فاجعه معامله قرن

دیپلماسی ایرانی: امسال برای نهمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا پنجمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

از یکی از مسئولان سابق که با مقام های عالی رتبه در دولت امریکا کار کرده است، درباره "معامله قرن" پرسیدم، جواب داد: «واقعیتش این است که هیچ کس خارج از دایره کوشنر، مشاور ترامپ و داماد او و گرینبلات، دیپلمات دستیار او و اداره رئیس جمهوری امریکا هیچ کس چیزی از واقعیت آن چه می گذرد خبر ندارد. به نظر من ترامپ با انتقال سفارت امریکا در اسرائیل از تل آویو به بیت المقدس و به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل خیلی اشتباه کرد. در حالی که روس ها سفارتشان را در دهه نود قرن گذشته به بیت المقدس منتقل کردند و اعراب چه آنهایی که طرفدار روسیه هستند، چه آنهایی که دوستش هستند و چه آنهایی که با روسیه تعامل دارند و چه کسانی که دشمن آن هستند، این اقدام روسیه را علیه اعراب قلمداد نکردند. ترامپ سفارت امریکا را به بیت المقدس غربی منتقل کرد، جایی که قبل از جنگ 1967 با اسرائیل بود و اسرائیل بعد از آن با اشغال بیت المقدس شرقی با همه اماکن مقدس اسلامی و مسیحی و هر چه از فلسطین تاریخی مانده آن را به زیر یوغ خود آورده است. به نظرم ترامپ با تایید انضمام جولان سوریه به اسرائیل نیز اشتباه کرد.»

وی سپس گفت: «به نظر من اقدامات ترامپ بیشتر به نفع نتانیاهوست نه برای اسرائیل. این کارها باعث می شوند که او در انتخابات پیروز شود یا شاید در قدرت بماند یا او را به نخست وزیری بازگردانند. شاید هم بتواند از آنها در رویارویی با اتهام های قضایی بر سر فسادی که انتظار می رود بعد از انتخابات دوباره متوجهش شود، بهره برداری کند. حالا چه نخست وزیر شود چه رقیبش پیروز شود، تشکیل دولت چند ماه طول می کشد، دقیقا مثل همان اتفاقی که در لبنان افتاد.»

باز درباره معامله قرن از این مقام سابق درگیر با پرونده های خاورمیانه که احتمال دارد دوباره به دولت بازگردد، پرسیدم، گفت: «اگر معامله قرن به نتیجه برسد و رسما اعلام و اجرا شود هر چه پیش آید به سود منافع اسرائیل خواهد بود.»

سپس گفت: «غیبت محمود عباس از عرصه سیاسی دلایل مختلف دارد، اگر معامله قرن اجرایی شود یکی از این دو سناریو روی خواهد داد. یا حکومت خودگردان بدون صدور اعلام توافق رسمی منحل خواهد شد، یا این که در سناریوی دوم، جایش را رهبران فلسطینی دیگری خواهد گرفت. در این صورت اسرائیل خود را در وضعیتی اضطراری می بیند که سبب می شود کرانه باختری و غزه را چه رسمی چه غیر رسمی ضمیمه خود کند. اگر این کار را کند یعنی این که باید پول های کلانی را خرج کند.» 

وی در ادامه افزود: «به اعتقاد من راه حل در آخر سیاسی نیست بلکه اقتصادی است، آن هم بعد از آن که کشورهای مهم عربی روابط خود را با اسرائیل عادی کردند، مثل معاهده صلحی که دو کشور مهم مصر و اردن مدت ها پیش با اسرائیل امضا کردند. این را هم به تو بگویم من از حوادثی که ممکن است بعدا برای این دو کشور اتفاق بیفتد نگرانم. اتفاقاتی که می تواند خیلی خطرناک باشد. خطرات بسیاری که خیلی ها در داخل می دانند و بسیاری هم در خارج از آنها خبر دارند. می دانیم تنها دولتی که الآن از آنها پشتیبانی می کند اسرائیل است، با وجود این که گفته می شود که دروازه ها را برای تاسیس «کشور فلسطینی» باز می کنند.»

این مقام عالی رتبه و متنفذ سابق در ادامه گفت: «منطقه عربستانی نیوم که در آن پروژه بزرگی در حال اجراست به دلیل جغرافیای مشترکی که میان سه کشور عربستان و مصر و اردن دارد و پروژه های دیگری که در آن در جریان است برای هر سه آنها بسیار پرسود خواهد بود. در صورتی که این پروژه موفقیت آمیز پیش رود می تواند ثبات و رشد اقتصادی را سبب شود و شکل منطقه را تغییر دهد.»

وی تاکید کرد، این که گفته می شود مشکل فلسطین فقط با پول و توسعه و ایجاد فرصت های شغلی حل می شود صحیح نیست. اما جهان عرب الآن در مرحله ناتوانی کامل و منطقه در حال بی ثباتی است و ایران توانایی لازم برای نابودی اسرائیل یا تشکیل خطری که عملا تهدیدی برای آن باشد را ندارد. در آینده و بعد از شکوفایی منطقه می توان گفت که انرژی خفته عربی در قدس شرقی و مسجد الاقصی بیدار خواهد شد و در آن صورت می توان گفت بخشی از نواحی آن برای فلسطینی ها خواهد شد. اما درباره پناهندگان که چه کسانی هستند هیچ کس هیچ چیز نمی گوید. قضیه آنها با فراموش شدن راه حل دو کشوری تمام شده است. اگر اسرائیل به سمت راه حل تشکیل یک کشوری پیش رود در وضعیتی بدتر از وضعیتی که روزی آفریقای جنوبی در آن به سر می برد و رژیم آپارتاید بر آن حاکم بود، به سر خواهد برد. در آن موقع هم راهی نخواهد داشت جز این که دوباره به سمت راه حل دو کشوری که به نظر می رسد الآن مرده است برود.

ادامه دارد...