نفت

بازگشت ترکیه به اقلیم

تأثیر توافق بغداد و اربیل بر موازنه قدرت در عراق جدید

اردشیر پشنگ در گفتگویی، توافق نفتی بغداد – اربیل را از ابعاد اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیکی تحلیل کرد. وی با تأکید بر اینکه «این توافق در حال حاضر تنها یک توافق موقت است و طبق مفاد آن قرار است در سال ۲۰۲۶ بار دیگر مورد بازبینی قرار گیرد»، گفت: «هرچند این قرارداد در ظاهر گامی مثبت تلقی می‌شود و می‌تواند بخشی از مشکلات مالی اقلیم کردستان را برطرف کند؛ اما تجربه نشان داده است که روابط بغداد و اربیل همواره با نوسانات و بی‌اعتمادی‌های عمیق همراه بوده و نمی‌توان با قطعیت از موفقیت بلندمدت آن سخن گفت».

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی:

مشکل آمریکا و تأثیر آن بر بازارهای داخلی و بازارهای مالی ایالات متحده

هیثم الخزعلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اگرچه ایالات متحده از جهان سوءاستفاده می‌کند، جهانی که آنچه را می‌خواهد تولید می‌کند و به دلیل قدرت دلار آن را با قیمت پایین‌تری می‌فروشد، سپس آنچه را از فروش محصولات خود به دست می‌آورد به آن وام می‌دهد و پول خود را در بازارهای سهام و اوراق قرضه آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کند، با وجود همه اینها، رئیس جمهوری آمریکا می‌گوید: "ما فریب خورده‌ایم" و می‌خواهد به همه اینها پایان دهد.

ادامه مطلب

هنوز پویایی لازم آغاز نشده است

رفع تحریم‌های سوریه و تلاش برای سرمایه‌گذاری در بخش انرژی

سقوط حکومت اسد در دسامبر گذشته و تصمیم رئیس جمهور ترامپ در ماه مه برای لغو تحریم‌های ایالات متحده، باعث شد چندین نهاد خارجی نه تنها به صادرات محصولات انرژی به سوریه، بلکه به سرمایه‌گذاری در تولید بالادستی و پایین‌دستی این کشور نیز ابراز علاقه کنند. مقدمه‌ای بر آبشار شگفت‌انگیز و سریع و بی‌نظم کاهش تحریم‌ها در ۱۱ مارس رخ داد، زمانی که بریتانیا محدودیت‌های مربوط به نفت را برای ده شرکت بزرگ تولید، حمل و نقل، پالایش و بازاریابی انرژی سوریه لغو کرد.

ادامه مطلب

فرصتی برای بازنگری در دکترین دفاعی ایران

بستن تنگه هرمز با غرق کردن کشتی‌های تجاری قدیمی

محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مهمترین و اساسی‌ترین ابزار ایران برای بستن چند ماهه و حتی چند ساله تنگه هرمز، غرق کردن کشتی‌های بزرگ اقیانوس‌پیمای فرسوده و قدیمی خود در مسیر کشتیرانی در تنگه هرمز است. هدف ما در این بحث، بررسی امکان‌پذیری عملی آن است.

ادامه مطلب

پیامدهای تداوم آتش افروزی در منطقه

اگر ایران همچنان اولویت امریکا بماند

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تنها مسیر ممانعت از آتش افرزوی در خاورمیانه و ممانعت از درگیر شدن ملل اسلامی خاورمیانه در ازای خریدن زمان برای ملل کمونیست و ارتودوکس چین و روسیه این مساله است که ایران از دستور کار آمریکا خارج شود.

ادامه مطلب

درباره یکی از نقاط عطف تاریخ ایران

ملی شدن نفت، هویت ملی و حق کودکان بر منابع طبیعی

سید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از اصول مهم در حقوق بین‌الملل، عدالت بین‌نسلی است که بر لزوم حفاظت از منابع ملی برای نسل‌های آینده تأکید دارد. این اصل بیان می‌کند که نسل کنونی، نه‌تنها حق بهره‌برداری از منابع طبیعی را دارد، بلکه مسئولیت دارد که آن را به گونه‌ای مدیریت کند که حقوق نسل‌های بعدی تضییع نشود.

