سفیر ایران در اردن: نگفتم نفت مجانی بدهیم

شما از زمانی که به عنوان سفیر انتخاب شدید همواره به گسترش روابط ایران و اردن تاکید داشتید، برای این امر چه زمینه هایی را فراهم ساخته اید؟

در رابطه با اینکه چگونه رابطه بین ایران و اردن می تواند برقرار شود من به بلوکها اشاره کردم واینکه اردن با هر سه بلوک فاصله گرفته و هنوز نتوانسته با هیچ بلوکی مطابقت پیدا کند. همه کشورهای عربی تصمیم گرفتند که سوریه را اخراج کنند و سفیرهای خود را فراخواندند اما اردن اینکار را نکرد؛ کشورهای عربی تصمیم گرفتندکه روابط اقتصادی را با سوریه محدود کنند که اردن دست به این اقدام نزده است.

مرز بین اردن و سوریه نه فقط به عنوان تجاری بلکه به عنوان مرزی که بحرانی نیست اهمیت دارد هیچ گاه اردن و سوریه اجازه ندادند که ارتش آزاد بر این مرزها مسلط شوند. کمااینکه در ترکیه حتی گمرک را در دست گرفتند و این مقاومت سوم اردن در مقابل پروژه ها است. ائتلافی که علیه سوریه تشکیل شد هنوز نتوانسته وارد اردن شود و بلوک محافظه کار به همین دلیل طی 11ماه در سال 2012 تمام کمکهایش را قطع کرد در حالی که ماه 12 این کمکها را از سر گرفت حال این سوال مهم پیش می آید که چرا طی 11ماه این کمکها قطع شد؟ حتی امریکا که کمکهای سالانه اش بالغ بر 650 تا 800 میلیون دلار بود امروز100 میلیون دلار پرداخته است که این نشان دهنده فاصله گرفتن اردن با منافع ملی آمریکا است. اردن حاضر نشد، بخاطر این مبالغ با این پروژه های هفتگانه موافقت کند واین امکان کار مشترک بین ایران و اردن را مهیا می سازد.

اردن برای ایران تا چه حد اهمیت دارد که بخواهیم به آن امتیاز دهیم؟

اگر اردن با بلوک محافظه کار همکاری می کرد دولت سوریه خیلی شکننده تر از این بود که الان است. به لحاظ اقتصادی نیازی به این دلایل نیست، حتی اگر اردن در منطقه نبود، حتی اگر مسلمان نبود نیاز اقتصادی یک نیاز دوجانبه است در رابطه اقتصادی نیازی به دلیل نداریم ، کافی است شما با هر کشوری که می توانید رابطه اقتصادی و تجاری داشته باشید. البته ایران فقط اسرائیل را از فروش نفت حذف کرده است. ما بیشتر از کشورهای آسیایی می توانیم با اردن رابطه داشته باشیم.

ذهنیت ما این است که خاندان هاشمی همیشه با حمایت غربی ها در اردن حکومت کرده اند، آیا با توجه به شدت عملی که امریکایی ها در مورد تحریم ایران به کار می برند فشارهای غربی نمی توانداختلال ایجاد کرده اردنیها را منصرف سازد؟

طبعا در روابط بین ایران و اسپانیا امریکایی ها به عنوان مانع حضور یافتند و هند را تحت فشار گذاشتند که از قراردادهای خود با ایران دست بکشد. کما اینکه در آسیای میانه بسیاری از قراردادهایی را که با کشورهای آاسیای میانه و قفقاز می خواستیم داشته باشیم چه در مورد برق چه در مورد گاز با فشار امریکا قطع شد. اصلا پروژه باکوجیحان با فشار امریکا برای حذف ترانزیت گاز ایران از منطقه بود. لذا همواره ما باید این مولفه را در نظر بگیریم که اگر در یک پروسه ای می خواهیم وارد شویم یک طرف مقابلی به نام امریکا وجود دارد که طبعا سعی می کند مانع اجرای پروژه شود.

