پیمان صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از متناقض‌ترین جلوه‌های لیبرالیسم آمریکایی، استفاده از مفهوم «ترویج دموکراسی» به‌عنوان بهانه‌ای برای مداخلات نظامی است.
ادامه مطلب
سیدصادق حقیقت در یادداشتی می نویسد: در مجموع، تهدید اتمی از نظر استراتژیک بسیار خطیر به نظر می‌رسد و از یک سو، نیاز به توجیه فقهی دارد و از سوی دیگر، توجیه جامعه‌شناختی در سطح ملی و بین‌المللی را می‌طلبد. ظاهرا توجیه داخلی هم برای جناح اصلاح‌طلب نیاز است و هم برای جناح اصولگرا.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان: مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا در دسترس‌تر از همیشه است/جلال میرزایی: آمریکا دنبال فروپاشی اقتصاد ایران با جنگ روانی است، نه با بمباران/ فرشید باقریان: تنش‌ها واقعی‌اند، احتمال درگیری نظامی بالا رفته است
ادامه مطلب
کشورهای عربی منطقه به‌درستی درک کرده‌اند که هزینه‌های ورود به تنش میان ایران و آمریکا، فراتر از ظرفیت تحمل ملی و منطقه‌ای آنان است و در این میان، عقلانیت راهبردی حکم می‌کند که به جای تنش‌آفرینی، نقش تسهیل‌گر و میانجی‌گر در مسیر ثبات ایفا کنند—نقشی که آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر را برای کل منطقه رقم خواهد زد.
ادامه مطلب
محمد حسین واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترامپ رابطه‌ی خوبی با رسانه‌ها ندارد. او پس از روی کار آمدن، بودجه‌ی بسیاری از رسانه‌ها را قطع کرد، زیرا معتقد است آنها فاندگیر هستند و در راستای منافع ملی آمریکا عمل نمی‌کنند.
ادامه مطلب
محمد محمودی‌کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به نظر می‌رسد امکان امتناع از افزایش سطح تنش فزاینده فعلی در منطقه وجود دارد و می‌توان بر اساس مذاکره و حصول یک توافق سیاسی، از ازدیاد سطح چالش در منطقه مانع شد.
ادامه مطلب
در روزهای اخیر، گمانه‌زنی‌ها پیرامون آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده، به طور گسترده‌ای فضای رسانه‌ای را تحت تأثیر قرار داده بود. اظهارات برخی از چهره‌های برجسته و مقامات ارشد کشور، از جمله کمال خرازی، عباس عراقچی، فاطمه مهاجرانی و مسعود پزشکیان، به همراه اعلام رسمی دونالد ترامپ، این گمانه‌زنی‌ها را تقویت کرده و تحلیلگران را به سوی احتمال برقراری گفت‌وگو از طریق کانال مسقط معطوف کرده بود. اما در این میان، سخنان اخیر علی لاریجانی به ناگاه معادلات موجود را دستخوش تحول کرد و فضای سیاسی حاکم را به طور چشمگیری تغییر داد. امروز، نه تنها خبری از مذاکرات میان تهران و واشنگتن در هیچ سطحی و بر سر هیچ موضوعی مطرح نمی‌شود، بلکه سایه سنگین تنش و بحران، بیش از پیش در افق روابط دو کشور به چشم می‌آید.
ادامه مطلب
یک کانال نظامی تحلیلی گزارش داده است که گزینه احتمالی ایران برای حمله به دیگو گارسیا، موشک بالستیک میان‌برد خرمشهر-۴ است. این موشک قابلیت حمل کلاهکی با وزن ۱۵۰۰ کیلوگرم را دارد و می‌تواند مسافتی بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر را طی کند. با وجود اعلام رسمی ایران مبنی بر برد ۲۰۰۰ کیلومتری این موشک، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که در صورت استفاده از حداکثر ظرفیت خود، توانایی رسیدن به مسافت‌های بسیار دورتری را دارد. این موشک، به‌جای انجام مانورهای گریز از پدافند هوایی، از بخش مانورپذیر خود برای افزایش برد بهره می‌برد، به‌ویژه با توجه به نبود سامانه‌های پدافند هوایی متراکم در پایگاه دیگو گارسیا.
