یک گام تا جنگ؟!

مالک مصدق، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: مجموعه عملیات ها سه شنبه، چهارشنبه و جمعه گذشته اسرائیل به لبنان، دور تازه تنش ها با حزب الله را رقم زد که دیروز یکشنبه به یک تقابل تمام عیار بین دو طرف کشیده شد. به نوشته تسنیم، حزب الله لبنان در واکنش به حملات تروریستی رژیم اسرائیل در هفته گذشته، تاکنون سه حمله تلافی‌جویانه را انجام داد که در اثر آن شش تن زخمی شده و خسارت مادی زیادی به آن‌ها وارد شده است. در یک مورد از این حملات، شهرک کریوت واقع در جنوب شهر اشغالی عکا، هدف 50 موشک و راکت حزب الله قرار گرفته است که در اثر آن، خسارت مادی زیادی به اشغالگران وارد شده است.

به گزارش شرق و در مورد دیگر بامداد یکشنبه، شبکه خبری المیادین جزئیاتی از موشک فادی 1 و 2 که در حملات انتقام جویانه حزب الله به پایگاه هوایی «رامات» استفاده شد را منتشر کرد. ساعاتی بعد هم حزب‌الله لبنان اعلام کرد که برای دومین بار پایگاه و فرودگاه نظامی رامات در فلسطین اشغالی را با دهها موشک هدف قرار داده است. منابع میدانی به المیادین گفتند که موشک فادی 1 با کالیبر 220 میلی متر و برد 80 کیلومتر است. به گفته این منابع، موشک فادی 2  با کالیبر 302 ، 105 کیلومتر برد دارد. المیادین گزارش داد که موشک‌های پرتاب شده برای اولین بار از 8 اکتبر استفاده شده است. حزب الله لبنان هم چنین اعلام کرد که در واکنش به جنایت رژیم اسرائیل در هفته گذشته و منفجر کردن پیجرها و بی‌سیم‌ها، با ده‌ها موشک، تأسیسات صنایع نظامی این رژیم را در شمال حیفا هدف قرار داده است. این سومین عملیات حزب الله طی دیروز یکشنبه بود. البته رسانه های عبری زبان صبح یکشنبه از فعال شدن سامانه پدافند موشکی اسرائیل در ایلات و رهگیری بیش از یک هدف خبر دادند. در این میان سازمان ستاره داود اعلام کرد که در نتیجه حملات تلافی‌جویانه حزب الله به اراضی اشغالی در شمال فلسطینَ، 6 شهرک نشین زخمی شده است.

علاوه بر حملات حزب الله لبنان، مقاومت اسلامی عراق هم دیروز یکشنبه اعلام کرد که با چند موشک کروز «الارقَب» اهدافی در اراضی اشغالی فلسطین را هدف قرار داده است. بنا به بیانیه مقاومت عراق، موشک‌‌های شلیک شده به شمال اراضی اشغالی از نوع کروز پیشرفته هستند. مقاومت اسلامی عراق تأکید کرد که به در هم کوبیدن مقر و پایگاه‌های دشمن اسرائیلی در راستای حمایت از مردم فلسطین ادامه خواهد داد. مقاومت عراق در بیانیه بامداد دیروز یکشنبه بدون اشاره به هدف خاصی، از حمله پهپادی به اهدافی در عمق اراضی اشغالی خبر داده بود.

عصر شنبه هم منابع خبری از حملات راکتی از خاک لبنان به سمت جولان اشغالی و اصبع الجلیل در شمال فلسطین اشغالی خبر داده بودند. به اذعان رسانه‌های عبری، روز شنبه 45 موشک از خاک لبنان به شمال فلسطین اشغالی شلیک شد. منابع اسرائیلی گزارشاتی از شلیک چندین موشک از خاک لبنان به سمت صفد در الجلیل و سهل الحوله در شمال فلسطین اشغالی را منتشر کردند، ولی در عین حال مدعی شدند که تعدادی از آنها را رهگیری کرده‌اند. سازمان رادیو و تلویزیون اسرائیل در این باره گزارش داد در پی گزارش‌هایی مبنی بر اصابت موشک در مجاورت صفد، جاده‌ها و محورها مواصلاتی به سمت منطقه کاتسرین مسدود شد. پیش از این رسانه های صهیونیستی از شلیک دست کم 25 موشک از خاک لبنان به شمال فلسطین اشغالی خبر داده بودند.

