
تهران مجبور به تجدید نظر می شود؟
در حال حاضر هیچ نشانهای مبنی بر تصمیم تهران برای بازنگری در سیاستهای منطقهایاش، مشاهده نمیشود، و باید دید که آیا ایران تماسهایی برقرار خواهد کرد که نشاندهنده چنین اقداماتی در آینده باشد یا خیر.
ادامه مطلبدر حال حاضر هیچ نشانهای مبنی بر تصمیم تهران برای بازنگری در سیاستهای منطقهایاش، مشاهده نمیشود، و باید دید که آیا ایران تماسهایی برقرار خواهد کرد که نشاندهنده چنین اقداماتی در آینده باشد یا خیر.
ادامه مطلبوابط دیپلماتیک ایران و ترکیه با تنشی تازه مواجه شده است، بهگونهای که هر دو کشور اعلام کردهاند دیپلماتهای یکدیگر را احضار کردهاند. این تنش پس از آن شدت گرفت که هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه طی مصاحبه جمعه گذشته با الجزیره با ادبیاتی نه چندان دیپلماتیک، سیاست تهران در سوریه و آنچه که او، «حمایت از گروههای شبهنظامی در این کشور (سوریه) و سایر کشورهای منطقه میخواند، به چالش کشید و از آن انتقاد کرد. به دنبال این موضع گیریها بود که وزارت امور خارجه ایران در بیانیهای اعلام کرد که روز دوشنبه، سیزدهم اسفندماه، محمود حیدری، مشاور ارشد وزیر امور خارجه ایران، در دیدار با سفیر ترکیه در تهران، نسبت به اظهارات «نامناسب و تحلیلهای غیرواقعی» هشدار داده و تأکید کرده است که چنین رویکردهایی میتوانند باعث تشدید اختلافات و ایجاد تنش در روابط دوجانبه شوند.
ادامه مطلبمحمد گلافروز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: می توان احتمال داد، با توجه به جایگاه تاثیرگذار روسیه در نزد مقامات ایران و اظهار تمایل آمریکا برای بازگشایی و یا راه حلی برای ادغام ایران با منافع غرب در منطقه و جهان، روسیه نیز دست آمریکا را برای ورود به ایران باز بگذارد، تا آمریکا با استفاده از ابزارهای مختلف حتی نظامی (ازجمله یاری رساندن به اسرائیل)، در نهایت ایران را تحت نفوذ خود قرار دهد یا رابطه ایجاد کند.
ادامه مطلبسید محمدصادق امامیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: کشور عزیزمان به نوعی «سیاستزدایی از سیاست خارجی» و ظرفیتهای بینالمللی خود نیازمند است که امکان حیات فراسیاسی و ثبات چهرههای بینالمللی ایران را فراهم میکند. ضرورتی که میتواند در کنار فرایند تربیت، بازتولید و چهرهسازی از ظرفیتهای جدید، جبههای از بازیگران رسمی و غیردولتی بینالمللی برای کشور بسازد که بتوانند اندکی از «ناترازی تصویر بینالمللی» کشور را در طوفان هجمههای رسانهای و کمپینی دشمنان این مرزوبوم محافظت کنند.
ادامه مطلبنعمت الله ایزدی در گفت وگویی باور دارد که سمت و سوی روابط ایران و آمریکا به خصوص معادلات پس از انقلاب، تأثیر مستقیمی بر سیاست خارجی کرملین و همچنین روابط ایران با شوروی و بعد، ایران و فدراسیون روسیه گذاشته است. به همین دلیل روسها نمیتوانند در این میانجیگریها بیطرف باشند.
ادامه مطلبایران بیش از آن که از سیاست های خود نتیجه بگیرد متحمل هزینه شده است، برای همین به نظر می رسد که ایران با انتخابهای استراتژیک سخت، پس از تحمل زیانهای بزرگ در سال گذشته، مواجه باشد.
