آنچه داریم قدر بدانیم

دیپلماسی ایرانی: بسیاری معتقدند چون تعریف هدفمند از منافع ملی نداریم؛ در سیاست خارجی و جایگاه ایران در روابط بین الملل و معیشت مردم مشکل داریم. کاملا درست است. اما چند نکته؛ غربی ها و بسیاری کشورهای مطرح، از اصطلاح منافع ملی استفاده نمی کنند. 

آخر قرن گذشته؛ پرفسور "لورنس فریدمن Lawrence Freedmann"، استاد دانشگاه king's college  لندن با ارائه نظریه "دکترین جامعه جهانی"، "ارزش های غربی" را جایگزین منافع ملی کرد و تونی بلر، نخست وزیر وقت انگلیس، در ۲۴ آوریل ۱۹۹۹ در کلوپ اقتصادی شیکاگو، نظریه آقای فریدمن را برای اندیشمندان آمریکایی تجویز کرد. بلر گفت: "ارزش ها، قدرت ما هستند و وقتی پیروز می شویم که ثابت کنیم ارزش های ما بهتر و قوی تر هستند." جورج بوش پسر و خانم کاندی رایس، که تازه وارد کاخ سفید شده بودند، در سال ۲۰۰۰ نظریه "لندن" برای سیاست بین الملل را پذیرفتند. خانم رایس گفت: "قدرت های بزرگ هیچگاه به فکر منافع داخل مرزهای خود نخواهند بود. منافع جامعه جهانی جایگزین منافع ملی شده است." این همان دکترین تونی بلر بود. در نتیجه، حق حاکمیت، اعتبار خود را از دست داد و "مداخله لیبرالیستی  Liberal Interventionism " مشروعیت یافت. 

"اقدام پیشگیرانه  Preemptive" استراتژی امنیت ملی امریکا شد و  در سال ۲۰۰۳ به کشور عراق حمله شد. شورای امنیت سازمان ملل و آلمان و روسیه و فرانسه مخالف بودند ولی انگلیس و امریکا، بر مبنای "نظریه تجاوز لیبرالیستی" طراحی لندن، به عراق حمله کردند. چندی بعد در سازمان ملل نیز تجاوز نظامی، تحت عنوان "حق دفاع از شهروندان دیگر کشورها Right to Protedt-R2P" مقبولیت یافت و به تدریج توسط روسیه در اوکراین و فرانسه در لیبی و اخیرا آقای "ریچارد هاس"، رئیس شورای روابط خارجی امریکا، همان نظریه لندن را با کمی تغییر، تحت عنوان "مسئولیت پذیری ابرقدرت ها" به ادامه روند نظریه "لورنس فریدمن" پیوستند و ادامه دارد. 

به نظر می رسد لورنس فریدمن نظریه را از حضرت امام خمینی (ره) که همواره از سال ۱۹۷۹ بر "ارزش های اسلامی" تاکید داشتند، کسب کرده است. اگر چارچوب نظریه فوق قابل پذیرش باشد، تعریف منافع ملی برای جمهوری اسلامی باید منتفی تلقی شود و جایگزین می بایست؛ علمی و نزدیک به اجماع باشد. چه از امام (ره) و چه از غربی ها پیروی کنیم؛ اصطلاح منافع ملی، مربوط به قرن گذشته است و باید به روز باشیم و آنچه را غربی ها از شرقی ها، امام (ره) کپی برداری کردند را قدر بدانیم.