حملات گسترده اسرائیل به جنوب لبنان

حملات حزب الله به اسرائیل پایان زد و خوردهای دیروز یکشنبه نبود. بلکه، تل آویو هم حملات گسترده و کم سابقه ای را به جنوب لبنان انجام داد که در همین راستا منابع خبری اعلام کردند، ارتش اسرائیل حملات گسترده‌ای را به ارتفاعات «جبل الریحان» و «المحمودیه» در جنوب لبنان و منطقه «البقاع غربی» صورت داد. به گفته خبرنگار العربیه، اسرائیل روز یکشنبه بیش از 50 حمله را به جنوب لبنان انجام داد. به گفته منابع، حملات اسرائیلی ها، شهرک‌های «کونین» و اطراف «الزراریه» و «ابوالاسود» را هدف قرار داد. کانال 12 تلویزیون اسرائیل هم گزارش داد جنگنده‌های اسرائیلی به پایگاه‌هایی در منطقه رود «لیتانی» در 30 کیلومتری مرزها حمله کردند. این حملات در حالی صورت می‌گیرد که تل آویو اخیرا اعلام کرد بنیامین نتانیاهو تصمیم به گسترش عملیات در جنوب لبنان گرفته است.

شبکه الجزیره هم گزارش داد که اسرائیل حملاتی را به اطراف منطقه یاطر و منطقه مجری نبع الطاسه در جنوب لبنان صورت داد. بر اساس این گزارش حملات اسرائیل، همچنین شامل مناطق عیترون و زبقین و الطیبه در جنوب نیز می‌شود. الجزیره می‌افزاید که مناطق الخیام و اطراف منطقه الزراریة در جنوب نیز در معرض حملات گسترده موشکی رژیم صهیونیستی قرار گرفتند. شبکه 12 تلویزیون اسرائیل نیز این حملات را تأیید و تاکید کرد که بخش‌هایی در منطقه المجدل نیز هدف حمله قرار گرفته است. المیادین نیز تاکید کرد که المحمودیة و العیشیة و عین قانا و اطراف منطقه از دیگر اهداف این حملات هستند.

 نگرانی واشنگتن از بروز جنگ 

به موازات پررنگ تر شدن تنش ها، پولیتیکو از نگرانی مقامات آمریکایی از احتمال وقوع جنگ تمام‌عیار بین حزب‌الله و اسرائیل خبر داد. به نوشته انتخاب، پولیتیکو در مطلب خود به این نکته اشاره دارد که، «مقامات آمریکایی انتظار دارند درگیری بین حزب‌الله و اسرائیل در روزهای آینده به شدت افزایش یابد». کانال 13 اسرائیل هم به نقل از منابعی در ارتش اعلام کرد که، «برای تغییر وضعیت در شمال، آماده ریسک ورود به یک جنگ تمام عیار هستیم». این رسانه افزود: «برآورد نظامیان حاکی از آن است که سیدحسن نصرالله دایره آتش را گسترش خواهد داد تا انتقام بگیرد». منابع خبری، رسانه ملی اسرائیل نیز عنوان داشت که، «تشدید تنش‌ها در جبهه شمالی، تمرکز بر مذاکرات مربوط به توافق تبادل اسرا را از بین برده است».

همزمان بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل هم در اظهاراتی برای حزب الله خط و نشان کشید و گفت که، «مصمم هستیم ساکنانمان در شمال را به سلامت به خانه هایشان بازگردانیم». به گفته بی بی، «طی چند روز گذشته، ما حملاتی را علیه حزب‌الله انجام داده‌ایم که تصورش را هم نمی‌کرد». نخست وزیر اسرائیل تهدید خود علیه حزب الله را تکرار کرد و عنوان داشت که، «اگر حزب‌الله پیام را نفهمید، به شما قول می‌دهم که خواهد فهمید. هر کاری لازم باشد برای بازگرداندن امنیت انجام خواهیم داد». در حالی بی بی بر بازگشت شهرک نشنین شمال فلسطین اشغالی تاکید دارد که پیشتر سیدحسن نصرالله در سخنرانی روز پنجشنبه خود گفته بود که، «تنها راه برای بازگرداندن آوارگان [رژیم] به شمال توقف حملات به نوار غزه و کرانه باختری است، اقدامات [نتانیاهو] روند آواره شدن افراد در شمال را افزایش داده و فرصت بازگرداندن آنان را محال می‌کند.» دبیرکل حزب الله این را هم بیان داشت که، «اقدامات رژیم اشغالگر روند آواره کردن صهیونیستها را افزایش داده و فرصت بازگرداندن آنان را محال می‌کند.»

