عبدالناصر نورزاد

دست‌پخت قدرت های بزرگ منطقه ای و جهانی در نشست دوحه

هیچ مجالی برای خوشبینی نیست

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه از ماهیت مبهم این نشست معلوم می شود، نه تنها که تاثیری بر بهبود وضعیت افغانستان ندارد و مشکلی را حل نمی کند، بلکه اگر به توافق برای به رسمیت شناسی و یا حداقل شناسایی غیر رسمی (دی فاکتو) طالبان منجر شود، وضعیت را به نفع طالبان و به ضرر مردم افغانستان و امنیت منطقه، سوق خواهد داد. در این صورت میدان افغانستان برای سالیان دراز عرصه رقابت های خونین متفقین آسیایی و متحدین فرا آسیایی خواهد بود.

ادامه مطلب

معرفی کتاب

راهنمای چریک + دانلود کتاب

نویسنده: عبدالناصر نورزاد

ادامه مطلب

فرصتی برای طالبان نبود

پیام های نشست سمرقند

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نشست سمرقند نه یک فرصت برای طالبان بود و نه زمینه را برای همکاری با آنها فراهم آورد، بلکه تلاش برای شکل دهی یک نظام مبتنی بر رژیم امنیت بود. هیچ پیام خوشی به طالبان نداشت و تنها برای طالبان گوشزد شد که در صورت ادامه وضعیت موجود، واکنش در برابرشان، جدی و هماهنگ خواهد بود. 

ادامه مطلب

پایان ماه عسل با تحریری‌ها و جمعیت اصلاح

طالبان تندروتر می شود

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از به قدرت رساندن طالبان، گروه های هم فکر طالبان مانند حزب تحریر، جمعیت اصلاح و نهاد نجم و سایر سازمان های مزد بگیر و افراطی که در تبانی با طالبان، سرکوب و ضربه زدن مخالفان آنها را به عهده داشتند، شامل قهر و غضب طالبان شده اند. به تازگی طالبان در یک دستور تازه،‌ فعالیت حزب تحریر، جمعیت اصلاح و نهاد نجم را ممنوع کرده‌اند.

ادامه مطلب

جامعه سیاست زده ما و آشفتگی های سیاسی آن

افغانستان، نمود کامل یک جامعه به شدت عقب مانده

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سقوط چند باره گی ما در پرتگاه نیستی و نابودی، اضمحلال نظام های سیاسی، حضور بیگانه ها، تهاجم و تجاوز آشکار همسایگان ناخلف، شرایطی می طلبیدند. شرایطی همانند جغرافیایی مناسب رقابت و ضد رقابت بیگانگان در میدان افغانستان، چند دستگی تباری، نا همگونی قومی، چند زبانی بودن و از همه مهمتر، سیاست زدگی محض و آشفتگی های متعاقب آن، از این دست شرایط بوده اند. شاید کمتر سرزمینی را سراغ داشت که این چنین در لجنزار آشفتگی های سیاسی و بی برنامه گی معمول قشر سیاسی، غوطه ور شده باشند. 

ادامه مطلب

با تاکید بر عامل جغرافیایی

بحران امنیت در افغانستان + دانلود کتاب

چاپ اول: بهار ۱۴۰۰

ادامه مطلب

احساس خطر روس‌ها یک سال پس از رفتن امریکایی‌ها

چگونه طالبان می تواند همه محاسبات روسیه را بر باد دهد؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه در ابتدای حضور امریکا در افغانستان، چراغ سبز نشان داد و کماکان به این حضور زمینه های حمایتی لجستیکی و امنیتی را نیز فراهم آورد، اما با گذشت زمان و تقابل با امریکا در دیگر نقاط جهان، این سیاست تغییر ماهیتی یافت و نیت روس ها در برابر امریکایی ها، تغییر یافت. روس ها با تعمیق روابط خود با طالبان، خواستند کم کم از حضور امریکایی ها در افغانستان کم کنند و راه های برای خروج امریکا بازگذاشتند. امریکا از افغانستان بیرون شد و روس ها و چینی ها به هدف استراتژیک خود رسیدند. حال هم چینی ها و هم روس ها متوجه شده اند که یک افغانستان عاری از امریکا، آن هم بعد از بیست سال حضور نظامی، باقی مانده ای جز یک افغانستان در حال فرو رفتن در هرج و مرج نیست.

ادامه مطلب

در دوره خروج امریکا و خاورمیانه همچنان ملتهب

افغانستان و معادلات امنیت منطقه‌ای

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان با مدنظرداشت خصوصیاتش مانند نزدیکی جغرافیایی، گسترش روابط اقتصادی، وابستگی امنیتی، وجود الگوهای دوستی، در زمان حضور امریکا در این کشور، در مجموعه امنیت منطقه ای جنوب آسیا قرار می گیرد. قرار دادن افغانستان در مجموعه امنیتی منطقه ای جنوب آسیا، به اساس وجوه تشابه آن صورت می گیرد. اما حال که حضور امریکا در افغانستان نیست و افغانستان نقشی در اهداف راهبردی و ژئوپولیتیک امریکا ندارد و از سوی دیگر، پاکستان به عنوان یکی از کلیدی ترین بازیگران امنیتی در جنوب آسیا، حضور فعال در افغانستان دارد و از طالبان حمایت می کند، خیلی ها از این هم فراتر رفته اند. 

ادامه مطلب

اتفاقی که بدترین شکل می افتد

طالبان ناقض امنیت سیاسی شهروندان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان، بدون توجه به خواست مردم، زیر نام دین و اجرای شریعت، به حاکمیت جبارانه خود ادامه می دهند. این کار پایه های اساسی تامین امنیت را سست و بنیادهای آن را لرزان می کند. از این رو می گوییم که رژیم طالبان، ناقض فاحش حقوق اساسی امنیت مردم و فاقد امنیت سیاسی است.

ادامه مطلب

انشعاب در طالبان قطعی است

جغرافیای شمال افغانستان؛ بستر بازی های جدید استخباراتی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انشعاب در ساختار ظاهرا یکپارچه طالبان، حتمی است. اختلافات میان حقانی ها، گروه قطر، قندهارهای طرفدار ملایعقوب، بر سر تقسیم منابع و ثروت دولتی، معادن، قاچاق مواد مخدر، نحوه تقسیم پول های داده شده از جانب کشورهای حامی، هر روز بیشتر می شود. این کار باعث می شود تا گروه های دیگر تروریستی نیز با مشاهده اختلافات در میان طالبان، روحیه جنگی را از دست بدهند و پیروزی هایی نصیب جبهات مقاومت شود.

ادامه مطلب

روسیه و چین هدف نهایی هستند

داعش و نقشه تسلط بر آسیای میانه

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جایگزینی بهتر ازداعش که داعیه خلافت بر کل جغرافیای اسلامی را دارد سراغ نداریم، پس داعش باید به شمال و از آنجا به آسیای میانه منتقل شود تا مسکو و پکن تمکین کنند. در این صورت افغانستان به عنوان تونل اکمالاتی گروه ‎های تندروی اسلامی آسیای میانه مطرح می شود و سال های متمادی بی ‎ثباتی مزمن را تجربه خواهد کرد. داعش در افغانستان، یعنی داعش برای آسیای میانه.

ادامه مطلب

چرایی گسترش پدیده تروریسم در آسیای میانه

طالبان برای ظهور داعش رخ عوض می‌کند

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخیرا سر و صدای های زیادی از حضور گروه تندور و تروریستی داعش در برخی از ولایات افغانستان بگوش می رسد. تغییر جغرافیای قبلی (ننگرهار) و انتقال داعشیان به شمال افغانستان، تجمع سایر نیروهای تروریست هم پیمان طالبان زیر چتر داعش و آمادگی ها برای تمویل این پروژه برای مدت مدیدی، نشان از وخامت اوضاع دارد. اما متعاقب این نگرانی ها، سئوال هایی پیدا می شوند که آیا واقعا داعش در افغانستان است؟ و آیا این پروژۀ از بیرون تمویل شده نسخه موفق در افغانستان خواهد بود؟ نقش طالبان در تمویل و تقویت داعش چگونه است و چطور می توان داعشی را با حضور طالبان، پذیرفت؟ 

