هند به میدان جنگ جدیدی برای اسرائیل و ایران تبدیل می شود؟!

نویسنده: رید ظن

دیپلماسی ایرانی: نائور گیلون، سفیر جدید اسرائیل در هند، چند روز پس از ورود به دهلی نو ایران را "بزرگترین بی ثبات کننده" در خاورمیانه خواند. این سخن او در خلال کنفرانس مطبوعاتی شروع به کار خود و در پاسخ به سوالی در مورد نقشه راه برای "چهارگانه جدید" – اصطلاحی برای توصیف گروه اخیراً تشکیل شده شامل امریکا، اسرائیل، امارات متحده و هند – بیان شد.

وزرای امور خارجه این چهار کشور ماه گذشته نخستین نشست خود را برای تشکیل یک کارگروه مشترک با تمرکز بر مسائل اقتصادی برگزار کردند و قصد دارند هفته های آینده دوباره در دبی با یکدیگر دیدار کنند.

 نائور گیلون به رسانه های هندی گفت که اسرائیل دیدگاه خود را نسبت به ایران کاملاً روشن بیان کرده است. سفارت ایران نیز در بیانیه ای اظهارات گیلون را کودکانه و او را نماینده شیطان صفت صهیونیست ها و اسرائیل را رژیم خونخوار نامید.

این نخستین بار نیست که دهلی نو به عنوان میدان جنگ برای ایران و اسرائیل عمل می کند. در ژانویه گذشته، یک انفجار کوچک در نزدیکی سفارت اسرائیل در پایتخت هند به ایران نسبت داده شد.

کبیر تانجا، عضو اندیشکده بنیاد تحقیقات آبزرور، می‌گوید که هند بخش بزرگی از تلاش‌های دیپلماتیک خود در خاورمیانه را صرف عدم جانبداری کرده است. دهلی نو در پیامی قاطع  به تهران و تل آویو اعلام کرده این نوع فعالیت در خاک هند به نوعی برای روابط دهلی نو با هر دو کشور زیانبار است .او می گوید که اسرائیل همواره از هند خواسته است تا از ایران فاصله بگیرد. سخنان گیلون به این تصور در هند دامن می زند که دولت نارندرا مودی در حال تقویت روابط خود با اسرائیل به زیان شراکت ریشه دار تاریخی خود با ایران است.

در چند ماه گذشته، وزیر امور خارجه و فرماندهان ارتش هند از اسرائیل دیدن کرده‌اند و نفتالی بنت، نخست وزیر این رژیم نیز  قصد دارد سال آینده به هند سفر کند. او اوایل ماه جاری در اجلاس آب و هوای COP26 در گلاسکو، برای اولین بار با مودی ملاقات کرد و او را "محبوب ترین فرد در اسرائیل" نامید.

به نظر می رسد که ایران نیز از این روابط عصبانی است. مقامات ارشد ایران که پیش از این موضوع کشمیر را مطرح کرده بودند و در سال ۲۰۱۰، هند را به دلیل سیاست‌هایش در مورد این منطقه مورد مناقشه، رژیم صهیونیستی نامیده بودند، پس از دیدار مودی از اسرائیل، بار دیگر مساله کشمیر را مطرح کردند.

نه اسرائیل و نه امارات تأثیر عمیقی بر روابط میان هند با ایران نداشته اند، ولی پس از اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران در سال ۲۰۱۹، روابط تهران – دهلی نو متشنج شد. واردات نفت خام هند که دومین واردکننده بزرگ نفت خام ایران بود، پس ازاین تحریم ها به صفر رسید.

آریامن بهت نگار، تحلیلگر سیاست خارجی در دهلی نو، می گوید در ایران این احساس وجود دارد که هند برای مخالفت با تحریم ها کاری انجام نداده بلکه بر عکس حتی با آن همراهی کرده است.

در آستانه خروج ارتش امریکا از افغانستان، وزیر امور خارجه هند تابستان امسال دو بار به تهران سفر و با ابراهیم رئیسی دیدار کرد تا در مورد تعامل مشترک در مورد این کشور در مرز شمالی ایران گفت وگو کند.

سومیتا نارایانان کوتی، پژوهشگر در کینگز کالج لندن، می‌گوید بحث‌های هند و ایران در مورد افغانستان حیاتی است ونشان می‌دهد که چگونه هند سیاست خارجی خود را به سمت خاورمیانه تغییر جهت داده است و بر اساس منافع راهبردی خود تصمیم می گیرد. هند دیگر سعی نمی‌کند مثل همیشه همه را راضی کند و این تفاوت مهمی در نحوه تعامل آن با دیگر کشورهاست. باید بدانیم که   امارات، اسرائیل یا ایران هنوز مستقیماً هند را در موقعیت دشوار انتخاب یکی بر دیگری قرار نداده‌اند.

منبع: هاآرتص / تحریریه دیپلماسی ایرانی