 افزایش شمار شهدای حمله به ضاحیه جنوبی بیروت به 45 نفر

در کنار تشدید تنش اسرائیل و حزب الله که طی دیرو یکشنبه به اوج خود رسید، شمار کشته شدگان حمله روز جمعه اسرائیل به بیروت نیز همچنان در حال افزایش است. به نوشته شفقنا و بر اساس آمار جدیدی که دیروز یکشنبه توسط وزارت بهداشت لبنان منتشر شد، تعداد شهدا در نتیجه حمله اسرائیل که نشست مقامات نظامی حزب‌الله را در حومه جنوبی بیروت هدف قرار داد به 45 نفر افزایش یافت. وبگاه روزنامه الخلیج در این باره نوشت: «این وزارتخانه در بیانیه‌ای گزارش داد که تعداد شهدا به 45 نفر رسیده است، در حالی که عملیات آواربرداری همچنان ادامه دارد و همزمان اقدامات پزشکی قانونی برای شروع به نمونه‌برداری از اجساد در بیمارستان‌ها برای تعیین هویت صاحبان آن‌ها نیز آغاز شده است». 

پیش از این فراس العبیض، وزیر بهداشت دولت سرپرست لبنان در یک کنفرانس مطبوعاتی گزارش داد که در میان شهدا سه کودک و هفت زن نیز دیده می‌شود. وی گفت که حمله اسرائیل منجر به تخریب کامل یک ساختمان مسکونی در یک منطقه پرجمعیت شد، آوار برداری همچنان ادامه دارد و بقایای چندین قربانی هنوز شناسایی نشده‌اند. حزب الله لبنان نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که برای فرمانده ارشد نظامی خود «احمد وهبی» که تا اوایل سال 2024 مسئولیت نیروی رضوان را بر عهده داشت و دستیار وی فرمانده نظامی «ابراهیم عقیل» که در حمله اسرائیل به شهادت رسیدند و همچنین 14 رزمنده حزب الله  دیگر عزادار شده است.

ساداتیان: دستاورد سازی نتانیاهو از جنگ اسرائیل و حزب الله

در تحلیل تحولات یک هفته گذشته سیدجلال ساداتیان طی گپ و گفتی با «شرق» و ذیل ارجاعی به سلسله جنایت‌ها و نسل کشی نتانیاهو در نوار غزه در یک سال گذشته بر این نکته تاکید دارد که، «انفجار دستگاه‌های در لبنان نشان داد بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل اکنون دیگر هیچ خط قرمزی برای ارتکاب جنایت با هدف تداوم بقای خود در قدرت ندارد». با این تفاسیر، نماینده ادوار مجلس باور دارد که، «انفجار دستگاه‌های ارتباطی در لبنان یکی از اهداف کلیدی نتانیاهو برای تداوم تنش، بحران و درگیری تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده امریکا به امید روی کار آمدن مجدد دونالد ترامپ بوده است تا بی بی بتواند حمایت جدی و همه جانبه‌ای سیاسی و دیپلماتیک ترامپ را کسب نماید و از این طریق مانع از مرگ سیاسی وی (نتانیاهو) شود». 

سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در انگلستان از زاویه دیگری هم به موضوع ورود می‌کند و معتقد است: «با توجه به یک سال کشتار و جنایت نتانیاهو در نوار غزه و عدم دستیابی به هیچ کدام از اهداف ترسیمی، اکنون نخست وزیر اسرائیل سعی دارد با ایجاد جبهه جدیدی از جنگ در جنوب لبنان تمرکز افکار عمومی، رسانه‌ها و همچنین شهرک نشینان را متوجه مناطق شمالی فلسطین اشغالی نماید». همچنین به گفته ساداتیان، «نتانیاهو در تلاش است با بازگرداندن حدود 80 هزار نفر از شهرک نشینان شمال فلسطین اشغالی به خانه هایشان بخشی از انتقادات و اعتراضات نسبت به خود را کاهش دهد.» با اینحال تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل در ادامه گپ و گفتش اذعان دارد که، «نتانیاهو در حال حاضر تمایلی به یک جنگ تمام عیار با حزب‌الله نداشته و تنها سعی می‌کند نوعی از تنش کنترل شده و سطحی از درگیری، ناامنی و بحران را شکل دهد که بتواند بخشی از اهداف و خواسته‌های خود را محقق کند». 

