بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: روسیه با جمعیتی تقریبا یک دهم جمعیت چین و تولید ناخالص داخلی ۲ تریلیون(حدود یک نهم چین) در یک مسابقه تسلیحاتی با غرب درگیر شده که در نتیجه با در اختیار داشتن زرادخانه هسته ای قدرتمند، ناگزیر غرب را به حمله اتمی تهدید می کند و این آغاز فاجعه ای است که در صورت وقوع، عرصه استراتژیک جهان را دگر گون خواهد کرد.
ادامه مطلب
علیرضا محمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بلافاصله پس از شروع تهاجم روسیه به اوکراین، تقسیم بندی بین کشورهای آفریقایی در جریان رای گیری در ۲۴ مارس ۲۰۲۲ در مورد پیش نویس قطعنامه سازمان ملل متحد "پیامدهای بشردوستانه تجاوز به اوکراین" (قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد A/ES-۱۱) به وضوح قابل مشاهده است. از ۱۴۰ رای موافق، تنها ۲۷ رای آفریقایی بود. بسیاری از ناظران در مورد یک «جنگ سرد جدید» در آفریقا صحبت می کنند و شکاف بین کشورهای طرفدار روسیه و غرب تا حدودی از خطوط گسل قبلی جنگ سرد پیروی می کند. در طول این رای گیری سازمان ملل به عنوان نشانه ای از موضع طرفدار روسیه، به نظر می رسد بوتسوانا و مراکش (و برخی کشورهای کوچکتر) به سمت طرفداری از روسیه رفته اند، اما بنین و به ویژه مصر علیه موضع روسیه رأی دادند.
ادامه مطلب
محمد حسین واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نکته ای که در مورد کیسینجر که از دیده همگان مخفی مانده این است که کیسینجر در صدسالگی نیز به خوبی ذهن اش کار می کرد. او حتی در همان سن یک کتاب نیز نوشت و بعد به کنفرانسی در چین دعوت شد. کیسینجر حتی در سن سال بالا توانسته بود جنگ اوکراین را با همان ذهن پیر و فرسوده اش به خوبی پیش بینی کند. البته نباید کیسینجر را پیر خطاب کرد او همواره افکار جدیدی داشت و همواره به خوبی می توانست بیندیشد و نظریه و فکر جدیدی خلق کند.
ادامه مطلب
در این اوضاع مبهم ژئواقتصادی، خطرات میدانی نمایان می شود. همه با این گفته آشنا هستند که هر بحران بزرگ اقتصادی فقط با وقوع یک جنگ حل می شود بنابراین هر جنگی، علت اقتصادی دارد. در خصوص آمریکا و چین، نقاط اختلاف و درگیری زیادی وجود دارد که هر لحظه ممکن است به انفجار منجر شود.
ادامه مطلب
جهان کنونی دیگر مانند جهان در زمان جنگ سرد بین آمریکا و اتحاد شوروی نیست. اکنون آمریکا در موضع دفاع از نفوذ خود در جهان قرار دارد و چین در موضع تهاجمی با استفاده از «قدرت نرم» برای گسترش نفوذ خود به کشورهای متعدد در همه قاره ها به سر می برد. روسیه نیز از «قدرت سخت» یا همان نیروی نظامی در اوکراین پس از گرجستان و سوریه استفاده کرده است تا بخشی از نفوذی را که در زمان اتحاد شوری داشت، بازپس بگیرد.
ادامه مطلب
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: بی‌تردید، یکی از تغییرات اساسی در روابط بین‌المللی در دوران پسا جنگ سرد ظهور جهان شبکه‌ای شده در دو سه دهه گذشته است. شبکه‌ها در تمام ابعاد روابط بین‌المللی تأثیرگذار هستند. چگونه می‌توان نسبت جهان شبکه‌ای شده و روابط بین‌المللی معاصر را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟
ادامه مطلب
غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه در یافتن هم پیمانان جدید در جهت تقویت امنیت ملی خود ناکام بوده است فلذا نظر به برتری هژمونی آمریکا که با تنش های دامنه دار پس از جنگ جهانی دوم آغاز و کماکان ادامه دارد، آینده روسیه واحد در پرده ای از ابهام قرار دارد، آینده ای که نظمی جدید را پس از فروکش کردن بحران اوکراین به هر نحو یا سوختن دامن اروپا با ادامه بحران، برای کل جهان رقم خواهد زد.
