نفوذ ترکیه از طریق سریال های ترکی بر افکار عمومی جهان عرب

دیپلماسی ایرانی: ترکیه مخفی نمی کند که درصدد است بر افکار عمومی جهان عرب تسلط یابد، و برای رسیدن به این هدف همه امکانات خود را به کار گرفته است، به ویژه رسانه ها و سریال های ترکی که بیش از آن چه تصور می شود بر افکار عمومی جهان عرب تاثیر گذاشته است. 

در حالی که دولت هایی که تحت کنترل حزب عدالت و توسعه در سال های اخیر بوده اند، به نفوذ منطقه ای قطر کمک کرده اند و به واسطه این کشور از بعضی کشورهای عربی حمایت کرده اند، اما این همه تلاش های ترکیه برای نفوذ در منطقه نیست؛ ترکیه نهادهای غیردولتی مانند نویسندگان و فرهنگیان و هنرمندان را نیز به استخدام گرفته تا در چارچوب «نفوذ نرم» بر منطقه مسلط شود و حتی الامکان امپراطوری عثمانی را احیا کند. 

در این رابطه، پروفسور چنگیز تومار، رئیس دانشگاه بین المللی خواجه احمد ترکیه می گوید که تاثیر ترکیه در جهان عرب از زمانی شروع شد که این کشور کمک های انسانی خود را آغاز کرد و نهادهای آموزشی خود در خارج از کشور را فعال کرد و دانشگاه ها و سینما و سریال خود را در کنار رسانه های دیگر و صنعت گردشگری خود به فعالیت هدفدار واداشت.  

وی می گوید که ترکیه این هدف را با کار روی سازمان های مختلف مدنی مثل موسسه تیکا، مرکز زنان یونس، اوقاف معارف و موسسه های ترک خارج از کشور دنبال می کند. 

ترکیه تلاش می کند در کنار نفوذ ایران که از ابتدای انقلاب اسلامی در این کشور در سال 1979 در جهان عرب رشد بی سابقه ای داشته، نفوذ کند و دیوارهای موجود میان خود با مردم عرب را از میان بردارد. پروفسور تومار در این باره می گوید که نفوذ ترکیه با تاثیرگذاری ایران کاملا متفاوت است. 

ترکیه برای تاثیرگذاری نرم خود سرمایه گذاری کلانی را روی رسانه ها و سریال های تاریخی کرده که سرشار از عناصر غنی کهن است. همچنین ترکیه تلاش می کند که نشانه های تاریخی خود در مناطق آسیای میانه و کشورهای بالکان را نیز برجسته کند، به همین منظور پول های کلانی را صرف ساخت مسجد و مدرسه در آفریقا کرده است. 

سریال های تاریخی ترکیه به نبش قبر در تاریخ امپراطوری عثمانی می پردازند و ویژگی های سلاطین عثمانی را برجسته می کنند، اقدامی که به نظر می رسد هدفمند باشد و هدف از آن تزیین آرزوی رجب طیب اردوغان برای بازیابی وجهه یک سلطان عثمانی از خود است که بر مناطق وسیعی از منطقه حکمرانی می کند. اردوغان جانشینی بنی عثمان را ترویج می کند و تلاش دارد اندیشه خلافت عثمانی را احیا کند. 

احمد یسوی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل عرب در این باره می گوید: «تاثیرگذاری ترکیه بر خلاف تاثیری که بر افکار عمومی جهان عرب گذاشته تاثیر عکس بر رهبران و نخبگان عرب گذاشته است، به گونه ای که آنها ترکیه را تهدیدی وجودی برای خود احساس می کنند، برای همین شروع کرده اند مشکلات و مصائبی که حکومت های عثمانی بر کشورهای منطقه تحمیل کردند را برای افکار عمومی توضیح می دهند.»

ترکیه با وجود این که انقلاب های موسوم به «بهار عربی» به بن بست خورده اند همچنان روی آنها حساب می کند، به همین منظور آنکارا بر گروه های اسلامی سیاسی به ویژه اخوان المسلمین حساب ویژه ای باز کرده و گمان می کند به کمک آنها می تواند نفوذ منطقه ای مورد انتظارش را جامه عمل بپوشاند. 

بسیاری «قدرت های امپریالیستی بزرگ و انقلاب های متضاد» را متهم به شکست «بهار عربی» می کنند برای همین هشدار می دهند که با وجود رسانه های جمعی انقلاب ها به قوت خود باقی می مانند و در طولانی مدت اثر خود را خواهند گذاشت.  

منبع: العرب / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11