پاسخ تهران به وقت غزه؟!

مالک مصدق، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: در حالی پس از ترور اسماعیل هنیه در تهران، مقامات داخلی با کلیدواژه «خون‌خواهی» از قطعی و جدی‌بودن پاسخ ایران به این ترور خبر داده‌اند که به نظر می‌رسد اکنون ایران، نیم‌نگاهی جدی به وضعیت مذاکرات برای پایان‌دادن به جنگ غزه دارد و برخی شنیده‌ها هم حکایت از آن دارد که در صورت تحقق این توافق و پایان جنگ در این باریکه، امکان دارد تهران از حمله مستقیم به اسرائیل صرف‌نظر کند. به گزارش شرق، در همین زمینه قطر، مصر و آمریکا در بیانیه‌ای مشترک از اسرائیل و حماس دعوت کردند که مذاکرات آتش‌بس در غزه را از سر بگیرند. به نوشته انتخاب، در این بیانیه آمده است که ما از اسرائیل و حماس دعوت کردیم تا در ۱۵ آگوست در دوحه یا قاهره مذاکرات را از سر بگیرند.

گفته می‌شود که میانجیگران اعلام کرده‌اند که در صورت لزوم، آماده ارائه پیشنهاد نهایی برای حل‌وفصل مسائل مربوط به اجرای توافق‌نامه هستند. دفتر نخست‌وزیر اسرائیل هم عنوان کرده که تیم مذاکره‌کننده را در ۱۵ اگوست به مکانی که توافق شده، خواهیم فرستاد. در سوی دیگر هم حماس چراغ سبز خود را به مذاکرات نشان داده و اسکای‌نیوز هم گزارش داده که حماس خواستار آزادی مروان البرغوثی در مرحله اول معامله تبادل شد. پیرو این پیش‌شرط، میانجیگران و آمریکا هم این درخواست را پذیرفته‌اند. در راستای این گمانه‌زنی‌ها، روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونوت هم به نقل از دستگاه‌های امنیتی گزارش داد «برآوردها نشان می‌دهد احتمال حمله دوگانه از سوی ایران و حزب‌الله علیه اسرائیل کاهش یافته است».

در سوی دیگر معادلات، رویترز هم خبر داده که گویا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، از ایران خواسته است تا به ترور رهبر حماس با خویشتن‌داری پاسخ دهد و از حملات به غیرنظامیان اسرائیلی خودداری کند. به گفته منابع، این پیام روز دوشنبه از طرف سرگئی شویگو، یکی از هم‌پیمانان ارشد رهبر کرملین، در دیدار با مقامات ارشد ایرانی ابلاغ شد. البته در مسکو، کرملین به درخواست برای اظهارنظر درباره ادعای رویترز پاسخ نداد و تنها خبرگزاری دولتی ریا روز سه‌شنبه گزارش داد «شویگو خبر داده که او در سفر خود به تهران درباره ترور هنیه صحبت کرده است».

در این شرایط که موتور مذاکرات برای پایان جنگ در غزه دوباره روشن شده است، نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل روز چهارشنبه گذشته به وقت محلی در پاسخ به سؤالاتی درباره اینکه حماس اعلام کرده که اگر به آتش‌بس برسند، ایران از پاسخ علیه اسرائیل منصرف می‌شود، اعلام کرد «ما به‌ صورت هم‌زمان دو اولویت را دنبال کرده‌ایم؛ اول، برقراری آتش‌بس پایدار در غزه و خروج اشغالگران از این سرزمین؛ دوم، مجازات متجاوز به خاطر ترور شهید هنیه، پیشگیری از تکرار تجاوزات تروریستی رژیم صهیونیستی و پشیمان‌کردن صهیونیست‌ها از ورود به چنین مسیری».

پیش‌تر سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز در پی حمله تروریستی اسرائیل به حاکمیت و تمامیت ارضی ایران و ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد این رژیم تروریستی و حامیان آن مسئولیت این اقدامات را برعهده دارند. جمهوری اسلامی ایران در استفاده از حق ذاتی خود در دفاع مشروع، به موجب ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد برای پاسخ قاطع و فوری، تردیدی نخواهد کرد». شورای امنیت سازمان ملل متحد هم در پی درخواست ایران که مورد حمایت چین، الجزایر و روسیه به‌‌عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفت، ۳۱ جولای (۱۰ مرداد ۱۴۰۳) برای ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در ایران، تشکیل جلسه داد که در نهایت نتیجه و خروجی خاصی در پی نداشت.

دراین‌میان آسوشیتدپرس به نقل از دیپلمات‌های آمریکایی نوشت: «مذاکرات نزدیک بود به پیشرفتی دست یابد، کمی قبل از اینکه اسرائیل، هنیه را ترور کند». با وجود آنکه احتمال تعویق و حتی ملغاشدن حمله ایران به اسرائیل در سایه مذاکرات برای پایان جنگ در غزه مطرح است که سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه، در نامه‌ای به یحیی السنوار، رئیس جدید دفتر سیاسی حماس، صراحتا عنوان کرد: «همان‌طور که رهبر انقلاب فرمودند، وظیفه خود می‌دانیم که انتقام خون ایشان را برای این حادثه تلخ در جمهوری اسلامی بگیریم».

در راستای این گمانه‌زنی‌ها سیدهادی برهانی، استاد مطالعات اسرائیل، هم به انتخاب می‌گوید «خودداری ایران از انتقامش از اسرائیل در ازای آتش‌بس در غزه می‌تواند یک پیروزی و موفقیت چشمگیر برای تهران باشد، چراکه این اقدام و تصمیم بر اعتبار و محبوبیت ایران در فلسطین و همچنین همه کشورهای اسلامی خواهد افزود. علاوه‌براین زمینه تقویت روابط ایران و کشورهای عربی و اسلامی و همچنین کشورهای غربی را فراهم خواهد آورد»./شرق