ادامه مطلب
سید محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: آخرین تنش خونین این منطقه تنش ویتنام و چین در ۱۹۷۹ بود و از بعد از آن علیرغم افزایش توجه جهانی مخصوصاً بروز رقابت استراتژیک بین چین و آمریکا، شرق آسیا همچنان از آرامش و رشد برخوردار است. چگونه می‌توان ماهیت این دگردیسی منطقه‌ای را فهمید؟ در پاسخ باید گفت عوامل و متغیرهای گوناگونی در برپائی این شرایط قابل شناسائی هستند که ماهیت‌های متفاوت جهانی، منطقه‌ای و ملی در کشورهای این حوزه دارند.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی معتقد است که رویکرد عملگرایانه خواهد توانست راه را برای بازگشت تهران، نه فقط منطقه بلکه، جامعه جهانی باز کند. مهم این است که تهران بپذیرد؛ تنش زدایی با دولت‌های منطقه، هرگز جایگزین برتری نسبت به روابط با جامعه بین الملل نیست. تهران از فرصت گشایش در روابط منطقه‌ای می‌تواند برای ترمیم روابط با پایتخت‌های جهان استفاده کند؛ اگر همان رویکرد عملگرایانه را بپذیرد که برای دولت‌های منطقه و خاصه عربستان سعودی قائل شده است. در این صورت تهران مزایای قابل فروش خواهد داشت.
ادامه مطلب
سید محمد عیسی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایالات متحده برخلاف مورد بحران موشکی کوبا، این بار نمی‌تواند پاسخ طرف مقابل را با تهدیدی جدی بدهد، چرا که چین برخلاف روسیه – و سلفش شوروی – علاوه بر یک رقیب سیاسی، یک شریک مهم اقتصادی است که هستی و بنیان آمریکا را تهدید نکرده و نمی‌کند و بر تردامنی آمریکا در استفاده از بالن‌ها تأکید دارد.
ادامه مطلب
ویکتور بوت که در سال ۲۰۰۸ در تایلند بازداشت و سپس در ایالات متحده آمریکا به تحمل ۲۵ سال حبس محکوم شد، پس از بازگشت به خاک روسیه اظهار داشت که غرب می خواهد روسیه را ویران کند.
ادامه مطلب
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در دوران پساجنگ که سه دهه گذشته را در بر می‌گیرد، ناظران و دست‌اندرکاران روابط بین‌المللی شاهد پدیده‌ای به غایت مهم در خور توجه در امور مفهومی و عملیاتی مربوط به شورای امنیت هستند و آن رنگارنگی در پهنای امنیت بین‌المللی است. پدیده رنگارنگی در امنیت بین‌المللی به چه معناست و چگونه می‌توان آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رویارویی روسیه همزمان با متحد استراتژیک اش، چین در مقابل امریکا را می توان از جمله نبردهای گرم از نوع سرد تلقی کرد. به عبارت دیگر این رقابت ها که بیشتر در حوزه نفوذ سنتی پیمان شانگهای صورت گرفته نوع از رقابت جدید در عرصه منازعات جهانی است که نه مشابه به جنگ گرم "رویاروی" است و نه هم جنگ سرد "تبلیغاتی"، بلکه تلفیقی از هر دو که جهان را از لحاظ نظم بین الملل به مدل جدیدی می کشاند که کمتر پیشینه داشته است.
ادامه مطلب
اتحادهای خارجی، وحدت اتحادیه اروپا و قدرت مردم، سه چالش غرب برای حفظ وحدت میان کشورهای این بلوک است. دولت‌های غربی در هر سه حوزه نقشی کاملا متفاوت با همتایان خود در سایر نقاط جهان دارند.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رویارویی روسیه همزمان با متحد استراتژیک اش چین در مقابل امریکا را می توان از جمله نبردهای گرم از نوع سرد تلقی کرد. به عبارت دیگر این رقابت ها که بیشتر در حوزه نفوذ سنتی پیمان شانگهای صورت گرفته نوع از رقابت جدید در عرصه منازعات جهانی است که نه مشابه به جنگ گرم "رویاروی" است و نه هم جنگ سرد "تبلیغاتی"، بل تلفیقی از هر دو که جهان را از لحاظ نظم بین الملل به مدل جدیدی می کشاند که کمتر پیشینه داشته است.
