لزوم ایستادگی در برابر شیطنت ها

ریشه های برخورد خصمانه جمهوری آذربایجان با ایران چیست؟

۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۰ کد : ۲۰۰۶۳۸۳ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
نویسنده خبر: احسان موحدیان
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیر تحولات پس از پایان جنگ ۴۴ روزه ارمنستان و آذربایجان و نحوه نقش آفرینی برخی کشورهای همسایه به خصوص ترکیه، روسیه و رژیم صهیونیستی نشان می دهد همه این کشورها برای تامین منافع خود طرح های بلندمدتی را در دست اجرا دارند که برخی از آنها با منافع امنیتی، سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران تضاد جدی داشته و برای کشور مشکلات طولانی مدتی را ایجاد خواهند کرد.
ریشه های برخورد خصمانه جمهوری آذربایجان با ایران چیست؟

نویسنده: دکتر احسان موحدیان، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه روابط بین الملل 

دیپلماسی ایرانی: در هفته های اخیر به طور مکرر اخباری در مورد مزاحمت سربازان جمهوری آذربایجان برای وسایل نقلیه عبوری ایرانی که از مناطق مورد مناقشه این کشور با جمهوری ارمنستان عبور می کنند، در رسانه ها منتشر می شود. سوالی که در این میان مطرح می شود، آن است که آیا این رفتارها مقطعی است یا نشانه تحولات و رخدادهایی جدی تر در آینده است که باید از سوی جمهوری اسلامی ایران جدی تر گرفته شده و برای مقابله با آنها چاره اندیشی شود؟

سیر تحولات پس از پایان جنگ 44 روزه ارمنستان و آذربایجان و نحوه نقش آفرینی برخی کشورهای همسایه به خصوص ترکیه، روسیه و رژیم صهیونیستی نشان می دهد همه این کشورها برای تامین منافع خود طرح های بلندمدتی را در دست اجرا دارند که برخی از آنها با منافع امنیتی، سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران تضاد جدی داشته و برای کشور مشکلات طولانی مدتی را ایجاد خواهند کرد.

بر مبنای توافقنامه آتش بس سه جانبه روسیه، ارمنستان و آذربایجان قرار بود نیروهای باکو و ایروان در آخرین محل حضور خود متوقف شده و از پیشروی بیشتر پرهیز کنند. اما آذربایجان بارها پیشروی هایی در مناطق مورد مناقشه داشته که یکی از این پیشروی ها به حضور در جاده ترانزیتی سوق الجیشی گوریس به قاپان و ایجاد مزاحمت برای کامیون ها و اتوبوس های عبوری ایران انجامیده است. 

انگیزه های آذربایجان از مسدود کردن جاده ترانزیتی

روال اقدامات آذربایجان در این جاده روالی تهاجمی و خصمانه است. در ابتدا ارتش این کشور برای ساعت های متمادی جاده مذکور را مسدود و سپس طی مذاکراتی آن را بازگشایی کرد. در مرحله بعد با ایجاد ایست های بازرسی از وسایل نقلیه ایرانی حق ترانزیت دریافت شد و در نهایت کار به بازداشت و دستگیری دو راننده ایرانی کشید که هر دو آذری بوده و یکی از آنها با اعضای خانواده در حال تردد در این مسیر بود. علیرغم رایزنی های فراوان و اصرار ایران بر تمرکز بر روش های دوستانه و مسالمت آمیز، دولت باکو حاضر به آزادی رانندگان ایرانی نیست. در صورتی که آذربایجان تمایل به حل مسالمت آمیز این مساله داشت، می توانست ضرب الاجلی تعیین کند تا ارمنستان بتواند برای تعریض، آسفالت کردن و تکمیل مسیر جایگزین اقدام کند و سپس به حل و فصل اختلافات خود با طرف ارمنی در مورد این جاده می پرداخت. اما به نظر می رسد به علت تعلل و سکوت مقامات ارمنستان در این زمینه و کندی ایران در زمینه واکنش قاطع  نشان دادن به این موضوع، طرف آذربایجانی دچار اشتباه محاسباتی شده و تصور کرده می تواند امیال خود را به راحتی پیگیری کند.

جمهوری آذربایجان در شرایطی برای اثبات مالکیت خود بر این جاده به اسناد تقسیمات کشوری داخلی و اداری شوروی سابق متوسل می شود که ملاک قرار دادن همین اسناد دوره شوروی سابق را برای تعیین رژیم حقوقی دریایی کاسپین را رد می کند تا به منافع بیشتری دست یافته و از سهم ایران در این دریاچه بکاهد. لذا مقامات باکو تمایلی به اتکا به روش های مسالمت آمیز در عرصه حقوق بین الملل ندارند. این عدم وحدت رویه مقامات جمهوری آذربایجان چندان مورد توجه مقامات کشورهایی همچون ایران، روسیه و ارمنستان قرار نگرفته است. 

علاوه بر اختلال در ارتباط ترانزیتی ایران با ارمنستان و سپس گرجستان و کشورهای اروپایی، این کشور بر ایجاد کریدوری بین نخجوان و آذربایجان از طریق خاک ارمنستان نیز اصرار دارد. بدیهی است که ایران با ایجاد چنین کریدوری مخالف است، زیرا در صورت تحقق این هدف ارتباط این دو منطقه بدون نیاز به ایران ممکن بوده و این امر علاوه بر مضرات اقتصادی باعث از بین رفتن اشراف امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی در منطقه و تسهیل فعالیت های دشمنان قسم خورده ایران همچون صهیونیست ها می شود. بنابراین جمهوری آذربایجان با آزار اتباع ایرانی در جاده گوریس به قاپان به دنبال تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی به منظور موافقت با ایجاد کریدور زنگه زور است. 

