آغاز جنگ نفتی ایران و عربستان

دیپلماسی ایرانی: ایران در راستای اقدامات خود برای پس گیری سهم خود از بازار از دست رفته دوران تحریم ها، تخفیف های تازه ای را برای مشتریان خود اعمال کرده تا به این ترتیب مشتریانی که عربستان از ایران گرفته بود را مجددا به دست آورد. ایران زمانی به این کار اقدام کرد که از تعامل با همسایه خود، عربستان سعودی در افزایش قیمت نفت در چارچوب اوپک ناامید شد. ایران قصد دارد نفت خام خود را در بازارهای آسیا برای ماه مارس با بیشترین تخفیف نسبت به نفت خام عربستان از سال 2008 تا کنون به فروش برساند، اقدامی که نشان می دهد ایرانی ها چه نقشه ای برای پس گرفتن بازار خود از دست عربستانی ها و کشورهای عربی کشیده اند و می خواهند واقعا نقشه افزایش تولید نفت خود را محقق کنند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، ایران برای فروش نفت سنگین خود در بازارهای آسیایی 20 سنت ارزان تر از نفت عربستان پیشنهاد داده است. این نرخ در مقایسه با نفت عمان و دبی نیز در حدود 2.60 دلار ارزان تر است. عربستان هفته گذشته نفت خود را 10 سنت در هر بشکه افزایش داد که 2.40 دلار از نفت عمان و دبی ارزان تر است.

ناظران بازار نفت می گویند که استراتژی ایران افزایش تولید نفت با دادن پیشنهادهای چشمگیر به مشتری های سنتی اش در بازارهای آسیایی است.

ایران در سال گذشته میلادی با حمایت از تلاش های ونزوئلا تلاش کرد که اعضای اوپک را به کاهش تولید ترغیب کند تا به این ترتیب قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یابد، اما عربستان تمامی تلاش ها را ناکام گذاشت.

هفته گذشته ایلوخیو دیل بینو، وزیر نفت ونزوئلا پیشنهاد داد که اعضای اوپک و تولیدکنندگان غیر عضو سطح تولید فعلی خود را تعلیق کنند. عربستان از پیشنهاد ونزوئلا استقبال کرد اما مشارکتش در این پیشنهاد را به مشارکت ایران در این پیشنهاد مشروط کرد. منابع آگاه موافقت تهران در موقعیت فعلی برای کاهش تولید نفت را رد کردند چرا که تهران معتقد است در شرایط و زمان فعلی افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی ممکن نیست. ایران تلاش دارد ظرفیت تولید نفت خود را ظرف شش ماه آینده حداقل 500 هزار بشکه در روز افزایش دهد.

دیوید پاتر، پژوهشگر اقتصادی در مرکز چتم هاوس در این باره می گوید: «بعد از رفع تحریم ها، ایران از یک عضو ناظر بر بازار برای کاهش تولید و افزایش قیمت به یک قدرت توامند که می تواند در بازارهای نفت مانور دهد و به حمایت بیشتر از اقتصاد فرسوده خود بپردازد تبدیل شد. به نظر نمی رسد عربستان بتواند در برابر مانور نفتی ایران تاب بیاورد و در عین حال رهبری جبهه طرفداران کاهش تولید در داخل اوپک را بر عهده بگیرد.»

در حال حاضر عربستان سعودی در برابر مانورهای ایران برای افزایش مشتری هایش نمی تواند کاری از پیش ببرد و حتی مجبور است به دلیل نیاز به ارز نفتی از میزان تولید خود بکاهد. اگر تهران اصرار کند که هر توافقی باید با رضایت آن صورت بگیرد و نباید به میزان تولید فعلی اش هیچ گونه آسیبی وارد شود، ممکن است عربستان وادار شود که با ایران بر سر تولید نفت به مذاکره بنشیند.

پاتر درباره رویکرد ایران در تخفیف نفت خود به میزانی کمتر از نرخ نفت عربستان می گوید: «این سلاح شمشیر دو لبه است، از یک سو می تواند به ایران برای افزایش تولید نفت کمک کند و از سوی دیگر می تواند باعث کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شود.»

یک منبع ایرانی به رویترز گفته است که «الآن بعد از رفع تحریم ها می خواهیم قیمت ها را به سطح جذاب تری برسانیم تا مشتری های بیشتری برای نفت خود به دست آوریم.»

این در حالی است که عربستان سعودی جنگ سرسختانه ای را با تولید کنندگان نفت صخره ای در امریکا آغاز کرده و می گوید در صورتی که قیمت نفت بخواهد به بیش از 70 دلار در هر بشکه برسد، تولیدکنندگان نفت صخره ای تقویت خواهند شد و تولیدکنندگان سنتی نفت مجبور خواهند شد سهم بیشتری از بازار را بدون هر گونه ما به ازایی واگذار کنند.

متئو بای، کارشناس اقتصادی بخش خدمات ویژه امنیتی در موسسه استتفور در این باره می گوید: «تصمیم به تعیین قیمت نفت در بازار هزینه تولیدکننده هایی که با بحران شدید مالی دست و پنجه نرم می کنند مثل ونزوئلا، ایران، نیجریه و عراق را افزایش خواهد داد و سبب می شود که این کشورها خود را با کاهش هر چه بیشتر قیمت نفت در موقعیت سخت تری ببینند.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11