قدرت ایران اسلامی با خروج امارت از اتحاد دریایی با امریکا

نویسنده: سعید حقانی، کارشناس حقوق سیاسی

دیپلماسی ایرانی: ژنرال «آیزنهاور» از حزب جمهوری خواه آمریکا، به دلیل شهرتی که در زمان جنگ جهانی دوم کسب کرده بود و نیز تبلیغات مک کارتیسم مبنی بر ناتوانی ترومن برای مهار کمونیسم که ناشی از نفوذ کمونیست ها در حزب دموکرات و وزارت امور خارجه و سرویس های امنیتی تلقی می شد، در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر 1952/1331 ش. پیروز شد. 

ژنرال آیزنهاور ۲۹ نوامبر ۱۹۵۲در نخستین مصاحبه عمومی اش پس از انتخاب شدن به سمت رئیس جمهوری آمریکا گفت: «گمان نمی کنم منطقه ای مهمتر از ایران روی نقشه جغرافیایی جهان وجود داشته باشد؛ ایران؛ دارای نفت است و هم در چهار راه جهان واقع شده است (حایل میان قدرت های مطرح). آیزنهاور در این مصاحبه افزوده بود: اگر روزگاری ایران و شوروی با هم کنار آیند، کره زمین جای امنی برای غرب (کشورهای عضو ناتو) نخواهد بود. همچنین نباید وضعیتی پیش آید که ایران به گذشته دور خود بازگردد و یک قدرت نظامی شود. وای به وقتی که میلیتاریسم ایرانی زنده شود؛ بروید تاریخ این کشوررا بخوانید تا متوجه حرف من بشوید.» آیزنهاور نزدیک دو ماه بعد زمام امور آمریکا را به دست گرفت. 

در دو دهه جاری (قرن ۲۱) مفسران غرب بارها از توجه ایران به نیروهای مسلح خود یاد کرده و گفته اند که احتمال میلیتریزه شدن وجود دارد. 

آمریکا در چارچوب دکترین ترومن کمک ها و وام هایی با بهره های زیاد در اختیار ایران قرار می داد؛ از جمله یک وام 250 میلیون دلاری در سال 1325 برای تشکیل سازمان برنامه 7 و کمک ها و وام های نظامی به مبلغ 175 میلیون دلار بین سال های 1325 تا 1330 شمسی به ایران پرداخت کرد. همچنین ایران یکی از اولین کشورهایی بود که «اصل چهار ترومن» در مورد آن اجرا شد. به موجب این اصل، که ترومن در سال 1949 ارائه کرد، آمریکا به کشورهای خاصی در جهان سوم از جمله ایران کمک های فنی و مالی می کرد؛ از این رو در ایران «کمیسیون مشترک ایران و آمریکا برای بهبود امور روستایی» تشکیل شد. اسناد موجود نشان می دهد که آمریکا بعضی از عناصر این کمیسیون مانند فضل الله زاهدی، که در پست معاونت و خزانه داری مشغول بود را در سال 1331 تحت پوشش آموزش به آمریکا برد. او همان کسی است که در 28 مرداد 1332 دست به کودتا زد. کمک های آمریکا به ایران در این زمان به منظور حفظ منافع علمی و امنیتی این کشور بود، چرا که به تصور آمریکایی ها اگر ایران از دست آمریکا خارج می شد، راه ورود شوروی به خلیج فارس هموار می شد و سراسر منطقه خلیج فارس در خطر نفوذ شوروی قرار می گرفت. 

شایان ذکر است که مهم ترین عامل بازدارنده در برابر نفوذ و گسترش افکار کمونیستی در ایران، مقاومت فرهنگی مردم ما در مقابله با این افکار بوده است نه کمک های آمریکا به رژیم شاه. مارکسیسم که با مذهب سر ستیز دارد در کشورهایی مانند ایران با هویت دینی عمیق، نتوانست جای پایی قوی باز کند. 

استراتژی نگاه نو آیزنهاور، که در نوامبر 1953/1332 ش. تدوین شد، تأکید زیادی بر کشورهای پیرامون شوروی از جمله ایران داشت. از دیدگاه آمریکایی ها، جایگاه ایران در خط شمالی خاورمیانه، موقعیت این کشور را برای دفاع از این منطقه و دفاع مقدم از منطقه مدیترانه و به عنوان پایگاهی برای حمله هوایی یا زمینی به درون شوروی حیاتی می ساخت. 

منابع نفت ایران و دیگر کشورهای خلیج فارس برای بازسازی اروپای غربی و برای توانا ساختن غرب جهت دوام آوردن در یک جنگ طولانی نقش حیاتی داشتند؛ بنابراین حکومت آیزنهاور ایران را دارای اهمیت تعیین کننده برای امنیت ملی آمریکا خواند. این بخش را با تأکید صریح آیزنهاور درباره اهمیت ایران به پایان می بریم. وی در 23 آذر 1338 طی اقامت شش ساعته خود در ایران، سه بار (یک بار در فرودگاه، یک بار در مجلس و یک بار در اعلامیه صادره در پایان دیدارش از ایران) بر نقش استراتژیک ایران در حفظ ثبات منطقه و ضرورت همکاری و همزیستی دو کشور تأکید کرد. جلوگیری از گسترش و نفوذ شوروی، دستیابی به ذخایر نفت منطقه و ایران و تامین امنیت رژیم صهیونیستی سه هدف عمده آمریکا از بسط روابط با ایران بود. 

خروج امارات متحده عربی از کارگروه نظامی که 34 کشور با مرکزیت آمریکا را شامل می شود و در جزیره کوچک بحرین برای حفاظت از کشتیرانی در خلیج همیشه فارس مستقر است، همچنین توقیف کشتی انگلیسی در خلیج فارس و توقیف دو کشتی آمریکایی در خلیج فارس، می توان گفت آغازگر قدرت دریایی ایران است. قدرت دریایی در گذشته های دور ضعیف نگه داشتن ایران بود اما در حال حاضر قدرت ایران روز به روز زیاد می شود. به طور مثال قدرت موشکی ایران مخصوصا قدرت موشکی دریایی ایران قدرت حضور در آب های دور از سرزمینی و نه تنها حضور در منطقه بلکه حضور در آب های بین المللی و قاره ای را داراست، همچنین خاصه گردش به دور کره زمین که دست آوردهایی برای این گردش متصور است؛ که یکی از این دست آوردهای مهم حضور کشتی های کاملا یاخت ایرانی است که به گفته ناظران این خود یک امر مهم در این ناو گروه به دور کره زمین است. 

ایران قدرت اول دنیا در بحث استفاده از موشک بالستیک برای اهداف متحرک دریایی بخصوص ناوهای هواپیمابر است. یکی از نشانه های اثبات این ادعا را می توان گزارش روزنامه وال استریت ژورنال دانست که نوشته که خروج امارات به دلیل قاطعیت نداشتن آمریکا در برابر ایران اسلامی است که به توقیف کشتی های آمریکایی که حامل نفت امارت بودند منجر شده است.