اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دشمنان از یک طرف با تحریم و کارشکنی های گوناگون از پیشرفت اقتصادی ایران مانع می شوند و از طرف دیگر نظام ایران را تنها مسبب معضلات معرفی می کنند و با سیاه نمایی و ایجاد نارضایتی درصدد هستند تا حد ممکن اقتدار کشور را کاهش دهند و شرایط را برای دخالت نظامی فراهم کنند.
ادامه مطلب
بیژن اشتری در یادداشتی می نویسد: استالین معتقد بود سربازانش باید تا آخرین قطره خون‌شان بجنگند. او اعتقاد داشت سرباز شوروی هرگز نباید تسلیم و اسیر شود. از نظر استالین اسارت به معنای خیانت بود.
ادامه مطلب
عیسی محمدحسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "گرگ و میش ایدئولوژی" عبارتی است که به وضعیتی اشاره دارد که در آن دولت‌ها و نهادهای حکومتی از روابط بین‌المللی تنش‌آور، دوستانه‌ترین تدابیر را به گردن میش‌ها و خطرناک‌ترین تدابیر را به گردن گرگ‌ها انداخته‌اند. این مفهوم به وضوح در روابط بین کشورها، به خصوص در زمان‌هایی که تنش‌های سیاسی، نظامی یا اقتصادی وجود دارد، قابل مشاهده است.
ادامه مطلب
علی ربیعی در یادداشتی می نویسد: مسئله ما و روس‌هاست. چه فرقی می‌کند روسیه خشن تزاری، کمونیست‌های به ظاهر عدالت‌خواه یا نسل جدیدی که اکنون در ترکیبی از ایده‌های جهانگشایی تزاری با روش‌های کمونیستی در برابر ما باشد. روس‌ها هرگز همسایه صادق و یار و یاور همراهی برای ایران نبوده‌اند. از تزارها که بخشی از خاک‌مان را جدا کردند تا کمونیست‌هایی که قصد جدا کردن آذربایجان و کردستان را داشتند تا امروز که در معادلات جهانی، نگاهی ابزاری به ایران دارند.
ادامه مطلب
بیژن اشتری در یادداشتی می نویسد: وای به حال رفقای علاقمند به سیاست. یکی از اینها که برای بیش از سی سال صادقانه به او خدمت کرده و سر پیری متهم به خیانت شده و به زودی قرار بود راهی دیار عدم شود خدمت استالین رفت و گفت: «رفیق استالین من سی سال است که صادقانه دارم به شما خدمت می‌کنم، سزای من مرگ نیست. حق‌شناسی حکم می‌کند که از جان من درگذرید». و جواب استالین به او: «حق‌شناسی صفت سگ‌هاست, سزای تو اعدام است»
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در میان همه عجایب آن، یک نکته به شکل قابل توجهی عجیب بود و آن هم وجود یک نوع وسواس عجیب در رابطه با «آمریکا» در میان متفکران و اندیشمندان آن بود! شاید باورش سخت باشد اما اشاره به «آمریکا» آن چنان زیاد و قابل توجه بود که نه تنها در مثال ها بلکه حتی در مذاح های اندیشمندان آن هم می شد مشاهده کرد، آن هم اندیشمندانی که بعضا حتی سخنرانی های رئیس جمهور روسیه در مراسم مختلف را می نوشتند!
ادامه مطلب
اوکراینی‌ها در فوریه ۲۰۲۲ توسط روسیه مورد حمله قرار گرفتند. آنها مبارزه خود را به عنوان نبردی رهایی‌بخش علیه یک قیمومیت کهن و فشار فزاینده اش، معرفی می‌کنند. میشل فوشه، جغرافیدان، به سهم خود، آن را یک «جنگ استعماری» تعریف می کند، درست مانند رئیس جمهوری فرانسه، امانوئل ماکرون که در سخنرانی خود در کنفرانس مونیخ در باره امنیت، در فوریه ۲۰۲۳، تجاوز روسیه را «نواستعماری و امپریالیستی» توصیف کرد. تهاجم روسیه گرایش ذاتاً توسعه طلبانه مسکو را آشکار کرد که فقط منتظر فرصتی برای بازپس گیری سرزمین های از دست رفته اتحاد جماهیر شوروی سابق و امپراتوری تزاری بود یا به گفته برخی تحلیلگران، ادعا داشت که در مقام یک نیروی تمدن ساز و متکی بر ارزش ها سنتی بر کل جهان تسلط پیدا کند. امپراتوری، امپریالیسم، استعمار: توصیفات در پی هم می آیند. از یکی به دیگری می لغزیم، بدون این که بفهمیم دقیقاً موضوع بر سر چیست.
