سوریه

نگاهی به آینده پس از جنگ

جنگ پیشگیرانه یا جنگ بی‌ثمر؟

اردوان امیراصلانی می نویسد: در‌حالی‌که نابودی کامل حماس هنوز محقق نشده، نقض‌های مکرر حقوق بین‌الملل در غزه و ادامه شهرک‌سازی در کرانه باختری، اسرائیل را در انزوایی فزاینده قرار داده است. سوریه در همسایگی‌اش در آستانه فروپاشی ا‌ست؛ جایی که فرمانده پیشین جهادی، «جولانی»، برای تثبیت قدرت خود با چالش‌هایی جدی از‌جمله بازگشت داعش روبه‌رو است. به‌این‌ترتیب، نتایج حاصل‌شده فاصله زیادی با اهداف اعلام‌شده دارند. آیا این جنگ «پیشگیرانه» به جنگی بی‌ثمر و حتی زیان‌بار ختم خواهد شد؟

ادامه مطلب

اهداف و سناریوها را چگونه می‌توان تصور کرد

رقابت منطقه‌ای ترکیه و اسرائیل پس از سقوط اسد و خروج ایران از سوریه

رسول عبدالهیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: دو قدرت منطقه‌ای یعنی ترکیه و اسرائیل بیش از پیش درگیر رقابت برای نفوذ، سهم‌خواهی و اعمال قدرت در سوریه شده‌اند. ترکیه به‌دنبال ایجاد عمق استراتژیک در جنوب خود و اسرائیل در تلاش برای تثبیت امنیت مرزهای شمالی است. در این مقاله تلاش می‌شود با بررسی دقیق منافع هر دو طرف، نقاط تضاد راهبردی و سناریوهای محتمل آینده، تصویری جامع از این رقابت پیچیده ارائه شود.

ادامه مطلب

امور در دست ترکیه و قطر است

ایران در تکاپوی بازیابی نقش خود در سوریه پس از اسد

ایران اعلام کرده است که هنوز عجله‌ای برای بازسازی روابط کامل دیپلماتیک با سوریه ندارد.

ادامه مطلب

پایان خاموش عصر تحریم‌ها

غرب آماده نیست

بازیگران خطرناک جهان آموخته‌اند که می‌توانند صبر کنند تا اراده غرب در تحریم‌ها ضعیف شود و اگر تغییر جدی انجام نشود، تحریم‌ها دیگر بازدارنده نخواهند بود و فقط نشان‌دهنده مجازات‌های کوتاه‌مدت و بی‌اثرند.

ادامه مطلب

همه مواردی که تل آویو را می‌ترساند

پیچیده شدن استراتژی نظامی اسرائیل بعد از گرایش ترامپ به سوریه

پس از دیدار دونالد ترامپ با احمد الشرع در ۱۴ مه در ریاض در جریان سفر منطقه‌ای‌اش به سه کشور عربی حوزه خلیج فارس، و اعلام تصمیم به لغو همه تحریم‌های سوریه، حملات اسرائیل به‌طور ناگهانی متوقف شده‌اند.

ادامه مطلب

چرخش بزرگ در روابط اسرائیل و سوریه

از دشمنی تا گفت‌وگو

اسرائیل و سوریه در هفته‌های اخیر تماس‌های مستقیم برقرار و دیدارهای رودررو برگزار کرده‌اند تا تنش‌ها را فروبنشانند و جلوی درگیری در مناطق مرزی میان این دو دشمن قدیمی را بگیرند. منابعی که این مسئله را تأیید کرده‌اند به دلیل حساسیت موضوع، ترجیح دادند ناشناس بمانند. این گفت‌وگوها، نقطه عطفی در روابط سوریه و اسرائیل است که دهه‌ها در خاورمیانه مقابل هم ایستاده‌اند. آمریکا رهبران جدید سوریه را به ایجاد رابطه با اسرائیل ترغیب کرده و اسرائیل هم از شدت حملات هوایی خود به خاک سوریه کاسته است.