ادامه مطلب

معرفی کتاب

پلانکتون تا اوپک

نویسنده: دکتر محمدمهدی سیدناصری و مونا محرابی/ناشر: ذکر / تعداد صفحات: ۲۰۰ صفحه/ سال نشر: فروردین ۱۴۰۴

ادامه مطلب

عراق سود نفت را با بی‌پی تقسیم می‌کند

تلاش برای ایجاد جذابیت‌های نفتی

آخرین مجموعه قراردادهای نفتی عرضه‌شده ازسوی وزارت نفت تقریباً همه قرارداد‌ها به شرکت‌های چینی رسید و تنها شرکت غیر چینی برنده در آن مناقصه‌ها یک شرکت عراقی بود. چیزی که نشان‌دهنده بی‌میلی شرکت‌های غربی از حضور در بازار نفت عراق است.

ادامه مطلب

بغداد ساکت است

داستان قاچاق کلان نفت اقلیم کردستان

سال‌هاست که عملیات قاچاق نفت از اقلیم کردستان عراق در سطح کلان ادامه دارد در حالی که حتی یک دلار از آن به خزانه دولت عراق نمی‌رسد.

ادامه مطلب

واکاوی گفته‌های سعید جلیلی در مناظره دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری

چطور سعید جلیلی واقعیت های سیاست خارجی را وارونه مطرح می کند؟

اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی برگزار شد و به‌رغم اثبات ادعاهای نادرست نامزد اصولگرایان در مناظره‌های پیشین، سعید جلیلی مجددا در یک دور باطل، همان خلاف‌واقع‌‌گویی‌ها را تکرار کرد. در دو نمونه مشخص مانند مناظرات دور اول، جلیلی دوشنبه‌شب به سخنان باراک اوباما درباره ناکارآمدی تحریم‌های ایران و همچنین صادرات ۱۱ میلیارد دلار صیفی‌جات از ایران به روسیه اشاره کرد که در همان مقطع با ارائه ادله، آمار و تحلیل کارشناسان ثابت شد آنچه سعید جلیلی عنوان کرده است، قرابتی با واقعیت ندارد.

ادامه مطلب

بر خلاف ادعاهای گفته شده

رویکرد سیاست خارجی بایدن را به پای خود ننویسید

پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر امروز ایران نفت می‌فروشد و در زمان ترامپ نمی‌توانست، به دلیل رویکرد دولت سیزدهم نیست. این فروش نفت که در اصل بیشتر مواقع در ازای تهاتر کالا رخ داده، ثمره نگاه سیاست خارجی دولت بایدن است که به دنبال تنش بیشتر در منطقه خاورمیانه نبوده و نیست.

ادامه مطلب

نگاه عراق به بازارهای جدید

خط لوله عراق که بر همه تولیدکنندگان نفت تاثیر می‌گذارد

اجرایی شدن طرح‌های عراق برای تنوع بخشی به مسیرهای صادرات نفت با بهره گیری از شرکت های مشاوره بین المللی، نقشه انتقال انرژی در منطقه را دستخوش تغییرات اساسی خواهد کرد.

ادامه مطلب

فروش غیرقانونی زیر نظر امریکاست

سرنوشت نفت سوریه پس از ۱۳ سال جنگ و درگیری

خرید و فروش نفت سوریه در بازار سیاه و تحت عنوان «اقتصاد جنگی» صورت می‌گیرد و امریکا به فروش نفت توسط نیروهای «قسد» با قیمت‌های پایین به حکومت سوریه اعتراضی نشان نداده است.