ادامه مطلب

در برابر حکومت ناکارآمد طالبان

مقاومت پیروز می شود اما چگونه و چه وقت؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از اندک تعمق در می یابیم که نباید اشتباهات گذشته تکرار شود و برای پیروزی در میدان جنگ فکر کنیم. به فرض مثال مقاومت پیروز می شود و باز مجال تصاحب حاکمیت سیاسی را می یابد، قدم بعدی چیست؟ چگونه می توان با بصیرت و دور اندیشی برای فردای مردم مان، اندیشید و فردای بهتر را برای آنها نوید داد؟ برای این کار نیاز است تا برای یک تعامل فعال و طراحی یک سیاست معقول و عمل گرایانه و با مد نظر قرار دادن واقعیت های عینی جامعه در یک معامله متعادل با خرد اندیشی و تعقل با همسایه ها، کشورهای منطقه و در مجموع غرب و شرق قرار گیریم.

ادامه مطلب

شکست تلاش‌های امریکا مبتنی بر ژیوپولتیک نظم نوین جهانی در افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رقابت‌های ناسالم و شدید کشور‌های همسایه در افغانستان، بیش‌تر ناشی از نارضایتی آنها مبنی بر حضور امریکا در افغانستان و درک این مساله بود که این حضور در درازمدت منجر به گسترش ساحه نفوذ امریکا در منطقه شده و نظم موجود را بر‌هم می‌زند. بنابراین، هر کشوری تلاش داشت تا نیروهای نیابتی خود را وارد میدان ساخته و منافع امنیتی خود را در قالب آن جست‌وجو کند. این امر باعث دشوار‌تر شدن شرایط برای تامین امنیت در افغانستان شد و باعث شد تا کشور‌های همسایه نه‌تنها خود را در تحولات افغانستان دخیل نبینند، بل خطر جدی را از ناحیه افغانستان احساس کنند.

ادامه مطلب

چهره اصلاح طلبی جهانی گورباچف

چگونه معمار ژئوپولیتیک نوین‌، گذار در ساختار نظام بین الملل را رقم زد؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روی هم‌رفته، گورباچف با سیاست هایش چنین جهانی را برای ما به ارث گذاشت و خودش را به زعم دنیای غرب، قهرمان و برنده جایزه صلح نوبل اما در نظریات جامعه روس، جهان سوم و مناطقی که بیشتر در نتیجه فروپاشی این تحول گفتمانی ژئولتیکی، آسیب دیدند، یک خطاکار نابخشودنی، در ذهن ها ماندگار ساخت. 

ادامه مطلب

تعریفی که برای افغانستان می توان داشت

تهدید و امنیت، معنا و کاربردها در وضعیت کنونی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حوزه مطالعات امنیتی بـدون شک «تهدید» می تواند یکی از رایج ترین آنها باشد. این واقعیـت کـه مطالعـات امنیتـی از بدو تکوین تا کنون، بر بنیاد مفهوم «تهدید» قرار داشته انـد یـا اینکـه ملاحظـات امنیتـی در مقام عمل از ابتدایی ترین گونه های حیات انسانی تا جوامع پیچیده و شـبکه ای امـروزی معمولاً با تهدید، قابل فهم و تعریف عملیاتی می شده انـد، قابل استنباط است. این کار مـا را بـر آن مـی دارد کـه ایـن مفهوم را "مفهومی رایج و بدیهی" در ذهن و رفتار انسانی قلمداد کنیم. این در حالی اسـت که تلاش برای شناخت و تحلیل "تهدید" پیوسته در حاشیه قرار داشـته و مطالعات امنیتی، عمدتا فحوای تحلیل ها و نظریه ها معطوف به امنیت بوده اند. 

ادامه مطلب

برداشت نادرستی که از آن در افغانستان می شود

باز تعریف واژه منافع ملی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون تمامی کشورها بر اساس منافع ملی‌شان برنامه‌ریزی و چارچوب‌های اقدام‌شان را تعریف می‌کنند. این اصطلاح در واقع حاصل تحولات بنیادگر انقلاب صنعتی و دموکراتیک در اروپاست که عرصه عمل سیاسی را برای بازیگران (دولت‌ها) در صحنه نزاع بین‌المللی فراخ ساخته و توجیه قانونی و معقول را در زمینه‌ عمل سیاسی خلق کرده است. این اصطلاح به ترتیب در ایتالیای قرن ۱۸، انگلستان قرن ۱۹ و امریکای قرن ۲۰ به وجود آمد و در قوانین اساسی اکثریت کشور‌ها مسجل شد. بر اساس سابقه تاریخی گفتمان منافع ملی، در واقع رنگ و بوی منافع ملی در عرصه عمل سیاسی، برآیندهایی مانند کنش و واکنش‌های مطلوب و موجه را به وجود آورده است. اما در کشور ما (افغانستان) بر اساس فرهنگ سیاسی موجود جامعه، اختلاف نظر روی مفاهیمی هم‌چون منافع ملی و امنیت ملی که دو جزء اساسی یک دیدگاه واقع‌نگرانه است به وجود نیامده است.