ادامه مطلب

این روزها اردوغان میدان‌دار است

دستاوردهای بزرگ ترکیه در صحنه بین‌المللی طی هفته‌های اخیر

ترکیه با رویکرد فعال اردوغان، اکنون به بازیگری غیرقابل‌چشم‌پوشی در گستره‌ای از دریای سیاه تا شامات، و از آسیای مرکزی تا اروپا بدل شده است.

ادامه مطلب

تشدید تنش میان ترکیه و اسرائیل

آیا ترامپ می‌تواند جلوی درگیری اردوغان و نتانیاهو را در سوریه بگیرد؟

اسرائیل نگران نفوذ ترکیه در سوریه است، به‌ویژه با توجه به حمایت آنکارا از احمد الشرع، رئیس‌جمهوری جدید سوریه که گذشته‌ای اسلام‌گرا و سابقه رهبری در گروه هیئت تحریر شام دارد، گرچه اکنون مواضعی صلح‌آمیز در پیش گرفته است.

ادامه مطلب

دورنمای قدرت میانه

هزینه‌های نادیده‌گرفته‌شده سیاست خارجیِ معامله گرای ترکیه

ترکیه، مشابه با کشورهایی چون اندونزی، برزیل و عربستان سعودی، به‌دنبال استفاده از وضعیت چندقطبی جدید برای گسترش نفوذ خویش است. 

ادامه مطلب

عملیات نظامی احتمالی ترکیه در شمال شرق سوریه

آینده پیچیده کردها و معادلات پیچیده تر آنکارا

تشدید تنش‌ها در شمال شرق سوریه و زمزمه‌های عملیات نظامی جدید ترکیه علیه یگان‌های مدافع خلق (YPG) و نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، منطقه را در کانون توجهات جهانی قرار داده است. این تحولات، که پس از اعلام انحلال حزب کارگران کردستان (PKK) و خروج بخش قابل‌توجهی از نیروهای آمریکایی از میادین نفتی و گازی سوریه رخ می‌دهد، نشان‌دهنده تلاش ترکیه برای تحکیم نفوذ خود در این منطقه استراتژیک است.

ادامه مطلب

شکاف‌هایی که امریکا روی آنها حساب کرده است

لغو تحریم‌های سوریه؛ عقب‌نشینی تاکتیکی یا تله راهبردی؟

معصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به عربستان، قطر و امارات و دیدار با چهره‌هایی چون جولانی نیز نشانه‌ای از تغییر معادلات در نگاه واشینگتن به پرونده سوریه بود. در این چارچوب، هدف دیگر نه سرنگونی دولت مرکزی دمشق، بلکه تغییر رفتار ژئوپلیتیکی آن تلقی می‌شود؛ مسیری که می‌تواند موقعیت ایران در سوریه را با چالش مواجه کند.

ادامه مطلب

در دیدار هزاران نفر از کارگران سراسر کشور

رهبر انقلاب: مساله فلسطین فراموش نشود/جولان صهیونیست‌ها در سوریه نشانه قوت آنها نیست

رهبر انقلاب با تأکید بر اینکه بعضی شعارها و حرفها و حوادث گذرا نباید باعث فراموشی مسئله فلسطین شود، خاطرنشان کردند: به توفیق و به عزت و جلال الهی، فلسطین بر اشغالگران صهیونیست پیروز خواهد شد و جَوَلان چند روزه جریان باطل پایان خواهد یافت. همچنان‌که کارهایی که در سوریه می‌کنند نشانه قوت آنها نیست بلکه نشانه ضعف است و موجب ضعف بیشتر نیز خواهد شد.