ادامه مطلب
یک تجربه جالب من در زمانی که دوسیه جاسوسان پیشین را مرور می کردم، ماجرای یکی از جاسوس های برجسته کا.گ.ب بود. با خواندن بیوگرافی او، نه تنها برداشتی که درباره شخصیت جاسوسان شوروی به ما منتقل کرده بودند، تغییر کرد بلکه دریافتم که چقدر آنها هم شبیه همکاران ما در سیا هستند و چه وجود اشتراک فراوانی میان ما و آنها وجود دارد و یکی هم اینکه آنها نیز آموزش می بینند که با مردم ارتباط بگیرند و آنها را دستکاری کنند تا به اهداف اطلاعاتی شان برسند. مرور کتاب خاطرات این مامور برجسته کا.گ. ب برای من شوک آور بود. دریافتم که تا چه اندازه سیاه/سفید فکر می کرده ام و همان تصویری که ما از آنها به عنوان دیو و شیطان داشتیم، می تواند در دیگران هم نسبت به ما وجود داشته باشد.
ادامه مطلب
احسان ابوسحقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فرقه دموکرات زیر سرنیزه‌ی ارتش اشغالگر شوروی قد برافراشت و بر حقیرترین و خطرناک‌ترین ایده‌های بشری چهارچوب گسترانید تا مگر از نمد اشغال کشور و ضعف قوای مرکز کلاهی برای خود ببافد اما به توافقاث دولت ایران و شوروی و نیز تفاهمات جهانی، در ادامه اسیر خشم مردمان آذربایجان و اقدام قوای ملی ارتش و عشایر اذربایجان و زنجان شد و هیچ از آن مدعاهای غریب و خطرناک قوم‌گرایانه برجای نماند. به این مناسبت و بی آن که در این نوشتار واکاوی تاریخ باشد برآنم تا از پنجره‌ای نو نگاهی بر آن رخدادها داشته باشم.
ادامه مطلب
کالدر والتون در گفت و گو با هاروارد گزته می گوید: برای کرملین، جنگ سرد هرگز تمام نشده است. یکی از نکات مهمی که از کتاب به دست آوردم این است که غرب فکر می‌کرد که جنگ سرد، در سال‌های ۱۹۹۰-۱۹۹۱ تمام شده است. اما برای کرملین، به ویژه سرویس های اطلاعاتی آن، این تصور صدق نمی‌کرد. آنها تحت تأثیر نوعی تحقیر و انتقام جویی در صحنه جهانی قرار داشتند و دقیقاً از دل آن رسوایی تلخ و انتقام‌جویی روسیه است که پوتین دهه ۱۹۹۰ بیرون آمده به قدرت می‌رسد. به نظر من، امروز هم این تحقیر و انتقام جویی را در قضیه اوکراین می‌بینیم که در حال اجراست.
ادامه مطلب
سرویس های اطلاعاتی روسیه خود را وارث مستقیم کی‌جی‌بی (KGB) می‌دانند. اگرچه کی‌جی‌بی در سال ۱۹۹۱ منحل شد اما بسیاری از افسران سابق آن و تمامی سازوکار‌ها، پرونده‌ها و حتی عواملش در غرب به سرویس امنیتی جدید روسیه، که اکنون به نام اف‌اس‌بی (FSB) شناخته می‌شود، و سازمان اطلاعات خارجی، اس‌وی‌آر (SVR)، منتقل شدند. سال‌ها پس از پایان جنگ سرد، اطلاعات روسیه از عوامل پیشین شوروی در غرب، از جمله آلدریچ ایمز، مسئول ضدجاسوسی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) و رابرت هانسن، عامل پلیس فدرال آمریکا (FBI) ادامه داد. از نظر روسیه امور به همان روال همیشگی ادامه داشت.