ادامه مطلب

نگاه واشنگتن به راهبرد مهار تهران توسط پکن

چین اهرم فشاری علیه ایران دارد؟

به‌تازگی نشریه فارن‌پالیسی در مقاله‌ای با عنوان «چین واقعا تا چه حد بر ایران اهرم فشار دارد؟» نوشت که «حتی قبل از اینکه تهران صدها هواپیمای بدون سرنشین و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کند، مقامات آمریکایی از چین خواسته بودند تا از نفوذ خود برای متقاعدکردن تهران برای مهار اقدامات خود و گروه‌های مقاومت در سراسر خاورمیانه استفاده کند». ازاین‌رو به گفته نشریه مذکور، «حمله انتقام‌‌جویانه ایران که اولین حمله مستقیم این کشور به اسرائیل بود، ایالات متحده را به استفاده بیشتر از اهرم بالقوه پکن در خاورمیانه ترغیب کرده است.

ادامه مطلب

در تولید فرآورده‌های نفتی

آیا عراق می تواند به خودکفایی برسد؟

بر اساس آمار اعلام شده از سوی دولت عراق، میانگین تولید نفت در عراق به ۴.۲۳ میلیون بشکه در روز و میانگین صادرات نفت به ۳.۳۵ میلیون بشکه در روز می رسد.

ادامه مطلب

دگرگونی الگوهای خرید

تغییر نقشه جهانی تأمین نفت با افزایش تنش در دریای سرخ

نفت خام همچنان بین این دو منطقه از طریق سفر طولانی‌تر و گران‌تر در جنوب آفریقا حمل می‌شود، اما الگوهای خرید اخیر نشان‌دهنده قطع ارتباط بین این دو منطقه اقتصادی است.

ادامه مطلب

چگونه جنگ بر سر منابع، ژئوپولیتیک کنونی را دگرگون می کند؟

دوران ناامنی انرژی

یک پیامد این آشفتگی، بازگشت به اصطلاحی است که در این دو دهه گذشته - با افزایش عرضه انرژی و ظهور دیدگاه های اتوپیایی درباره آینده سبز – تاحدودی به فراموشی رفته بود: امنیت انرژی. این اصطلاح در تعریف سنتی اش به معنی دسترسی به عرضه کافی منابع انرژی با یک بهای قابل تحمل است. اما این تعریف ساده، اکنون دیگر با واقعیت همخوانی ندارد؛ ریسک هایی که جهان در حال حاضر با آنها روبه روست، در قیاس با دوران های پیشین، هم پرشمارترند و هم پیچیده تر.

ادامه مطلب

کشورهای نفت خیز با ثروت خود چه می کنند

آغاز دوران امپراطوری های نفتی

جنگ و تحریم، موجب افزایش بهای هیدروکربن ها شده که به این معنی است که صادرکنندگان سوخت، می توانند در پول شنا کنند.

ادامه مطلب

باز هم نفت در برابر امنیت

لزوم بازنگری روابط امریکا و عربستان

مارتین ایندایک و استیون کوک در گزارشی، مورد قانع‌کننده‌ای را برای پیمان راهبردی تازه و گسترده میان امریکا و عربستان سعودی مطرح می‌کنند که به موجب آن، امریکا به تقویت روابط دفاعی با عربستان متعهد می‌شود و در مقابل، پادشاهی به همکاری در زمینه اصلاحات داخلی، حقوق بشر، سیاست نفتی، جنگ در یمن و عادی سازی روابط با اسرائیل متمایل خواهد شد.

ادامه مطلب

سرمقاله نیکی ژاپن

سعودی ها باید از سوء استفاده سیاسی منابع نفتی خود داری کنند

کشورهای تولید کننده نفت خام باید به این نتیجه برسند که سوء استفاده سیاسی از منابع باعث تسریع در دور شدن کشورها مصرف کننده از نفت خام خواهد شد. امیدواریم که عربستان سعودی جایگاه خود به عنوان نماینده قابل اعتماد کشورهای تولید کنندنفت خام حفظ کند و از طریق گفت وگو با کشورهای مصرف کننده همچنان نقش محوری را در ثبات بازار نفت خام داشته باشد. این اقدام عربستان سعودی بدون شک سود این کشور را به حداکثر خواهد رساند. 