نقش بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای

اما برخی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای دیگر نیز ایجاد چنین کریدوری و تهدید منافع ملی ایران سود می برند. با ایجاد این کریدور و نیز محروم شدن ایران از دسترسی به مسیر ترانزیتی جمهوری ارمنستان، کشور از مزایای بسیار مهم جغرافیایی و ژئوپلتیک محروم می شود و دسترسی آن به اروپا مختل خواهد شد. با ایجاد این کریدور هم ایران دیگر مهم ترین مسیر اتصال آذربایجان به نخجوان نخواهد بود و هم زمینه حذف ایران از مسیرهای ترازیت از چین به اروپا و آسیا در قالب ابتکار عمل کمربند و جاده، کنار گذاشتن ایران از مسیرهای انتقال انرژی و خط لوله های گاز صادراتی و بی اثر شدن کریدور شمال – جنوب از بندر چابهار به شمال غرب ایران فراهم می شود که ایران را از میلیاردها دلار درآمد سالانه محروم کرده و رشد و توسعه اقتصادی کشور را کند خواهد کرد.

باید توجه داشت که هم اکنون سه مسیر برای دسترسی زمینی ایران به اروپا از طریق ارمنستان، آذربایجان و ترکیه وجود دارد. آذربایجان و ترکیه قصد دارند با هزینه زا کردن تردد از ارمنستان برای ایران، استفاده از این مسیر را به طور کامل از دستور کار ایران خارج کنند و در این صورت شرایط مناسبی برای احداث کریدور زنگه زور فراهم آورند. در نتیجه دو مسیر برای دسترسی زمینی ایران به اروپا از طریق ترکیه و آذربایجان باقی خواهد ماند که در حال حاضر نیز این دو کشور از این مسیرهای ترانزیتی برای اعمال فشار بر ایران به شیوه های گوناگون استفاده می کنند. از یک سو آذربایجان با معطل کردن کامیون های ایرانی به شیوه های مختلف و اخذ عوارض گمرکی فراوان موجب فاسد شدن مواد غذایی صادراتی ایران به روسیه می شود و از سوی دیگر دولت ترکیه بارها تعرفه تردد رانندگان ایرانی از این کشور را افزایش داده و این تحولات نشانگر خطرات جدی و درازمدت برای منافع بلندمدت ایران و ارمنستان است.

از سوی دیگر تلاش های ایران برای دسترسی زمینی به اروپا و آب های آزاد از مسیر عراق، سوریه و لبنان نیز با کارشکنی ها و مزاحمت های ترکیه و تروریست های وابسته به این کشور در برخی نقاط سه کشور مذکور و به خصوص سوریه مواجه بوده است. ترکیه بارها از طریق گروه های تروریستی تحت حمایت خود بازگشایی گذرگاه مرزی قائم ــ بوکمال را به تاخیر انداخت و از مطامع ارضی خود در عراق و سوریه و اشغال بخشی از خاک این کشورها به بهانه تامین امنیت خود دست برنمی دارد.

این کشور قصد دارد محاصره ایران را در منطقه آسیای میانه و شرق کشور نیز از طریق روابط حسنه با ترکمنستان و تلاش برای حضور نظامی در افغانستان به بهانه اداره فرودگاه این کشور و همکاری های گسترده نظامی با پاکستان تکمیل کند و مانور نظامی سه جانبه آنکارا، باکو، اسلام آباد نشانه این امر است. از سوی دیگر، ترکیه برای بازسازی روابط تخریب شده خود با کشورهای عربی مانند امارات و عربستان سعودی در تلاش است و چندی قبل پذیرای رئیس دستگاه اطلاعات امارات در آنکارا بود. بنابراین در شرایطی که امریکا بر روی مهار چین متمرکز شده و در حال کاهش حضور نظامی خود در منطقه غرب آسیا است، برخی وظایف خود را به کشورهای دیگری مانند ترکیه محول کرده و این کشور با هدف افزایش قدرت و کسب هژمونی منطقه ای در رقابت با ایران، محاصره اقتصادی، امنیتی و اطلاعاتی ایران را در دستور کار خود قرار داده است.

اما تحولات قفقاز تنها منافع ملی جمهوری اسلامی ایران را به خطر نمی اندازد. این تحولات در کنار قدرت گرفتن طالبان در افغانستان و افزایش دخالت پاکستان در این کشور و نیز در منطقه قفقاز می تواند منجر به تهدید منافع چین و روسیه شود که منطبق بر برنامه های ایالات متحده و ناتو برای تضعیف این رقبای نوظهور است. در صورت ایجاد دالان زنگه زور راهی مطمئن و سریع برای انتقال نیروهای نظامی این کشورها و تروریست های مورد حمایت ترکیه و نیز عوامل وابسته به رژیم صهیونیستی، انگلیس و آمریکا به قفقاز و از این طریق به مرزهای چین و روسیه به وجود می آید و مشخص نیست آیا روسیه قادر یا علاقمند به مقاومت در برابر این تحولات هست یا خیر و آیا اصولا این کشور چنین درکی از تحولات منطقه دارد یا تهدیدی را متوجه خود نمی داند. ایران باید روسیه و چین را در مورد پیامدهای این اقدامات که با هدف زمین گیر کردن آنها انجام می شود مطلع کند. با توجه به آنچه بیان شد نباید تصور کرد که احداث یک جاده جایگزین ترانزیتی بین ایران و ارمنستان موجب حل این مشکلات می شود. زیرا ماجرا بسیار فراتر از یک اختلاف ارضی بین ارمنستان و آذربایجان است و هدف برطرف کردن هرگونه مانع بر سر راه ایجاد کریدور زنگه زور می باشد.

