عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چرخش دراماتیک طالبان به سوی تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان، از عمق نگرانی این گروه نسبت به انزوای چندجانبه از سوی همسایه‌ها پرده برمی‌دارد.
ادامه مطلب
آسیای مرکزی امروز در میانه نقشه‌ای از منافع متقاطع ایران، روسیه، چین، غرب و اسرائیل ایستاده است. تداوم آرامش در این سرزمین نه تنها به تصمیمات تهران و تل‌آویو، بلکه به درایت رهبران این پنج جمهوری در حفظ تعادل میان منافع اقتصادی و ملاحظات ژئوپلیتیکی بستگی دارد.
ادامه مطلب
برای محافظت از منابع در روسیه، جایی که صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌ها در برخی مناطق گزارش شده، مسکو صادرات بنزین و گازوئیل را ممنوع یا محدود کرده است. این اقدام کمبود سوخت و افزایش قیمت در برخی از جمهوری‌های شوروی سابق آسیای مرکزی را باعث شده است که به شدت به انرژی روسیه وابسته هستند.
ادامه مطلب
احمد ذوالفقاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آژانس همکاری توسعه بین‌المللی چین (CIDCA) در تاجیکستان با تمرکز بر پروژه‌های کوچک اما با نگاه راهبردی، تلاش می‌کند از طریق آموزش مهارت‌های فنی، توسعه فضاهای نوآورانه و توانمندسازی اقتصادی، نفوذ نرم خود و ثبات منطقه‌ای را تقویت کند. این پروژه‌ها، در مسیر طرح کمربند – جاده، نمادی از کمک هدفمند چین بدون ایجاد بدهی کلان برای کشور دریافت‌کننده هستند.
ادامه مطلب
علی‌رغم چالش‌های پیش روی ایران در آسیای مرکزی، اهمیت نقش آن در آن منطقه را نمی‌توان دست کم گرفت. سیاست «چرخش به شرق» آن، به ویژه با توجه به تحولات صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی که گزینه‌های کمی در دوره آینده ارائه می‌دهند، همچنان سنگ بنای استراتژی خارجی آن است.
ادامه مطلب
وزیر امور خارجه تاجیکستان بیان کرد: با همگرایی نمی توانند اتحاد ما را از بین ببرند. وضع مردم فلسطین فاجعه بار است. فلسطین به مکانی ماتم بار و خرابی زار تبدیل شده است. تاجیکستان کشتار مردم بی گناه را قویا محکوم و همه را به کمک بشردوستانه دعوت می کنیم.
ادامه مطلب
علی‌بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گزینه همکاری به‌ویژه با روسیه، چین و جمهوری اسلامی ایران در کنار ترکیه در روند تغییر نظم جهانی و منطقه ای می‌تواند در دفع نگرانی‌های چند وجهی این کشورها و تامین ثبات و آرامش منطقه مؤثر باشد.
ادامه مطلب
محمدعلی دستمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاهی به لوگو و طرح گرافیکی ترسیم شده برای نوروز حزب حاکم ترکیه در استانبول، می‌تواند پرده از عمق اهداف سیاسی اردوغان بردارد. تصمیم جدید او برای مصادره به مطلوب جشن نوروز، در راستای همان اهداف سیاسی – امنیتی پس از جنگ قره باغ است. اردوغان به دنبال آن است تا با استفاده از نفوذ سیاسی، امنیتی و فرهنگی، همه‌ی ظرفیت‌های ترکیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، و ازبکستان به عنوان ۵ عضو اصلی و ترکمنستان، مجارستان و قبرس ترک به عنوان سه عضو ناظر، یک سپهر عملیاتی گسترده ایجاد کند و در عین حال، از تاتارهای کریمه، برخی ظرفیت‌های ارمنستان و حتی ترک‌های منطقه‌ی بالکان نیز استفاده کند تا از اشتراکات تمدن ترکی، به عنوان ابزار قدرت استفاده کند.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه‌یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروزه تاجیکان پیوستگی های فرهنگی و آیینی بسیاری با مردمان جوامع گوناگون این حوزه تمدنی دارند و در پاسداشت این آیین ها، پیشگام از دیگران هستند. در فرهنگ تاجیکی، ایرانی بودن (به معنای حوزه تمدن ایرانی و نه به معنای کشور ایران امروز) از ارزش و اهمیت بسیاری برخوردار است. این را می توان از سروده های سرایندگان گرفته تا سیاست های دولت در این کشور به آشکارا دید. برای نمونه، گلرخسار صفی یوا، بانوی نامدار سراینده تاجیک در مطلع شعری گفته است: «ایران عزیز من، ای جان عزیز من» و یا لایق شیرعلی، سراینده و خواننده تاجیک سروده است: «ریشه من، منشا اجداد من، اصل من، ایران من، بنیاد من».
