آیا عراق می تواند به خودکفایی برسد؟

دیپلماسی ایرانی: عراق به دنبال خودکفایی در فرآورده های نفتی است و تلاش های این کشور اخیرا از طریق افتتاح مجدد پالایشگاه الشمال، در شهر بیجی پس از بیش از یک دهه وقفه، تشدید شده است. این تلاش ها در راستای اقدامات جدی دولت عراق با هدف پایان واردات فرآورده های نفتی در اسرع وقت و پیش از نیمه سال 2025 صورت می گیرد.

پالایشگاه الشمال در شهر بیجی در سال 2014 و پس از کنترل داعش بر مناطق گسترده ای از عراق، این کشور عضو سازمان صادرکنندگان نفت (اوپک) بسته شد. ظرفیت این پالایشگاه پس از بازسازی و فعالیت مجدد به 150 هزار بشکه در روز می رسد و این اقدام به کاهش تکیه دولت به واردات فرآورده های نفتی کمک می کند.

بر اساس آمار اعلام شده از سوی دولت عراق، میانگین تولید نفت در عراق به 4.23 میلیون بشکه در روز و میانگین صادرات نفت به 3.35 میلیون بشکه در روز می رسد.

محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق در سخنرانی خود در مراسم افتتاح مجدد این پالایشگاه گفت که کشورش به تامین کامل نیازهای خود به فرآورده های نفتی حداکثر تا نیمه سال آینده نزدیک می شود و این امر موجب صرفه جویی میلیاردها دلار از طریق توقف واردات فرآورده های نفتی می شود که در پروژه های خدماتی و اقتصادی دیگر هزینه خواهد شد.

عراقی ها بر روی درآمد هنگفتی که به زودی از طریق بازگشایی مجدد پالایشگاه الشمال و خودکفایی در تولید فرآورده های نفتی حساب باز می کنند.

نخست وزیر عراق در مراسم افتتاح مجدد این پالایشگاه توضیح داد که دولت بخش نفت و گاز را در راس اولویت های خود قرار داده و قصد تحقق بیشترین درآمد را دارد.

وی به پروژه های دیگر که برای نخستین بار در عراق انجام می شود از جمله بهره برداری از گاز مشعل اشاره کرد و گفت که شرکت های جهانی در تلاش برای پایان سوزاندن گاز طی مدت 3 الی 5 سال هستند.

گامی مهم در سطح خودکفایی

در همین راستا غازی فیصل، مدیر مرکز پژوهش های استراتژیک عراق در گفت وگو با اسکای نیوز تاکید کرد که افتتاح مجدد پالایشگاه الشمال در بیجی گامی بسیار مهم در زمینه خودکفایی در فرآورده های نفتی است که پس از 2003 متوقف شد.

وی افزود که عراق از آن زمان به واردکننده فرآورده های نفتی با هزینه تقریبی 5 میلیارد دلار در سال تبدیل شد و این مساله منابع اقتصادی عراق و منابع ملی را تضعیف می کند.

فیصل با اشاره به اینکه این پالایشگاه قطعا نیاز عراق به تولید 150 هزار بشکه فرآورده های نفتی در روز را تامین می کند، توضیح داد که عراق روزانه بیش از 4 میلیون بشکه نفت تولید می کند و در خاورمیانه پس از عربستان دومین تولید کننده بزرگ نفت است.

مدیر مرکز پژوهش های استراتژیک عراق اشاره کرد که عراق می تواند طی سال های آتی، تولید نفت خود را به 7 میلیون بشکه در روز افزایش دهد و گفت که تداوم واردات فرآورده های نفتی به صورت فاجعه بار، بیهوده و ناشی از سوء مدیریت و برنامه ریزی خواهد بود.

وی بیان کرد که فعالیت مجدد این پالایشگاه پس از آنکه از سوی داعش ویران شده بود، یک دستاورد ملی بزرگ در حمایت از اقتصاد عراق به شمار می رود و مانع از هدر رفت منابع ملی و بیت المال می شود.

به گفته فیصل، فعالیت مجدد پالایشگاه الشمال، 150 هزار بشکه در روز نیاز عراق به فرآورده های نفتی را تامین می کند اما نیاز عراق بیش از دو برابر این مقدار است با این وجود فعالیت مجدد آن نقطه عطف مهمی در بازار فرآورده های نفتی است.

براساس گزارش های صادر شده از سوی وزارت نفت عراق، سال 2025، فرصتی حیاتی و مهم برای شرکت ها و تلاش های وزارت نفت عراق است تا این کشور به تولید بیش از 300 هزار بشکه فرآورده های نفتی بازگردد.

فیصل پیش بینی کرد که سال آینده، فرصتی جدی برای خودکفایی عراق در فرآورده های نفتی باشد.

گفتنی است عراق اکنون روزانه حدود 25 میلیون لیتر فرآورده نفتی (گازوئیل، بنزین و نفت سفید) علاوه بر گاز طبیعی وارد می کند.

از طرفی دیگر نبیل المرسومی، استاد اقتصاد دانشگاه بصره در گفت وگو با اسکای نیوز، توضیح داد که عراق از کمبود فرآورده های نفتی رنج می برد با وجود اینکه خود از بزرگترین تولید کنندگان نفت خام در جهان به شمار می رود.

وی اشاره کرد که دولت عراق اخیرا طرحی را با هدف افزایش ظرفیت پالایشگاه های نفت در عراق برای توقف سوخت و خودکفایی تقریبی در فرآورده های نفتی در سال 2025 و تبدیل شدن به صادرکننده آن راه اندازی کرده است.

المرسومی گفت که عراق می تواند با آغاز به کار پالایشگاه کربلا به عنوان پیشرفته ترین پالایشگاه عراق، تولید خود را افزایش دهد چرا که این پالایشگاه می تواند در روز 140 هزار بشکه نفت خام سنگین و سبک تر را برای تولید فرآورده های سفید، پالایش کند و این امر منجر به کاهش واردات بنزین و گاز می شود.

این استاد دانشگاه بصره بیان کرد که اگر پالایشگاه کربلا موفق به تولید 9 میلیون لیتر بنزین در روز شود، تولید کل پالایشگاه های عراق پس از افتتاح پالایشگاه الشمال به 27 میلیون لیتر در روز می رسد و 90 درصد مصرف بنزین در کشور را تامین می کند.

منبع: اسکای نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