راه حل چیست؟

ایران در اولین گام باید راهبردی مناسب برای منطقه قفقاز تدوین کرده و از واکنش های مقطعی و رفتارهای تاکتیکی در این منطقه پرهیز کند. واکنش های ملایم و منفعلانه در برابر باکو که فعالان سیاسی آن به طور بی وقفه در رسانه های و شبکه های اجتماعی این کشور، ایران را به واکنش نظامی، تجزیه، خرابکاری و غیره تهدید کرده و به تمسخر  مقامات سیاسی و مذهبی کشورمان می پردازند، باعث اشتباه محاسباتی جمهوری آذربایجان شده و این رویه باید اصلاح شود. حاکمان باکو باید بدانند جمهوری اسلامی  از ظرفیت های فراوانی برای مقابله به مثل برخوردار است و پایان خویشتن داری نظام برای این کشور کوچک بسیار گران تمام خواهد شد.

در همین راستا ایران باید رایزنی های جدی را با همسایگان خود برای همراه کردن آنها و ایجاد درک مناسب از شرایط منطقه انجام دهد. مهم ترین گام آگاه ساختن روسیه از تحولات پیش رو است. کرملین در جریان جنگ 44 روزه حاضر به حمایت جدی از پاشینیان غربگرا نشد و به نوعی آن را تنبیه کرد و حالا به عنوان اصلی ترین بازیگر منطقه قفقاز در هر دو کشور حضور دارد و خواستار کنترل منابع انرژی آذربایجان نیز هست. این کشور با رفتارهای خود امتیازهای زیادی به آذربایجان داده تا آن را به عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز ترغیب کند. به نظر می رسد تداوم این امتیازدهی و سکوت در برابر برخی اقدامات آذربایجان و ترکیه مانند برگزاری مکرر مانورهای نظامی، فروش پهپادهای ترکیه به اوکراین، اعلام رسمی عدم پذیرش نتایج انتخابات دومای روسیه در منطقه کریمه باعث گستاخی بیشتر آنکارا خواهد شد و برای کرملین تبعات ناگواری خواهد داشت. 

ایران باید روسیه را از خطرات نگرش های پان ترکی و نوعثمانی گری آنکارا کاملا آگاه کند و از سپردن قفقاز به روسیه و تسلیم شدن در برابر نگرش روسی خودداری کند تا بتواند منافع خود را تامین کند. روسیه باز ماندن دالان لاچین را تضمین کرده و چندی قبل از تحرکات و شیطنت های آذربایجان برای مسدود کردن این دالان جلوگیری کرد. اما چنین واکنشی را در قبال مسدود کردن جاده قاپان به گوریس نداشت که شاید علت این مساله آن باشد که روسیه بر طبق توافق سه جانبه وظیفه ای برای تامین امنیت جاده های ترانزیتی ارمنستان ندارد، اما وظیفه این کشور برای تامین امنیت دالان لاچین به صراحت در توافقنامه آتش بس ذکر شده است. در واقع ابهام در بند نهم توافقنامه آتش بس سه جانبه که تنها به مناسبات ترانزیتی و حمل و نقل کالا بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان اختصاص دارد و اختلافات حاکمیتی دو طرف را تعیین تکلیف نشده رها کرده از جمله عوامل اصلی تداوم تنش هاست. می توان حدس زد این ابهام به طور عمدی توسط روسیه به وجود آمده تا به تداوم دخالت های آن در این منطقه کمک کند.

علاوه بر روسیه، ایران باید گفتگوهای انتقادی و جدی با ارمنستان داشته باشد و خواستار توقف عقب نشینی های این کشور در برابر زیاده خواهی های جمهوری آذربایجان شود. مواضع غیرسازنده برخی مقامات این کشور که مزاحمت های باکو برای کامیون های ایرانی را مشکلی میان جمهوری آذربایجان با ایران می دانند، قبل از هر چیز استقلال و تمامیت ارضی ارمنستان را تهدید خواهد کرد. کم تحرکی ایران برای تقویت روابط با ارمنستان، موجب سواستفاده ترکیه شده و پرواز هواپیمایی از ترکیه به ایروان در جمعه گذشته و انتشار اخباری در مورد مذاکرات غیرمستقیم پاشینیان و اردوغان با میانجیگری گرجستان نشان می دهد ترکیه قصد دارد با توجه به عدم قاطعیت پاشینیان در برابر ترکیه و آذربایجان، با دادن امتیازهایی وی را راضی به همراهی و عملیاتی کردن ایجاد کریدور ارتباطی میان نخجوان و آذربایجان کند. 

علاوه بر این ایران باید سیاست خارجی خود در برابر ترکیه را تغییر دهد و تصورات قدیمی را در قبال آنکارا کنار بگذارد. ترکیه در سال های اخیر سیاست تهاجمی و خصمانه ای را در قبال ایران در پیش گرفته و علاوه بر نکات فوق الذکر با اقداماتی مانند سدسازی های مکرر بر روی سرمنشا رودهای ارس و دجله و فرات امنیت آبی ایران و عراق را تهدید می کند. دیوارکشی ترکیه در مرز با ایران نیز ارتباط اقوام مختلف کشور با اقوام کرد، ترکمن، عرب و ... در کشور عراق را دشوارتر کرده ، موجب گسست منطقه ای شده و از نفوذ منطقه ای ایران و امکان استفاده از همراهی اقوام گوناگون برای مقابله با مطامع ترکیه خواهد کاست. در مقابل، این کشور در حال سرمایه گذاری های گسترده در جمهوری آذربایجان برای افزایش نفوذ و تاثیرگذاری قومی و تحریک ترک های ایران برای تحقق اهداف تجزیه طلبانه و ایجاد آشوب و فتنه در سه استان شمال غربی ایران است که البته با واکنش قاطعانه و میهن پرستانه مردم قهرمان آذربایجان ایران مواجه شده است. باکو و آنکارا پای رژیم صهیونیستی را نیز به مرزهای شمالی ایران باز کرده اند و در حالی که اجازه حضور هیچ شرکت ایرانی را برای بازسازی مناطق تازه آزادشده نداده اند و حتی به تجار و بازرگانان ایرانی ویزا نیز نمی دهند، صهیونیست ها را به ایجاد دهکده های هوشمند در مرزهای شمالی ایران و تاسیس پایگاه های اطلاعاتی و امنیتی در پوشش راه اندازی کارخانه لبنیات و غیره تشویق کرده اند. بنابراین باید ائتلاف سازی با رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای ترکیه و منتقدان سیاست های تهاجمی این کشور مانند فرانسه، مصر، قبرس، هند و غیره جدی گرفته شده و انفعال فعلی پایان یابد. همچنین باید به ترکیه تفهیم شود که با توجه به سرکوب اقوام غیرترک در این کشور و سیاست خارجی تهاجمی و غیردوستانه آن در قبال بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه پتانسیل های فراوانی برای تادیب حاکمان آنکارا وجود دارد.

