تجاوز اخیر اسرائیل به دوحه در روز سه‌شنبه گذشته، نشانه‌ای آشکار از رفتار غیرقابل‌کنترل این رژیم است. اسرائیل با سابقه حملات به لبنان، سوریه، ایران، یمن و درگیری‌های دهه های پیشین با اردن و مصر، ذیل جنگ شش روزه پتانسیل ایجاد تنش با دیگر کشورهای منطقه را از خود نشان داده است. این اقدامات، به‌ویژه حمله به قطر، زنگ خطری برای کشورهای منطقه، به‌خصوص ترکیه و پاکستان، به صدا درآورده است.
ادامه مطلب
دولت سوریه و رئیس جمهور موقت، احمد الشرع، با دشوارترین چالش‌های مرحله انتقالی روبه‌رو هستند. تلاش برای تکمیل روند انتقالی با برگزاری اولین انتخابات قانونگذاری در سپتامبر آینده، نشان‌دهنده یک انتقال واقعی و اساسی در روند ساخت دولت جدید سوریه نخواهد بود. این به دلیل ناتوانی دولت – تا به امروز – در تحمیل یک دیدگاه محلی برای رسیدگی به معضلات امنیتی ناشی از تعاملات دولت با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) در شمال از یک سو و جوامع دروزی در جنوب از سوی دیگر است.
ادامه مطلب
در یکی از مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای، دولت ترکیه اعلام کرده است که روابط اقتصادی خود را با اسرائیل به طور کامل قطع کرده و حریم هوایی‌اش را به روی هواپیماهای اسرائیلی بسته است. این تصمیم که در نشست فوق‌العاده روز جمعه پارلمان ترکیه از زبان هاکان فیدان، وزیر خارجه این کشور اعلام شد، نه تنها نقطه عطفی در مناسبات دو جانبه محسوب می‌شود بلکه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر معادلات انرژی، تجارت منطقه‌ای و توازن قدرت در خاورمیانه به جا بگذارد.
ادامه مطلب
سقوط حکومت اسد در دسامبر گذشته و تصمیم رئیس جمهور ترامپ در ماه مه برای لغو تحریم‌های ایالات متحده، باعث شد چندین نهاد خارجی نه تنها به صادرات محصولات انرژی به سوریه، بلکه به سرمایه‌گذاری در تولید بالادستی و پایین‌دستی این کشور نیز ابراز علاقه کنند. مقدمه‌ای بر آبشار شگفت‌انگیز و سریع و بی‌نظم کاهش تحریم‌ها در ۱۱ مارس رخ داد، زمانی که بریتانیا محدودیت‌های مربوط به نفت را برای ده شرکت بزرگ تولید، حمل و نقل، پالایش و بازاریابی انرژی سوریه لغو کرد.
ادامه مطلب
ابوالفضل حسینی‌نیک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ترکیه امروز با سه ابزار کلیدی کریدورهای ترانزیتی راه توسعه عراق و TRIPP، نفوذ نظامی و امنیتی (در شمال سوریه و مقابله با پ‌ک‌ک) و دیپلماسی فعال (میانجیگری ها و توافق های اقتصادی) در حال بازتعریف جایگاه خود به عنوان «هارتلند» جدید اوراسیاست.
ادامه مطلب
دیدار سه شنبه شب «اسعد الشیبانی»، وزیر امور خارجه دولت موقت سوریه، با هیأتی از اسرائیل در پاریس، که با میانجیگری آمریکا برگزار شد، نقطه عطفی در روابط دوجانبه‌ای است که از زمان شکل گیری اسرائیل در سال ۱۹۴۸ عمدتاً با خصومت و درگیری تعریف شده است. طبق گزارش خبرگزاری سانا، این گفت‌وگوها با هدف کاهش تنش، حمایت از ثبات منطقه‌ای و فعال‌سازی مجدد توافق آتش‌بس ۱۹۷۴، به‌ویژه در استان سویدا، انجام شد.
ادامه مطلب
امضای توافق‌نامه همکاری نظامی میان سوریه و ترکیه، که بر اساس گزارش خبرگزاری سانا با هدف ارتقای کارآمدی ارتش سوریه و بازسازی ساختارهای دفاعی آن بر اساس استانداردهای بین‌المللی صورت گرفته، نقطه عطفی در روابط دو کشور است. این توافق، که شامل تبادل نیروهای نظامی برای آموزش‌های تخصصی، انتقال فناوری و مشاوره در حوزه‌های مختلف نظامی از جمله مقابله با تروریسم، دفاع سایبری و لجستیک می‌شود، نشان‌دهنده تلاش مشترک برای تقویت توان دفاعی سوریه در برابر تهدیدات داخلی و خارجی است.
