که می تواند من حیث یک گاو شیری، در اختیار پاکستان قرار گیرد. 

ادامه مطلب

سناریوی پایان بخشیدن به منازعه از طریق مذاکره

الگوهای حل منازعه در افغانستان+دانلود کتاب

نویسنده: یعقوب ابراهیمی ناشر: انستیتیوت مطالعات استراتژیک افغانستان

ادامه مطلب

دیکتاتوری که کسی نه او را دیده و نه صدایش قابل تایید است

ملاهیبت الله رهبری از جنس هوش مصنوعی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بحث ما در این جستار این نیست که بگوییم طالبان کیستند و برای چه و چرا و با کدام اهداف روی صحنه آمدند؟ بلکه توجه اصلی ما در این بخش تلاش برای روشن سازی ابعاد تاریک یک دیکتاتوری خشن، بی رحم و اتوکراتیک است که رهبر سایه ی آن، با آن که معلوم نیست کیست، حکم می راند، دستور می دهد و برای جامعه سی میلیونی افغانستان، خط و مش ترسیم می کند. هیبت الله نام نهاد، ممکن است وجود داشته باشد، اما این که چگونه و در کجا زیست می کند، اطلاع دقیقی در دست نیست. هیبت الله یک رمز استخباراتی است و حدس و گمانه های زیادی در خصوص وی تا حال وجود داشته است.

ادامه مطلب

وضعیت فاجعه بار زیر سایه طالبان

زنان در افغانستان: "ما زنده ایم، اما زندگی نمی کنیم"

پریسا پورعلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ریچارد بنت، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در افغانستان، و دوروتی استرادا تانک، رئیس کارگروه تبعیض علیه زنان و دختران، گزارش های خود از ملاقات با رهبران طالبان و مصاحبه با زنان و دختران در کابل، مزارشریف و ولایت بلخ، بین ۱۷ آوریل تا ۴ می۲۰۲۲ را به اشتراک گذاشتند. آنها گزارش دادند: زنان زیادی احساس ترس و اضطراب شدید خود را به اشتراک گذاشتند و وضعیت خود را به عنوان زندگی در حبس خانگی توصیف کردند. آنها گفتند: ما همچنین نگران این واقعیت هستیم که زنانی که به طور مسالمت آمیز علیه این اقدامات ظالمانه اعتراض می کنند، با تهدید، آزار و اذیت، بازداشت های خودسرانه و شکنجه مواجه شوند.

ادامه مطلب

دست‌پخت قدرت های بزرگ منطقه ای و جهانی در نشست دوحه

هیچ مجالی برای خوشبینی نیست

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه از ماهیت مبهم این نشست معلوم می شود، نه تنها که تاثیری بر بهبود وضعیت افغانستان ندارد و مشکلی را حل نمی کند، بلکه اگر به توافق برای به رسمیت شناسی و یا حداقل شناسایی غیر رسمی (دی فاکتو) طالبان منجر شود، وضعیت را به نفع طالبان و به ضرر مردم افغانستان و امنیت منطقه، سوق خواهد داد. در این صورت میدان افغانستان برای سالیان دراز عرصه رقابت های خونین متفقین آسیایی و متحدین فرا آسیایی خواهد بود.

ادامه مطلب

تداوم ممانعت برای فعالیت های اجتماعی زنان

طالبان روزنه های امید را بست

وزارت تحصیلات عالی اخیرا در نامه ای که تاریخ برگزاری امتحانات کنکور را اعلام کرده است، می گوید: «بر خلاف مقررات موجود، شما مجاز به ثبت نام و شرکت در امتحانات (ورودی) در مقاطع ارشد و دکتری نیستید». در صورت عدم رعایت این امر، این مراکز جریمه خواهند شد. این بدان معناست که زنان از کنکور سراسری که بر اساس منطقه رتبه بندی شده است، حذف می شوند. این ممنوعیت برای دانشگاه های دولتی و خصوصی اعمال می شود. طالبان بدین ترتیب آخرین روزنه امید را می بندد.