ادامه مطلب
محمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران کشوری بسیار ثروتمند است که با وجود داشتن یک درصد جمعیت جهان ۹ درصد معادن دنیا را در خود جای داده است. نقاط قوت ایران در آینده جهان می‌توانند انرژی خورشیدی، داشتن ذخایر نفت، معدن، گاز و همچنین ژئوپولتیک خاص ایران باشند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وضعیت کنونی ارمنستان در قفقاز جنوبی را نیز می‌توان مصداقی از وضعیت شوروی دانست که پس از یک دوره سیاست گسترش‌گرای سرزمینی، دچار سستی سیاستگذاری و کمبود منابع قدرت شده و اکنون حتی تمامیت ارضی خود را نیز در خطر می‌بیند!
ادامه مطلب
من هم مثل خیلی ها معتقدم که طرح حمله را ارتش روسیه و فرماندهان متخصص و حرفه ای طرح ریزی نکرده اند. خود پوتین طرح را ریخت و اجرا کرد. اما در اشغال اوکراین ناکام ماند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه کودتای گروه نظامی و امنیتی "گروه واگنر Wagner Group" به رهبری یوگنی پریگوژین در روسیه در ژوئن ۲۰۲۳ نامیده می‌شود را می‌توان در قالب الگوی نیرنگ روسی مورد بررسی قرار داد.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شورش اخیر واگنر اگرچه حتی ۲۴ ساعت هم ادامه نیافت اما شاید سرعت و ناگهانی آن باعث شد تا به یکی از بزرگ ترین بحران های تاریخ معاصر روسیه تبدیل شود. در ادامه قصد داریم تا نگاهی به پنج دوره پر هرج و مرج در تاریخ روسیه بیندازیم. پنج اتفاقی که دانستن آن ها برای هر کسی که قصد درک بهتر اتفاقات در روسیه را دارد ضروری است.
ادامه مطلب
مصاحبه لو شای با یک شبکه تلویزیونی فرانسوی، که در آن به نظر می رسید او حق حاکمیت کشورهای شوروی سابق و اکنون مستقل اروپای شرقی را زیر سوال می برد، یک حادثه دیپلماتیک بزرگ بود.
ادامه مطلب
بیژن اشتری در یادداشتی می نویسد: پروپاگاندا زمانی برای دیکتاتور خطرآفرین و مهلک می‌شود که او دروغ‌هایی را که دستگاه تبلیغاتی خودش ساخته و پرداخته کرده راست می‌انگارد و بر همین اساس سیاستگذاری می‌کند و ماشین حکومتی اش را به جلو می‌راند. استالین در زمانی که میلیون‌ها نفر از مردم شوروی به دلیل سیاست های غلطش بر اثر گرسنگی در حال مرگ بودند تحت تاثیر فیلم‌های تبلیغاتی سینمای شوروی گمان می‌کرد که روستاییان در اوج رفاه و تنعم به سر می‌برند و میزهای غذای آنها از فرط سنگینی تاب ورداشته است.
ادامه مطلب
سعید هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ناتو کلان بین المللی، اتحادی سیاسی-نظامی است که کشورهای قدرتمندی از اروپا و امریکای شمالی را گردهم آورده است. کشورهای عضو به منظور همکاری های امنیتی و دفاعی، همکاری دارند که از این منظر، ناتو به عنوان پیوندی خاص برای همکاری های سیاسی و نظامی میان این دو قاره به شمار می رود. در بیان ساده می توان گفت: ناتو تعهد دارد تا از راه های سیاسی و نظامی از اعضای خود دفاع کند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی می نویسد: از جدایی رسمی آذربایجان شمال ارس از ایران، تنها دویست سال می گذرد. جدایی عملی و واقعی میان دو سرزمین، عمری از این هم کوتاه تر دارد. از دهه سی قرن بیست بود که با تثبیت حکومت شوروی، عملا دیواری ستبر میان آذربایجان های ایران و قفقاز کشیده شد.