در این زمینه آیا ما هزینه و فایده روابط تجاری با اردن را بطور کامل و علمی استخراج کردیم؟ مثلا نزدیکی راه یا توان صادراتی که اردن می تواند برای ما در تامین برخی نیازها داشته باشد یا در مورد هزینه احداث راه آهن تسهیلاتی که اردن در منطقه کویری عراق ایجاد می کند که مورد مطالعه علمی صورت گرفته که ما بدانیم چه ظرفیتهایی با چه درآمدهایی پیش روی ماست؟

اینجا برای انجام یک کار جدید ابتدا طرحش مطرح می شود سپس در مورد آن تحقیق صورت میگیرد، ما الان در مرحله طرح هستیم بالطبع وقتی که طرح مورد تصویب قرار بگیرد اولین کاری که باید صورت بگیرد کار تحقیق است چون طرح تحقیقاتی زمانی انجام می شود که اصل طرح تصویب شود. من فکر می کنم که اگر همین پروژه های نفت و گاز و مجموع پروژه ها تصویب شود هر کدام در این ها یک کار تحقیقاتی جداگانه نیاز دارد یعنی حتما در ترانزیت ریلی یک کار تحقیقی لازم هست. ترانزیت نفت یک کار تحقیقاتی لازم دارد. طرح به لحاظ استراتژیک مطرح می شود یعنی وقتی می گوییم که ارتباط در خلیج فارس جدای از اینکه ریلی یا نفتی یا گازی باشد یا هوایی یا دریایی، اصل استراتژیک راجع به آن مطرح می شود یا بهتر است بگویم تاثیر استراتژیک رابطه مطرح می شود. اما باری برقراری هر ارتباطی طبیعتا انجام یک پروژه تحقیقاتی ضروری است.

و شما در حال انجام تحقیقات هستید؟

در واقع طرحش مطرح شده و طبیعتا باید از لحاظ کلیت نیز هم تایید شود. برای مثال در بحث راه آهن برآورد میزان هزینه ها در تخصص ما نیست.هزینه های کلان موضوع مورد نظر ماست. بنابراین در حد کلیات و کلان مسئله این بررسیها صورت میگیرد.

سفیر ایران در اردن تا چه حد توفیق داشته که عینیت حاکمیت ایران را در زمینه های همکاری اقتصادی با اردن با خودش موافق کند؟

من فکر می کنم که در ایران نقش رسانه ها بسیار مهم است و برخلاف برخی از حکومت های دیگر منطقه که نقش رسانه ها بسیار پایین است در ایران نقش رسانه بسیار مهم است. ما اول باید نقش رسانه ها را از آن نگاه سنتی خارج کنیم تا بتوانیم یک نگاه جدید به منطقه (همان که عرض کردم) به وجود آوریم. چرا که در یک نگاه واقعی منطقه در سال 2012 کاملا با منطقه 2010 متفاوت است.

بسیاری از رسانه های ما متاسفانه هنوز نگاهشان همان نگاه 2010 به منطقه است. یعنی هنوز این تحولات استراتژیک که در منطقه رخ داده را ندیدند و نمی بینند به همین دلیل همان مولفه هایی را مطرح می کنند که مولفه های مربوط به سال 2010 است. منظورم از 2010 قبل از بیداری اسلامی و اتفاقات ژئوپلتیک در منطقه است. باید اولین تلاش ما این باشد که رسانه ها را که تا الان به نوعی مانع گسترش روابط ایران و اردن شدند را مجبور به بازنگری کنیم. من به این موضوع بارها اشاره کردم به دولت اردن هم همین را گفتم رسانه های اردن مانع گسترش روابط هستند. یکی از موانع همین است. یعنی می خواهم بگویم که دو مانع در گسترش روابط ایران و اردن وجود دارد.

مانع اول رسانه های ایران و رسانه های اردن است البته منظور من همه رسانه ها نیست، به طور کلی مانع اول عدم شناخت از روابط در سال 2012 در منطقه و موضع گیری براساس روابط در سال 2010 است و نه فقط شناخت ندارند بلکه با یک نوع جنگ رسانه ای بین رسانه های ایران و اردن مواجه هستیم.

