اخراج قطر از پرونده سوریه به نفع عربستان

دیپلماسی ایرانی: دوحه به مصطفی صباغ، دبیر کل ائتلاف مخالفان سوریه ابلاغ کرده است که عده ای از آنها پول از قطر می گیرند ولی به دستورات ترکیه عمل می کنند اگر چه در عین حال پرونده سوریه به طور کامل در دستان عربستان افتاده است.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، منابع نزدیک به مخالفان در استانبول گفته اند که قطری ها به صباغ ابلاغ کرده اند که از سوی ایالات متحده امریکا و هم پیمانانش به شدت تحت فشار هستند که پای خود را از پرونده سوریه بیرون بکشند و آنها نیز دیگر پرونده سوریه را در دست ندارند.

منابع آگاه می گویند که جورج صبرا، رئیس ائتلاف مخالفان به همراه هیئتی متشکل از اعضای بارز شورای اجرایی ائتلاف مثل محمد فاروق طیفور، نایب رئیس اخوان المسلمین سوریه و نایب رئیس شورای ملی و عبد الاحد صطیفو، رئیس فراکسیون سریانیان آشوری به عربستان رفته و به مقام های ارشد عربستانی به گفت وگو نشسته اند.

به گفته آنها هواپیمایی عربستانی به طور ویژه این هیئت سوری را از فرودگاه صبیحه در ترکیه به ریاض منتقل کرده و آنها در آن جا در وهله اول با امیر بندر بن سلطان بن عبدالعزیز، رئیس سازمان امنیت عربستان دیدار کرده اند و سپس به دیدار امیر سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان رفته اند.

این منابع فاش ساختند که مسئولان عربستانی به صبرا و همراهانش تاکید کرده اند که ریاض آمادگی حمایت و انجام هماهنگی های کامل با آنها را دارد.

منابع آگاه به نقل از برخی از اعضای این هئیت گفته اند که عربستانی ها تمایل بسیار دارند تا با مخالفان سوری همه چیز را حتی در حد اوضاع میدانی هماهنگ کنند و آنها برای خود طرحی تدارک دیده اند که هم زمان هم مذاکرات را شامل شود و هم مواجهه میدانی ادامه یابد، اما نمی خواهند برای جریان های تندرویی که می خواهند امنیت سوریه و آینده آن را تهدید کنند، فرصتی فراهم شود. عربستانی ها به طور کامل این هئیت را روشن کرده اند که حاضرند این باب را بی درنگ با مخالفان باز کنند تا جنگ خونین جاری در سوریه از طریق گفت وگو پایان بگیرد و برای این کار نیز از طرح اخضر ابراهیمی، نماینده جامعه جهانی و اتحادیه عرب که از سوی امریکا با تفاهم روسیه به طور کامل حمایت می شود، وارد عمل خواهند شد.

عربستانی ها همچنین به صبرا و همراهانش گفته اند که عربستان از همه جریان های ملی سوریه می خواهد تا یکپارچه شوند تا بتوانند با اعلام پیش شرط هایی در مذاکرات از طریق گفت وگو به یک راه حل برسند و بتوانند از همه جریان ها (چه حکومت و چه مخالفان) بخواهند که برای رسیدن به یک راه حل سریع از مطالباتشان کوتاه بیایند.

عربستانی ها همچنین از این هئیت خواسته اند که مواضع خود را به روشنی در قبال جریان های مرتبط یا نزدیک با القاعده به ویژه جبهه النصره بیان کنند.  

عربستانی ها تاکید کرده اند که ریاض به هیچ وجه نمی تواند بپذیرد که این جریان ها نقشی در مرحله مذاکره بر سر مرحله انتقالی داشته باشند برای این که جریان هایی خشونت طلب هستند و نمی توانند به جز در وضعیت تنش و جنگ زندگی کنند.

این هئیت نیز تعهد داده است که جریان های ملی مخالف سوری همه ارتباطات خود را با جریان های جهادی که اکثر آنها را افرادی غیر سوری تشکیل می دهند، قطع کنند.