ادامه مطلب
هم‌زمانی تحریم‌های ثانویه آمریکا و رقابت روسیه در بازارهای سنتی ایران، شرایط را برای صادرات نفت ایران بیش از پیش دشوار کرده است. از یک‌سو، واشنگتن با ابزار تحریم‌های ثانویه احتمالی خود، مشتریان اصلی نفت ایران، یعنی چین و هند را تحت فشار قرار می دهد و از سوی دیگر، روسیه با افزایش صادرات نفت خود به کشورهایی مانند سوریه، عملاً جای ایران را در برخی بازارها گرفته است. این تحولات، حلقه محاصره اقتصادی تهران را تنگ‌تر کرده و ایران را با چالش‌های جدی در حوزه فروش نفت مواجه ساخته است.
ادامه مطلب
مخالفان انتشار عمومی این مکاتبات استدلال می‌کنند که دیپلماسی، ذاتاً مبتنی بر محرمانگی است و افشای زودهنگام چنین اطلاعاتی، می‌تواند در روند مذاکرات اختلال ایجاد کرده و حتی به منافع ملی آسیب برساند. بااین‌حال، تجربه نشان داده است که در بسیاری از موارد، فقدان شفافیت نه‌تنها موجب آرامش افکار عمومی نمی‌شود، بلکه به گسترش شایعات، بی‌اعتمادی و فضای ابهام‌آلود در جامعه دامن می‌زند.
ادامه مطلب
هر چند همه چیز در حد گمانه زنی رسانه ای است و هنوز نباید به آغاز مذاکرات با آمریکا خوشبین بود، اما برخی جریان‌های تندرو که همواره مخالف تعاملات دیپلماتیک بوده‌اند، ممکن است عامدانه به دنبال ایجاد تنش‌های داخلی باشند تا مسیر گشایش دیپلماتیک را مسدود کنند. باید اذعان داشت که دامن زدن به مسائل حساس اجتماعی، مانند حجاب، که ظرفیت بالایی برای دوقطبی‌سازی جامعه دارد، می‌تواند آگاهانه به‌عنوان ابزاری برای بحرانی نشان دادن شرایط کشور و ناممکن جلوه دادن هرگونه توافق به کار گرفته شود.
ادامه مطلب
پس از تایید مقامات ایرانی همچون مسعود پزشکیان و فاطمه مهاجرانی مبنی بر آغاز مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده، رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، نیز در مصاحبه‌ای تلفنی با شبکه NBC این موضوع را تایید کرد. پس از آغاز فاز اول مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده، شرایط فعلی در روابط بین‌الملل و به‌ویژه در زمینه هسته‌ای ایران پیچیدگی‌های جدیدی را ایجاد کرده است. با توجه به اینکه مذاکرات از طریق واسطه‌هایی مانند عمان انجام می‌شود، هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد، اما آثار این گفت‌وگوها ممکن است به‌طور گسترده‌ای بر سایر مسائل مرتبط، از جمله مناسبات ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین روند مذاکرات ایران با اروپا، تاثیرگذار باشد.
ادامه مطلب
با اعلام ارسال پاسخ ایران به نامه دونالد ترامپ از طریق عمان، فضای رسانه‌ای و تحلیلی پیرامون این موضوع دچار دوگانگی و تناقض‌های زیادی شده است. در یک سو، برخی منابع خبری به احتمال تشدید تنش‌ها و نزدیک شدن به گزینه نظامی اشاره دارند، در حالی که در سوی دیگر، گزارش‌هایی منتشر می‌شود که از گشایش مسیر دیپلماسی و امکان مذاکرات غیرمستقیم خبر می‌دهند. این تضاد و تنوع در گزارش‌ها موجب سردرگمی در تحلیل و ارزیابی شرایط شده است.