یعنی رسانه های این دو کشور مطالبی در خصوص یکدیگر می گویند که صحت ندارد. مانع دوم مانع امریکا و اسرائیل است یعنی امریکا و اسرائیل همانطور که عرض کردم هرجاکه ببینند روابطی بین ایران و هر کشوری که بخواهد رخ دهد بسرعت مانع می شوند. این دو مانع الان مطرح است والا وزارت خارجه ایران نگاهش همین است، ریاست جمهوری در ایران نگاهش همین است و این پیامهایی که بین روسای دوکشور بین رئیس جمهور ایران و پادشاه اردن متبادل شده حاکی از همین نگاه جدید است ولی مهم این است که ما این موانع را پشت سر بگذاریم.

شما تلاشهایی داشتید برای اینکه فعالیتهای رسانه ای را بهبود بخشید ظاهرا شما یک مصاحبه ای داشتید که برداشت خاص از آن شده است، مثل نفت مجانی به اردن و مسائل اینچنینی. شما نگران این برداشت ها نیستید؟

بله من سعی می کنم که با رسانه های دوطرف ،هم رسانه های ایرانی و هم رسانه های اردنی مصاحبه داشته باشم تا بتوانم فضا را تغییر دهم ولی جالب اینکه رسانه ها در حقیقت به این تلاشها پاتک می زنند.

من مصاحبه زنده تلویزیونی داشتم با تلویزیون تورست اردن که مفصل هم بود و در مورد انتقال گاز و نفت بحث مطرح شد که نفت بدهیم و کالا بگیریم؛ اما برداشت اینچنین بود که گفتند ایران می خواهد نفت مجانی به اردن بفرستد! یا در جای دیگری آقای رئیس جمهور اعلام کردند که روابط ما با کشورهای دیگر برای تبلیغ شیعه نیست. روابط ما در راستای وحدت اسلامی است اما وحدت اسلامی را رسانه های اردن تبدیل کردند به بحث شیعه گری! و کاملا تلاش کردند که ظاهر مطلب را تخریب کنند. متاسفانه رسانه های ایرانی هم اضافه شدند به رسانه های اردن. یعنی برخی از رسانه های ایران هم همینکار را کردند و گفتند که آقای سفیر گفتند که ما می خواهیم 30 سال نفت مجانی به اردن بدهیم! من متاسفم که با این تلاش ها هنوز موفق نشدم این رسانه ها را از این جنگ رسانه ای که دارند خارج کنم.

آقای دکتر یکی از زمینه هایی که موجب تقویت روابط اقتصادی دو کشور می شود فعال سازی بخش خصوصی کشورهاست و این امر مستلزم آمدوشدهای فعالین اقتصادی است در این زمینه یعنی یک نوع گردشگری اقتصادی، ارتباطات اقتصادی شما طرحی برنامه ای برای عوامل ایرانی و اردنی دنبال می کنید؟ با آنها در این زمینه ها لابی می کنید؟

تلاش چندجانبه لازم است.باید بگویم اولین تلاش این است که نزدیک به 2سال که ما تلاش می کنیم نمایشگاه اختصاصی ایران در اردن برگزار شود الحمدالله تلاش 2 ساله به نتیجه رسید و به زودی نمایشگاه اختصاصی ایران برگزار خواهد شد. انشاالله امیدوارم که این نمایشگاه رابطه بین دو بخش خصوصی ایران و اردن را نزدیک کند به عنوان یک ابزار. ابزار دوم طبیعتا دولتها هستند که می توانند رابطه بین بخش خصوصی را از طریق مکانیزمهایی مثل ویزا یا قراردادهای تسهیلات تجاری، تسهیلات گمرکی بازکنند که برمی گردد به کمیسیون دوجانبه ای که ما باید برگزار کنیم.

البته این کمیسیون مشترک دوجانبه قرار بود در اسفندماه سال گذشته برگزار شود ولی به دلیل تغییر کابینه های اردن که چندبار تا الان کابینه های اردن تغییر کرده این کمیسیون به تعویق افتاده و ما منتظریم کابینه بعدی اردن تشکیل شود انتخابات مجلس که در ماه ژانویه برگزار می شود کابینه تشکیل شود در آن دولت که دولت ثابتی خواهد بود کمیسیون دوجانبه برگزار خواهد شد و این قراردادهای تسهیل تجاری، ویزا و گردشگری و همه اینها انشاالله امضا شود. این قراردادها اماده شده و منتظر تشکیل جلسه کمیسیون هستیم.