ادامه مطلب
اکنون چشم انداز یک آینده بی زمان بی پایان، جای خود را به نگره های بدون آینده داده اند. ایدئولوژی به گسلی در ژئوپولیتیک تبدیل شده، جهانی شدگیِ بازار در حال تکه تکه شدن است و ستیز قدرت های بزرگ، هرچه بیشتر محتمل می شود. اما تهدیدها برای آینده بشریت، از این هم بزرگترند و امکان نابودی گونه بشری را در خود دارند.
ادامه مطلب
دولت آمریکا افزون بر مساله دریای چین جنوبی، سعی می کند با دامن زدن به مساله تایوان، چین را هدف قرار دهد و این در حالی است که واشنگتن به این واقعیت اذعان دارد که فقط یک چین وجود دارد و اینکه مساله تایوان یک موضوع داخلی است و نیازی به دخالت خارجی ندارد.
ادامه مطلب
نشانه‌های این دگرگونی بزرگ را می‌توان در سه رویداد بزرگ خلاصه کرد که همگی نتیجه رویداد بزرگ در اوکراین است؛ یعنی جنگ روسیه و اوکراین که در آن نبردها به تدریج به یک جنگ فرسایشی طولانی برای هم روسیه و هم غرب به طور یکسان تبدیل می شود.
ادامه مطلب
رویارویی ترکیه و یونان تبدیل به جنگ سرد در دریای اژه شده است. ترکیه و یونان هیچ زمانی دوست واقعی برای یکدیگر نبوده اند. آنها همیشه فقط همسایه و در نتیجه رقیب یکدیگر بوده اند. با گذشت زمان، این نزاع میان این دو به نوعی جنگ سرد در دریای اژه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
راه دشواری برای رسیدن به آتش بس در اوکراین در پیش است. همچنین به سبب مداخله مولداوی و به ویژه ترانس نیستریا که طمع پوتین را برانگیخته است. به همین علت نگرانی هایی از وقوع یک جنگ سرد جدید در میان است.
ادامه مطلب
حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جایگاه رفیع گینزبرگ به عنوان یکی از تاثیرگذارترین و مشهورترین قضات عضو دیوان در طول تاریخ تشکیل آن، غیرقابل تردید است. این جایگاه، حاصل ۲۷ سال تلاش و ممارست بی‌وقفه او در دیوان است که حتی دو دوره درگیری با سرطان نیز مانع او نشد. همچنین پیش‌زمینه او در طی کردن مدارج ترقی به بهترین نحو در دوران دانشجویی، استادی، وکالت و قضاوت، در این امر بسیار تاثیرگذار بود.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دیپلماسی قایق های توپدار بازگشته و تاریخ هم نشان داده همیشه سیر آن خطی نیست و برخی اوقات اسیر دوربرگردان های خطرناک می شود. درست است که نمی توان با قطعیت تمام پیامدهای گوناگون این حمله را از حالا پیش بینی کرد، اما یک نکته روشن است: اگر روسیه بدون مجازات در برود و قدرت های غربی نتوانند آن را به نقطه اول باز گردانند، جهان عملا به دوران صلح مسلح میان سال های ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۴ بازگشته است.
ادامه مطلب
ایالات متحده تمرکز اصلی خود را به سمت روسیه و چین معطوف، و مدیریت چالش های منطقه ای را به شرکای خود در خاورمیانه واگذار کرده است. اما نتیجه این رویکرد چیزی بیش از بی ثباتی بیشتر در میانه موج هایی از اعتراضات مردمی و چالش های دولت داری نبوده است.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات عملیاتی و سیاسی دولت های قدرتمند ناتو و روسیه در جغرافیای قاره سبز در ماه های اخیر اگر چه با هدف تقویت مواضع صورت پذیرفته ولی حکایت روشن از تشدید اختلافات دارد و حسب تجربه تاریخی این گونه کنش ها و تنش ها معمولا با یک قربانی کوچک حل و فصل می شود.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با تغییر ژئوپولیتیک دنیا و لغزش آن از اروپا و خاورمیانه به سوی شرق دور، موقعیت ژئواستراتژیکی کشورمان ایران، اهمیت دوچندانی پیدا کرده و می توان گفت که نوعا در جایگاه ترکیۀ ناتو در دوران جنگ سرد، قرار گرفته است. با طراحی یک سیاست فعال و مسئولیت پذیر می توان با تعامل عملگرا هم با شرق و هم با غرب عالم و نوعی عدم تعهد، هم از گزند حوادث احتمالی مصون ماند و هم منافع ملی را تأمین کرد. این به فراست و دوراندیشی و نظر افکندن به آفاق دوردست، نیازمند است.