ادامه مطلب
موضع‌گیری‌های متناقض و متضاد چهره های تصمیم گیر درباره نحوه تعامل با ایالات متحده ذیل مذاکرات غیرمستقیم، پرسش‌های جدی و بنیادینی را مطرح می‌کند. اگر مذاکره با آمریکا ذاتاً به ضرر منافع ملی، امنیت و اقتصاد ایران است، تفاوتی میان مذاکره «مستقیم» و «غیرمستقیم» وجود ندارد؛ اما اگر گفت‌وگو می‌تواند به تأمین این منافع کمک کند، چرا باید مسیر آن را پیچیده و پرهزینه کرد؟ آیا واگذاری نقش مذاکره به میانجی‌ها و طرف‌های ثالث به معنای اتلاف زمان، کاهش فرصت‌های دیپلماتیک و تحمیل هزینه‌های غیرضروری نیست؟ آیا بازیگران واسطه می‌توانند بهتر از دیپلمات‌های ایرانی منافع کشور را نمایندگی کنند؟
ادامه مطلب
آروین خادم مولا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت عراق در سیاست‌های کلان به ویژه در سالیان اخیر همواره ملاحظات آمریکا را بیشتر از ایران در نظر می‌گرفت؛ اما در عین حال هم به نحوی رفتار می‌کرد که این مساله چندان خشم و نگرانی تهران را موجب نشود.
ادامه مطلب
محمد محمودی کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالت طبیعی بازه زمانی ۵ ماهه پیش‌رو باید با بیشترین حساسیت و مراقبت کنترل شود چراکه در خارج از این بازه زمانی برخی تهدیدهای فوری کنونی همچون اسنپ‌بک امکان بالفعل‌سازی نخواهد داشت.
ادامه مطلب
روسیه و اوکراین با میانجی‌گری آمریکا بر سر توقف خشونت در دریای سیاه و حفاظت از زیرساخت‌های انرژی به توافق رسیدند، اما کرملین اجرای این توافق را به لغو تحریم‌های بانکی و صادراتی مشروط کرده و ابهاماتی را به مذاکرات صلح افزوده است.
ادامه مطلب
در دنیای کنونی، جغرافیای قدرت دیگر تنها از طریق توان نظامی تعیین نمی‌شود. به‌طور فزاینده‌ای، کشورها بر اساس شاخص‌هایی همچون قدرت اقتصادی، دیپلماسی هوشمندانه، سرمایه‌گذاری خارجی، حجم مبادلات تجاری، و انسجام داخلی جایگاه خود را در معادلات جهانی تعیین می‌کنند. در این راستا، ایران با وجود دارا بودن ظرفیت‌های عظیم در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی، با چالش‌هایی در سیاست داخلی و خارجی روبه‌رو است که باعث کاهش توان تاثیرگذاری‌اش در عرصه بین‌المللی شده است. مسئله‌ای که به‌ویژه در ارتباط با تحولات اخیر در سیاست‌های کشورهای همسایه ایران، همچون ترکیه، جمهوری آذربایجان، امارات متحده عربی و طالبان، بیش از پیش به چشم می‌آید.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستمداران ایرانی باید این واقعیت را بپذیرند که ادامه مسیر کنونی، کشور را به سوی انزوا، فروپاشی اقتصادی و حتی درگیری نظامی سوق می‌دهد. در مقابل، پذیرش توافقی معقول با آمریکا می‌تواند این تهدیدها را کاهش دهد و راه را برای ثبات و پیشرفت باز کند.
ادامه مطلب
منطقه خلیج فارس این روزها شاهد یکی از حساس‌ترین فصل‌های تنش‌زای خود در سال‌های اخیر است. اعزام ناو هواپیمابر یواس‌اس کارل وینسون به همراه گروه ضربتی آن به آب‌های گرم خلیج فارس، زنگ‌های هشدار را در محافل امنیتی منطقه به صدا درآورده است. این تحرک نظامی گسترده، در حالی صورت می‌گیرد که منابع اطلاعاتی از انتقال محرمانه بمب‌افکن‌ها B-۵۲ و ناوگان سوخت‌رسان به پایگاه‌های آمریکایی در خاورمیانه خبر می‌دهند.
