سپتامبر، ماه حل اختلافات بزرگ

نویسنده: کمال خلف

دیپلماسی ایرانی: چهار موضوع پیچیده که در سال‌های گذشته بحران‌های غیرقابل حلی را شکل داده‌اند، به رسیدن به نتیجه نزدیک شده‌اند. به احتمال زیاد ماه سپتامبر مملو از اتفاقات و رسیدن به نتیجه در این بحران‌ها و رفتن به مرحله جدیدی خواهد بود که تاثیر زیادی بر شکل منطقه و نقشه روابط بین‌المللی در آن خواهد داشت.

نخستین موضوع امضای بازگشت ایران و آمریکا به توافق هسته‌ای و احیای برجام است. پس از گذشت یک سال و نیم مذاکره دشوار داده‌ها در پایتخت‌های ذیربط حاکی از آن است که بازگشت به توافق ماه آینده خواهد بود. بی‌تردید این مسئله پیامدهای زیادی خواهد داشت که نخستین آنها کاهش سطح تنش و توقف فشارهای آمریکا علیه ایران و پیروزی ایران در این نبرد سخت خواهد بود.

موضوع دوم که نشانه‌های به نتیجه رسیدن آن ظاهر شده روند گفت وگوهای ایران و عربستان است. خبرهای دستیابی به توافق در وین به پیشبرد این مسیر در طول ماه گذشته و ماه کنونی کمک کرده است. داده‌ها و اظهارات حاکی از آن است که این گفت وگوها به پیشرفت دست یافته است و احتمالا ماه آینده شاهد تحول مهمی در این زمینه یعنی دیدار وزاری امور خارجه دو کشور و اعلام ازسرگیری روابط دیپلماتیک خواهیم بود.

اما این مسئله پایان کار نخواهد بود و گفت وگو میان دو کشور برای بحث در خصوص موضوعات و مشکلات در سطح منطقه ادامه خواهد داشت. جنگ عربستان در یمن به عنوان گره و مشکل باقی خواهد ماند و توقف آن کلید ثبات و موفقیت در هرگونه توافقی خواهد بود.

موضوع سوم (موضوع جدید و جنجالی) بروز نشانه‌هایی درخصوص تماس مستقیم میان سوریه و ترکیه بعد از گذشت ده سال از دشمنی میان آنها به علت درگیر شدن ترکیه در طرح براندازی نظام در سوریه است. سخنان اردوغان درباره همکاری با دمشق برای مقابله با توطئه آمریکا در شمال سوریه بسیار مهم است. منظور از آن تنها نیروهای کرد نیست بلکه رئیس جمهور رجب طیب اردوغان به طرح آمریکایی جریان‌های مسلح در شمال سوریه اشاره می‌کرد. هدف طرح خطرناک آمریکا در داخل مناطق واقع تحت نفوذ ترکیه در شمال سوریه برپایی یک رژیم سنی مستقل و جدا و تحت حمایت آمریکاست. برخی منابع گمان زنی می‌کنند که نشست سران شانگهای در سمرقند در نیمه ماه سپتامبر زمان دیدار رئیس جمهور ادوغان و رئیس جمهور اسد خواهد بود.

موضوع چهارم که در فهرست ماه سپتامبر قرار دارد پرونده ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و اسرائیل است. این پرونده در زمان بسیار حساسی قرار دارد و حزب الله شمشیر زمان را پیش‌روی اسرائیلی‌ها قرار داده است تا مانع از وقت کشی آنها و سیاست تعلل اسرائیل و آمریکا شود. ماه سپتامبر ماه سرنوشت سازی برای این پرونده خواهد بود.

ماه سپتامبر پیش رو ماه حوادث و یکسره کردن موضوعات گفته شده است و بر اساس نتایج آنها منطقه وارد دوره‌ای تازه و نقشه سیاسی جدیدی می‌شود.

منبع: رای الیوم / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11