پایان تنش پیش شرط توافق احیای برجام

نویسنده: مبین عبدی، کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه دانشگاه علامه طباطبایی

دیپلماسی ایرانی: در روزهای گذشته مصاحبه ای از دکتر عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با تابناک منتشر شد که درآن به حضور چند روزه در نیویورک برای شروع مجدد مذاکرات هسته ای را با اعلام آمادگی عمومی از طرفین بیان کرد و در ادامه به سخت تر بودن شرایط منطقه ای و جهانی برای توافق و حل چالش ها اشاره ای داشت.

با گذشت نزدیک به یک سال از آغاز جنگ غزه در ادامه ی گسترش تنش با حملات وحشیانه صهیونیست¬ها به مردم بی پناه غزه، و آغاز دور جدیدی از حملات اسرائیل در ترور هدفمند فرماندهان ارشد حزب الله، بمباران مناطق متعدد لبنان تنش در منطقه به حد بسیار بالایی رسیده است. این دست حملات و گسترش جنگ از غزه به لبنان از سمت اسرائیلی ها نشانگر آنست که در وهله اول عدم توفیق و رسیدن به اهداف تمام و کمال آنها در غزه از جمله نابودی کامل حماس، صهیونیست ها را وادار کرده برای حفظ دست برتر در مقابل مقاومت به لبنان حمله کنند. 

اساسا رژیم صهیونیستی حیاتش با تنش افزایی گره خورده است. هر مقدار افزایش تنش و چالش های منطقه ای بیشتر باشد منافع اسرائیل بیشتر تامین خواهد شد. 

در وهله ی دوم نمی توان پذیرفت این تنش افزایی ها بدون همراهی و مجوز آمریکایی ها انجام شده باشد. در واقع حامی اصلی رژیم؛ آمریکا و اروپا هستند که نقش بزرگی در خلق این دست چالش های منطقه ای پس از یک دهه آشوب، جنگ و تروریسم بین المللی و درگیری همه گیر در غرب آسیا را دارند. 

در حال حاضر با توجه به شروع مذاکرات احتمالی ایران و اعضای گروه برجام باید به چند مساله توجه کرد: 

اول: آغاز مذاکرات برجام بدون در نظر گرفتن نقش و همراهی آمریکا در گروه مذاکرات برجامی اساسا بی منطق خواهد بود چراکه تروئیکای اروپا، روسیه و چین در این 5 سال پس از خروج آمریکا از برجام نشان داده اند که برجام و این دست مذاکرات بدون ایالات متحده تضمین کارکرد اجرایی و عملی ندارند.

دوم: دولت چهاردهم باید در نظر داشته باشد تامین و حفظ منافع گروه های مقاومت و بازوهای نظامی ایران در منطقه در اولویت اصلی سیاست خارجی باشد چرا که تقویت این گروه ها به تقویت مواضع جمهوری اسلامی و تضعیف رقبای منطقه ای منجر می¬شود لذا مذاکرات برجامی باید تامین منافع مقاومت اسلامی در منطقه را تامین کند.

سوم: شروع مذاکرات برجامی بدون پایان دادن به تنش های منطقه ای و حتی بین المللی به سختی امکان پذیر خواهد بود، این مذاکرات فرصت بسیار مناسبی برای کاهش تنش ها در منطقه و چانه زنی های دیپلماتیک برای پایان دادن به وحشی گری رژیم صهیونیستی است. همچنین می تواند یک موقعیت مناسب برای شروع مذاکرات صلح و پایان دادن به جنگ اوکراین باشد.

اساسا باید پذیرفت رسیدن به توافقات جدید برای حل و فصل مسائل هسته ای بدون تنش زدایی منطقه ای و بین المللی امکان پذیر نیست و باید پیش شرط لازم از سوی ایران برای شروع مذاکرات توقف تجاوزات صهیونیست ها به غزه و لبنان باشد تا بتوان برای حل اختلافات دیگر مذاکرات را آغاز کرد؛ و این را هم در نظر داشت مسئله ی هسته ای نیز تنها مشکل ایران با غرب نبوده لکن برجام یک راه حل برای کاهش یکی از این مشکلات است.