ادامه مطلبکیورث اشتریان در یادداشتی می نویسد: سرمایهداری ملی به معنای سپردن مسئولیت توسعه بخشهای مهم اقتصادی به شرکتهای بزرگ بخش خصوصی است که در حوزههای مختلف تولیدی، تجاری و خدماتی تجربه موفق داشتهاند. در ایران، چه پیش از انقلاب و چه پس از آن، شرکتهایی وجود داشتهاند که توانستهاند به موفقیتهای درخورتوجهی دست یابند. در رثای ملیگرایی اقتصادی سخن بسیار گفته شده است که باید تولید صنعتی، عدالت منطقهای، صادرات، تولید داخل و... را تقویت کرد. سخن اصلی ما این است که محققکردن این آرزوها را به خود آنان یعنی به سرمایهداری ملی و شرکتهای بزرگ بسپارید. اینان خود برای مدیریت چنین فرایندی بر هر نیروی دیگری اولویت دارند.
ادامه مطلبحشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی خاطر نشان می کند در ادبیات دونالد ترامپ در جلسهای که با زلنسکی داشت، دیدید که به کرات از «برگ برنده» و «کارت بازی» استفاده کرد. این ادبیات کسانی است که کشورها را مانند کارت بازی میبینند. یعنی یک سیاستمداری که نگاه تاراج گرایانه و سوداگرایانه دارد. مشابه همین نگاه توسط کرملین و پوتین در قبال ایران پیاده شد. یعنی همان گونه که آمریکا توانست اوکراین را قربانی منافع خود در مناسبات با روسیه کند. طبیعتا روسها و پوتین هم ایران را به راحتی و برای تحقق منافع خود قربانی خواهند کرد
ادامه مطلبعلی اکبر دارینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در جهان آنارشیک کنونی، بازیگران برای پاسداری از امنیت و تامین منافع خود با هم «رقابت» میکنند. در این شرایط تنها ابزار تضمینکننده بقاء، حفظ امنیت و تامین منافع چیست؟ قدرت. قدرت نظامی مهمترین نماد قدرت است اما در روابط بینالملل قدرت دربرگیرنده اشکال گوناگون قدرت (نظامی، اقتصادی، تکنولوژیکی و ...) است.
ادامه مطلبمحمد دورقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بهنظر میرسد دونالد ترامپ در تحمیل سیاستهای آمریکا به دیگر کشورها و بهرهبرداری حداکثری از تعاملات امریکا با دیگران از مفهوم پنجره اورتون استفاده میکند. دونالد ترامپ، بهعنوان یک مذاکره کنندهی نامتعارف، همواره از تهدیدهای حداکثری بهعنوان ابزاری برای مهندسی افکار عمومی و تغییر معادلات قدرت استفاده کرده است.
ادامه مطلبقدرت احمدیان در یاداشتی باور دارد که جام زهر اوجالان در کنار حذف بشار اسد قطعا زمینه را برای تقویت و گسترش نفوذ دولت ترکیه و محدودسازی قدرت ایران فراهم میکند. جام زهر اوجالان از جهت استراتژیک خبر خوبی برای ایران نیست، مگر آنکه با نوآوری و تغییر برخی رویهها در سطوح بینالمللی دستور کارها و گزینههای جدیدی را به منوی رستوران منطقه افزود. بیتردید یکی از این گزینهها حلوفصل مسائل ما با ایالات متحده و توسعه روابط با اعراب منطقه و ایجاد یک رابطه متوازن منطقهای و بینالمللی است.
ادامه مطلبمحمدجواد جمالینوبندگانی در گفت وگویی تاکید دارد که هرچه تنش بین زلنسکی و ترامپ و جدال بین اروپا و آمریکا بیشتر شود، در کوتاهمدت، اثر آن بر سیاست خارجی ایران، آن خواهد بود که فضا و بستری برای اجماعسازی علیه تهران شکل نخواهد گرفت. بهخصوص که این روزها زمزمه تلاشها برای فعالکردن مکانیسم ماشه و فشار دولت ترامپ و کنگره آمریکا بر سه کشور اروپایی عضو برجام در زمینه ارجاع پرونده هستهای ایران از شورای حکام به شورای امنیت و بازگشت قطعنامههای این شورا (امنیت) مطرح است.
