دیکتاتور خوب
بیژن اشتری در یادداشتی می نویسد: بعضی ملت ها، که سرنوشتشان با دیکتاتوری گره خورده است، حداقل شانس آوردهاند و یک دیکتاتوری نصیبشان شده که معنای توسعه و فقرزدایی را میفهمد و شعور اداره کردن کشورش را دارد.
ادامه مطلببیژن اشتری در یادداشتی می نویسد: بعضی ملت ها، که سرنوشتشان با دیکتاتوری گره خورده است، حداقل شانس آوردهاند و یک دیکتاتوری نصیبشان شده که معنای توسعه و فقرزدایی را میفهمد و شعور اداره کردن کشورش را دارد.
ادامه مطلببیژن اشتری در یادداشتی می نویسد: موقعی که رهبر اپوزیسیون دموکرات باشد و پایبند به اصول دموکراتیک، توانایی تشکیل یک اپوزیسیون قدرتمند و واقعا فراگیر را پیدا میکند. اپوزیسیون موفق آن اپوزیسیونی است که به دموکراسی باور داشته باشد و تنها رهبران دموکرات به تشکیل چنین اپوزیسیونهایی قادر هستند. گاندیها، ماندلاها، هاولها و والساها جملگی از همین سنخ رهبران بزرگ ائتلافساز بودند و از همین روست که این رهبران محبوبیت جهانی یافتهاند و در سویه ی روشن هستی و تاریخ قرار دارند.
ادامه مطلباجلاس اتحادیه آفریقا که با حضور رهبران کشورهای آفریقایی در اتیوپی برگزار شد هشت هدف را برای خود در سال ۲۰۲۴ تعریف کردند.
ادامه مطلبعلیرضا محمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بلافاصله پس از شروع تهاجم روسیه به اوکراین، تقسیم بندی بین کشورهای آفریقایی در جریان رای گیری در ۲۴ مارس ۲۰۲۲ در مورد پیش نویس قطعنامه سازمان ملل متحد "پیامدهای بشردوستانه تجاوز به اوکراین" (قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد A/ES-۱۱) به وضوح قابل مشاهده است. از ۱۴۰ رای موافق، تنها ۲۷ رای آفریقایی بود. بسیاری از ناظران در مورد یک «جنگ سرد جدید» در آفریقا صحبت می کنند و شکاف بین کشورهای طرفدار روسیه و غرب تا حدودی از خطوط گسل قبلی جنگ سرد پیروی می کند. در طول این رای گیری سازمان ملل به عنوان نشانه ای از موضع طرفدار روسیه، به نظر می رسد بوتسوانا و مراکش (و برخی کشورهای کوچکتر) به سمت طرفداری از روسیه رفته اند، اما بنین و به ویژه مصر علیه موضع روسیه رأی دادند.
ادامه مطلباردوان امیر ارسلانی در نوشتاری معتقد است که ترکیه امروز به راحتی خود را بهعنوان اولین شریک اقتصادی «دولت شکستخورده» سومالی معرفی کرده است که هیچکس جز دولتهای نفتی خلیج فارس حتی تمایل نداشت چیزی درباره آن بشنود. در واقع، نزدیکی سومالی به شبهجزیره عربستان و مسیرهای تجاری دریایی اصلی نیز در علاقه فزاینده ترکیه به آن کشور بدون تأثیر نیست. علاوه بر رقابت اسلامِ ترک با اسلامِ وهابی که سومالی را گرفتار کرده (اگرچه با سنتهای مذهبی آن کاملا بیگانه است)، اردوغان قصد دارد رقبای اصلی خود یعنی عربستان سعودی و امارات را از نظر ژئوپلیتیک و نظامی کنار بزند. سرمایهگذاری درخور توجه ترکیه در حوزه امنیت و مبارزه با تروریسم الشباب وابسته به القاعده برای نشاندادن این موضوع مشهود است.
ادامه مطلببردلی پارکز Bradley Parks، مدیر اجرایی گروه پژوهشی ایددیتا AidData می گوید: "برای دو دهه، برخی کشورها، چین را به عنوان یک تامین کننده مالی خیرخواه برای پروژه های زیرساختی بزرگ خود می شناختند. اکنون جهان در حال توسعه چین را در نقش تازه خود می شناسد و این نقش جدید عبارت است از بزرگترین وصول کننده رسمی بدهی ها."
ادامه مطلبماتشزا به پایگاه میدل ایست آی در این باره می گوید: “«هر بار که منبعی کشف می شود، پیامدهای وحشتناکی برای جامعه دارد.» این درحالی است که بخش هایی از زمین های واگذار شده به امارات شامل ذخائر طبیعی نیز هستند.