ادامه مطلب
از دیدگاه ایران، «چند قطبی سازی» این فرصت را فراهم می آورد تا برای دفاع از منافع گسترده خود با دوستان اوراسیایی همکاری کند. به نظر می رسد ایران معتقد است که همکاری فزاینده با چین به ویژه در یک نظم بین المللی در حال تغییر، می تواند به «بزرگ شدن دوباره» آن کمک کند. با این حال، با توجه به تحلیل شورای اطلاعات ملی ایالات متحده، نظم نوین جهانی به رهبری آسیا که در آن قدرت های منطقه ای فعال توازن قوا را حفظ می کنند، همچنین به جهانی اشاره دارد که در آن قدرت های غیرغربی کنترل را در دست خواهند گرفت.
ادامه مطلب
سیاست گذاری خارجی روسیه همچنان مبتنی بر آمار و واقع گرایانه است. از دیدگاه مسکو، جایگاه روسیه در جهان از دریچه یک استراتژی بزرگ در صفحه شطرنج جهانی دیده می شود؛ صفحه شطرنجی که در آن بازی و خود را از طریق تقابل با رقبا از جمله با ایالات متحده تعریف می کند. پایان جنگ سرد از دیدگاه سیاست گذاران روس یک شکست بود، اما نه آخرین شکست. روسیه احساس حقارت کرد چرا که ضعیف شده و نقش آن در جهان به یک نقش حاشیه ای تنزل کرده بود.
ادامه مطلب
پایان جنگ سرد آغاز یک آرایش مجدد استراتژیک مهم در اروپا و مدیترانه بود. روسیه برای تمرکز بر مشکلات داخلی از امپراتوری های خارجی و داخلی خارج شد. در حقیقت، مشکلات داخلی در سراسر دهه ۱۹۹۰ روسیه را درگیر کرده بودند. روسیه در نتیجه مواجهه با تخلیه منابع و فروپاشی بنیان دفاعی خود، دیگر نمی توانست از نظر نیروی دریایی، نظامی و ژئوپلیتیک یک بازیگر فعال در مدیترانه بماند. باقی مانده ناوگان شوروی در دریای سیاه با اوکراین تقسیم شد و روسیه دیگر نیروی دریایی موثر و مطرحی نداشت.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هم سیطره کامل آمریکا و هم سیطره کامل چین به ضرر کشورهای جهان سوم و مخصوصا کشور ماست اما زمانی که یک موازنه قوا در سطح جهانی بین این دوکشور در جریان باشد کشورهایی مانند ایران می توانند با ایجاد یک موازنه از هر دو بلوک قدرت اقتصادی امتیازاتی را کسب کنند و کشور خود را توسعه دهند. مجریان سیاستگذاری ایران باید سیاست بین المللی ایران را در جهتی قرار بدهند که ایران هم در مسیر جاده ابریشم شرق و هم در مسیر جاده ابریشم های احتمالی غرب قرار داشته باشد و از هر دو جاده ابریشم برای واردات کالا و صادرات کالاهای خود به شرق و غرب استفاده کند.
ادامه مطلب
حضور شوروی در مدیترانه تحت تاثیر بسیاری از محدودیت های وحشت آور و ناامیدکننده برای رهبران نظامی و دیپلمات های امپراتوری روسیه قرار داشت. توانایی نیروی دریایی شوروی برای استقرار و تداوم حضور دائمی در نتیجه جغرافیا و سیاست محدود بود. ترکیه که اکنون به عضوی از سازمان متخاصم ناتو تبدیل شده، تنگه ها را کنترل می کرد و شرکای منطقه ای شوروی هم در حمایت از حضور آن چندان قابل اعتماد نبودند.
ادامه مطلب