گفتنی است که پیش از این برخی از جریان های مخالف سوری و ارتش آزادیبخش با تصمیم امریکا مبنی بر قرار دادن جبهه النصره در فهرست سیاه مخالفت کرده بودند و از واشنگتن خواسته بودند که با این جریان به عنوان یکی از شرکای درگیر در جنگ برای سقوط اسد، همکاری کند.

در همین رابطه منابع نزدیک به جورج صبرا می گویند که اخوان المسلمین سوریه بعد از آن که رهبران قطری تصمیم خود را به آنها ابلاغ کردند، در وضعیت ناامیدی شدیدی به سر می برند و این به معنا است که دیگر آنها جریانی موثر در مرحله پیش رو نخواهند بود کما این که حمایت از آنها نیز به زودی کم رنگ خواهد شد.

گفتنی است که قطر با حمایت ترکیه در طول دو سال گذشته اخوان المسلمین را در راس جریان مخالفان سوری قرار داده بود که انتصاب غسان هیتو، یکی از چهره های نزدیک به اخوان به سمت ریاست دولت انتقالی نیز در همین راستا بود.

تحلیلگران بر این اعتقادند که تصمیم امریکایی ها مبنی بر خارج کردن قطر از پرونده سوریه در آینده، ضربه ای دردناک به دوحه که خود را حامی همیشگی جریان های اخوانی و سلفی به ویژه در جریان انقلاب های بهار عربی می دانسته است، محسوب می شود. آنها همچنین بر این اعتقادند که امریکا با حمایت از طرح عربستان و خارج کردن قطر از آینده پرونده سوریه آسان تر می تواند به حل بحران در این کشور برسد.    

از سوی دیگر منابع آگاه به وزارت امور خارجه قطر می گویند که نشست پرتنشی میان امیر قطر و شیخ حمد بن جاسم، نخست وزیر و وزیر امور خارجه این کشور و تمیم بن حمد، ولیعهد برگزار شده که در آن هر کدام از طرف ها دیگری را مسئول شکست تلاش های قطر در سوریه دانسته است. در این جلسه ولیعهد قطر اذعان کرده است که همکاری های کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با مخالفان سوری علی الخصوص اسلام گرایان تندرو که از سوی آنها پول دریافت می کرده اند، سبب شده تا حکومت سوریه موفق شود به جهانیان نشان دهد که این جریان های تندروی اسلامی نزدیک به القاعده هستند که علیه آن در سوریه می جنگند و این مساله در نهایت سبب شده تا حمایت ها از ارتش آزادیبخش نیز کاهش یابد.

منابع نزدیک به دوحه می گویند فشارهای غرب به دوحه آن چنان رهبران قطری را آشفته کرده است که آنها فورا تصمیم گرفته اند که به فکر عادی سازی روابط خود با ایران به حساب بازگشت به فضای روابط تنش آمیز با دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس باز گردند. سفر امیر قطر به تهران ظرف روزهای آینده که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خبر آن را در اردن اعلام کرد نیز در همین راستا قابل ارزیابی است.  

به گفته منابع آگاه دولت قطر منتظر است تا ببیند نتایج سفر جان کری، وزیر امور خارجه امریکا به روسیه چه خواهد بود تا در صورتی که ببیند اختلافاتش با واشنگتن برای تعامل با نظام اسد در حال افزایش است، تصمیم دیگری بگیرد. خبرهای منتشر شده از مسکو حاکی از آن است که واشنگتن از طرح مسکو برای حل سیاسی بحران سوریه حمایت کرده است که این مساله نشان می دهد که واشنگتن بیشتر به عربستان تا قطر نزدیک است. قطری که تلاش می کرد برای حل بحران سوریه سناریوی گزینه نظامی را پیش ببرد تا آن جا که فلسطین را فدای این هدف کند. اظهارات جان کری در مسکو که گفت واشنگتن برای حل بحران سوریه به روسیه نزدیک است و همانند مسکو اعتقاد دارد که افراط گرایان نباید نقشی در منطقه داشته باشند، شوکی جدید به رهبران قطر محسوب می شود.