بازی با آتش خاورمیانه

نویسنده: عبدالخالق عاصم

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده تصمیم به خارج کردن نیروهای آمریکایی از سوریه را بدون درک ماهیت پیچیده مشکلات منطقه و اوضاع سوریه اتخاذ کرد. محاسبات کوته بینانه انتخاباتی انگیزه او برای اتخاذ چنین تصمیمی بود بدون آن که متوجه باشد در حال بازی با آتش در منطقه ای ملتهب و ناآرام است.

پایگاه اینترنتی «دیفنس وان» که به مسائل دفاعی از دیدگاه نظامیان می پردازد در گزارشی ده چالش یا خطری را که از این تصمیم ترامپ ناشی می شود برشمرد. چالش نخست این است که نیروهای آمریکایی با خروج از سوریه توانایی کمتری برای هدف قرار دادن موفقیت آمیز تروریست ها در سوریه خواهند داشت و دسترسی به اطلاعات جاسوسی را از دست خواهند داد.

چالش دوم، بازگشت داعش بعد از فرار هزاران نفر از فرماندهان و اعضای آن از زندان های تحت کنترل کردهای سوریه است به طوری که تجدید ساختار این گروه بیش از چند ماه زمان نمی برد.

چالش سوم، قدرت گرفتن مجدد القاعده است چرا که این گروه حدود 30 هزار نیروی رزمی آماده در استان ادلب در اختیار دارد.

چالش امنیتی چهارم این است که ترکیه به رغم نفوذی که در شمال سوریه دارد برای مبارزه با القاعده و داعش اقدام نخواهد کرد و انگیزه ای برای وارد شدن به این رویارویی پرهزینه ندارد بنابراین چنین ماموریتی را به دیگران واگذار خواهد کرد.

چالش پنجم، باقی ماندن نیروهای نظامی ترکیه در سوریه به مدت طولانی است زیرا کسی وجود ندارد که بخواهد یا بتواند به رویارویی نظامی با ترکیه بپردازد. کردها و نظام سوریه توانایی مقابله نظامی با ترکیه را ندارند و ایران نیز منفعتی در مبارزه با ترکیه نمی بیند و روسیه هم منافع نظامی و اقتصادی عظیمی با ترکیه دارد که آن را فدا نخواهد کرد.

چالش ششم، احتمال از سرگرفته شدن جنگ داخلی در سوریه به علت حمایت ترکیه از نیروهای مسلح مخالف نظام سوریه (ارتش آزاد) و تشویق آنها به از سرگیری عملیات در سوریه است.

چالش هفتم این است که کردها با مشاهده خیانت آمریکا چنین نتیجه می گیرند که راهی جز مبارزه مسلحانه برای تحقق رویای قومی خود ندارند که این مسئله می تواند موج خشونت را در ترکیه و عراق و سوریه و ایران که کردها در آنجا زندگی می کنند به دنبال داشته باشد.

چالش هشتم مربوط به عراق است که تظاهرات و بی ثباتی در آنجا ادامه دارد. خروج آمریکا، فرصت بیشتری به ایران برای مداخله در حمایت از دولت عراق و تحکیم منافع خود خواهد داد. نتیجه مداخله بیشتر ایران هم به احتمال زیاد، تشدید اعتراضات و بی ثباتی بیشتر در عراق خواهد بود.

چالش نهم به احتمال برخورد بین ایران و اسرائیل مربوط می شود زیرا خروج آمریکا از سوریه، ایران را تشویق به ارسال سلاح ها و اعزام جنگجویان بیشتری به سوریه خواهد کرد که با واکنش اسرائیل مواجه خواهد شد. به ویژه آن که اسرائیل تا کنون برای جلوگیری از حملات انتقام جویانه گروه های وابسته به ایران به نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق، دامنه حملات به اهداف وابسته به ایران را گسترش نداد. پاسخ مستقیم یا غیرمستقیم ایران به حملات اسرائیل، تنش ها را بیش از پیش گسترش خواهد داد.

چالش دهم این است که روسیه بیشترین بهره را از خروج نیروهای آمریکایی خواهد برد و از خیانت واشنگتن به کردها برای جلوه دادن خود به عنوان هم پیمان امنیتی قابل اعتماد کردها بهره برداری خواهد کرد.

منبع: الخلیج / تحریریه دیپلماسی ایرانی