ایران و منازعه قدرت‌ها در غرب آسیا

نویسنده: سید احمد حسینی، کارشناس و تحلیل گر ارشد مسائل سیاسی و بین المللی

دیپلماسی ایرانی: غرب آسیا منطقه ای پیچیده و سرشار از رخدادها و چالش هاست که از دیرباز کانون منازعه و رویارویی ها بوده و اکنون با تغییر در وضعیت بازیگران و پیدایش عناصر جدید قدرت وارد مرحله حساسی از این تقابل و هماوردی شده است.

جمهوری اسلامی ایران به دلیل رویکردهای اصولی خود در دهه های اخیر به یکی از اضلاع بازی قدرت و موازنه قوا در این منطقه تبدیل شده و در بطن این تحولات قرار گرفته است. طبعا این وضع مورد پسند قدرت‌هایی که اندیشه استیلا بر این منطقه حساس و راهبردی جهان را دارند و زیرکانه رژیم صهیونیستی را در این منطقه به‌وجود آورده و به‌صورت همه جانبه از آن حمایت می کنند، نیست؛ لذا به هر وسیله ای متوسل می شوند تا نقش ایران را تضعیف و اثرگذاری آن را خنثی کنند.

دنیای غرب با محوریت آمریکا که مدت‌ها برتری و پیشگامی اسرائیل را تبلیغ و آن را کشور دموکراتیک منطقه می نامید و طراحی گسترده ای برای عادی سازی مناسبات کشورها با آن می کرد اکنون با وضعیتی روبه‌رو شده که به‌رغم همه ابزارهای در اختیار، پرده ها برافتاده و چهره هولناک و بی رحم خود و مولود نامشروعش را در برابر افکار عمومی جهان به نمایش گذاشته است.  

نگاهی به گذشته نشان می دهد که ایران به‌رغم طراحی های خصمانه روند قدرت یابی خود را طی کرده و هوشمندانه در بسیاری موارد، خویشتنداری همراه با هزینه ها در پیش گرفته است. با این وجود مدتی است که سرکردگان رژیم صهیونیستی که در بن‌بست ویرانگری در موضوع غزه و مسائل منطقه ای قرار گرفته اند اندیشه شیطانی دامن زدن به بحران و نجات خود از این باتلاق را دنبال می کنند.

عبور از خطوط قرمز و به شهادت رساندن فرماندهان و نیروهای ایرانی و حمله به سفارت کشورمان در دمشق که با پاسخ قاطع مواجه شد بخش جدیدی از سیاست خارجی ایران همراه با جدیت و قاطعیت را به نمایش گذاشت. در ادامه، ترور آقای اسماعیل هنیه، رئیس بخش سیاسی جنبش حماس در تهران آن هم در زمانی حساس که مراسم تحلیف رئیس جمهوری جدید ایران انجام شد، لایه های جدیدی از دشمنی و بازی کثیف رژیم صهیونیستی را آشکار کرد. 

پیرو این جنایت مقام معظم رهبری اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران خونخواه مهمان خود که در سرزمینش به شهادت رسیده، خواهد بود و پاسخ سختی خواهد داد و بدین ترتیب فصل جدیدی از منازعه در منطقه و مواجهه با رژیم صهیونیستی آغاز شد.

متعاقب این اعلام، تماس های گسترده ای از سوی سران کشورها خصوصا محور غربی با مقامات کشورمان گرفته شده است و خواهان خویشتنداری و عدم پاسخ ایران به شرارت و گستاخی رژیم صهیونیستی هستند. غربی ها که حامی و مشوق رژیم صهیونیستی و در واقع شریک جرم آنان خصوصا در جنایات علیه مردم غزه هستند نه تنها هیچ گونه اعلام همدردی با ایران و محکومیت جنایت رخ داده را نکردند بلکه گستاخانه تنها به عدم اقدام ایران پای می فشارند. این در حالی است که آنان حداقل می توانند به‌عنوان نشانه ای از حسن نیت به کشتار و قتل عام مردم غزه پایان داده و تل آویو را تحت فشار قرار دهند.

اما ایران با آرامش و طمانینه همراه با قاطعیت و صلابت ابتکار عمل را در دست دارد و صحنه را مدیریت می کند. واقعیت این است که در مقابل جنایت انجام شده، هم اقدام و هم عدم اقدام، تبعات و هزینه های خود را دارد. مساله پیچیدگی ها و لایه های خود را دارد و طبعا ایران همه جوانب و سود و زیان ها را در نظر خواهد گرفت. در این راستا آغاز ریاست جمهوری جناب آقای پزشکیان و تیم جدید دیپلماسی یک فرصت و امکان است که نباید کم اهمیت تلقی شود. 

دنیای تعاملات و دیپلماسی مملو از حوادث و رخدادهاست و فرصت های پدیده آمده همیشه حساسیت خود را دارند و مقطع آغاز دیپلماسی دولت جدید نیز یک امکان در این زمینه است هر چند سیاست های اصولی ایران مستمر و پایدار و منطبق بر یک دستگاه محاسباتی است که اصول کلی آن از سوی مقام معظم رهبری تعیین و ابلاغ می شود.

و یک نکته مهم اینکه صلابت و اقتدار ایران بسیار مهم است. کشور ما در مقاطع مختلف خصوصا در دو تجربه عین الاسد و عملیات وعده صادق نشان داده که در سخت ترین شرایط و دشواری تصمیم، به تعرض به منافع و امنیت ملی خود پاسخ داده و طبعا باید این اصل به اثبات برسد که اقدام علیه ایران عکس العمل و هزینه دارد و با عملیات علیه کشورهای دیگری که امکان واکنش ندارند متفاوت است. این موضوعی کانونی است و البته از سوی دیگر محاسبه جوانب و پاسخ خوب و به‌موقع که هم پیام منتقل شود و هم کشورها ایران را کشوری مقتدر و مسئولیت پذیر بدانند و روی آن حساب کنند نیز از الزامات رفتار در این مقطع است.

در مجموع باید شرایط منطقه را به صورت فرآیندی ببینیم و بدون تردید جمهوری اسلامی ایران این مرحله را با موفقیت و سربلندی پشت سر خواهد گذاشت و گام مهمی در تحقق اهدافی که ملت بزرگ ایران در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی و چشم انداز توسعه با آن مواجه است پیش خواهند رفت و البته اجازه نخواهند داد طراحی های کینه توزانه آن را از توجه به هدف اصلی بازدارد.