ادامه مطلبجهان جنوب بازگشته است. این جهان وجود دارد نه به عنوان یک گروه همگن و سازمان یافته بلکه به عنوان یک واقعیت ژئوپلیتیک. تأثیرات آن در ائتلافهای نوین و رو به رشد مشخصی احساس میشود؛ مانند گروه بریکس که ممکن است به زودی از اعضای اصلی خود یعنی برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای جنوبی فراتر رود. این جهان اما حتی بیشتر از گذر کنش های فردی کشورهای آن احساس میشود. این کنش ها، که پیشران شان منافع ملی و نه آرمانگرایی همبستگی جنوبی است، به پدیده ای بیش از جمع اجزای خود تبدیل میشود. این جهان، شروع به محدود کردن کنشگری قدرتهای بزرگ کرده و آنها را وادار به پاسخگویی به دست کم برخی از خواسته های جهانی جنوب میکند.
ادامه مطلبحالا فرانسه بعد از ضربه های پیاپی دیپلماتیک و سیاسی بر اعتبار و پیکره سیاسی اش مجبور می شود تصمیمات اتخاذ کند که برایش سخت است. تصمیماتی که چه بسا در آینده ای نه چندان دور تبعات دیگری برای فرانسه به دنبال داشته باشد. اما به نظر می رسد که فرانسه چاره ای ندارد جز این که این تصمیمات سخت را بگیرد و تبعات آن را هم تحمل کند.
ادامه مطلبمتاسفانه رویدادهای ژئوپلیتیک اخیر، رهبری سیاسی فرانسه را وادار نکرد تا با واقعیت آشتی کند، دیدگاه برتری جویانه استعماری را کنار بگذارد و سیاست خارجی فرانسه را به گونهای سازماندهی کند که بیش از حد بر آفریقا متمرکز نباشد.
ادامه مطلباین سازمان تروریستی با ایدئولوژی جهادی در سال ۲۰۱۴ به اوج خود رسید، زمانی که یک دولت اولیه در عراق و سوریه تشکیل داد که آن را «دولت اسلامی» نامید. با وجود افول آن، همچنان در چندین قاره فعال است.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از میان حداقل ۲۴۲ نظامی موفقی که از سال ۱۹۵۰ رخ داده آفریقا با ۱۰۶ کودتا بیشترین تعداد کودتا را در جهان را به خود اختصاص داده است. باید به این مسئله اشاره کرد که کودتاهای جدید عمدتاً در کشورهای فرانسویزبان که قبلاً مستعمره فرانسه بودهاند و نفوذ فرانسه در آنها بیشتر است رخداده است.
ادامه مطلبمحمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: گروه ۲۰، متشکل از بزرگترین اقتصادهای جهانی در قالب کشورهای عضو است، اما جالب آنکه اتحادیه اروپائی نیز یک عضو دائمی این گروه محسوب می شود و رئیس اتحادیه اروپائی، در کنار روسای جمهوری و نخست وزیران گروه ۲۰، در این اجلاسها، عضویت دارد یکی از مصوبات اجلاس دهلینو، به عضویت درآمدن اتحادیه آفریقایی به عنوان یک نهاد قارهای با بیش از ۵۰ عضو، به عنوان یکی از اعضای گروه ۲۰ است.
ادامه مطلبنباید در گمانهزنیهای خود زیاده روی کنیم و رسانهها این تصور را برای افکار عمومی به وجود آورند که بحرانهای مالی مصر با بریکس حل میشوند و تنها پیوستن به این گروه درها را به روی سرازیر شدن تولیدات و کالاهای مصری به سمت بازارهای چین، روسیه، هند و غیره باز میکند.
ادامه مطلبروسیه برجسته ترین نقش را دارد و تقریبا امید مردم نیجر است که در تظاهرات خود در حمایت از رژیم جدید پرچمهای این کشور را بالا بردند و حضور و تهدیدهای فرانسه را محکوم کردند. روسیه موفق شد توجه جهان را از اوکراین به نیجر معطوف کند.
ادامه مطلبمیتوان گفت که محکوم کردن این کودتاها از سوی کشورهای اروپایی در راستای نگرانی برای دمکراسی نیست بلکه به خاطر ترس از منافعشان است که در حال نابود شدن است و برای نفوذی است که در مقابل افزایش نفوذ چین و روسیه در حال کاهش شدید است.
ادامه مطلبمیان کودتا در نیجر و گابن، رویکردهای فرانسه متفاوت بود. پاریس در مواجهه با کودتای گابن محتاط تر به نظر میرسید. هیچ تهدیدی از سوی فرانسه یا اروپا مبنی بر مداخله نظامی به بهانه دفاع از دموکراسی، احیای روند قانون اساسی و بازگشت رئیس جمهوری منتخب نیجر وجود نداشت. ضربهای که پاریس در گابن دریافت کرد به اندازه کودتای نیجر جدی نبود.
ادامه مطلبیکی از اهداف راهبردی روس ها از استقرار نیرو در پایگاه حمیمیم، استفاده از آن به عنوان سکویی برای دسترسی به آفریقا و خارج کردن آن از سیطره غرب بود.
ادامه مطلبپکن گسترش خود را در قاره آفریقا و سایر مناطق جهان فرایندی طبیعی میداند که در جریان آن کشوری به دنبال چشم اندازی در خارج از مرزهای خود است.