ادامه مطلب

دیپلماسی فعال ایران در آستانه مذاکرات هسته‌ای و سفر ترامپ به منطقه

یک سفر و چند هدف

سفر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران به عربستان سعودی و قطر که امروز شنبه و پیش از دور چهارم احتمالی مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا و در آستانه سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه انجام می‌شود، نشانه‌ای از تحرک دیپلماتیک تهران برای مدیریت تحولات منطقه‌ای و پیشبرد منافع ملی است. این سفر که با دیدار با مقامات ارشد ریاض و حضور در اجلاس گفت‌وگوی ایران و جهان عرب در دوحه همراه شده، بی‌شک اهدافی چندوجهی را دنبال می‌کند. منابع العربی‌الجدید گزارش داده‌اند عراقچی در ریاض درباره تحولات فلسطین، جنگ غزه، لبنان، یمن و سوریه با مقامات سعودی گفت‌وگو خواهد کرد و آنها را در جریان مذاکرات تهران-واشنگتن قرار خواهد داد. اما حضور مسئول سیاست خارجی ایران در ریاض و دوحه با سه هدف مشخص صورت می‌گیرد؛ مدیریت تحولات منطقه‌ای با بهره‌گیری از ظرفیت کشورهای عربی، پیشبرد مذاکرات هسته‌ای با استفاده از پتانسیل منطقه‌ای و هشدار درباره موضوعات حساس مانند جعل نام خلیج‌ فارس و ادعای مخرب درباره جزایر سه‌گانه ایرانی.

ادامه مطلب

عراق از سوریه چه می‌خواهد

درباره دیدار السودانی با احمد الشرع در قطر

هیثم الخزعلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: دولت‌ها بر اساس منافع خود عمل می‌کنند، نه احساسات. بله، «احمد الشرع» خون عراقی‌ها را ریخت، همان‌طور که پیش از او بشار اسد این کار را کرد و بسیاری از کشورهای منطقه نیز چنین کردند. اما دولت‌های عراق روابط خود را با اسد از سر گرفتند و حتی از او حمایت کردند، و عراقی‌ها از حکومت او به خاطر منافع والاتری (مرتبط با امنیت ملی عراق و تهدید مشترک) دفاع کردند.

ادامه مطلب

ناامیدی برای تشکیل دولت وحدت ملی در سوریه

اردوان امیراصلانی می نویسد: در‌حالی‌که احمد الشرع در تلاش است تا چهره خود را برای کسب حمایت سفارتخانه‌های غربی، به‌‌ویژه آمریکا، و رفع تحریم‌های اقتصادی بهبود بخشد، ترکیب کابینه جدیدش که در ۲۹ مارس اعلام شد، نگرانی‌هایی را برانگیخته است. به ‌جز یک بانوی مسیحی در وزارت امور اجتماعی، یک علوی در وزارت راه، یک دروزی در وزارت کشاورزی و یک کُرد در وزارت آموزش (که ارتباطی با نیروهای دموکراتیک سوریه ندارد)، وزارتخانه‌های کلیدی به نزدیکان رهبر جدید دمشق و سنی‌های افراطی واگذار شده‌اند. اعلام این دولت جدید، واکنش تند «اداره خودگردان شمال و شرق سوریه» را که تحت رهبری کردهاست، به دنبال داشت.

ادامه مطلب

تل‌آویو هشدار می‌دهد

تشدید تنش میان اسرائیل و ترکیه در سوریه

یک مقام اسرائیلی، که خواست نامش فاش نشود، به ریسپانسیبل استیتکرفت گفت که ارتش اسرائیل (IDF) آماده است تا «هر اقدام لازم» را برای جلوگیری از نقض توافق‌های دوجانبه‌ای که سال‌ها پیش بین اسرائیل و ترکیه امضا شده بود، انجام دهد.

ادامه مطلب

وقایعی تکان‌دهنده از سوریه در یادداشت اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی:

قتل عام‌های الجولانی و پروژه خاورمیانه جدید

هیثم الخزعلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: وقتی بشار اسد سقوط کرد، نیروهای صهیونیستی ساختمان اداره ملی اطلاعات سوریه را تخریب کردند. این کار برای پنهان کردن ملیت بسیاری از کسانی بود که وارد سوریه می‌شدند، شاید الجولانی یکی از آنها بود.

ادامه مطلب

سرزمین شام ضعیف، آرزوی تل‌آویو

اسرائیل از سوریه جولانی چه می‌خواهد؟

آرزوی رژیم صهیونیستی، دیدن سوریه ضعیف است که کردها در شمال شرق و دروزی‌ها در جنوب و علوی‌ها در غرب آن برای خودشان تشکیلاتی حکومتی به راه اندازند.