تا به امروز آذربایجان و ترکیه تصور کرده اند در قبال رفتارهای تهاجمی خود پاسخ متقابل و مقتضی دریافت نمی کنند. علت این مساله گره خوردن منافع اقتصادی برخی افراد، گروه ها و سازمان ها در داخل ایران با مراکزی در این دو کشور و به خصوص ترکیه است که باعث ریشه دواندن تفکرات قومیتی و پان ترکی در آنها و سکوتشان در این شرایط حساس شده است. تشویق ایرانیان به سفرهای توریستی به ترکیه و هزینه کردن میلیاردها دلار در این کشور از سرمایه های ملی برای خرید ملک اقدامی ضدامنیتی است و باید متوقف شود. پیش از این چنین رویه ای در قبال امارات در پیش گرفته شد که نتایج تلخ آن را در سال های بعد شاهد بودیم. ایران باید از اهمیت و جایگاه تاریخی و ژئوپلتیکی خود آگاه باشد و جایگاهی به عنوان بازیگری کوچک در قفقاز برای خود در نظر نگیرد. ایران با کشورهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی اشتراکات فرهنگی، تمدنی، اقتصادی و امنیتی فراوانی دارد و نباید با تمرکز بیش از اندازه برای نقش آفرینی در برخی کشورهای عربی از این منطقه مهم غفلت کند تا شاهد نفوذ صهیونیست ها در چند کیلومتری مرزهای خود باشد. 

احسان موحدیان

نویسنده خبر

دکتر احسان موحدیان، مدرس دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: جمهوری آذربایجان ایران و آذربایجان احسان موحدیان ایران و ارمنستان ایران و ارمنستان و آذربایجان ایران و ترکیه ایران و ترکیه و آذربایجان ترکیه جمهوری اسلامی ایران


( ۱۳۲ )

نظر شما :

