افزایش قدرت لابی گری ریاض در واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: این درست نیست که عربستان فقط به نبض نفت نگاه می کند و بر اساس آن استراتژی خود را با امریکا و جهان غرب ترسیم می کند و هیچ نگاهی به آینده اقتصادی خود ندارد و فکری برای توسعه انسانی اش نیز نمی کند. این بدان معنا نیست که چون عربستان صندوق "استقلال" ندارد، همان طور که برخی کشورهای عرب خلیج فارس تشکیل داده اند، پس استراتژی ای برای آینده خود تعریف نکرده است. عربستان اهمیتی به تاسیس صندوق های مالی ای که صرفا برای سرمایه گذاری تاسیس می شوند، نمی دهد. حتی درباره نفت از نگاه وسیله ای برای افزایش قیمت نفت با هدف بهره برداری از آن در زمان های بحران و افزایش مطالبه از خارج نمی نگرد بلکه نگرشی دورتر نسبت به آن دارد، نفت "پروپوگاندایی" موجود میان تصمیم گیران سیاسی در عربستان است که تلاش دارند از آن نهایت استفاده را ببرند.  

البته این به آن معنا نیست که عربستان سعودی از صادرات نفتی، عربستان بهره چندانی از صادرات غیرنفتی نمی برد، برای ریشه دواندن و نفوذ در کشورهای دیگر استفاده نمی کند، ریاض همواره تاکید کرده است که باید قیمت نفت مطابق با نیاز بازار و با هدف ثبات قیمت ها تعیین شود.

کلیفور دکراوس در مقاله ای که در 4 آوریل تحت عنوان "پالایشگاه تگزاس باعث کوتاه شدن پای عربستان در امریکا می شود" می نویسد: سخت می توان تصور کرد که بتوان از ماسه های صحرای عربستان در خلیح فارس بیش از بندر پورت آرتور تگزاس نفت استخراج کرد. در حالی که تولید مرغ و ماهیگیری از منابع اصلی درآمدزایی این منطقه از ایالت امریکا محسوب می شود، عربستان تنها نفت است که به آن قدرت مالی داده و به کمک آن توانسته برای جهانیان عرض اندام کند. اما نمی توان کتمان کرد که به واسطه همین توانایی نفتی نیز توانسته است در خاک امریکا نفوذ کرده و سرمایه گذاری های کلان انجام دهد.

در ادامه این یادداشت آمده است: پالایشگاه موتیفا در تگزاس که با سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری تکمیل و به بهره برداری رسیده است و بزرگ ترین پالایشگاه تولید نفت، گازوئیل و تولیدات پتروشیمی امریکا محسوب می شود، با سرمایه گذاری مشترک عربستان سعودی و شرکت داچ شل راه اندازی شده است.

منظور نویسنده این مقاله سرمایه گذاری شرکت آرامکوی عربستان است که با هدف تامین بازار سوخت و انرژی عربستان اقدام به سرمایه گذاری نفتی در ایالات متحده امریکا کرده است. در حالی که سیاستمداران امریکایی مدعی اند که به واسطه این گونه سرمایه گذاری ها به زودی کشورشان از واردات نفتی بی نیاز می شود. به اعتقاد آنها این نگرانی نزد عربستان زمانی بیشتر می شود که تولیدات نفتی امریکا در کانادا نیز به شدت افزایش یافته است که این مساله به آن کمک می کند که بتواند به زودی از میزان تولیدات نفتی اپک پیشی بگیرد.  

این نویسنده امریکایی البته یادآور می شود که عربستان سعودی به ایالات متحده امریکا و اقتصاد جهانی کمک کرد تا در سایه افزایش قیمت نفت به دلیل تحریم های نفتی ایران، قیمت نفت در بازار جهانی زیاد افزایش نیابد.

فاضل غیط، تحلیلگر مسائل اقتصادی در شرکت "اوبنهایمر و شرکا" در این باره می گوید: «عربستانی ها تلاش دارند تا نفت سنگین مورد نیاز خود را تامین کنند. واقعیت این است که توسعه پالایشگاه ها عملی به غایت عظیم است. این به آن معنا است که عربستانی ها لوله های نفت خود را تا میلیون ها گام فراتر از مرزهایشان گسترش داده اند. آنها به این ترتیب جای پای خود را در قلب ایالات متحده تثبیت کرده اند.»

لورنس گلدشتاین، مدیر مرکز مطالعات سیاست انرژی نیز در این باره می گوید: «رابطه عربستان با پالایشگاه موتیفا گامی مهم برای عربستانی ها در قلب ایالات متحده امریکا، بدون هر گونه هاله رسانه ای، محسوب می شود. عربستانی ها به دنبال قدرت مذاکره بر سر قضایای ژئو – پلتیکی در خاورمیانه هستند که به این ترتیب به این خواسته خود می رسند.»

خالد الفالح، رئیس آرامکوی عربستان درباره اهمیت این پالایشگاه برای کشورش می گوید: «التزامات ما نسبت به این بازار پایدار است و به هیچ قابل لغزش نیست.»

شرکت آرامکوی عربستان، بزرگترین شرکت تولیدکننده نفت جهان است که قرار است نفت مورد نیاز پالایشگاه موتیفا را تامین کند تا به این ترتیب از شرکت اکسون موبیل، بزرگ ترین نفتی جهان ظرف سال های آینده پیش بیفتد. به ویژه که این شرکت پروژه های مشترکی را نیز با چین، کره جنوبی، هند و هلند نیز تعریف کرده است که در آینده نزدیک به بهره برداری می رسند.

شرکت موتیفا در حال حاضر در ایالات های لویزیانا و خلیج مکزیک پالایشگاه های متعدد نفتی دارد و قصد دارد به زودی جای پای خود را در امریکای لاتین نیز مستحکم کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی