نگاه یک سویه، تک بُعدی و صرف به تحولات حوزه برجام بدون درنظر گرفتن شرایط داخلی کشور به خصوص از ۲۵ شهریور و ورق خوردن صفحه تازه ای در تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، معیشتی، امنیتی و به ویژه دیپلماتیک کشور به همراه برجسته شدن موضوع حقوق بشر در ایران به موازات مسئله ارسال پهپاد به روسیه و جنگ اوکراین عملا خروجی غلطی را به دست مخاطب در این چند روز داده است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در نوشتاری بر این باور است که خوب یا بد، تهران باید بپذیرد که به هر صورت اکنون توپ در زمین اوست. خروج از این وضع به ابتکارهایی محتاج است که تنها اراده او را در هرگونه تصمیم می‌طلبد. وضع کنونی، ارتباط مستقیم به اوضاع داخل دارد. ممکن بود تا پیش از ۲۹ شهریور گذشته، تهران همان روشی را دنبال کند که رفتار معمول او در گفت‌وگوهای تجربه شده در وین بود، اما حالا در مذاکرات خود با غرب با مقولات چند لایه روبروست که کار را سخت‌تر از گذشته کرده است.
ادامه مطلب
بی شک بخش مهم سخنان دیروز دوشنبه سیدکمال خزاری در سومین مجمع گفت وگوی تهران تاکید دوباره اش بر برخوداری تهران از دانش و توان ساخت سلاح هسته ای است، حال اینکه گفته های وزیر امور خارجه اسبق ایران با حضور چند ساعته تیم فنی آژانس در تهران همراه شده است تنها دو معنی را می دهد، یا اینکه دو طرف (تهران و آژانس) در خصوص حل اختلافات پادمانی به نتیجه نرسیدند و این سفر به شکست رسیده است و به تبع آن خزاری با این گفته های خود به دنبال دادن «پالس هشداری» است یا اینکه سازمان انرژی اتمی از پیش پاسخ های مکتوب خود را آماده و برنامه لازم برای روشنگری در پیرامون ابهامات و سوالات اژانس را تشریح کرده است که در این صورت بخش دیگر سخنان خرازی در رابطه با امیدواری او نسبت به سفر کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و حل شدن قضیه (اختلافات پادمانی) معنای خود را می یاید.
ادامه مطلب
تا زمانی که اصلاحات لازم برای رفع انسداد اجتماعی که از سه ماه پیش آغاز شده است شکل نگیرد و در کنار آن موضوعاتی چون حقوق بشر و ارسال پهپاد در عرصه سیاست خارجی ایران حل و فصل نشود، هیچ امیدی به آغاز مذاکرات نیست و در صورت ازسرگیری گفت وگوها هم حصول توافقی در کار نخواهد بود. اگر چه این سناریو هم وجود دارد که از اساس تهران با آغاز به کار دولت رئیسی تمایلی به مذاکره نداشته و ندارد و صرفا بازی سیاسی فرسایشی را با نشست وین پی گرفته بود که امکان دارد دوباره تکرار شود.
ادامه مطلب
فارغ از تحلیل ها و تفسیرهایی که تا کنون در این رابطه عنوان شده است باید این این نکته مهم اشاره کرد که مجموعه این بیانیه ها، قطع نامه ها و نهایتا لغو عضویت ایران در کمیسیون مقام زن سازمان عملا دو سناریو را در روابط ایران و غرب به دست می دهد؛ سناریوی «تعدیل» و سناریوی «تشدید».
ادامه مطلب
اگرچه گفته‌های محمد اسلامی و رافائل گروسی حکایت از آن دارد که رویارویی و اختلاف‌نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران کماکان به قوت خود باقی است اما خبر دیروز چهارشنبه اسلامی درباره سفر مقامات آژانس در روزهای آینده به ایران می‌تواند به‌عنوان گامی مثبت در مسیر حل‌وفصل اختلافات دو طرف (ایران و آژانس) عمل کند. البته شکاف جدی در مواضع تهران و آژانس، رسیدن به نقطه مطلوب برای تعدیل و حل اختلافات را قدری پیچیده و طولانی می‌کند.
ادامه مطلب
طی سه ماه اخیر اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران به یک امر روتین بدل شده است. هر هفته یکی از کشورهای اروپایی یا اتحادیه اروپا، کانادا و ایالات متحده بسته های تحریمی جدیدی علیه شخصیت ها، نهادها، ارگان ها و سازمان های جمهوری اسلامی ایران را رسانه ای می کنند. تنها ظرف ۵ روز اخیر ۵ بسته تحریمی به صورت روزانه علیه ایران اعمال شد. در این میان کشورهایی مانند نیوزیلند و استرالیا هم به جرگه تحریم‌کنندگان پیوسته اند.
ادامه مطلب
با تداوم وضعیت فعلی در حوزه سیاست خارجی بدون شک بحران اقتصادی ذیل تاثیرات مخرب روانی عمیق تر خواهد شد، خاصه آنکه از یک سو چالش ها و اختلافات پادمانی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی به قوت خود باقی است. در دیگر سو مذاکرات وین هم به بن بست جدی رسیده است و اروپایی و ایالات متحده دیگر تمرکز و اولویتی برای گفت وگوی های هسته ای و احیای برجام قائل نیستند.
ادامه مطلب
در حالی سیاست خارجی طی سه ماه اخیر کماکان تحت تاثیر مرگ مهسا امینی و اعتراضات داخلی قرار دارد که اعدام اولین معترض به نام محسن شکاری بیش از پیش عرصه دیپلماسی را ملتهب کرد تا جایی که برخی واکنش های مقامات اروپایی با ادبیاتی خارج از عُرف دیپلماتیک به سمت توهین به جمهوری اسلامی ایران پیش رفت.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: تردید نیست که اکنون اروپا و امریکا در موضعی اجماعی و با سرمایه‌گذاری در ناآرامی‌های داخلی ایران، بنای خود را بر کسب حداکثری امتیازها از تهران قرار داده‌اند. آنان رفته رفته بر حجم فشارهایشان می‌افزایند تا در این صورت نه یک بازی «برد – برد» بلکه قبول کمترین امتیاز را در یک توافق متفاوت از متن نخستین برجام به تهران تحمیل کنند. این وضع هرگز مطلوب هیچ ایرانی دلباخته به منافع و امنیت ملی کشور نیست. با این‌حال دولت سیزدهم در برابر این پرسش همچنان قرار دارد که وضع جاری چگونه رقم خورد؟ و چرا همه چیز دست به دست هم داد تا شاهد اجماعی شویم که خواست‌های یک‌سویه‌ای را می‌خواهد بر کشور تحمیل کند؟
ادامه مطلب
در حالی اعتراضات داخلی در کشور روی سیاست خارجی و مشخصاً مذاکرات هسته ای برای احیای برجام اثرات خود را داشته است که این روزها مواضع طرفین هم آینده گفت وگوهای وین را مبهم تر از گذشته کرده است.
ادامه مطلب
مهدی مطهرنیا در گفت وگویی معتقد است که با نگاهی جامع و مانع باید زمینه های حل و فصل همه بسترهای تنش را به گونه ای فراهم آورد که در عین حفظ عزت کشور بتوان با شفافیت گسل میان تهران با جامعه بین الملل را ترمیم کرد. این تصمیم بزرگ اکنون باید از سوی نظام جمهوری اسلامی گرفته شود، یا نه بزرگ و یا بله بزرگ.
ادامه مطلب
اگر به هر دلیلی، چه در سایه پرونده فعالیت های هسته ای، چه حقوق بشر، موضوع ارسال پهپاد و ...، ایران هم در انزوای جهانی قرار بگیرد، عملا به ضرر روسیه خواهد بود. چرا که مسکو به دریچه معدود کشورهای همسو با خود چون ایران برای دور زدن تحریم ها نیاز دارد. لذا به هر طریقی سعی می کند مانع از بحرانی شدن وضعیت مذاکرات وین شود.
ادامه مطلب
زهرا وطنی و معصومه زمانیان در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: به نظر می رسد روسیه به دلیل فقدان قابلیت تولید داخلی ارزان قیمت، بر ایران به عنوان تامین کننده اصلی (یا حتی انحصاری) هواپیماهای بدون سرنشین اتکا دارد. بدیهی است اثبات عمل غیرقانونی (actus reus) در این وضعیت، ساده‌تر از زمانی است که روسیه از چندین مبداء خرید کند. این امر از برخی از دشواری‌های اثبات مسئولیت شریک جرم و مشارکت های علّی متعدد جلوگیری می کند؛ زیرا اگر پهپادهای ایرانی در کنار بسیاری از مدل‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گرفتند، نشان دادن ارتباط بین محموله‌های خاص از ایران و آسیب‌های خاص در اوکراین و ردیابی پهپادها از طریق زنجیره تأمین افراد تحریم شده دشوارتر بود.