مجید ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۲:۱۸
فک کنم شما حرفهای مقامات سرمی وزارت امور خارجه را نخوانده‌اید معاون وزیر خارجه گفتند قبول داریم جاده در خاک آذربایجان قرار دارد ایضا سفیر ایران در آذربایجان گفت به شرکتها جهت عدم ارسال بار به قره باغ که خاک قانونی آذربایجان هست هشدار داده شده هست دو کشور ارمنستان و آذربایجان هردو راغب به حل مسئله با نقشه های شوروی هستند پس کشور ثالث نمی‌تواند دخالت کند لطفا هزینه برای کشور ایجاد نکنید
محمد ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۵
جدی بودن این خطر را در همین متن و نظراتی که ارتش سایبری پانتورکی خواهند نوشت می بینیم ، ترکیه و آزربایجان به دلیل موقعیت جغرافیایی که در میان روسیه و ایران دارند برای کشورهای غربی بسیار مهم بوده و این کشور ها هم با توجه به این موضوع ، ضعف ژئواستراتژیک خود را با وابستگی به امریکا و اسرائیل جبران می کنند ، در هر معامله ای ، طرفین باید چیزی برای عرضه داشته باشند و متاع جمهوری آذربایجان هم چیزی جز ناامن کردن مرزهای ایران نیست
ایراندوست ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۳:۲۱
با سپاس از این نوشتار، گفتن این نکته ضروری است که ریشه مشکل ایران در این مورد و موارد مشابه عدم برقراری تعادل در روابط کشور با غرب و شرق است این وضعیت منجر به استفاده غرب از هر پدیده ای برای دشمنی با ایران و سواستفاده بیشتر شرق از دوستی با ایران بدلیل انزوا شده است. ریشه این عدم تعادل روابط هم بدلیل اولویت قرار دادن ایدیولوژی(جهان بینی) بر سودمندی میهنی (منافع ملی) می باشد. این موضوع منجر به استفاده نیابتی غرب و نمایندگانشان در غرب آسیا از این کشورک های ناچیز تازه تاسیس برای تصفیه حساب با ایران جانمان شده است. امروز از باکو و منامه و ابوظبی ضد ما بهره برداری کنند فردا از ایروان و دوحه ضد ایران استفاده نیابتی کنند. به عبارت بهتر ما به جای حرکت خودرو دیپلماسی بر چهارچوب سودمندی میهنی در بزرگراه و آزادراه آسفالته و با امکانات، خودرویمان را به مسیر فرعی، بیراهه و کوره راه و سنگلاخ برده ایم که احتمالن و احیانن اگر سالم برساندمان به ناکجا آباد می رساند همین باعث شده حتی بین مردم که سرنشینان و سهامداران این خودرو هستند اختلاف نظر بنیادی باشد در نتیجه کمینه ای (اقلیتی) از مردم با آن همراهند در حالیکه در مسیر میهنی بیشتر مردم همراه می شوند.هدف باید سودمندی ایران و ایرانی و راهبرد باید خردگرایی و تعادل در روابط با خاور و باختر و همگرایی بیشینه میهنی باشد. چکیده اینکه ایدیولوژی (جهان بینی) باید همراه و در خدمت منافع ایران و ایرانی و ایراندوستان باشد نه بر عکس، تا خوشبختی دنیا و آخرت مردم گرانقدر و میهن دوست ایران و دوستداران تاریخی، فرهنگی و مذهبی این سرزمین ماندگار برآورده شود. پاینده ایران و ایرانی
ناشناس ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۳۹
ایران مسیر اصلی ترانزیت خودش به روسیه را از دریای خزر تعریف کند و مسیر آذربایجان به نخجوان و بقیه اتصالات به ایران را مسدود کند تا این کشور بفهمد رفتار خصمانه چه قیمتی دارد !!!!!
فدوی ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۴۷
شما به عده ای بگو ؛ ماست سیاه است ، محلت نمی گذارند . دوباره بگو ماست سیاه است ، به تو می خندند . دوباره بگو ماست سیاه است ، زیر چشمی نگاه عاقل اندر سفیه به تو می اندازند . دوباره بگو ماست سیاه است ، به تو شک می کنند . دوباره بگو ماست سیاه است ، به ماست شک می کنند . دوباره بگو ماست سیاه است ، به خودشان شک می کنند . دوباره بگو ماست سیاه است ، در بازار به دنبال ماست سیاه خواهند رفت . دوباره بگو ماست سیاه است ، از نبود ماست سیاه گله خواهند کرد . دوباره بگو ماست سیاه است ، دِ نشد دیگه . از اینجا به بعد مخاطبت به جای تو از سیاه بودن ماست ، فوایدش ، خاطرات پدر بزرگش از ماست سیاه ، دلیل نایاب بودن ماست سیاه خواهد گفت . ... . مسئولین بزگوار مملکت ما پیوسته مرزها را نشان میدهند و از اشرافشان بر تحرکات آنسوی مرز می گویند . حضرات فراموش کرده اند که در دنیای امواج ، مرز سیم خارداری مدتهاست که دورانش تمام شده . مدتهاست که پیوسته روی مخ اقوام مختلف ایران رژه می روند و اگر نبود ایرندوستی تحسین برانگیز آنها ، تا کنون نه خانی بود و نه خانه ای . اما آیا این خواب آلودگی ما دوام خواهد آورد ؟ زمان آن را ثابت می کند کمااینکه در گذشته بارها ثابت کرده است ‌ .
سیاوش ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۵:۰۰
متاسفانه دولت های ایران به ویژه قاجار و جمهوری اسلامی قفقاز را رها کردن . بارها ما گفته ایم از دشمن های شماره یک ایران اکنون رژیم های آپارتاید باکو و آنکارا هستن.متاسفانه مردان تصمیم گیر راه را اشتباه رفتن هرچه در مقابل این رژیم یاغی کوتاه بیایید آنها جلوتر خواهند آمد دیر زمانی طول نخواهد کشید که این جمهوری یاغی رسما ادعاهای ارضی برای ایران داشته باشد چه در منطقه گیلان و چه در استان آذربایجان .متاسفم ۵۰ درصد در جنگ ارمنستان بازنده شدیم با کوتاه آمدن های بسیار اجازه صددرصد شدن زیان در قفقاز و شمال غرب را ندهید. از روسیه انتظار این را نداشته باشید منافع ایران را در قفقاز تامین کند اینجا دقیقا همان جایی هست که قدرت داخلی و توازن رابطه با غرب و شرق به ما کمک می کند.
