خروج قطر و کویت از اتحاد با عربستان؟

دیپلماسی ایرانی: بعد از آن که نیروهای متحد عربستان سد مارب در یمن را تصرف کردند و پرچم عربستان و امارات و بحرین و یمن را بر فراز آن برافراشتند، بسیاری از ناظران و تحلیلگران متوجه نبود پرچم های کویت و قطر شدند. دو کشوری که در جنگ یمن در کنار دیگر کشورهای عربی مشارکت مستقیم دارند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایلاف، وابسته به جریان لیبرال مخالف عربستان که مقر آن در لندن است، نیروهای موسوم به پیمان عربی به رهبری عربستان سعودی و به همراه آن نیروهای موسوم به مقاومت ملی یمن وابسته به عبد ربه منصور هادی روز سه شنبه توانستند از جبهه های مختلف وارد استان مارب شوند و بعد از مدت ها تعلل و تعویق در زمان آغاز جنگ، بخش هایی از این استان از جمله سد مارب را به تصرف خود در آورند. اما نکته بارز این حمله آن بود که در این پیشروی نیروهای عربستانی و بحرینی و اماراتی حضور داشتند اما خبری از نیروهای کویتی و قطری نبود. در حالی که قطر نزدیک به دو هفته پیش 1000 سرباز خود را برای شرکت در عملیات زمینی به یمن فرستاده بود. این گونه که به نظر می رسد قطر حاضر به انجام ماموریت خود در کنار نیروهای اماراتی و بحرینی و عربستانی نشده است.

یک منبع آگاه در این رابطه به ایلاف می گوید: «شاید جواب در این باشد که سه کشوری که پرچمشان در سد مارب یمن برافراشته شد، به این دلیل پرچمشان بالا رفت که سه هفته پیش در انفجار خونینی که نیروهای حوثی در مراکز ذخایر نظامی آنها در استان مارب انجام دادند، نیروهای آنها قربانیان اصلی آن انفجار بودند، برای همین با این کار خواسته اند یک جشن معنوی نمادین بگیرند.»

این منبع که نامی از او به میان نیامده است، در این باره می گوید: «هیچ ناظر و تحلیلگر استراتژیک امور خلیج فارس نمی تواند مواضع کشورهای عربی این حوزه را پیگیری کند بدون این که سوالی درباره مواضع کویت نپرسد یا اطلاعاتی درباره آن نداشته باشد. هیچ کس پاسخی برای این سوال که چرا نیروهای کویتی در این پیشروی زمینی حضور نداشتند، ندارد. در حالی که کویت از همان ابتدا از عملیات نظامی علیه حوثی ها حمایت کرد و نیروهای هوایی آن سه بار بر فراز یمن به پرواز در آمدند. قبل از آن کویت خودش خواستار مشارکت در عملیات هوایی شده بود.»

وی در ادامه می افزاید: «بعضی از تحلیلگران بر این اعتقادند که عدم مشارکت نیروهای زمینی کویت یک اقدام استراتژیک است تا به این ترتیب کویت به عنوان یک کشور صاحب نقش در مرحله مسالمت آمیز باقی بماند و همچنان قدرت مذاکره با طرف های مختلف بحران یمن از جمله ایران را داشته باشد.»

این گونه معروف است که کویت حلقه مهم رابطه میان ریاض و تهران محسوب می شود. شیخ صباح الخالد الحمد الصباح، وزیر امور خارجه کویت به دستور مستقیم شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح، امیر کویت بر این رابطه نظارت مستقیم دارد.

یک منبع آگاه دیگر از کشورهای عربی خلیج فارس نیز به ایلاف گفته است که نبود پرچم قطر معنای دیگری دارد. وی می گوید: «شاید نبود پرچم قطر به این دلیل باشد که برخی طرف های پیمان عربی بهانه می آورند که قطر مواضع روشنی در قبال بسیاری از مسائل خلیج فارس و منطقه از جمله یمن ندارد.»

بسیاری از تحلیلگران عرب نسبت به اظهارات روز دوشنبه هفته گذشته شیخ تمیم بن حمد، امیر قطر در مجمع عمومی سازمان ملل به دیده تردید نگریستند و بسیاری این گونه برداشت کردند که قطر به دنبال برداشتن گام هایی در مغایرت با سیاست های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس است. در این میان بسیاری اظهارات او را "صریح و شفاف" دانستند و گفتند که این کار او به معنای خروجش از پیمان استراتژیک کشورهای عربی حوزه خلیج فارس علیه حوثی ها در یمن است.

امیر قطر در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل به طور غیر مستقیم کشورهای عربستان و مصر را متهم به "تشدید تروریسم" در منطقه کرد. او همچنین به روشنی اعلام کرد که به پیمان عربی به رهبری عربستان پشت می کند و از تقویت روابط با ایران و توافق هسته ای غرب با آن استقبال کرد. او گفت: «ایران کشور همسایه مهمی است و همکاری با آن به مصلحت منطقه است و ما هیچ گونه اختلاف دو جانبه ای با آن نداریم. اما در سطح منطقه ای، مذاهب و ادیان مختلفی در منطقه هستند، اما به نظر من در اساس هیچ چیز به معنای درگیری سنی و شیعه وجود ندارد، منازعات موجود نیز متاثر از مصالح سیاسی کشورها است. اختلاف های موجود میان کشورهای منطقه با ایران نیز اختلاف های سیاسی است نه سنی شیعه. این اختلافات را می توان با گفت وگو حل و فصل کرد و قاعده ای برای تنظیم روابط میان ایران با کشورهای عربی حوزه خلیج ]فارس[ بر اساس عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر به وجود آورد.»

وی اظهارات خود را این گونه به پایان رساند که «الآن وقت آن است که گفت وگوهای هدفمندی به وجود آید، گفت وگو میان کشورهایی که همیشه همسایه یکدیگر خواهند ماند. ما نیازی به میانجی گری کسی نداریم خودمان آمادگی برگزاری چنین گفت وگویی نزد خودمان در قطر را داریم.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11