ادامه مطلب
در فاصله کمتر از دو روز از تصویب قطع نامه شورای حکام شاهد سفر السید بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان به تهران بودیم. اگر چه تا پیش از تحولات دو ماه اخیر و سایه سنگین آن بر سیاست خارجی و پرونده متعدد این حوزه با محوریت مذاکرات هسته ای، دو کشور عمان و قطر به عنوان میانجی گر بین ایران و غرب عمل می کردند، اما با توجه به شرایط کنونی و تحت الشعاع قرار گرفتن احیای برجام ذیل موضوعاتی چون مرگ مهسا امینی، اعتراضات مردمی و نیز اوج گرفتن مسئله حقوق بشر که با صدور قطع نامه جدید شورای حکام علیه تهران نیز همراه شد و قبل تر از آن دولت بایدن و اروپایی ها نیز عملا مذاکره بر سر برجام را کنار گذشته اند، باعث شده است که مسقط هم، نه با ماموریت کاری پیشین خود برای میانجی گری، بلکه این بار با هدف آرام کردن جمهوری اسلامی و جلوگیری از تصاعد تنش به واسطه واکنش ایران در مقابل قطع نامه پا به تهران گذاشته است.
ادامه مطلب
به موازات همجه های رسانه ای و نیز تلاش های بی وقفیه امریکا در جهت فشار به ایران که بعد جدید و دیده نشده ای از دولت بایدن را علیه تهران نشنا داد شاهد اوج گیری تقابل قاره سبز نیز هستیم. در حالی که سه روز متوالی سه شنبه، چهارشنبه و پنج شنبه هفته گذشته ایالات متحده آمریکا دست به اعمال تحریم علیه ایران زد، اورپایی ها هم بیکار نبودند و به تبعیت از واشنگتن از هر گونه اقدامی برای فشار به تهران دریغ نکردند. مجموعه این شرایط فضایی را به وجود آورده است که شاید بتوان آن را کم سابقه و حتی بی سابقه تصور کرد.
ادامه مطلب
انتخاب یکی از دو گزینه «تقابل» یا «تعامل»، عملا دو مسیر متفاوت و حتی متضاد را برای ایران و آینده پرونده فعالیت های هسته ای کشور رقم خواهد زد. تا به اینجای کار و از شواهد امر و نیز مواضع مقامات کشور چنین بر می آید که تهران به سان دوره های پیشین به سمت تقابل، آن هم تقابل تمام عیار پیش خواهد رفت که با توجه به اقتضائات کنونی در کشور می تواند تبعات بسیار گزافی را به دنبال داشته باشد. حال باید منتظر واکنش دولت رئیسی، شورای عالی امنیت ملی و به تبعش اقدامات سازمان انرژی اتمی ایران بود تا چه تصمیمی را اتخاذ خواهند کرد؟
ادامه مطلب
کوروش احمد در گفت وگویی تاکید دارد که اگر احیای توافق هسته ای حاصل می شد طبعاً زمینه برای اینکه روابط رو به رشدی بین ایران و اروپا شکل بگیرد و به دنبال آن مناسبات و رفت و آمدهای دیپلماتیک افزایش پیدا کند، به وجود می آمد. در این صورت کلا روابط ایران و قاره سبز توسعه پیدا می‌کرد و فضای مثبت شکل می گرفت. این فضای مثبت بی شک بر موضوعاتی مانند ارسال پهپاد اثر کاهنده خود را می داشت تا جایی که به باور من شاید مسئله جنگ اوکراین و نقش ایران در این جنگ سرنوشت دیگری پیدا می کرد. در چنین بستری حتی واکنش اروپا به اعتراضات در ایران در اثر تعامل بین طرفین تا این اندازه تند، تهاجمی و خصمانه نمی شد. یعنی در کل احیای برجام تاثیرات تخفیف دهنده ای در این دو موضوع (پهپاد و اعتراضات) می داشت و روابط ایران و اروپا به این نقطه و شکاف حال حاضر نمی رسید.
ادامه مطلب
جلال میرزایی تاکید دارد: دولت رئیسی بر خلاف موضع گیری رسمی و اعلامی در خفا به این واقعیت رسیده است که بدون احیای برجام و لغو تحریم ها هیچ اتفاقی برای کشور در حوزه دیپلماسی اقتصادی روی نخواهد داد./یوسف مولایی تصریح می کند: وضیعت اسرائیل دقیقاً متضاد با اقتضائات جمهوری اسلامی ایران است؛ هیچ کشوری حمایتی از تهران ندارد، حتی پکن و مسکو؛ بنابراین اگر با صدور قطع نامه و واکنش متقابل ایران، این گزینه مطرح شود که جمهوری اسلامی به سمت خروج از ان پی تی برود تا مانند اسرائیل خود را ملزم به پاسخگویی آژانس و شورای حکام نکند، نه شدنی است و نه عقلانی.