ادامه مطلب

احساس خطر روس‌ها یک سال پس از رفتن امریکایی‌ها

چگونه طالبان می تواند همه محاسبات روسیه را بر باد دهد؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه در ابتدای حضور امریکا در افغانستان، چراغ سبز نشان داد و کماکان به این حضور زمینه های حمایتی لجستیکی و امنیتی را نیز فراهم آورد، اما با گذشت زمان و تقابل با امریکا در دیگر نقاط جهان، این سیاست تغییر ماهیتی یافت و نیت روس ها در برابر امریکایی ها، تغییر یافت. روس ها با تعمیق روابط خود با طالبان، خواستند کم کم از حضور امریکایی ها در افغانستان کم کنند و راه های برای خروج امریکا بازگذاشتند. امریکا از افغانستان بیرون شد و روس ها و چینی ها به هدف استراتژیک خود رسیدند. حال هم چینی ها و هم روس ها متوجه شده اند که یک افغانستان عاری از امریکا، آن هم بعد از بیست سال حضور نظامی، باقی مانده ای جز یک افغانستان در حال فرو رفتن در هرج و مرج نیست.

ادامه مطلب

گزارشی از دهمین دور گفتگوهای امنیتی هرات:

دیدار در دوشنبه

ماندانا تیشه یاری از دهمین دور گفت وگوهای امنیتی هرات گزارشی را برای دیپلماسی ایرانی نوشته و در آن آورده است که برگزاری دهمین نشست سالانه گفتگوهای امنیتی هرات توسط انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در دوشنبه پایتخت تاجیکستان، فرصتی فراهم آورد تا شمار زیادی از نخبگان علمی و سیاسی افغانستان پس از ماه ها دور هم گرد بیایند و دیداری تازه کنند و درباره «نظام سیاسی فراگیر در افغانستان؛ الگوها و نقشه راه» به گفتگو و تبادل نظر بپردازند. اندیشمندان و دیپلمات هایی از حدود ۲۰ کشور دیگر جهان نیز در این گردهمایی افغانستانی ها را همراه می کردند؛ هرچند که اغلب کشورها نمایندگان رسمی نفرستاده بودند و کشور میزبان نیز در سطح معاون وزیر خارجه مشارکت داشت.  

ادامه مطلب

اشک تمساح برای زنان

ماموریت با موفقیت انجام شد!

آمریکا و کشورهای غربی در هر کشوری که مداخله می‌کنند زمانی که هدف نابودی و ویران کردن آن کشورها را محقق می‌سازند ماموریت خود را با موفقیت به اتمام رسیده تلقی می‌کنند. وقتی افغانستان ویران شد آمریکا به این اندازه بسند نکرد بلکه سرنوشت آن را به طالبان واگذار کرد و می‌داند که این گروه ماموریت را تکمیل خواهد کرد.

ادامه مطلب

در دوره خروج امریکا و خاورمیانه همچنان ملتهب

افغانستان و معادلات امنیت منطقه‌ای

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان با مدنظرداشت خصوصیاتش مانند نزدیکی جغرافیایی، گسترش روابط اقتصادی، وابستگی امنیتی، وجود الگوهای دوستی، در زمان حضور امریکا در این کشور، در مجموعه امنیت منطقه ای جنوب آسیا قرار می گیرد. قرار دادن افغانستان در مجموعه امنیتی منطقه ای جنوب آسیا، به اساس وجوه تشابه آن صورت می گیرد. اما حال که حضور امریکا در افغانستان نیست و افغانستان نقشی در اهداف راهبردی و ژئوپولیتیک امریکا ندارد و از سوی دیگر، پاکستان به عنوان یکی از کلیدی ترین بازیگران امنیتی در جنوب آسیا، حضور فعال در افغانستان دارد و از طالبان حمایت می کند، خیلی ها از این هم فراتر رفته اند. 

ادامه مطلب

محدودیت هایی که بعد از سقوط جمهوریت اعمال شده است

نگاهی جامعه‌شناختی به جایگاه زنان در جامعه افغانستان در حکومت دوم طالبان

اسماعیل باقری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شرایطی که کشورهای همسایه و جهان تلاش می‌کردند تا با با همزیستی با پدیده طالبان، به نوعی رهبران طالبان را به تشکیل دولت فراگیر، ترغیب و تقنیع سازند، منع تحصیل دختران دانشجو در دانشگاه‌ها و منع اشتغال آنان در مراکز غیردولتی و ان‌جی‌اوها، عملا موجب تشدید بی‌اعتمادی در داخل و خارج به حکومت موقت طالبان شد.

ادامه مطلب

اتفاقی که بدترین شکل می افتد

طالبان ناقض امنیت سیاسی شهروندان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان، بدون توجه به خواست مردم، زیر نام دین و اجرای شریعت، به حاکمیت جبارانه خود ادامه می دهند. این کار پایه های اساسی تامین امنیت را سست و بنیادهای آن را لرزان می کند. از این رو می گوییم که رژیم طالبان، ناقض فاحش حقوق اساسی امنیت مردم و فاقد امنیت سیاسی است.