ادامه مطلب
روز اول این جشنواره به نام "روز سینمای ایران" و با پخش فیلم" هوک" به کارگردانی حسین ریگی افتتاح شد.
ادامه مطلب
قدرت حاکم در تاجیکستان با خویشاوندی با این تبار فاجعه بار، به دفاع از خود برخاسته و وجود مردمان آریایی را ثابت شده می داند و معتقد است که انحراف آن توسط ایدئولوژی نازی نباید مردم تاجیک را از پیوند به یکی از قدیمی ترین نَسَب های خود محروم کند. بر این اساس دولت در سال ۲۰۰۵ تصمیم گرفت سواستیکاSvastika (شکلی از صلیب) را به عنوان نماد ملی تبلیغ کند. این عمل خشم سفارتخانه های اروپایی و آمریکایی که در آن صلیب شکسته نازی را می‌دیدند برانگیخت و انجمن کهنه سربازان جنگ جهانی دوم نیز بسیج شد. در نهایت دولت زیر فشار، از این تصمیم منصرف شد ولی در همان زمان مخالفت ها را تقبیح می کرد و امروزه همچنان سعی دراعتلای آریایی گرایی دارد.
ادامه مطلب
این مراسم با حضور و سخنرانی نظام‌الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در تهران و شخصیت‌های فرهنگی از جمله علی‌اشرف مجتهدشبستری، علی دهباشی، مدیر مسئول مجله بخارا، آرش ایران‌پور، مسعود عرفانیان و محسن فرح‌بر در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
ادامه مطلب
نامه‌های ابوالقاسم لاهوتی و صدرالدین عینی، به کوشش محسن فرح‌بر، تهران: شیرازۀ کتاب ما، ۱۴۰۳، ۳۹۱ص، ۴۳۵۰۰۰۰ ریال.
ادامه مطلب
این مراسم که سه‌شنبه ۲۹ خرداد ساعت ۱۷ با حضور و سخنرانی نظام‌الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در تهران و شخصیت‌های فرهنگی از جمله علی‌اشرف مجتهدشبستری، علی دهباشی، مدیر مسئول مجله بخارا، آرش ایران‌پور، مسعود عرفانیان و محسن فرح‌بر در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود.
ادامه مطلب
با نگاهی به ترکیب و تعداد میهمانان خارجی که برای شرکت در مراسم یادبود سیدابراهیم رئیسی و دیگر جان‌باختگان سانحه بالگرد به ایران سفر کرده بودند، به نظر می‌رسد باید شاهد صفحه جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشیم؛ خاصه آنکه در بین میهمانان، انتظاری برای حضور مقامات برخی کشورها وجود نداشت، اما حضور آنان که برای اولین بار روی داد، حکایت از آن دارد که سیاست خارجی ایران مشخصا به نقطه‌ای رسیده که گزاره انزوای دیپلماتیک ایران را غیرواقعی جلوه می‌دهد که البته به باور طیفی از تحلیلگران بخشی از آن به واسطه عملکرد دولت سیزدهم و تحرکات حسین امیرعبداللهیان بوده است.
ادامه مطلب
علی هادیلو در معرفی کتاب «تاریخ تاجیکان ورارود» می نویسد: این کتاب را می‌توان نمونه‌ای از شکل‌گیری یک مکتب تاریخ‌نگاری جدید در آسیای میانه نیز قلمداد کرد؛ مکتبی که با وجود تأثیرپذیری از راه و روش تاریخ‌نگاری شوروی ـ البته وجوه علمی و مثبت آن ـ از این توانایی نیز برخوردار است در جایی که به بررسی سیاست‌های مقامات شوروی مربوط می‌شود، بدون پرخاش و تندی، جوانبی از آن را مورد نقد و بازنگری قرار دهد.