ادامه مطلب

بایستگی ژئوپلیتیک انرژی خلیج فارس

رقابت چین وآمریکا در این منطقه

کیمیا ملک زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چین برای ایفای نقش مسلط در منطقه و حتی در بین قدرت‌های جهانی نیازمند رشد سریع اقتصادی است. پکن برای توسعه سیاسی و اقتصادی خود به دوستان بیشتری درعرصه بین‌المللی نیاز دارد، توسعه روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس نقش مهمی در ارتقای نفوذ بین‌المللی  این کشور بازی می‌کند، در حالی که برای کشورهای حوزه خلیج فارس تقویت همکاری با چین راهبردی برای مقابله با فشار آمریکاست، در سیستم جهان معاصر خاورمیانه همیشه با مداخله قدرت‌های بزرگ مواجه بوده است طی جنگ سرد قدرت‌های اروپایی و همچنین ایالات متحده و شوروی رهایی از ناآرامی‌های سیاسی را برای کشورهای خاورمیانه دشوار کرده بودند. رابطه بین چین و کشورهای حوزه خلیج فارس مشارکتی راهبردی است.

ادامه مطلب

در سایه سست گرفتن نظارت های تحریمی

سرانجام نفت ایران به اروپا رسید؟

موجودی ذخایر شناور نفت ایران به رغم تحریم های ایالات متحده آمریکا فروخته شد و جالب تر این که مقصد بخشی از صادرات نفت ایران با هماهنگی دولت آمریکا، کشورهای اروپایی بودند. 

ادامه مطلب

با پیشنهادهای چشمگیر باکو برای استخراج نفت و گاز

آیا تاجیکستان به جمع کشورهای ترک می پیوندد؟

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باکو با هدف جلب نظر تاجیکستان و افزایش همگرایی میان این کشور و سازمان کشورهای ترک از قصد خود برای همکاری نفتی و گازی با دوشنبه خبر داده است. در صورت کشف منابع نفت و گاز، عملیاتی شدن این همکاری به جذب تاجیکستان به کریدور ترنس – کاسپین برای صادرات انرژی و دور شدن این کشور از ایران می انجامد. تاجیکستان تنها کشور فارسی زبان آسیای میانه است که ترکیه و باکو برای جذب آن به سازمان کشورهای ترک برنامه جدی دارند تا ایران در مقابله با ناتوی ترکی همراهان کمتری داشته باشد.

ادامه مطلب

لزوم اصلاح ساختار قیمت گذاری مشتقات نفتی بر اساس منافع کلان اقتصادی کشور

پالایشگاه های کوچک، ابزاری موثر برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها

سعید آگشته، کارشناس اقتصاد بین الملل، در گفتاری برای دیپلماسی ایرانی تاکید می کند، به نظر می رسد که سیاستگذاران حوزه نفت باید انرژی خود را بیشتر برای تبدیل مواد اولیه نفتی به فراورده صرف کنند؛ با صادرات فراورده ها هم جلوی خام فروشی گرفته می شود و هم به یک ترتیب می توان تحریم را دور زد. به عبارت دیگر باید انرژی و سرمایه گذاری ها به این سمت هدایت شوند.

ادامه مطلب

به نام حقوق بشر!

برنامه آمریکا برای سوریه چیست؟

اگر چه واشنگتن سعی دارد با مانور روی موضوع حقوق بشر توجیهی برای ادامه حضورش در سوریه آمریکا پیدا کند، اما به باور طیف عمده ای از تحلیلگران اهداف و دلایل دیگری پشت اصرارهای ایالات متحده برای تمدید گذرگاه های سوریه وجود دارد که عمدتا ناظر به انتقال انرژی به قصد کسی درآمد برای نیروهای همسو با خود در این کشور (سوریه) است.

ادامه مطلب

در کنار روسیه

چین تصمیم گیرنده اصلی بازار نفت است نه امریکا

هرچند گزارش ها نشان می دهد که عربستان سعودی بزرگترین صادر کننده نفت به چین است ولی این کشور مقدار زیادی نفت از ایران و روسیه وارد می کند. اگر نفت روسیه را که به نام دیگر کشورها به چین صادر می شود در نظر بگیریم، متوجه خواهیم شد که روسیه بزرگترین صادر کننده نفت به چین است. 