ادامه مطلب
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه اخیر خود که در وبسایت سرویس اقدامات خارجی در رابطه با نشست اخیر گروه هفت منتشر شده، اظهاراتی در رابطه با ایران مطرح کرد. همه گفته های اعضای گروه هفت، مواضع صریح واشنگتن و بیانیه اخیر بورل گویای آن است که فعلا اروپا و آمریکا در مسیر تعامل با ایران نیستند.
ادامه مطلب
امیرعلی ابوالفتح اعتقاد دارد که تفاوت نگاه دولت بایدن نسبت به دولت های قبلی در قبال اعتراضات ایران اساسا به جنس و ماهیت اعتراضات اخیر در کشور باز می گردد./احد رضایان قیه باشی تاکید می کند که اساساً ما با دو جریان در سیستم و ساختار ایالات متحده آمریکا مواجهیم که طی چهار دهه اخیر در نوعی رقابت با همدیگر به سر می‌برند؛ یک طیف به دنبال تغییر نظام و ساختار سیاسی در ایران است و تاکید دارد که از هر فرصت و اعتراضی برای کنار گذاشتن جمهوری اسلامی ایران باید نهایت استفاده را برد و در مقابل یک طیف هم مُصر است با فشار سیاسی و دیپلماتیک و اجماع سازی، تهران را با همین ساختار و نظام فعلی کنترل، محدود و مدیریت کند.
ادامه مطلب
این روزها که واشنگتن بارها و به صراحت از عدم تمایل مذاکره با تهران بر سر احیای برجام می گوید، دولت سیزدهم بر طبل مذاکره می کوبد. این اصرار ایران و انکار آمریکا در بحبوحه تحولاتی چون تداوم اعتراضات داخلی و نیز حساس تر شدن موضوع به کارگیری پهپادهای ایران در جنگ اوکراین به نفع روسیه تنها این گزاره را به ذهن متبادر می کند که تهران سعی دارد با یک ژست سیاسی ذیل ازسرگیری مذاکرات احیای برجام فضای تحریمی و اجماع جهانی طی دو ماه اخیر علیه خود را بشکند.
ادامه مطلب
سیدجلال ساداتیان تصیرح کرد:وضوع ارسال پهپادهای ایران به روسیه و به کارگیری آن در جنگ اوکراین در سایه وابستگی بیش از حد سیاسی به روس ها سبب شده است که اکنون تهران به اندازه مسکو و حتی بیشتر از کرملین متحمل خسارات، فشارها و هجمه های سیاسی و دیپلماتیک از سوی جامعه جهانی شود تا جایی که علاوه بر چند دور تحریم اخیر، اکنون احتمال صدور قطعنامه در شورای امنیت وجود دارد./ نعمت الله ایزدی تاکید دارد که مواضع و سخنان مقامات کشور در جامعه جهانی با حساسیت و توجه بیشتری همراه است. یعنی آنگونه که به گفته های مسئولین ایران در خصوص مسائل سیاست خارجی توجه می شود شاید به مواضع مقامات کشورهای دیگری توجه نشود، کما اینکه توجه و حساسیت زیادی هم روی مذاکرات هسته‌ای و سرنوشت برجام وجود دارد.
ادامه مطلب
محسن فایضی در گفت وگویی معتقد است که ازسرگیری و تداوم پروسه مذاکرات احیای برجام مولفه های بسیار زیاد منطقه ای و فرامنطقه ای را می طلبد که در این بین انتخابات اسرائیل و روی کار آمدن یک چهره یا یکی از جریانات صهیونیست پارامتر اصلی در تعیین تکلیف برجام نیست.
ادامه مطلب
مذاکرات هسته ای غیرمستقیم ایران و آمریکا برای احیای برجام این روزها جای خود را به یک تقابل تمام عیار تهران واشنگتن داده است که با مرگ مهسا امینی شروع شد و با اعتراضات ۴۰ رز گذشته و نیز موضوع ارسال پهپادها ایران به روسیه با هدف به کارگیری در جنگ اوکراین هر وز اوج می گیرد تا جایی که به اذعان رسمی مقامات کاخ سفید فعلا واشنگتن اولویتی برای احیای توافق هسته ای قائل نیست و تمرکز خود را روی اعتراضات داخلی در ایران گذاشته است.