ادامه مطلب

تن دادن به معادلات جدید

نتایجی که می توان از توافق الشرع و کردها برداشت کرد

پس از آنکه الشرع توافق تاریخی‌ای با مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای کرد یگان‌های مدافع خلق (YPG) یا همان نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) امضا کرد، نور امیدی ظاهر شد. پس از ماه‌ها بن‌بست، عبدی سرانجام موافقت کرد که نیروهایش را در ارتش سوریه ادغام کن، چیزی که پیش از سرنگون شدن رژیم اسد به شدت مخالف آن بود.

ادامه مطلب

هشدارها و نگرانی‌ها

منازعه ترکیه و اسرائیل در سوریه به کجا می رسد

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگرچه دولت ترکیه به طور رسمی در مورد برنامه های نظامی و اطلاعاتی خود در سوریه اطلاع رسانی نکرده، اما دولت اردوغان قصد دارد با استفاده از زیرساخت های فرودگاه های سوریه در منطقه پالمیرا، جایی که فرودگاه های پالمیرا و تی ۴ در آن قرار دارد، پایگاه های نظامی متعددی ایجاد کند.

ادامه مطلب

خلأ ایران در بازی ژئوپلیتیکی و احتمال تجزیه

سوریه بین اردوغان و نتانیاهو تقسیم می شود

زمزمه‌هایی از طرح تقسیم سوریه و ایجاد مناطق نفوذ دائمی در حال شکل‌گیری است. اگر این سناریو عملیاتی شود، موجودیت دولت مرکزی سوریه به شکل بی‌سابقه‌ای تضعیف می‌شود و آینده سیاسی این کشور به بازیچه رقابت‌های ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد. نکته مهم آن است که اسرائیل برخلاف گذشته، اکنون نه‌تنها برای مهار ایران، بلکه برای کنترل نفوذ ترکیه نیز وارد میدان شده است. چنین تغییری در اهداف تل‌آویو، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی اهداف و تهدیدات اصلی در معادله سوریه است؛ وضعیتی که می‌تواند به برخورد مستقیم یا برخورد نیابتی با آنکارا نیز منجر شود.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی:

سوریه کانون درگیری های منطقه ای

هیثم الخزعلی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پروژه صهیونیست ها تقسیم سوریه به ۵ کشور (کرد، دروزی، علوی، مسیحی و سنی) است. دولت‌های دروزی در سویدا و کردها در شمال شرق سوریه در واقع وجود دارند و متحد رژیم صهیونیستی هستند. در حالی که سواحل و حماقت گروه های تروریستی در سوریه آتش انتقام را شعله‌ور کرده است که آن را به تشکیل مقاومتی مجبور می کند که شاید از سوی صهیونیست ها یا سعودی ها و امارات با همکاری مصر حمایت می شود.

ادامه مطلب

تأملی بر مناسبات تل‌آویو ـ آنکارا در سایه تحولات سوریه

تلاقی «تنش» و «مصلحت» اردوغان در برابر اسرائیل

تحولات جاری در سوریه، بار دیگر خط تماس‌های ژئوپولیتیکی و رقابت‌های منطقه‌ای را در مدارهای حساس‌تری قرار داده است. در میانه این پیچیدگی‌های استراتژیک، رفتار نظامی اسرائیل در خاک سوریه، به‌ویژه هدف قرار دادن پایگاه‌های هوایی که به شکل بالقوه می‌توانند به محل استقرار نیروهای همسو با آنکارا بدل شوند، واجد پیامدهایی چندلایه در سطح منطقه‌ای، به‌ویژه در مناسبات متغیر و شکننده میان ترکیه و اسرائیل است.

ادامه مطلب

تأمـلی بر گـزارش مؤسـسه‌ی اقتصـاد و صـلح (IEP)

تروریسـم در سـال ۲۰۲۴

امیرحسام هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موسسه اقتصاد و صلح (IEP) واقع در کشور استرالیا، یکی از مراکز مهم و مورد استناد پژوهشی است که به طور سالانه گزارش جامعی را درباره‌ی روند‌ها و رخداهای تروریستی یکسال اخیر منتشر می‌کند. در یادداشت حاضر، به واکاوی و بررسی مطالب مهم در گزارش شاخص جهانی تروریسم – منتشر شده در مارس ۲۰۲۵ – پرداخته ‌می‌شود.