ادامه مطلبتنش شامگاه جمعه میان ولودیمیر زلنسکی و دونالد ترامپ در کاخ سفید، بدون شک به نفع روسیه تمام میشود، زیرا میتواند حمایت آمریکا از اوکراین را کاهش داده و مسکو را در جنگ دست برتر دهد. اما برخلاف تصور رایج، این اتفاق لزوماً به سود ایران نیست. بسیاری بر این باورند که هرچه روسیه موقعیت بهتری داشته باشد، میتواند در میانجیگری میان ایران و آمریکا نقش مثبتی ایفا کند، اما واقعیت این است که مسکو به یک تنش کنترلشده بین تهران و واشنگتن نیاز دارد، نه به حلوفصل اختلافات آنها.
ادامه مطلبشفقتی با اشاره به نقش دیپلماسی در تسهیل روابط اقتصادی و ایجاد فضای اعتماد بین کشورها، بر لزوم تلاش برای بهبود و گسترش روابط دیپلماتیک با کشورهای عضو اوراسیا تاکید کرد. وی گفت که رفع موانع دیپلماتیک میتواند به تسهیل تجارت، جذب سرمایهگذاری و توسعه همکاریهای اقتصادی بین ایران و این کشورها کمک کند.
ادامه مطلباحسان هوشمند در گفت وگویی اذعان دارد که اخبار و گزارشاتی منتشر شده اکنون بخشی از سلاح و تجهیزات از خاک سوریه به امتداد مرز با ایران منتقل شده است. پس مطمئناً معادلات منطقه بعد از انتشار پیام عبدالله اوجالان به نحوی میتواند امنیت ملی ایران را هم تحت الشعاع قرار دهد.
ادامه مطلباسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه با استقبال از فراخوان عبدالله اوجالان برای کنار گذاشتن سلاح، این تصمیم را گامی مهم در جهت نفی خشونت دانست. او تصریح کرد که «جمهوری اسلامی ایران از هر روندی که موجب توقف تروریسم و تقویت امنیت در کشور همسایه ترکیه شود، استقبال میکند و امیدوار است که این تحول در سطح منطقه نیز آثار مثبت به همراه داشته باشد.»
ادامه مطلبسید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مطابق مادهی ۸ کنوانسیون حقوق کودک، دولتها مکلفاند هویت کودکان را حفظ و از تغییر یا انکار آن جلوگیری کنند. این ماده در کنار مادهی ۳۰ (حق حفظ هویت فرهنگی)، نشاندهنده اهمیت پیوند میان هویت ملی و حقوق کودک است. مطالعات روانشناختی نشان میدهد که بحرانهای ژئوپلیتیکی و تهدیدات علیه تمامیت ارضی، میتواند به بحران هویت ملی در میان کودکان منجر شود. نظریه «هویت اجتماعی» تأکید دارد که احساس تعلق به ملت، عاملی اساسی در شکلگیری اعتماد به نفس و مشارکت اجتماعی کودکان است. حال چه راهکارها و پیشنهاداتی را میتوان مطرح کرد؟
ادامه مطلببیخبر گذاشتن هم پیمانانِ اروپاییِ امریکا از جزئیات و ابعاد مصالحه بین رئیس جمهور امریکا و همتای روس او و تاثیر این مصالحه بر توازن قوا در صحنه اروپا ممکن است کشورهای اروپایی را به سمت آغاز کردن روندی جدید در گفتوگو با ایران و دستیابی به تفاهمهایی سوق دهد.
ادامه مطلبعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان دیروز چهارشنبه و در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران پیرامون سفر وزیر خارجه روسیه به تهران و مذاکراتش با لاوروف اطلاع داد که بر خلاف برخی گمانه زنی ها، «هیچ پیامی در این دیدار وجود نداشت و قرار نبود [لاوروف] پیامی بیاورد.» با اینحال و به گفته سکاندار سیاست خارجی کشورمان، «مذاکرات بسیار مفصلی با طرف روس داشتیم و درباره تمام مسائل منطقه و درخصوص طیف وسیع مسائل دوجانبه گفتوگوی مفصلی صورت گرفت.» عراقچی این را هم خبر داد که «لاوروف درباره مذاکرات روسیه با آمریکا و مذاکرات خود با دیگران در منطقه گزارش مفصلی داد.»
ادامه مطلبابوالقاسم دلفی در گفت وگویی باور دارد که اگر میخواهیم بحران از این عمیقتر نشود، باید در کمترین زمان ممکن به سمت مذاکرات عملی برویم. تکرار میکنم که مذاکره عملی، نه دیدار و گفتوگو و تماس تلفنی یا نوشتههای توییتری. باید با حضور فیزیکی در اروپا و آغاز مذاکرات، پنجره روابط را باز کنیم
ادامه مطلبمحمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، صبح دیروز چهارشنبه در حاشیه هیئت دولت، خبر داد «آژانس بینالمللی انرژی اتمی به دلیل فشارهای سه کشور اروپایی اعلام کرده که گزارش جامع را در نوبت بعدی تهیه میکند». معاون رئیسجمهور در تشریح بیشتر گزارش جامع آژانس بینالمللی انرژی اتمی عنوان داشت «این گزارش به طور طبیعی دو بخش خواهد داشت؛ یک بخش به مباحث پادمانی و بخش دیگر به موضوع برجام مربوط میشود که براساس قطعنامه ۲۲۳۱ تنظیم شده است». به گفته او، «کشورهای اروپایی فشار را تشدید کردهاند تا آژانس گزارشی جامع ارائه دهد و آژانس اعلام کرده این گزارش در نوبت بعد تهیه خواهد شد».
ادامه مطلبامارات متحده عربی در تلاش است تا خود را بهعنوان یک میانجی در برابر ایران مطرح کند و سازوکارهای تنظیمکننده معماری ژئوپلیتیکی منطقه را بازتعریف کند.
ادامه مطلباین بخش به اختصار به تحلیل وضعیت کنونی شبکه «محور مقاومت» ایران می پردازد که ایران با خسارات بزرگی در سوریه، لبنان و فلسطین مواجه است، اما در شبکه های پشتیبانی خود در عراق و یمن مقاومت های قدرتمندی را مشاهده می کند.
ادامه مطلبکایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه از تلاش برای تعامل با تهران خبر داد و طی سخنانی تأکید کرد که این اتحادیه بهدنبال ارائه ابتکارهای جدید و پیشنهادهای ملموس برای تعیین مسیر تعامل با ایران است. کایا کالاس پس از نشست شورای وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا، به خبرنگاران در بروکسل عنوان کرد که «امروز (دوشنبه) قرار بود در جلسهای ویژه و در حضور وزرای خارجه، سیاستهای اتحادیه اروپا در قبال ایران را بررسی کنیم، اما با توجه به غیبت برخی وزرای مهم، تصمیم گرفتیم که این بحث را به نشست بعدی موکول کنیم». به گفته مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا، «هدف ما این است که با یک جمعبندی جامع، ابتکارها و پیشنهادهای ملموسی ارائه دهیم که بتواند رویکرد آینده ما را مشخص کند». کالاس با بیان این مطلب افزود که در این مقطع پیشداوری نمیکند.
ادامه مطلبوزارتخانههای خزانهداری و امور خارجه آمریکا در تداوم کارزار فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران، به طور مشترک اسامی چندین فرد و شرکتهای مرتبط با ایران را در فهرست تحریمها قرار دادند. به گزارش ایرنا، تحریمهای جدید وزارتخانههای خارجه و خزانهداری آمریکا علیه تجارت نفت ایران، اولین گام مشترک آنها از کارزار جدید فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران است. به گفته تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، وزارت خزانهداری ۱۶ نهاد و کشتی را تحریم کرده است، درحالیکه وزارت خارجه و وزارت خزانهداری به صورت مشترک ۲۲ نفر دیگر و ۱۳ کشتی را تحریم کردهاند.
ادامه مطلببعدازظهر دیروز سهشنبه ۲۵ فوریه برابر با هفتم اسفند ۱۴۰۳، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، با هدف دیدار و گفتوگو با عباس عراقچی، همتای ایرانی خود، وارد تهران شد. وزیر امور خارجه روسیه آخرین بار اول آبانماه ۱۴۰۲ با هدف شرکت در نشست وزرای خارجه سازوکار منطقهای مشورتی «۳+۳» برای جنوب قفقاز (ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، ایران، روسیه، ترکیه) به تهران سفر کرده بود.