ادامه مطلب
حسین حاجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اصل مشکل و ریشه درگیری‌ها به کودتا و انتقال قدرت از طریق فرآیندهای غیر دموکراتیک در سوریه بازمی‌گردد. نظام جبری جولانی فاقد دکترین دموکراتیک ملی است و گذار سیاسی باید بر مبنای گزاره‌های دموکراتیک و اجماع ملی پیش برود، نه با کودتا.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی می نویسد: آیا جنگ «پیشگیرانه» اسرائیل علیه ایران که ماه گذشته با حمایت ایالات متحده انجام شد، نوید بازگشت به مداخله‌گری افسارگسیخته غربی را می‌دهد؟ تجربه مداخله در عراق در سال ۲۰۰۳ و در لیبی در سال ۲۰۱۱، خاطره‌ای تلخ بر جای گذاشت.
ادامه مطلب
فصل تازه از حیات سیاسی سوریه با به قدرت رسیدن احمد الشرع در قالب دولت موقت، حکایت از این دارد که این کشور هم چنان در آتش اختلافات داخلی می سوزد. در قسمت تازه این تنش ها، وقایع میدانی در شرق سوریه، به‌ویژه در منبج و دیرالزور، نشان می‌دهد که این کشور وارد فصل تازه‌ای از درگیری و ناآرامی مزمن شده است. درگیری اخیر میان نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) و ارتش وابسته به دولت موقت، تنها یکی از نشانه‌های این مرحله گذار بحرانی است که قبل تر در شهر دروزی نشین سویدا روی داد.
ادامه مطلب
با وجود گذشت ماه‌ها از سقوط اسد و تشکیل دولت انتقالی در سوریه، درگیری‌های خونین، نقض آتش‌بس و بحران‌های قومیتی همچنان ادامه دارد؛ بحران‌هایی که آینده سوریه را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می‌نویسد: بسیاری از سوری ها اکنون حسرت روزهای دولت بشار اسد را می خورند و بازگرداندن وحدت و یکپارچگی به سوریه به آرزوئی می ماند که تحقق آن به یک معجزه نیاز دارد.
ادامه مطلب
در بحبوحه این مذاکرات ناامیدکننده برای الحاق، «نیچیروان بارزانی» رئیس اقلیم کُردستان عراق، به عنوان یک میانجی محوری وارد شده است. روابط قوی او بر شکاف‌های اجتماعی – سیاسی غلبه و به حمایت از کُردهای سوریه کمک کرده و در عین حال، در چشم‌انداز تکه‌تکه شده خاورمیانه، به دنبال راه‌حل‌هایی برای این وضعیت است.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی می نویسد: هفت ماه پس از حمله برق‌آسای جهادی‌های گروه «هیئت تحریرالشام» که به سرنگونی رژیم بشار اسد انجامید، سوریه همچنان در خشونت و بی‌ثباتی فرو رفته و اقلیت‌های مذهبی نخستین قربانیان این وضعیت هستند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: اسرائیل گمان می‌کند با اثرگذاری بر طایفه‌ها و اقلیت‌های منطقه مثل دروزی‌ها و کردها می‌تواند ضمن رسیدن به آرمان‌های سرزمینی خود صاحب عمق استراتژیک نیز بشود و دایره نفوذ خود را تا مرزهای ایران و ترکیه گسترش دهد.
ادامه مطلب
محمد عطایی می نویسد: بمباران سنگین دمشق، سویدا و درعا از سوی اسرائیل به بهانه حمایت از اقلیت دروز سوریه، هیئت حاکمه این کشور و حامیان بین‌المللی آن را غافلگیر کرده است. این حملات که در اوج مذاکرات حکومت سوریه با اسرائیل رخ داد، واکنش‌هایی دیرهنگام از جانب مقام‌های دمشق و آنکارا به همراه داشته است.
ادامه مطلب
آمریکا همزمان از اسرائیل برای مقابله با ایران و از ترکیه برای تثبیت سوریه حمایت می‌کند، که این دو هدف در تضادند و می‌توانند به تنش‌های بیشتر منجر شوند.
ادامه مطلب
اسرائیل به دنبال یک سوریه ضعیف و تقسیم‌شده است. این رژیم سیاستی تهاجمی و نظامی‌محور دارد و با حملات هوایی و اشغال زمینی به دنبال تضعیف دولت جدید سوریه است. اسرائیل همچنین از اقلیت‌ها (مانند دروزی‌ها) به‌عنوان ابزاری برای ایجاد تفرقه استفاده می‌کند.
ادامه مطلب
سید حجت سیداسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در ورای همه این تهدیدات و توطئه‌ها جمهوری اسلامی ایران با بهره‌مندی از رهبری واحد، نیروهای مسلح قوی و انسجام داخلی توانسته است در برابر تلاش‌های مداخله‌جویانه، از جمله پروژه‌های نیابتی و رسانه‌ای، ایستادگی کند.
