عراق حاضر نیست در زمین امریکا علیه ایران بازی کند

دیپلماسی ایرانی: چالش اصلی دولت «دونالد ترامپ» در مقابله با ایران، ناکامی در ایجاد ائتلاف جهانی و به‌ویژه تشکیل جبهه عربی در این‌باره است. شمار متحدان ترامپ در همه ماه‌های پس از خروج از برجام، همچنان همانی است که در گذشته بود. اسرائیل، عربستان‌، امارات‌‌متحده عربی و بحرین، خلاصه متحدان منطقه‌ای واشنگتن هستند. در همین‌حال اگر بازی لفاظانه دولت‌های بریتانیا و گاه فرانسه را مستثنی کنیم، نه در سطح اروپا و نه آسیا سیاست ائتلاف‌سازی ترامپ کامیاب نبوده است. 

عراق مثال روشنی از ناکامی سیاست ترامپ در ایجاد جبهه‌عربی علیه ایران است. دولت این کشور به رغم برخی مواضع دوگانه‌ای که در این‌باره از خود بروز داده، اما همچنان می‌کوشد در چارچوب رویکرد استراتژیک، روابط صمیمانه خود را با تهران حفظ کند. سرد شدن روابط بغداد ـ واشنگتن در ماه‌های اخیر و حتی لغو سفر «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق به واشنگتن نشان از نارضایتی دولت ترامپ از همراه نشدن بغداد در سیاست ضد ایرانی دارد. دستور 10 ماده‌ای نخست وزیر عبدالمهدی درباره ادغام «حشد الشعبی» در ارتش عراق، ممکن است به ظاهر، اقدامی در خدمت به کاهش نقش این نیروی نظامی تفسیر شود، اما امریکائیان نیک می‌دانند که این تصمیم بیش از آنکه بخواهد از گستردگی نفوذ ایرانیان در میان نیروهای مردمی عراق بکاهد، تدبیری برای برون‌رفت دولت عراق از فشارهای امریکائیان در محدودسازی این نیرو و ایمن کردن موقعیت آنان در کنار نیروهای مسلح این کشور بوده است. 

دولت عراق اکنون درگیر دغدغه‌هایی از جنس خود است؛ این کشور با بدهی  خارجی 71 میلیارد دلاری، برای بازسازی خود حداقل به 100میلیارد دلار نیازمند است. دولت ائتلافی در وضع متزلزلی قرار دارد. اصلی‌ترین مطالبات مردم در سه سطح خدمات عمومی اعم از آب، برق و انرژی هنوز به قوت گذشته خود باقی است. همین تازگی شش فراکسیون در مجلس اقدام به تشکیل اپوزیسیون کرده‌اند. «جریان حکمت» با اعلام جدایی از ائتلاف حاکم، در شمار مخالفان دولت قرار گرفته است. دولت در کمتر از یک‌سال پس از تشکیل، همچنان در پی تثبیت موقعیت ائتلافی خود در داخل و جایگاه بین‌المللی و منطقه‌ای است. به عبارت روشن، بحران حاکمیت به دولتمردان عراقی اجازه نمی‌دهد که در همراهی با سیاست‌های ضد ایرانی ترامپ، به این بحران دامن بزند. طرفه اینکه دولتمردان عراقی به‌رغم وعده‌های عربستان و امارات در ارائه کمک‌های مشروط مالی و اعتباری به این کشور برای کاهش بدهی‌های خارجی و هزینه‌های بازسازی، حاضر به قبول حضور در جبهه ضد ایرانی نشده‌اند. دولت عراق مانند دیگر دولت‌های عربی درگیر دغدغه‌هایی از جنس منافع ملی خود هستند. این منافع نمی‌تواند با آتش‌بیاری برخی دولت‌های منطقه در همراهی با امریکا و اسرائیل هم‌سو شود. 

اظهارات صریح «نجاح الشمری»، وزیر دفاع عراق در دیدار با «جیمز جفری»، فرستاده ویژه امریکا به عراق و سوریه نشان از عمق نگرانی بغداد در تشدید تنش در روابط ایران و امریکا و تأثیر آن بر اوضاع ژلاتینی عراق دارد. اوگفته است؛ «دولت عراق اجازه نخواهد داد از خاک این کشور علیه کشورهای همسایه و منطقه استفاده شود.» همین نگرانی را اکنون دیگر کشورهای منطقه عربی نیز دارند. دولت‌های کویت، عمان، اردن نیز مانند عراقی‌ها می‌اندیشند؛ همانگونه که دیگر کشورهای عرب خاورمیانه مانند مصر و الجزایر از پیامد تنش ایجاد شده از سوی امریکا بیمناکند. 

چالش اصلی دولت ترامپ در سیاست ضد ایرانی خود، ایجاد ائتلاف جهانی و ایجاد جبهه عربی علیه این کشور است./ابتکار