جزئیاتی از پیشنهاد اروپا به ایران برای احیای برجام

نویسنده: ماتیو کارنیشینگ MATTHEW KARNITSCHNIG

دیپلماسی ایرانی: بر پایه نکات کلیدی پیش نویس متنی که پولیتیکو آن را مرور کرده، پیشنهاد اروپا برای احیای توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی، تحریم های آمریکا علیه سپاه پاسداران را خفیفتر می کند و راه را برای تهران هموار می سازد تا از تحقیق بیشتر درباره سایت های هسته ای اش پرهیز شود. بر اساس متن پیشنهادی، رئیس جمهوری آمریکا آماده است تا امتیازاتی فراتر از آنچه انتظار می رفت، واگذار کند تا توافقی به دست آید- بویژه با کاهش فشار بر سپاه پاسداران که آمریکا آن را در فهرست تروریستی قرار داده است.

با این همه، در پی انتشار نسخه اولیه این گزارش، راب مالی در بیانیه ای به پولیتیکو، تکذیب کرد که آمریکا معیارها یا قوانین خود در اعمال تحریم ها را دگرش داده باشد. وی گفت: "روشن بگویم: ما در هیچ مذاکره ای درباره تغییر دقت نظر تحریم ها یا شناسایی مشتریان یا دیگر استانداردهای اعمال تحریم ها که با بازگشت کامل دوجانبه به اجرای برجام باقی می مانند، شرکت نداشته ایم. هر گزارشی که مغایر این باشد، قطعا نادرست است."

هرچند پیشنهاد اروپا که توسط جوزف بورل و در هماهنگی نزدیک با مقام های آمریکایی تدوین شده، تحریم ها علیه سپاه را رسما بر نمی دارد اما شدیدا تاثیر آنها را محدود می کند. در چارچوب متن پیشنهادی، اروپایی ها و دیگر غیرآمریکایی ها می توانند با نهادها و شرکت های ایرانی که با سپاه "تراکنش" داشته اند، داد و ستد کنند بی آنکه نگران اجرای تحریم های آمریکا باشند مشروط بر اینکه شریک اولیه (مستقیم) داد و ستد، در فهرست تحریم های آمریکا قرار نداشته باشد.

در متن پیشنهادی آمده است: "افراد غیرآمریکایی که با افراد ایرانی که در فهرست تحریم ها نیستند، داد و ستد کنند، صرفا به این دلیل که این افراد ایرانی تراکنش های جداگانه ای با ایرانی هایی که در فهرست تحریم ها هستند (از جمله با سپاه پاسداران، مقام های رسمی آن یا زیرشاخه ها و شعبه های آن) داشته اند، در معرض تحریم قرار نمی گیرند."

این عبارت پردازی، به اروپایی هایی که داد و ستد گسترده ای در سراسر ایران دارند – کشوری که در آن تعامل با سپاه تقریبا ناگزیر است – اجازه می دهد به تجارت خود بپردازند. یک دیپلمات در این باره یادآور شد که این عبارت پردازی همچنین نشان می دهد که نهادهای سپاه هم می توانند صرفا با انجام داد و ستد از مسیر واسطه ها و شرکت های پوسته که درجه ای از تفکیک را بوجود می آورد، از تحریم های آمریکا بگریزند و محدودیت های آمریکا برای شرکت ها و افراد غیرآمریکایی را بی اثر کنند.

یک سخنگوی اتحادیه اروپایی از اظهار نظر درباره محتوی این پیشنهاد خودداری کرد اما رابرت مالی و دیگر مقام های آمریکا، و نیز برخی کارشناسان تحریم ها – با این ایده جدل دارند که معیارهای تحریم ها، تضعیف شده باشد. با این حال، مقام های ارشد آمریکایی از رفتن به جزئیات زبان نگارشِ پیش نویس این پیشنهاد خودداری کردند.

یک مقام ارشد دولت بایدن افزود: "ما در ملاء عام مذاکره نمی کنیم و درباره اطلاعاتی هم که به رسانه ها درز کرده است، نظر نمی دهیم. ما به دقت در حال مطالعه پیشنهاد نهایی اتحادیه اروپایی هستیم و پاسخمان را همان گونه که خواسته شده است، خواهیم داد. می دانید که چگونه اتحادیه اروپایی این متن را به عنوان تلاش نهایی شان برای یک سازش میان طرفین، پیشنهاد داد؛ هیچکس نباید شگفت زده شود که این کار نیازمند تصمیم های دشوار توسط همه طرف های گفت وگوست."

منبع: پولتیکوی اروپا / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11