ادامه مطلب
زهرا صدرا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ماه مه ۲۰۲۳، رئیس جمهور چین، ۳.۷ میلیارد دلار وام و کمک بلاعوض به پنج کشور همسایه آسیای مرکزی داد. (دولت پکن دارای سه نهاد اصلی به نام‌های بانک خلق چین، بانک صادرات و واردات چین و بانک توسعه چین است که به کشورهای آسیای مرکزی وام می‌دهد). بانک توسعۀ چین وام ویژه‌ای به مبلغ ۱.۴۵ میلیارد دلار برای همکاری چین و آسیای‌مرکزی اختصاص داده که برای توسعۀ منابع انرژی، معدن و پروژه‌های زیربنایی در آسیای‌مرکزی است؛ اما باید تاکید کرد که چین تنها برای تحقق پروژه‌ها توسط کشورهای آسیای مرکزی این وام‌ها را اختصاص نداده، بلکه این کشور در قبال پرداخت مبالغ هنگفت «مشارکت شرکتهای چینی در هر پروژه» را هدف خود قرار داده است.
ادامه مطلب
دیدارهای رهبران آسیای مرکزی با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران نیز در نوع خود جالب بود. ایران در حال تقویت در منطقه و تبدیل شدن به یک بازیگر مهم پس از روسیه و چین است. در مذاکرات بین توکایف و رئیسی، اهمیت توسعه کریدورهای حمل و نقل مورد توجه قرار گرفت، اما بدون اشاره به مسیر شمال به جنوب، اگرچه این خط راه آهن در امتداد ساحل شرقی دریای خزر، قزاقستان – ترکمنستان – ایران است که بخش مهمی از آن محسوب می شود.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باکو با هدف جلب نظر تاجیکستان و افزایش همگرایی میان این کشور و سازمان کشورهای ترک از قصد خود برای همکاری نفتی و گازی با دوشنبه خبر داده است. در صورت کشف منابع نفت و گاز، عملیاتی شدن این همکاری به جذب تاجیکستان به کریدور ترنس – کاسپین برای صادرات انرژی و دور شدن این کشور از ایران می انجامد. تاجیکستان تنها کشور فارسی زبان آسیای میانه است که ترکیه و باکو برای جذب آن به سازمان کشورهای ترک برنامه جدی دارند تا ایران در مقابله با ناتوی ترکی همراهان کمتری داشته باشد.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین، چندین کشور آسیای مرکزی از مسکو فاصله گرفته اند. این امتناع از همسویی روابط پیچیده و دوسویه این جمهوری های شوروی سابق را با متحد تاریخی خود نشان می دهد و سوال اساسی این است که آیا این آغاز از دست دادن نفوذ روسیه در آسیای مرکزی است؟
ادامه مطلب
کریم داوودمعینی بر این باور است که نشست‌های مکرر کشورهای منطقه‌ای و همسایه افغانستان اساسا تأثیر مثبتی بر تحولات این کشور، امنیت همسایگان و در کل امنیت منطقه‌ای ندارد؛ تا زمانی که به نظر او حکومت طالبان در افغانستان روی کار باشد؛ چرا‌که این تحلیلگر یقین دارد حکومت طالبان به‌عنوان یک واقعیت میدانی توانسته است که تحولات دیپلماتیک را هم تحت تأثیر قرار دهد./محمدعلی نایبی اعتقاد دارد که طالبان اکنون برخلاف تمام تحلیل‌های سیاسی و رسانه‌ای جریان‌های داخلی در ایران که سعی در تطهیر طالبان داشتند، به توسعه گروه‌های تروریستی، تقویت قاچاق مواد مخدر و همچنین محدودکردن رسانه‌ها، حقوق زنان و حتی تحصیل و اشتغال بانوان و نادیده‌گرفتن حقوق همه جریان‌های سیاسی، اقوام و مذاهب غیرپشتون پرداخته است.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یاری از دهمین دور گفت وگوهای امنیتی هرات گزارشی را برای دیپلماسی ایرانی نوشته و در آن آورده است که برگزاری دهمین نشست سالانه گفتگوهای امنیتی هرات توسط انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در دوشنبه پایتخت تاجیکستان، فرصتی فراهم آورد تا شمار زیادی از نخبگان علمی و سیاسی افغانستان پس از ماه ها دور هم گرد بیایند و دیداری تازه کنند و درباره «نظام سیاسی فراگیر در افغانستان؛ الگوها و نقشه راه» به گفتگو و تبادل نظر بپردازند. اندیشمندان و دیپلمات هایی از حدود ۲۰ کشور دیگر جهان نیز در این گردهمایی افغانستانی ها را همراه می کردند؛ هرچند که اغلب کشورها نمایندگان رسمی نفرستاده بودند و کشور میزبان نیز در سطح معاون وزیر خارجه مشارکت داشت.