ادامه مطلب

طالبان، روی کرد هژمونی خواهانه و بحران مشروعیت سیاسی

بحران افغانستان کی تمام می‌شود؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکثریت، امروز به این اتفاق نظر دارند که باید تابوی قدرت متمرکز سیاسی، شکسته شود و جایگزین آن یک سیستم غیر متمرکز شود؛ زیرا موجودیت تنوع در ساخت و فرم نظام سیاسی در افغانستان، به یک ضرورت مبدل شده است. این ضرورت، الزامی می سازد تا قبل از همه، به موضوعات اساسی مانند یک نظام جوابگو، کار شود تا موضوعات حاشیه ای. این واقعیت، زایش یک باور عمومی مبتنی بر مبرمیت موضوع است که خود می تواند تجربه تاریخی تلخ همانند فاجعه به قدرت رسیدن طالبان است. بر اساس این باور عمومی، علت اصلی به قدرت رسیدن طالبان را می‌توان در انحصار قدرت در راستای نهادینه‌سازی اتوریته قومی و تفسیر غیر قابل انعطاف آنها از سیاست دانست. 

ادامه مطلب

جهان دو قطبی جدید چگونه است؟

جنگ سرد هزاره سوم

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رویارویی روسیه همزمان با متحد استراتژیک اش چین در مقابل امریکا را می توان از جمله نبردهای گرم از نوع سرد تلقی کرد. به عبارت دیگر این رقابت ها که بیشتر در حوزه نفوذ سنتی پیمان شانگهای صورت گرفته نوع از رقابت جدید در عرصه منازعات جهانی است که نه مشابه به جنگ گرم "رویاروی" است و نه هم جنگ سرد "تبلیغاتی"، بل تلفیقی از هر دو که جهان را از لحاظ نظم بین الملل به مدل جدیدی می کشاند که کمتر پیشینه داشته است. 

ادامه مطلب

چین از تحولات همسایه غربی اش می ترسد

چشم انداز بازی گری چین در افغانستان پسا امریکا

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چین از ابتدای خروج امریکا از افغانستان، دید اقتصادی بارزتر و نگاه امنیتی عمیق تر به پیشرفت وضعیت در افغانستان را دنبال می کند. به همین دلیل با طالبان از ابتدای کار، تعامل توام با حوصله مندی و گذاره استراتیژیک را سرخط سیاست هایش قرار داده است. 

ادامه مطلب

همسایگانی که منافعی متضاد دارند

سناریوهای پیش روی افغانستان در سایه رقابت های ژئوپلتیکی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان در گیرو دار رقابت میان قدرت های بزرگ، با محدودیت های جغرافیایی و عدم ثبات سیاسی، همواره دستخوش عواقب نامیمون، این رقابت ها بوده است. هند و پاکستان دو منبع تنش در شرایط و وضعیت افغانستان هستند. هر دو دارای تفکر امنیتی مبتنی بر عمق استراتژیک اند و این تفکر، زمینه را برای رقابت های امنیتی و استفاده وسیع از نیابتی ها در قلمرو افغانستان مساعد ساخته است. 

ادامه مطلب

اختلافاتی که در حال عیان شدن است

طالبان؛ ساختار منشعب و ریزه های یک قدرت پرخاشگر مذهبی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان تروریست با اقدامات قدرت طلبانه که آن را در لفافه دین و مذهب پوشانیده اند تا از احساسات یک قشر بدون آگاهی برای اهداف سیاسی شان، کار گرفته شود، تلاش می کنند تا هر گروه برای تصاحب بیشتر امتیاز و قدرت سیاسی در کابل پیش قدم باشد. 

ادامه مطلب