هموطن آذربایجانی ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۵:۲۷
دشمنی با آذربایجانی که تمامیت ارضی ایران مدیون فداکاریهای آذربایجانیهاست روبس کنید.افکار منفی یکطرفه مرکز نشینان درمورد کشورآذربایجان اثرات مخربی روی قضاوت من آذربایجانی نسبت به مرکزنشیینان میگذارد
فرهاد ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۶:۱۱
تازه آقایان متوجه شدن که وقتی گفته میشد که تسلیم خواسته های قوم گرایانه پانترکها نشید و از رژیم باکو حمایت نکنید و منافع ملی رو توی اولویت بذارید یعنی چی! صحت خواب.
کامران ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۶:۳۰
جناب دکتر ! بخشی از جاده قاپان گوریس در داخل استان قبادلی اذزبایجان و کاملا در چارچوب مرزهای شناخته شده این کشور است و ارمنستان متعهد به بازگشت به مرزهای بین المللی بود پس اذربایجان در داخل خاک ارمنستان پیشروی نکرده !! کریدور زنگزور ما به عوض کریدور لاچین جهت تسهیل ارتباطات مردمان دو سوی ان چه ارمنی چه اذربایجانی است و همانگونه که لاچین تحت حاکمیت اذربایجان است زنگزور هم تحت حاکمیت ارمنستان است ، همچنان که اذربایجان از میان کریدور لاچین با سایر مناطق خود ارتباط زمینی دارد ارمنستان هم از میان ان با ایران ارتباط زمینی خواهد داشت و این خطوط ارتباطی از زمان شوروی موجود بوده ،چنانکه جاده ارمنستان به گرجستان هم از میان دو قطعه خاک اذربایجان در منطقه قازاخ میگذرد و این در هم تنیدگی به دلیل مرزهای سیاسی تعیین شده در زمان شوروی و اجبار جغرافیایی است ، پس گره زدن ان با منافع ملی و تهییج بی جای افکار عمومی برای چیست؟؟ علاوه بر ان دلیل اصلی بستن این جاده تردد غیر قانونی کامیونهای ایرانی به قره باغ بود که بارها از طرف اذربایجانی مطرح شده بود و خواستار توقف ان بودند و در نهایت سفارت ایران در باکو با پذیرش این مسئله و قول قطع ان تنش را از بین برد. در مورد دیوار کشی ترکیه هم این مسئله کاملا در ید اختیار هر کشور است و داستان سرایی در مورد ان کاملا بیجاست ،مضافا اینکه این مسئله به نفع ایران هم هست و از تردد قاچاقچی و تروریست و… جلوگیری میکند.سالهاست با عنوان اینکه نصف دریای خزر متعلق به ایران است با احساسات ملی مردم بازی شده حال انکه به خودتان زحمت حتی نگاه کردن به نقشه دریای خزر و نسبت طول ساحل ایران به کل ان را هم به خود نداده اید.
تندیس ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۷:۳۳
با تشکر از نظریات وزین نویسنده باید گفت وقتی استراتژی ژئوپلتیکی ما در قفقاز بر اساس امیزه های عقیدتی شکل میگیرد نتایج مزاحمت باری بیش از این نخواهیم داشت . وقتی ماهیت ستیزگرایانه حاکمان پان ترکیسم منطقه عیان جلوه گر است تز بازگرداندن سرزمینهای اشغال شده به دامان اسلام یک کاریکاتور استراتژیک است . وقتی در قضیه تحریم چنان متوسل به توانمندیهای ترکیه بشویم که این کشوررا دچار توهم کنیم که ایران فعلا محتاج ماست و هرگونه بخواهیم میتوانیم عمل کنیم نتیجه بهتر از این نمیشود . وقتی قطر که از کشورهای متحد ترکیه است را از محاصره شورای همکاری خلیج فارس بدون هیچ مابه ازایی خارج میکنیم در واقع فرصت سوزی کرده ایم . وقتی با ترکیه بر سر مخالفان کرد ساخت و پاخت میکنیم و انها را یک کاسه میکنیم یعنی کارتهای بازی خود را سوزانده ایم . وقتی در جنگ قفقاز دنبال بدست گرفتن ابتکار عمل نیستیم و با اروپا و امریکا وارد معامله بر سر ارمنستان نمیشویم نتیجه ای بهتر از این بدست نمی آید . وقتی با آذربایجان و ترکیه در زمان جنگ انها با ارمنستان وارد فاز بازیگری نمیشویم در حالی که اشکارا به این دو کشور ترک باج میدهیم و در قبال این باج دادن یک قرارداد به نفع کشورمان نمیبندیم باید خود را سرزنش کنیم . در بازی قفقاز ایران بدترین عملکرد را داشت و باعذرخواهی باید بگویم حمال بی مزد و مواجب این معرکه بود . از طرفی فرصت معامله با غرب را از دست داد . از طرفی مفت میدان را به روسها واگذار کرد از طرفی به ترکها خوب امتیاز داد و از طرف دیگر تمام عقبه دوستی عمیق ایران و ارمنستان که از زمان کشتار ارامنه بدست ترکها حاصل شده بود را بیکباره تبدیل به کینه عمیق ارمنیها از ایران کرد . بدتر از این میتوانستید سراغ داشته باشید ؟ شما نام این رویکرد را بجز حماقت چه میتوانید بنامید؟
ناشناس ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۱۸:۲۱
ایران سالهاست یا بهتره بگیم برای دهه هاست جهت تعدیل و مهار پاکستان وارد اتحاد با هند شده و در مسعله کشمیر با هند همراهی کرده و تعلق این منطقه به پاکستان رو بصورت ضمنی رد کرده یا برای تعدیل ترکیه به اتحاد با یونان رو آورده و حاکمیت ترکیه بر قبرس شمالی رو بصورت ضمنی رد کرده یا برای فریز ماندن و عدم الحاق منطقه قره باغ به آذربایجان با ارمنستان همکاریهای نزدیک کرده این در حالیکه هر سه ی این کشورها همسایه های ابدی ایران هستند و در مجموع هزاران کیلومتر مرز زمینی با ایران دارن هیچ سیاستمدار عاقلی تایید نمیکنه که برای مهار و تعدیل کشورهای همسایه به کشورهای دور دست و بیگانه با منطقه پناه آورد آیا در طی این سالها و دهه ها که ایران این سیاست رو دنبال کرده منفعت و خیری برای ایران داشته؟ جواب مشخصه یک نه بزرگ است نتیجش اتحاد هر چه بیشتر کشورهای پاکستان ترکیه و آذربایجان شده و این در حالیکه این نویسنده ایرانشهری هنوز هم تاکید بر شدت بخشیدن و ادامه دادن این سیاست به شدت اشتباه شده و دستگاه سیاست خارجی ایران نشان داده که به راحتی تحت تاثیر افکار و القاعات این جریان فکری قرار گرفته و می گیره
