تضعیف اعتماد ترمز اصلی گفت وگوهای برجامی

دیپلماسی ایرانی: مفهوم احیای "توافق هسته ای" ایران ممکن است، منقضی شود. یکی دیگر از نشانه های این امر، رسوایی بر سر تحقیقات رابرت مالی بود. اف بی آی او را به به خطر انداختن اسناد طبقه بندی شده مظنون اعلام کرد. این دیپلمات از سال 2021 رهبری تیم مذاکره کننده امریکایی را برای برجام برعهده داشت.

پرونده مالی، عدم اعتماد موجود ایالات متحده امریکا به رویکرد کاخ سفید در قبال تهران را عمیق تر کرد. این سطح از سوء ظن با اظهارات مایکل مک کال منعکس شد که نشان داد، مالی ممکن است، اطلاعات طبقه بندی شده را به قدرت های خارجی متخاصم مانند ایران یا روسیه داده باشد و خیانت کرده باشد. سخنان گروه های خاصی از قانونگذاران که معتقدند، واشنگتن به بازنگری همه جانبه سیاست خود در جهت ایران نیاز دارد، کمتر شیوا نیست.

دولت حسن روحانی با درجه بالایی از بی اعتمادی مواجه بود که ضربه ای به پیامدهای اقتصادی تدابیر امریکا وارد کرد و سپس،  در دوره ابراهیم رئیسی، تهران گروگان انتظارات خود شد: معتقد بود که عدم انعطاف دیپلماتیک را می توان با علاقه واشنگتن به مذاکرات جبران کرد. پس از تحلیف رئیسی، کارشناسان امریکایی مجبور به اعتراف به تنگ شدن فضای گفت وگو شدند.

ماجرای مالی فقط اپیزودی از تاریخ احیای توافق هسته ای است. اما، به نظر می رسد، خط منطقی زیر مجموعه ای از پدیده ها ترسیم می کند که ضعف روند مذاکره را آشکار می کرد. دولت بایدن با حمایت از احیای برجام، تلاش کرد اثر سال 2015 را بدون تدوین رویکردها و پیشنهادهای کیفی جدید تکرار کند.

با شروع جست وجو برای یافتن مسئولین شکست هیلاری کلینتون، نامزد نهایی دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری در برابر دونالد ترامپ و ردپای روسیه در جهان، تنزل اساسی در روابط بین الملل صورت گرفته است. فضا برای دیپلماسی آرام، حرفه ای و مؤثر تنگ شده است. سیاستمداران پر سروصدا و پوپولیست که تمایل به خود فروشی دارند، ریاست ادارات امور خارجه در بسیاری از کشورها را بر عهده داشتند. فرایندهای مذاکره در همه جا متوقف شد. جای تعجب نیست که فرمت های چند جانبه شروع به تجربه یک بحران ژانر کردند.

وضعیت احیای توافق هسته ای نشان داده که برای سیاستمداران چقدر مهم است که توافقات مهم صلح را در یک بازه زمانی معقول و بدون پشت سر گذاشتن کار ناتمام منعقد کنند. دیگر لازم نیست روی اثربخشی همیشگی فرمت های مذاکره قبلی حساب کنیم.

منبع: نزاویسیمایا گازتا (روسیه) / تحریریه دیپلماسی ایرانی