ادامه مطلب
اکنون پیش روی اروپا دو مسیر «تقابل» یا «تفاهم» با ایران وجود دارد؛ حال باید دید که قاره سبز کماکان در مسیر تشدید تنش با تهران گام بر می‌دارد و یا کی یف با پذیرش همکاری با تهران می‌تواند در تعدیدل این شکاف نقش مثبتی ایفا کند؟ هر چند که برخی تحلیلگران عکس این گزاره را نزدیک به واقعیت می‌دانند و عنوان می‌کنند این تهران است که باید بین «تقابل» و «تفاهم» با قاره سبز یکی را برگزیند، چرا که ایران از توان لازم برای تحکم بر اروپا برخودار نیست.
ادامه مطلب
نعمت الله ایزدی در گفت گویی تاکید دارد: ما هم به سهم خود در شکل گیری رفتار ضدایرانی اوکراین در این مدت مقصریم. ما رفتار قابل دفاعی در جنگ اوکراین نداشتیم. موضع‌گیری ما ثابت، صریح و شفاف نبوده است. وزیر امور خارجه یک حرف می زند دیگر نهادها و رسانه ها عملاً دست به ستایش تجاوز پوتین به اوکراین می زنند؛ بدیهی است که این رفتار متناقض قابل دفاع نیست. به همین دلیل حتی اگر مسئله فشار آمریکا، اروپا و ناتو را بر اوکراین و شخص زلنسکی هم کنار بگذاریم، کی یف به این نتیجه می رسید که باید رفتار دیگری در برابر تهران داشته باشد.
ادامه مطلب
سیر تحولات و اتفاقات در ۷۲ ساعت گذشته حکایت از آن دارد که حتی ساعت به ساعت بر دامنه و عمق این گسل افزوده می شود و به همین دلیل، نه مذکرات برجامی که کل دیپلماسی تحت الشعاع این گسل قرار گرفته و قرار خواهد گرفت. در این میان علاوه بر تجمعات عمومی در ایران، آن چیزی که به عنوان کاتالیزور گسترش و تعمیق این گسل عمل می کند، دامن زدن بر ادعای فروش ارسال پهپاد و دیگر تسلیحات از سوی ایران به روسیه با هدف به کارگیری در جنگ اوکراین است. این مسئله تا جایی پیش رفته که خود به فصلی جداگانه از تقابلات سیاسی بین تهران با غرب بدل شده است که از چهارشنبه هفته گذشته بروز و ظهور بیشتری پیدا کرده است.
ادامه مطلب
شاید اقدام ایران برای اعمال تحریم علیه نهادها و مقامات غربی در حوزه تأثیرگذاری چندان جدی گرفته نشود و صرفا برای خالی نبودن عریضه و از سر واکنش متقابل، تهران چنین اعمال تحریمهایی را در دستور کار قرار داده باشد، اما سیاست چشم در برابر چشم در هر دو طرف، شرایطی را رقم خواهد زد که تبعاتش در کوتاه مدت و حتی میان مدت فضای سنگینی را بر مذاکرات تحمیل خواهد کرد. در این راستا می‌توان این احتمال را داد که نوعی لجاجت سیاسی و دیپلماتیک عملا بن بست فعلی را به مرز شکست کامل در احیای برجام برساند. در کل و تا به اینجای کار تأثیرات همین فضای تیره ناشی از کسست ایران و اروپا موید یک جمله است، «مذاکرات تا اطلاع ثانوی تعطیل!»
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در گفت وگویی معتقد است: بدون شک اگر موج سواری سیاسی و رسانه‌ای اروپایی ها و آمریکا ادامه یابد و از آن جمهوری اسلامی ایران همین سیاست غلط را در حمایت از طرف متجاوز یعنی روسیه در جنگ اوکراین پیش ببرد مطمئن باشید دیر یا زود قطع روابط ایران و اوکراین کلید خواهد خورد. البته پیرو تمام حاشیه سازی ها برای ایران در خصوص ارسال پهپاد به روسیه برای به کارگیری در جنگ اوکراین باید گفت متاسفانه نوع رفتار ما در جنگ اوکراین طی ۸ ماه گذشته به نحوی بوده است که جامعه جهانی به این باور و یقین رسیده است که ایران به هیچ عنوان یک طرف میانجی گر و یک بازیگر بی طرف نیست، بلکه یکی از حامیان جدی روسیه در تجاوز به اوکراین است. یعنی حتی اگر مسئله ارسال پهپاد ایرانی را هم جوسازی رسانه‌ای بدانیم، باز هم جامعه جهانی این تصور را دارد که تهران حامی مسکو در جنگ اوکراین است.
ادامه مطلب