هرچند که این استاد دانشگاه یادآور می‌شود که، «در یک سنایوی احتمالی دیگر نتانیاهو سعی دارد تنش و درگیری را به نقطه‌ای برسد که نهایتاً جنگ بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در منطقه رقم بخورد» که به زعم او، «بیشترین سود و فایده را متوجه نتانیاهو و اسرائیل خواهد کرد». با توجه به نکات یاد شده، ساداتیان گریزی هم به سفر پیش روی مسعود پزشکیان به نیویورک و کلید خوردن مذاکرات احتمالی با اروپایی‌ها می‌زند و پیرو آن یادآور می‌شود که، «اگر چه از سرگیری مذاکرات ایران و غرب، پیگیری سیاست تنش زدایی در روابط تهران با آمریکا و رفع تحریم‌ها از سوی دولت چهاردهم بیشترین نگرانی و تهدید را برای اسرائیل و نتانیاهو خواهد داشت»، اما وی، ارتباط معنادار و همزمانی خاصی بین سلسله عملیات‌های سه‌شنبه و چهارشنبه و جمعه گذشته اسرائیل در انفجار دستگاه‌های دستگاه‌های ارتباطی و حمله به بیروت با سفر پزشکیان به نیویورک نمی‌بیند، هرچند که این نماینده ادوار هم تاکید دارد: «بی شک یکی از نتایج و اهداف جانبی این عملیات‌ها از سوی اسرائیل در لبنان طی یک هفته اخیر، تلاش در جهت ناکام گذاشتن مذاکرات احتمالی در نیویورک بوده است». با این وجود ساداتیان تصیریح می کند که، «انفجار دستگاه های ارتباطی به دست اسرائیل ربط مستقمیمی به سفر پزشکیان ندارد».

 میرزایی: سیاست‌های جنگ افروزانه نتانیاهو فرصتی برای دولت پزشکیان در نیویورک خواهد بود 

جلال میرزایی هم دیگر کارشناسی بود که طی گپ و گفت خود با «شرق» ابتدا به ساکن با نگاهی به تحولات یک هفته گذشته و نیز درگیری‌های دیروز یکشنبه اعتقاد دارد که، «اسرائیل اکنون تمایلی به درگیری و جنگ تمام عیار با حزب الله ندارد». چرا که به باور این استاد دانشگاه، «پس از موضع گیری رسمی آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها مبنی بر اینکه در هرگونه درگیری اسرائیل با حزب الله، واشنگتن و پاریس ورودی به آن نخواهد داشت، باعث شده است که نتانیاهو در افزایش درگیری با حزب الله تا مرز جنگ تمام عیار تردید کند». به همین واسطه نماینده ادوار مجلس یقین دارد، «آنچه که در درگیری‌های دیروز یکشنبه اتفاق افتاد تلاش برای بروز یک جنگ تمام عیار نبوده و نوعی حمله پیشدستانه در جهت کنترل تنش ها است». 

تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل در ادامه ارزیابی خوئ با جدی‌ خواندن تحولات منطقه، نکته مهمی را پیرامون تلاش نتانیاهو در جهت کشاندن پای ایران به درگیری‌ها پیش می کشد و پیرو آن بادآور می‌شود که، «اکنون نتانیاهو تنها راه گریز از پایان دادن به عمر کابینه‌اش را وقوع جنگ بین ایران و آمریکا می‌داند. به همین دلیل نخست وزیر اسرائیل به هر طریقی که شده سعی دارد نقاط حساس و خطوط قرمز ایران را تحریک کرده تا تهران وارد عمل شود». البته علی علی رغم آنچه عنوان شد، میرزایی هم همسو با تحلیلی که ساداتیان عنوان داشت ارتباط و همزمانی معناداری بین انفجار دستگاه‌های ارتباطی در لبنان با سفر پیش روی مسعود پزشکیان به نیویورک و احتمال کلید خوردن مذاکرات تهران و اروپا را نمی‌بیند و اتفاقاً برای بر این نکته دست می‌گذارد که، «سیاست‌های جنگ افروزانه نتانیاهو، نه تنها باعث شکست یا کند شدن روند مذاکرات ایران و غرب نخواهد شد، بلکه فرصت مغتنمی را به دولت پزشکیان خواهد داد که بتواند در نیویورک مذاکرات را به شکل جدی با اروپا آغاز کند. البته این استاد دانشگاه، «بزرگترین چالش در مسیر مذاکرات دولت پزشکیان با غربی‌ها در نیویورک را، نه سیاست‌های جنگ افروزانه اسرائیل و نتانیاهو، بلکه تحولات مربوط به جنگ اوکراین می‌داند». هرچند که از منظر این نماینده ادوار، « انتشار گزارش اخیر یک نشریه انگلیسی در آسیتانه سفر پزشکیان به نیویورک مبنی بر محدودیت ارسال تسلیحات از سوی ایران به روسیه، نقطه شروع خوبی را برای باز کردن باب مذاکرات ایران و اروپا در مقر سازمان ملل گذاشته است»./شرق