ادامه مطلباگرچه این عوامل در روند شکل سیاسی برخی از کشورهای آفریقایی در سواحل غربی و مرکزی تعیینکننده هستند؛ اما دخالت روسیه احتمالا عامل جدید دیگری در این تغییرات باشد. به این ترتیب که حضور روسها از طریق گروه واگنر به شدت احساس شده است.
ادامه مطلبتمام آنچه میتوان گفت این است که نیجر وارد مرحله نامعلومی شده بلکه میتوان به وضعیتی که در نیامی پایتخت این کشور اتفاق افتاد به عنوان تلاش روسیه برای تاکید بر این مسئله اشاره کرد که ولادیمیر پوتین در جنگ اوکراین شکست نخورده است و او همچنان میتواند پاسخ دهد و غرب را در سراسر جهان از جمله آفریقا اذیت کند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور فراگیر در سوریه طی یک دهه اخیر، حضور در لیبی، تعامل با دولتهای عربی و حتی جنبشهای عربی و فلسطینی، برقراری دالان دریایی فروش غلات اوکراین به کشورهای فقیر بهویژه افریقایی و ... را میتوان ازجمله جلوههای سیاست طرح مارشال روسی برشمرد که همزمانی مداخله نظامی و اقتصادی را نمایش میدهد.
ادامه مطلبمیشائیل گاوین، سفیر پیشین آمریکا در بوتسوآنا و کارشناس مسائل آفریقا در شورای روابط خارجی در پاسخ به این سوال که سفر ابراهیم رئیسی به آفریقا، چه پیامی برای واشنگتن دارد، می گوید: این سفر نشان می دهد که کشورهای آفریقایی، از گستره وسیعی از گزینه ها برای انتخاب کشورهایی برخوردارند که خواهان دسترسی و شراکت با آنها هستند.
ادامه مطلبسیریل رامافوسا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی شامگاه جمعه در یک شام مشترک گفت: «ما نیامدهایم تا چند «هدیه» برای قاره آفریقا بخواهیم. اگرچه از تحویل غلات وعده داده شده توسط جناب آقای رئیس جمهور پوتین قدردان هستنیم، اما با این حال هدف اصلی ما دریافت چنین کمک هایی نیست. ما دنبال تبادل آزاد کالا از جمله گندم هستیم."
ادامه مطلبروسیه از قرارداد صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه خارج شده و همین امر موجب نارضایی برخی از کشورهایی آفریقایی که از روسیه خواستار حفظ این توافق بودند، شده است.
ادامه مطلبمحمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد:بیش از سه ماه است که درگیریهای شدید در مناطق مختلف سودان ادامه دارد و این کشور آفریقایی درگیر یک جنگ داخلی است. هماکنون شرایط کودکان سودانی در منازعه خونبار اخیر ، روایتی تلخ و تکاندهنده است که باید تدبیری جدی از سوی، طرفهای درگیر در مخاصمه و جامعهی جهانی علی الخصوص سازمان ملل متحد که هدف اصلیاش حفظ صلح و امنیت بینالمللی است، صورت گیرد.
ادامه مطلبدر شرایط اعمال تحریم غرب، توسعه روابط با سایر مناطق در اولویت ایران است. در همین ماه گذشته، رئیسی از امریکای لاتین دیدن کرد و اکنون نوبت افریقاست.
ادامه مطلبهمه ابتکارعملها و پیشنهادهای ارائه شده برای آغاز مذاکراتی که به حل و فصل سیاسی منجر شود هیچ شانسی برای موفقیت ندارند؛ زیرا تصمیم جنگ برای دستیابی به هدفی گرفته شده که هنوز به دست نیامده و آن هدف هم فرسایش روسیه و تلاش برای شکست این کشور است تا زمانی که روسیه خود را دیگر به عنوان یک قدرت بزرگ معرفی نکند.
ادامه مطلبعلیرضا محمدی نیگجه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ قدرت بین رئیس جمهور ولادیمیر پوتین و گروه واگنر و رهبر آن یوگنی پریگوژین می تواند پیامدهای بزرگی برای آفریقا داشته باشد. نیروهای واگنر در چندین کشور آفریقایی از جمله مالی و بورکینافاسو فعال هستند. گروه واگنر روسیه در امور چندین کشور آفریقایی مداخله و حمایت نظامی و امنیتی ارائه کرده و در عین حال نفوذ مسکو را در سراسر این قاره گسترش داده است.
ادامه مطلباین فتنه که سودان با آن مانوس نیست به کابوس ناراحت کننده و ترسناکی نه فقط برای سودان بلکه برای تمام منطقه تبدیل شده است؛ زیرا اگر خصومتها هم اکنون و فورا به پایان نرسد، پیامدهای آن غیرقابل تحمل خواهد بود، بهویژه اینکه تجربیات مشابه در گذشتهی نزدیک به دولتهای شکست خورده، مردم آواره و بدون آینده منجر شده است.
ادامه مطلب