ادامه مطلب

وبینار ورلد وار نو

نزدیک شدن جنگ با ایران با اعزام بمب افکن‌های بی ۲؟

تلاش هایی را توسط امارات متحده عربی و عمان برای کاهش تنش در منطقه خلیج فارس به ویژه میان ایران و امریکا و اسرائیل شاهدیم که در چارچوب آن تلاش دارند آتش حملات جاری در یمن را نیز خاموش کنند. حملاتی که نیروی دریایی امریکا تقریبا به طور روزانه قلمرو حوثی‌ها در یمن را بمباران می‌کند. 

ادامه مطلب

تاثیر تعرفه های‌ ثانویه احتمالی ترامپ و رقابت روس‌ها بر آینده صادرات نفت ایران

فشار مضاعف؛ واشنگتن تحریم می‌کند، مسکو جایگزین می‌شود

هم‌زمانی تحریم‌های ثانویه آمریکا و رقابت روسیه در بازارهای سنتی ایران، شرایط را برای صادرات نفت ایران بیش از پیش دشوار کرده است. از یک‌سو، واشنگتن با ابزار تحریم‌های ثانویه احتمالی خود، مشتریان اصلی نفت ایران، یعنی چین و هند را تحت فشار قرار می دهد و از سوی دیگر، روسیه با افزایش صادرات نفت خود به کشورهایی مانند سوریه، عملاً جای ایران را در برخی بازارها گرفته است. این تحولات، حلقه محاصره اقتصادی تهران را تنگ‌تر کرده و ایران را با چالش‌های جدی در حوزه فروش نفت مواجه ساخته است.

ادامه مطلب

واقعیتی که قابل انکار نیست

استقامت خلل‌ناپذیر محور مقاومت

شبکه‌های تشکیل‌دهنده «محور مقاومت» پیش از این نام‌گذاری وجود داشتند و با بهره‌گیری از قدرت داخلی و فرامرزی خود به طور مداوم با شوک‌های خارجی سازگار شده‌اند.

ادامه مطلب

از تغییر مرزها تا افزایش حوزه نفوذ

اسرائیل در سوریه چه می خواهد؟

پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل با پیشروی نظامی در سوریه و تلاش برای ایجاد اتحاد با اقلیت‌های قومی مانند دروزی‌ها و کردها، به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است. این اقدامات نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و واکنش‌های منطقه‌ای را به دنبال داشته است.

ادامه مطلب

وقتی سیاست خارجی بر اقتصاد کشور سایه انداخته است

لحظه انتخاب برای ایران

اردوان امیراصلانیطی یادداشتی می نویسد: در حقیقت، اقتصاد ایران یکی از بدترین سال‌های خود را در‌ ۲۰۲۴ تجربه کرد؛ سالی سخت برای مردم. از نظر ژئوپلیتیکی، اغلب گروه‌های نیابتی ایران در خارج از کشور تضعیف شده‌اند، حزب‌الله در لبنان آسیب دیده، سوریه بشار اسد به دست یک اسلام‌گرای افراطی داعش افتاده و نوار غزه به ویرانه‌‌ تبدیل شده است.

ادامه مطلب

درخواست رسمی احمد الشرع بر استرداد بشار اسد

مسکو در دو‌راهی تحویل بشار اسد و آینده روابط با سوریه جدید

روابط میان روسیه و دولت جدید سوریه تحت رهبری احمد الشرع (ابومحمد الجولانی) با پیچیدگی‌های متعددی روبه‌روست. یکی از مهم‌ترین چالش‌های این روابط، سرنوشت بشار اسد و نقش او در آینده سیاسی سوریه است. مسکو که سال‌ها از دولت اسد حمایت کرده، اکنون در وضعیتی قرار دارد که باید میان منافع استراتژیک خود و الزامات همکاری با دولت جدید سوریه توازن برقرار کند. درخواست دولت جدید سوریه برای استرداد اسد، مسکو را در موقعیتی دشوار قرار داده است، چراکه چنین اقدامی می‌تواند بر روابط تاریخی کرملین با دمشق و بر اعتبار ژئوپلیتیکی روسیه در منطقه تأثیر بگذارد.

ادامه مطلب