ادامه مطلب
انتخاب، ترجمه، و تألیف: آرمنوش آراکلیان
ادامه مطلب
امیر بختیاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چه تهران از در صلاح و نصیحت برآمد هیچ محل اعتنا نشد و قوای شوروری قوای اعزامی ارتش ایران برای خوابانیدن غائله را در شریف آباد قزوین متوقف کردند. این حرکت بی ریشه در مناطق کردنشین کمترین همراهی مردمی را نیافت چرا که کردها از اصیل ترین اقوام ایرانی و صاحبخانه بودند و کدام خشک سر در خانه خود علم آن دیگری را بر دوش می کشد؟
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید دور از ذهن نباشد که اصولا پیمان عدم اشاعه یک پیمان تبعیض آمیز بوده است. در دوران دوقطبی تبیین موازنه سلاح‌های هسته‌ای آنچنان امر مشکلی به نظر نمی رسید و در ظاهر امر سلاح های اتمی مانع از جنگ مستقیم بین ابرقدرت‌های دارنده این سلاح می شد. در آن دوران استراتژی بازدارندگی در دستور کار و مد روز بود و به نظر می رسید علی رغم همه تنش های دوران جنگ سرد، این راهبرد قابلیت کارایی داشته است.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی می نویسد: با شکست روسیه در اشغال اوکراین و رکود اقتصادی، احتمالا اقتدارگرایی پوتین در سرازیری قرار می گیرد. اما معلوم نیست روسیه بتواند معمای حکومت قانون را حل و از حلول دوباره روح فاوست در کالبد خود جلوگیری کند!
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روی هم‌رفته، گورباچف با سیاست هایش چنین جهانی را برای ما به ارث گذاشت و خودش را به زعم دنیای غرب، قهرمان و برنده جایزه صلح نوبل اما در نظریات جامعه روس، جهان سوم و مناطقی که بیشتر در نتیجه فروپاشی این تحول گفتمانی ژئولتیکی، آسیب دیدند، یک خطاکار نابخشودنی، در ذهن ها ماندگار ساخت.
ادامه مطلب
موسی غنی نژاد در یادداشتی می نویسد: شاید زمان پایان روند اصلاحات، حداقل با تعاریف رایج و غربی آن را به سال ۲۰۰۷ و ماه های آخر رهبری (ریاست جمهوری) ولادیمیر پوتین نسبت داد که در دو دوره ریاست جمهوری وی برخی نهادهای دموکراتیک تازه تاسیس به حالت تعلیق درآمد، برخی فعالیت های اقتصادی و بنگاه های بزرگ مجددا متمرکز شد و اگر چه استبداد به شکل سابق احیا نشد، نفوذ و قدرت رهبران سیاسی افزایش یافت.
ادامه مطلب
مهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: مردی، با ریش بلند و چهره‌ای که آمیزه‌ای از چهرۀ استادان فلسفه، روحانیان و رهبران فرقه‌های معنوی است. با آن «رسالتی» که دوگین غرب‌ستیز برای خود تعریف کرده بود، باید هم به همه‌جور ابزاری مجهز می‌شد: فلسفه، روحانیت، معنویت، دین، کلیسا، فرهنگ، اقتدار، مرجعیت، سنت... چهرۀ او، ترکیب همۀ این عناصر است.
ادامه مطلب
محمد حسین واحدی و پریسا باقرزاده افشاری در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: از ۱۶۰۰ دانشمند آلمان نازی که آمریکا وارد خاک خود کرد ۱۰۴ دانشمند علم هوافضا بودند و تا می توانست از آنها استفاده کرد. آنها در زمینه فیزیک، شیمی، تولیدات صنعتی، پزشکی مورد استفاده آمریکایی‌ها قرار گرفتند. رقیب آمریکا، شوروی یک شب در سال ۱۹۴۶، ۲۲۰۰ نفر از دانشمندان آلمانه نازی را به همراه خانواده هایشان وارد خاک شوروی کرد تا از آنها استفاده کند و جنگ سرد بین آمریکا و شوروی و همینطور جنگ فضایی بین آمریکا و شوروی به نوعی جنگ بین نخبگان آلمانی بود.
ادامه مطلب