ادامه مطلبماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در روزگار کنونی، به نظر می رسد که از یکسو نیازمند آن هستیم تا بر پایه جایگاه ژئوپلیتیکی نوین ایران، سیاست خارجی تازه ای را طراحی کنیم و رویکرد سیاست همسایگی را از تمرکز صرف بر غرب آسیا، به حضور و همکاری در سراسر حوزه تمدنی خود گسترش دهیم. و از سوی دیگر، از ابزارهای گوناگون دیپلماسی برای پیشبرد روابط خارجی بهره بگیریم. انحصار سیاست خارجی در دستان دیپلمات ها و نظامیان، امروزه دیگر کافی به نظر نمی رسد و ما نیازمند آن هستیم تا به ویژه، بازیگران عرصه روابط با کشورهای همسایه را گوناگونتر ببینیم.
ادامه مطلبجلال خوش چهره طی یادداشتی و در آستانه سفر سرگئی لاروروف به تهران می نویسد: وقت آن است که وزن روابط تهران _ مسکو باردیگر در ترازو گذاشته شود. وزن کشی این بار میتواند ماهیتی متفاوت ازتجربههای گذشته باشد. مسکو به مدد بازگشت "دونالد ترامپ" به کاخ سفید و تمایل نهادینه او در به رسمیت شناختن تنها سه قدرت در مرکز قدرتهای جهانی؛ یعنی ایالات متحده؛ روسیه و چین، فرصت کم بدیلی را برای بازگشت فعال به جامعه جهانی کسب کرده است. گفتوگوی طولانی دونالد ترامپ _ولادمیر پوتین در ۱۲ فوریه ۲۰۲۵(۲۴ بهمن ۱۴۰۳) و نخستین گفتوگوی "مارک ربیو" و "سرگئی لاوروف" وزیران امور خارجه امریکا _ روسیه در ریاض برای نهتنها جامعه بینالملل بلکه به ویژه اروپا- غرب آسیا و دو کشور ایران و اوکراین از اهمیتی استراتژیک برخوردار بود. این اهمیت از آن روست که نتایج مثبت گفتوگوها باپیامدهای بسا "متعارض" و یا "متفاوت" از تصورات پیش از این درباره فرایند تحولات منطقهای و حتی جهانی همراه شود.
ادامه مطلبسفرهای وزیر امور خارجه روسیه به ترکیه و ایران در چارچوب تلاشهای کرملین برای تقویت روابط خود با دو کشور کلیدی در منطقه و بهرهبرداری از ظرفیتهای آنها در راستای منافع روسیه در بحرانهای مختلف است. از یک سو، ترکیه میتواند به عنوان یک میانجی مؤثر در بحران اوکراین عمل کند، و از سوی دیگر، ایران و روسیه به عنوان دو متحد نزدیک در خصوص مسائل منطقهای میتوانند همکاریهای خود را در جهت منافع مشترک تقویت کنند. این تحرکات نشاندهنده تلاش روسیه برای همراستاسازی استراتژیهای خود با ترکیه و ایران در راستای کاهش فشارهای بینالمللی و تقویت مواضع خود در منطقه و جهان است.
ادامه مطلبصادق زیباکلام در گفت وگویی تاکید دارد که «میراث سال ۱۴۰۳ برای سال ۱۴۰۴، صرفا مجموعهای از خطاها و اشتباهات بود». به بیان دیگر، سال ۱۴۰۳ نشان داد که سیاست خارجی ایدئولوژیکمحور چگونه میتواند منافع کشور را تحتالشعاع قرار دهد؛ چون این نوع سیاست خارجی ایدئولوژیک در سال ۱۴۰۳ که ماههای اولیه آن (۱۴۰۳) دست دولت سیزدهم و بعدش در دست دولت چهاردهم قرار گرفت، کمکی به تحقق منافع ملی نکرد. واقع امر این است که مسیر طیشده در سیاست خارجی برای سال ۱۴۰۳ بههیچوجه مطابق با منافع و امنیت ملی نبود و بدون شک سرریز آثار و تبعات مخرب آن را در ۱۴۰۴ مشاهده خواهیم کرد.
ادامه مطلب