ادامه مطلب
ذلفا معیل می نویسد: با وقوع بحران سویدا در سوریه، روایت‌ها در توضیح علل آن متفاوت بود. برخی آن را یک درگیری فرقه‌ای و اقدامات خشونت‌آمیز پراکنده به شمار آوردند، در حالی که برخی دیگر آن را «عملیات نظامی دولتی با هدف تحت سلطه درآوردن منطقه» توصیف کردند.
ادامه مطلب
علی پورمند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «کریدور داوود» که قرار است زمینه‌ساز تحقق ایده «اسرائیل بزرگ؛ از نیل تا فرات» باشد، کریدوری‌ست که جنوب و شرق سوریه را از خط تل‌آویو – جولان – سویداء – تنف به حسکه در شمال این کشور و سپس عراق و کرانه رود فرات متصل می‌کند.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: با توجه به بالا بودن احتمال نقض آتش‌بس از سوی اسرائیل و ازسرگرفته شدن جنگ، این بار خانه تکانی و پاکسازی را به جد از بالا شروع کنید. شاید بتوان جلو ضرباتی مشابه شروع و ادامه جنگ ۱۲ روزه را گرفت.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی می نویسد: در‌حالی‌که نابودی کامل حماس هنوز محقق نشده، نقض‌های مکرر حقوق بین‌الملل در غزه و ادامه شهرک‌سازی در کرانه باختری، اسرائیل را در انزوایی فزاینده قرار داده است. سوریه در همسایگی‌اش در آستانه فروپاشی است؛ جایی که فرمانده پیشین جهادی، «جولانی»، برای تثبیت قدرت خود با چالش‌هایی جدی از‌جمله بازگشت داعش روبه‌رو است. به‌این‌ترتیب، نتایج حاصل‌شده فاصله زیادی با اهداف اعلام‌شده دارند. آیا این جنگ «پیشگیرانه» به جنگی بی‌ثمر و حتی زیان‌بار ختم خواهد شد؟
ادامه مطلب
رسول عبدالهیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: دو قدرت منطقه‌ای یعنی ترکیه و اسرائیل بیش از پیش درگیر رقابت برای نفوذ، سهم‌خواهی و اعمال قدرت در سوریه شده‌اند. ترکیه به‌دنبال ایجاد عمق استراتژیک در جنوب خود و اسرائیل در تلاش برای تثبیت امنیت مرزهای شمالی است. در این مقاله تلاش می‌شود با بررسی دقیق منافع هر دو طرف، نقاط تضاد راهبردی و سناریوهای محتمل آینده، تصویری جامع از این رقابت پیچیده ارائه شود.
ادامه مطلب
ایران اعلام کرده است که هنوز عجله‌ای برای بازسازی روابط کامل دیپلماتیک با سوریه ندارد.
ادامه مطلب
بازیگران خطرناک جهان آموخته‌اند که می‌توانند صبر کنند تا اراده غرب در تحریم‌ها ضعیف شود و اگر تغییر جدی انجام نشود، تحریم‌ها دیگر بازدارنده نخواهند بود و فقط نشان‌دهنده مجازات‌های کوتاه‌مدت و بی‌اثرند.
ادامه مطلب
پس از دیدار دونالد ترامپ با احمد الشرع در ۱۴ مه در ریاض در جریان سفر منطقه‌ای‌اش به سه کشور عربی حوزه خلیج فارس، و اعلام تصمیم به لغو همه تحریم‌های سوریه، حملات اسرائیل به‌طور ناگهانی متوقف شده‌اند.
ادامه مطلب
اسرائیل و سوریه در هفته‌های اخیر تماس‌های مستقیم برقرار و دیدارهای رودررو برگزار کرده‌اند تا تنش‌ها را فروبنشانند و جلوی درگیری در مناطق مرزی میان این دو دشمن قدیمی را بگیرند. منابعی که این مسئله را تأیید کرده‌اند به دلیل حساسیت موضوع، ترجیح دادند ناشناس بمانند. این گفت‌وگوها، نقطه عطفی در روابط سوریه و اسرائیل است که دهه‌ها در خاورمیانه مقابل هم ایستاده‌اند. آمریکا رهبران جدید سوریه را به ایجاد رابطه با اسرائیل ترغیب کرده و اسرائیل هم از شدت حملات هوایی خود به خاک سوریه کاسته است.
ادامه مطلب
ترکیه با رویکرد فعال اردوغان، اکنون به بازیگری غیرقابل‌چشم‌پوشی در گستره‌ای از دریای سیاه تا شامات، و از آسیای مرکزی تا اروپا بدل شده است.
ادامه مطلب
اسرائیل نگران نفوذ ترکیه در سوریه است، به‌ویژه با توجه به حمایت آنکارا از احمد الشرع، رئیس‌جمهوری جدید سوریه که گذشته‌ای اسلام‌گرا و سابقه رهبری در گروه هیئت تحریر شام دارد، گرچه اکنون مواضعی صلح‌آمیز در پیش گرفته است.
ادامه مطلب