ادامه مطلب

معضل کمک رسانان

فاجعه در افغانستان در حال افزایش است

طالبان در ۲۴ دسامبر اعلام کرد که کار زنان افغان در سازمان های غیر دولتی ممنوع است، همان طور که آنها قبلا دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاه منع کرده بودند این بار از کار آنها در اداره جات غیردولتی ممانعت به عمل آورده اند.

ادامه مطلب

زن ستیزی عیان طالب‌ها

مجلس نمایندگان بریتانیا: طالبان دولتی کاملا مردانه ساخته است

پارلمان بریتانیا به نقل از گزارشگر ویژه سازمان ملل گفته است که طالبان به دنبال این هستند تا زنان را کاملاً از جامعه طرد کنند. گزارش در زمینه محدودیت‌های وضع‌شده از سوی طالبان بر زنان می‌گوید که این محدودیت‌ها شامل ترک اجباری وظیفه و الزام پوشش صورت در ملاء عام می شود.

ادامه مطلب

طالبان، روی کرد هژمونی خواهانه و بحران مشروعیت سیاسی

بحران افغانستان کی تمام می‌شود؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکثریت، امروز به این اتفاق نظر دارند که باید تابوی قدرت متمرکز سیاسی، شکسته شود و جایگزین آن یک سیستم غیر متمرکز شود؛ زیرا موجودیت تنوع در ساخت و فرم نظام سیاسی در افغانستان، به یک ضرورت مبدل شده است. این ضرورت، الزامی می سازد تا قبل از همه، به موضوعات اساسی مانند یک نظام جوابگو، کار شود تا موضوعات حاشیه ای. این واقعیت، زایش یک باور عمومی مبتنی بر مبرمیت موضوع است که خود می تواند تجربه تاریخی تلخ همانند فاجعه به قدرت رسیدن طالبان است. بر اساس این باور عمومی، علت اصلی به قدرت رسیدن طالبان را می‌توان در انحصار قدرت در راستای نهادینه‌سازی اتوریته قومی و تفسیر غیر قابل انعطاف آنها از سیاست دانست. 

ادامه مطلب

ضریب موفقیت طالبان، در میدان جنگ و سیاست، مقرون به صفر است

شکست همه جانبه طالبان در حکمرانی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان برای غلبه بر چالش‌های امنیتی، حکومتی و بشردوستانه‌ای که با آن روبه‌رو هستند، برای آنها بسیار دشوار خواهد بود، تا هم زمان هم بتوانند با مردم کنار بیایند و یک حاکمیت مشروع را ایجاد کنند و هم با دنیا تعامل کنند و زمینه تغییر در زندگی مردم را مهیا سازند. به این حساب، روزگار مردم افغانستان، تیره و سیاه است و تحجر طالبانی، حاکم بر آن.

ادامه مطلب

چگونه غرب می تواند از بی ثباتی بیشتر در افغانستان جلوگیری کند

لزوم گفت وگو با طالبان بدون اعتماد به آن

اگر همسایگان افغانستان خواهان مدیریت بهتر مرزها هستند، می توانند از همکاری با طالبان در زمینه امنیت مرزها پشتیبانی کنند. تخصص خارجی همچنین ممکن است برای کمک به طالبان در ذخیره سازی یا دفع امن سلاح هایی که به عنوان بخشی از کارزار عمومی خلع سلاح است، مفید باشد.

ادامه مطلب

اختلافاتی که در حال عیان شدن است

طالبان؛ ساختار منشعب و ریزه های یک قدرت پرخاشگر مذهبی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان تروریست با اقدامات قدرت طلبانه که آن را در لفافه دین و مذهب پوشانیده اند تا از احساسات یک قشر بدون آگاهی برای اهداف سیاسی شان، کار گرفته شود، تلاش می کنند تا هر گروه برای تصاحب بیشتر امتیاز و قدرت سیاسی در کابل پیش قدم باشد. 

ادامه مطلب

سرنوشت نگون بخت لیبرال‌سازی امریکایی در افغانستان

جایی که دموکراسی‌ به گند کشیده شد!

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روند دموکراسی امریکایی در افغانستان به گند کشیده شده و تمام دست آوردهای بیست ساله مردم افغانستان به باد فنا رفته است، طالبان دوباره به قدرت رسیده اند و ما شاهد یک افغانستان منزوی و کشور جدا از تعاملات بین المللی هستیم، چگونه می توان این روند را ارزیابی کرد؟

ادامه مطلب