ادامه مطلب
در حاشیه این همایش کتب منتشر شده در با موضوع تاجیکستان و همچنین نمایشگاه عکسی از مناظر طبیعی و تاریخی تاجیکستان برگزار شد.
ادامه مطلب
دکتر مریم خالقی نژاد می گوید: همیشه یکی از مهمترین عواملی که یا آتش بیار معرکه هستند و یا در فروکش کردن تنش ها کمک می کنند عوامل و مداخلات خارجی است که بنا بر اهداف و منافع خویش وارد درگیری های منطقه ای و جهانی می شوند. در این میان با ذکر دو نمونه روسیه و ترکیه بهتر می توانم توضیح دهیم.
ادامه مطلب
امارات متحده عربی، این فرصت را فراهم می‌بیند که جایگاه خود را در آینده آسیای مرکزی بر اساس استراتژی‌هایی برای دستیابی به اهداف مهم ژئوپلتیک و ژئواکونومیک آن که متناسب با دیدگاه ابوظبی است؛ استوار کند.
ادامه مطلب
خسرو کارخیران خوزانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مهاجرت از آسیای مرکزی به روسیه برای کار قدیمی ترین نوع مهاجرت در این منطقه بوده است. این نوع از مهاجرت در انطباق کامل با نظریه های کارکرد استعمار در کشورهای مستعمره داشته بطوریکه این نوع مهاجرت ها بصورت شبکه ای متصل و مشترک از زبان مشترک مهاجرین منطقه (روسی)، و همچنین یکسان بودن قوانین مهاجرت در روسیه برای پذیرش مهاجران کشورهای این منطقه به روسیه عمل می کنند.
ادامه مطلب
افغانستانی های زیادی، به ویژه آن هایی که با ایالات متحده همکاری می کردند، از کشور فرار کردند. در میان این افراد، خلبانان نظامی هم بودند که خانواده های خود را با هواپیماها و هلیکوپترهای نیروی هوایی افغانستان به تاجیکستان و ازبکستان بردند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمایت ترکیه از قرقیزستان در راستای دفاع این کشور از یکی از اعضای اتحادیه کشورهای ترک زبان قابل تفسیر است و اردوغان با این اقدام تلاش دارد برای سایر کشورهای عضو نقش پدری و حمایتی ایفا کند و دامنه نفوذ خود را در آنها توسعه دهد تا بتواند به جاده صاف کن ناتو و رژیم صهیونیستی تا آن سوی دریای کاسپین مبدل شود و روند محاصره و تهدید منافع و امنیت کشورهای غیرترک مانند تاجیکستان، افغانستان، روسیه، چین و ایران را تداوم ببخشد.
ادامه مطلب
در این میان ترکیه به عنوان یکی از بازیگران منطقه‌ای از جمله کشورهایی بوده است که از ابتدای فروپاشی شوروی نقشی اساسی در ترتیبات منطقه ای جمهوری های سابق با تمرکز بر منطقه قفقاز جنوبی داشته است. قرار گرفتن قفقاز جنوبی در میان دو حوزه نزدیک دریای ترکیه یعنی دریای خزر و دریای سیاه باعث اهمیت مضاعف این منطقه برای آنکارا شده است. لذا به نظر می رسد ترکیه همان گونه که مشخصا در جنگ ۴۴ روزه پاییز سال ۲۰۲۰ قره باغ به شکلی مستقیم ورود پیدا کرد، در سال‌های آتی نیز به دنبال افزایش حضور و نفوذ خود در قفقاز جنوبی باشد.
ادامه مطلب
عبدالصابر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ظاهر نشان داده می شود که امریکا نگران وضعیت فعلی در افغانستان است و می خواهد با ایجاد شبکه های استخباراتی و سرمایه گذاری روی منابع انسانی، وضعیت در افغانستان را زیر نظر داشته باشد، اما واقعیت این است که اگر امریکا علاقه ای به وضعیت افغانستان و کنترل آن داشت، این کشور امروز در دامن تروریسم بین المللی پرتاب نمی شد. پس می توان حدس زد که هدف از این کار، تشدید بحران تروریسم در شمال افغانستان است تا علاوه بر خلق چالش های امنیتی برای کشورهای آسیای میانه، جمهوری خلق چین را نیز ناامن کند.
ادامه مطلب