ادامه مطلب
افزایش وابستگی اقتصادی و نظامی بین ایران و روسیه نشان می‌دهد که مسکو تا حدی بر تهران نفوذ دارد و می‌توانست – اگر می‌خواست – در رسیدن به یک توافق هسته‌ای معنادار با ایران کمک کند. اما روسیه نشان داده که منافعش به تهران نزدیک‌تر از واشینگتن است و احتمالاً از هرگونه نقش در مذاکرات برای فشار بر منافع آمریکا استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلب
پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل با پیشروی نظامی در سوریه و تلاش برای ایجاد اتحاد با اقلیت‌های قومی مانند دروزی‌ها و کردها، به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است. این اقدامات نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و واکنش‌های منطقه‌ای را به دنبال داشته است.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانیطی یادداشتی می نویسد: در حقیقت، اقتصاد ایران یکی از بدترین سال‌های خود را در ۲۰۲۴ تجربه کرد؛ سالی سخت برای مردم. از نظر ژئوپلیتیکی، اغلب گروه‌های نیابتی ایران در خارج از کشور تضعیف شده‌اند، حزب‌الله در لبنان آسیب دیده، سوریه بشار اسد به دست یک اسلام‌گرای افراطی داعش افتاده و نوار غزه به ویرانه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
در شرایطی که فضای دیپلماسی هسته‌ای ایران با فشارهای فزاینده‌ای از سوی دولت دوم دونالد ترامپ و اتحادیه اروپا مواجه است، تهران تنها گزاره پیش رو را «خرید زمان با هدف دستیابی به ۳ هدف می‌داند که شامل «جلوگیری از فعال کردن مکانیسم ماشه، ایجاد انعطاف تدریجی در سقف خواسته‌های ترامپ و در در یک احتمال بسیار اندک، رسیدن به گریز هسته‌ای.»
ادامه مطلب
نکته قابل‌تأمل در اظهارات عراقچی تأکید بر «اجتناب از جنگ» به‌عنوان سیاست تهران در سال جدید است. این موضع‌گیری در نگاه نخست، منطقی و قابل‌درک به نظر می‌رسد، اما مسئله اساسی آن است که وقوع یا عدم وقوع جنگ در منطقه‌ای پرتنش مانند غرب آسیا، تنها به تصمیم تهران بستگی ندارد. در واقع، جنگ بیش از آنکه محصول تصمیمات تهران باشد، نتیجه مجموعه‌ای از متغیرهای منطقه‌ای و بین‌المللی است که تعدادی از آنها خارج از دایره کنترل ایران قرار دارند.
ادامه مطلب
در شرایط فعلی ایران، دیپلماسی فرسایشی و زمان‌بر مذاکرات غیرمستقیم و امید به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تروئیکای اروپایی نمی‌تواند چاره‌ساز مشکلات ایران باشد. ایران باید به سرعت به سمت مذاکرات مستقیم با ایالات متحده گام بردارد، زیرا تنها در این صورت است که می‌تواند به نتایج ملموس و فوری دست یابد. در غیر این صورت، وضعیت کنونی و بحران‌های متعدد در سیاست خارجی ایران، بدون شک ادامه خواهد یافت.
ادامه مطلب
در شرایط کنونی، تکرار و به نوعی تداوم راهبرد «نه جنگ، نه مذاکره» دیگر نمی‌تواند پاسخگوی واقعیت‌های میدانی و دیپلماتیک باشد. با آغاز دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ و تشدید سیاست فشار حداکثری، معادلات جدیدی بر منطقه و جهان تحمیل شده که ایران را ناگزیر از انتخاب میان دو گزینه کرده است؛ یا ورود به مذاکره تحت شرایطی که واشنگتن تعیین می‌کند، یا پذیرش سطح بالاتری از تنش که ممکن است حتی به درگیری مستقیم منجر شود.
ادامه مطلب
مقامات سودانی اعلام کردند که پیشنهادهای آمریکا را رد کرده‌اند، در حالی که مقامات سومالی و سومالی لند اظهار داشتند که هیچ تماسی در این زمینه دریافت نکرده‌اند.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یک سال گذشته اوج گیری رخدادهایی را شاهد بودیم و سال پرحادثه ای را پشت سر گذاشتیم که مدیریت و عبور از آنها توان و انرژی زیادی از جامعه ایرانی گرفت.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در هنگامه شدت‌گرفتن رقابت‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی، آمریکای ترامپ و راست افراطی در اروپا در تلاش برای افزایش ثروت و قدرت خود به سیاست‌هایی روی آورده‌اند که می‌توان آن را نئومرکانتیلیستی نامید.
ادامه مطلب