ادامه مطلب

پکن و تعاون با غرب در غرب آسیا

آمریکا و خاورمیانه؛ وکالت موقت به چین

جلال خوش چهره در یادداشتی بر این باور است که برخی نشانه‌ها در منطقه، ممکن است سبب این باور نزد ناظران شود که اکنون ابتکار عمل در مدیریت تحولات خاورمیانه در اختیار آمریکاییان و به ویژه متحد سنتی آن یعنی بریتانیا نیست. برعکس، آنها نه تنها در صحنه حضور دارند؛ بلکه با رصد رخدادها و تحولات در پی بهره‌گیری از فرصت‌‌‌سازی‌هایی هستند که در نهایت امکان محدود سازی چین و تقلیل قدرت روسیه را فراهم کند. با درک همین وضع است که پکن هشیارانه مفهوم گسترش حضور خود را در خاورمیانه  «تعاون» با غرب و نه «تقابل» تعریف می‌کند. 

ادامه مطلب

بررسی دلایل و اهمیت سفر رئیسی به چین

یک سفر و چند هدف!

احمد اسفندیاری‌منفرد می‌گوید: «اگرچه شی جین‌پینگ با سفر به عربستان سعودی و همراهی با ریاض در مطرح‌کردن برخی از ادعاهای ضد‌ایرانی شائبه شکاف در مناسبات تهران و پکن را در محافل سیاسی و رسانه‌ای داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی تقویت کرد‌ اما چین از آن میزان هوشمندی برخوردار است که ظرفیت‌ها و پتانسیل بازیگر مهمی چون جمهوری اسلامی ایران را در منطقه استراتژیک خاورمیانه از دست ندهد»./محمدمهدی سبحان‌نیا در گپ‌وگفتی بر این باور است که انجام این سفر از سوی رئیس‌جمهور ایران به چین می‌تواند یک گام برای خروج از انزوای دیپلماتیک طی ماه‌های اخیر باشد./ اسماعیل فلاح‌زاده اعتقاد دارد: «شاید مهم‌ترین دغدغه تهران در این سفر به تلاش‌های اخیر دولت بایدن برای رایزنی با طرف چینی در جهت توقف خرید نفت از ایران بازمی‌گردد».

ادامه مطلب

از انقلاب های خونین تا مداخلات و استعمار خارجی

چرا خاورمیانه آرام نمی گیرد؟

احسان سعیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کمتر انتقال قدرتی در خاورمیانه عاری از  خشونت و خونریزی بوده و هر برخاستن و بر جای نشستنی دریایی از خون، تعدی و ویرانی بباور آورده است. این انباشته تاریخی باعث می‌شود که حتی طوایف و دسته‌جاتی که کمترین پیوندی با جماعت حاکم دارند از ترس جان و مال در وقت درگیری‌های قدرت با خشونت تمام وارد شوند و علی‌رغم انتقاد و اختلاف در یک سوی ماجرا قرار گیرند.

ادامه مطلب

چین سیاست سنتی موازنه را کنار گذاشته است

چین؛ آمریکای جدید در خلیج فارس؟!

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر اخیر رئیس جمهوری چین به عربستان و صدور بیانیه مشترک ضد ایران نشانه ای جدید دال بر آن است که چین سیاست سنتی موازنه در خلیج فارس را کنار گذاشته و به دنبال تعریف روابطی کم تنش تر و بدون ریسک تر است. واقعیت این است که، جمهوری اسلامی ایران به دلیل مشکلات داخلی که وجهه و اعتبار بین المللی کشور را خدشه دار کرده و نیز ناکامی در به نتیجه رساندن برجام، تا حدودی ارزش استراتژیک خود برای چین را از دست داده و به عنوان بازیگری پر تنش شناسایی شده که ارتباط با آن می تواند دردسرآفرین بوده و رؤیای ایجاد هژمونی اقتصادی توسط چین را با مشکل مواجه کند.

ادامه مطلب