حسین ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۲۱:۲۸
ستیز با همسایگان مسلمان و نزدیک از نظر فرهنگی و تاریخی آنهم با بهانه های غیر معقول و بخل ورزانه وجهه خوبی ندارد بالاخص با روس و ارمنی و فرانسویها که یدی طولا در جنایت علیه ملت ما و این مرز و بوم دارند!!!!
ناشناس ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۲۲:۱۷
جمهوری آذرباییجان سی ساله که داده تبلیغ میکنه روس و فارس و ارمنی دشمن ترکهان از بچگی و در مدارس و ...بچه هاشون و با این تفکر بار میارن نتیجه اینکه از بچگی بچه هاشون عقده ای بار میان البته کردها رو هم دشمن میدونن داخل آذرباییجان با تالشها و تاتها هم دشمنن در مورد ایران تبلیغ میکنن ایران زمینهاشون و اشغال کرده ! و گیلان و بخاطر گرفتن سهم بیشتری از دریا میخوان دشمن گیل و تالشن ، تالشها رو در نوار مرزیشون با ایران وادار به کوچ اجباری کردن همه اینا بخاطر زمینه سازی برای جنگ با ایرانه
رضا ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۲۳:۰۸
امیدوارم سیاستگذران کشور مشاورانی مانند نویسنده این متن نداشته باشند والا ایران باید با همه همسایگان خود وارد جنگ شود! متاسفانه این نوشته کامل دور از واقعیت بوده و بیشتر به نفرت پراکنی شبیه است
رضا ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۲۳:۳۰
آگاه سازی روسیه توسط ایران؟؟؟؟؟!!!!!!!
آتیلا ۰۵ مهر ۱۴۰۰ | ۲۳:۵۲
نویسنده  عامدانه با پیش فرض قراردادن اطلاعات غلط به دنبال نتیجه گیری اشتباه است. ادعا می کند بعد از آتش بس آذربایجان اقدام به پیشروی وکنترل جاده گروس قاپان نموده در صورتی که این گونه نبوده ارمنستان قسمتی از این جاده را در زمان اشغال در درون سرزمینهای اشغالی احداث نموده بود و بعد از توافق این بخش به آذربایجان واگذار شد. خود ارمنستان همچین ادعایی نداشته طبق ادعای آذربایجان بعد از توافق آتش بس ایران کامیونها سوخت و مواد غذایی را برای خانکندی که رسما جز آذربایجان است بدون اخذ اجازه آذربایجان به آن مناطق می فرستاد و جالب اینکه در بارنامه هم با عنوان جعلی استپانکرت را درج می کرد در مرحله اول تذکر شفاهی داده شده باز تکرار شده و دوباره بصورت کتبی اعتراض کردند و بعد از آن دوباره ۶۰ تریلی فرستاده شده و در آخر مجبور شدند ایست بازرسی و عوارضی ایجاد کنند سفیر ایران هم از بابت این امر عذرخواهی کرده و گفته که مربوط به شرکتهای خصوصی بوده است البته که نویسنده اینها را می داند همانطور که عامدانه نام رسمی دریای خزر را کاسپین می نامد در خصوص کریدور زنگه زور هم چون این یک توافق رسمی است و در صورت امتناع ارمنستان از اجرای توافق آذربایجان حق مشروع خود می داند که با توسل به قدرت نظامی آنرا اجرا کند همانطور که برای آزادی اراضی اشغالی این کار را کرد. نویسنده با تشویق ارمنستان و روسیه به عدم احداث کریدور مذکور می باشد البته خود روسیه هم به شدت خواهان ایجاد و راه اندازی این کریدور است چون راه اندازی این کریدور هم به نفع روسیه است و هم به نفع ارمنستان ارمنستان به این نتیجه رسیده است که تنها راه نجات و رفاه مردم فقیر و در محاصره ارمنیها درمیان ترکها، کنار آمدن با ترکهاست اگر ایران بخواهد نظرات و اندیشه های به شدت فاشیستی و نژاد پرستانه امثال شما را گوش کند بایستی بلافاصله با همه همسایگانش اعلان جنگ نماید. افکار امثال شما بزرگترین خطر برای اتحاد و یک پارچگی کشور است اگر بنا به توصیه شما باشد ایران بایستی با اعراب با ترکها با پاکستان با طالبان افغانستان با دولت فعلی عراق همه باید دشمن باشد. عوام فریبی و قلب واقعیت تا این حد .می گوید با ایجاد کریدور زنگه زور راه ارتباطی ایران با اروپا قطع می شود. اگر ارمنستان با اروپا ارتباط داشت آیا این بود وضعیت اسفبارش خود ارمنستان اکنون تنها راه ارتباطش با خارج همین مرز ایران است. تازه سفیر و نماینده کشورمان اخیرا مگر نگفتند ایران اولین کشوری بود که از پیشنهاد اردوغان در خصوص همکاریهای ۶ جانبه استقبال و در آن مشارکت خواهد کرد. پیشنهاد خنده دار ائتلاف ایران با ارمنستان یونان ورشکسته و مسیحی  و هند را برای مقابله با همسایگان مسلمانش را دارد
آتیلا ۰۶ مهر ۱۴۰۰ | ۰۷:۰۸
شما به چه دلیلی به ارمنستان اشغال گر که ۳۰ سال با آواره کردن ۱ میلیون نفر و کشتار مردم غیر نظامی از زن و بچه و پیر و جوان توصیه میکنید از توقف زیادهخواهی های آذربایجان کدام زیاده خواهی منظورتون هست؟ اینکه کشوری بعد از ۳۰ سال سر زمین های اشغال شده خودش را آزاد کرده کجایش زیاده خواهی است شما چرا برای ارمنستان کاسه داغتر از آش شده ای و یا کاتولیک تر پاپ
كامران ۰۶ مهر ۱۴۰۰ | ۰۷:۳۵
باید با آذربایجان وارد جنگ شویم و نوکران الهام علیف در ایران را اعدام کنیم
خسرو ۰۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۳:۱۶
اوج افراط در دشمن آفرینی را دیدیم کدام سیاستمداری میتواند اینقدر نفرت از همسایگان کشورش داشته باشد ؟ حتی دشمنی آداب خود را دارد ، این نحو از دشمنی نشانگر ضعف تئوری است ارمنستان قبول کرده که جاده قاپان گروس در داخل سرزمین آذربایجان است ولی استاد آنرا مورد مناقشه محسوب میکند و درضمن معتقد است پاشینیان - قاطعیت ندارد و باید جنگ کند واقعا باید به این درجه از ناپختگی آن هم از طرف کسی که خود را استاد دانشگاه معرفی کرده است تاسف خورد
به خسرو ۰۶ مهر ۱۴۰۰ | ۱۵:۱۱
شما داخل خاک کشور نفرت دارید از فارس و کرد و گیلک و تالش و ...بعد از نفرت میگی ؟ یه نگاه به حرفهای مقامات آذرباییجان بنداز به تلویزیون و کتابهای درسیشون بنداز ببین کی از کی نفرت داره هموطن آذرباییجانی شما هموطن ایرانیهایی یا هموطن علی اف اونجایی که الان جمهوری آذرباییجان نامیده میشه اصلا اسمش آذرباییجان نبود اسمش آران و شروان بود که اصلا متعلق به ترکها هم نبود و زمان حکومتشون اشغالش کردن صد سال پیش هم با کمک روسیه اسمش رو به آذرباییجان تغییر دادن اول با پاچه خواری روسها تونستن تو سر سایر اقوام آران و شروان بزنن شوروی هم بخاطر مقابله با پهلوی اجازه تغییر نامش و داد بعد که شوروی از هم پاشید دشمن همون روسها شدن ضمنا از همین حالا مشخصه بین ایران و جمهوری جعلی آذرباییجان جنگ بشه شما طرف کی هستید تا دلت بخواد هم همزبانانت تو تهران هستن شما که چشم دیدن مهاجر و تو استانهاتون ندارید خودتون همه جا مهاجرت میکنید از استانهای نزدیک بهتون کردستان و گیلان گرفته تا تهران و کرج هرجا هم علی اف بگه به فتوای علی اف آذرباییجان میدونید
ابوداعش الاردوغانی ۰۷ مهر ۱۴۰۰ | ۰۷:۵۸
ریشه های این تنش‌ها تفکرات خودبرترپنداری بر اساس نژادپرستی برخی ترکها و آذربایجانی هاست. اینها تصور میکنند حتی از بدو تولد از سایر ملتها برتر هستند آن هم بر اساس تاریخ ساختگی و اتوکشیده که در فیلمهایشان هم نمایش میدهند و بر اساس تفکرات پوسیده ای مثل گرگزادگی! دراصل تمامی این مشکلات به این مبدا بازمیگردند. پیشنهاد نویسنده کاملا به جاست. ایرانیها دومین سرمایه گذار ملک درترکیه و همیشه جز سه کشور فرستنده توریست به این کشور هستند. روی این موارد مالیات سنگبن بگذارید تا حساب کار دستشان بیاید و پول ایرانیها را علیه منافع ملت ما و برای گروه های تروریستی و تکفیری خرج نکنند. در مقابل آذربایجان هم باید به رابطه با ارمنستان و سهم به حق ایران از دریای کاسپین تاکید شود.
عبدالرضا ۰۹ مهر ۱۴۰۰ | ۱۹:۲۰
دالان زنگزور حق ازربایجان است واز قبل اشغال ارمنستان وجود داشته واگر به ازربایجان داده نشود دالان لاچین نیز باید مسدود گردد
مصطفی ۱۰ مهر ۱۴۰۰ | ۱۸:۴۵
ما سالهاست که فقط روی دشمنی با عربها و توهین های نژادی به آنها زوم کردیم سفارت عربستان را آتش زدیم بحرین را مال خود میدانیم امارات را کشورک میدانیم و به مصر یاداور دوران داریوش . اینقدر که آنها را به دامن اسراییل هل دادیم. اما متاسفانه از مرزهای شمال غربی غافل شدیم تا اسراییل در آنجا لانه کرد
کیا ۱۶ مهر ۱۴۰۰ | ۲۱:۱۴
هر کجا ،امریکا ودنبالچه هاش بر علیه ایران وجمهوری اسلامی هر کاری خواستند بکنند کاملا بر علیه خود انها وبه نفع ایران شده است ،عراق ،افغانستان ،سوریه ،یمن ،لبنان و... .این از لطف خدا وبرکت اهل بیت علیهم السلام وتشیع مبارک بوده است ،جمهوری اذربایجان که هم خون ما وجان ما هستند .اقای اردوغان و اقای الهام علی اف ،هیچ کاری نمی توانند بکنند. اقای الهام علی اف قصد دارند مدل سکولار حاکم بر ترکیه را در جمهوری اذربایجان نهادینه کنند البته که موفق نمی شوند ،چون مانع این کار ایران وجمهوری اسلامی نیست ،مانع این کار خود تشیع وامام حسین ع وامام رضا ع است .
تورک لشکر تک نفره ۲۸ مهر ۱۴۰۰ | ۲۲:۰۱
پرودگار انان که همیشه در تمسخر دیگران بودند محو کن نیت شومشان را به خودشان بگردان کاری کن در تمام دنیا تحقیر و رسوا شوند پروردگارا با دستهای غیبی ات به ما شهامت بده تا با ظلم مبارزه کنیم
به تورک لشکر یک نفره ۲۸ آبان ۱۴۰۰ | ۲۲:۲۰
تمسخرها از دوره صفویان شروع شد همونطور تحریف اسلام بخاطر همین همه جهان اسلام شیعه صفوی رو رافضی میدونه خدا انتقام اینا رو و همینطور جنایات ارتش قزلباش و نسل کشی مردم لرستان و گیلان در ایران و کردستان و ارامنه و آشوریها رو در ترکیه از بانیانش و بازماندگانش بگیره ان شاءالله در مورد تمسخرها برو ارومیه و گیلان ببین کی برای کی میزنه و کی کی و تحقیر میکنه مظلوم نمایی ترکها در نوع خودش بی نظیره
رضا ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۱:۲۴
واقعا تفکرات فاشیستی خطرناکی دارید شماازیادبرده اید که ایران چهل ملیون تورک دارد وایران فعلی میراث جانفشانیها وخونها وحاکمیت اجدادهمین چهل ملیون نفر درطول هزاروسیصدساله وازنظرشما همه تورکهای ایران مستحق تادیب شما ونظریه های فاشیستی شما هستن زهی تاسف که درجنگ عراق منِ تورک رفتم جبهه جانم را خونم را دادم که الان بشینی ونسخه نفرت پراکنی بنویسی ای استاددانشگاه