عربستان پشت ایران را خالی می‌کند؟

دیپلماسی ایرانی: در یادداشت هفته گذشته گفتیم که با توجه به بن بستی که در بحران غزه پدید آمده، آمریکا و متحدانش در منطقه با عنوان کردن طرح  دو دولت که رژیم صهیونیستی پیوسته آن را رد کرده ؛ این بار این طرح را نه در چارچوب دوجانبه بین اسرائیل و فلسطینی ها بلکه در چارچوب یک استراتژی بزرگ منطقه ای به گونه ای مطرح می کنند که هیچ طرفی نتواند با آن مخالفت کند. نشانه های چندی در تأیید این نظر وجود دارد.

 اولا: آنها مساله دو دولت را به  مجمع عمومی سازمان ملل متحد بردند و با آراء مثبت زیادی آن را تصویب کردند. هرچند مصوبات مجمع عمومی الزامی برای اجرا ندارد، اما با توجه به تاثیر کشتار بیرحمانه ارتش صهیونیستی در نوار غزه بر افکار عمومی جهانیان،  طرح ایجاد یک دولت فلسطینی در کنار اسرائیل می تواند به عنوان یک راه حل سیاسی برای پایان دادن به نسل کشی در غزه مورد موافقت افکار عمومی قرار گیرد و دولت جو بایدن در شرایط کارزار انتخاباتی می تواند ادعا کند که پایان دادن به کشتار در غزه از طریق  ایجاد یک چهارچوب سیاسی بین المللی امکانپذیر است و آمریکا در این مورد تلاش لازم را به عمل می آورد.

ثانیا: بلافاصله چند کشور اروپائی و بطور مشخص اسپانیا، ایرلند و نروژ دولت فلسطین را به رسمیت شناختند. این اقدام که ممکن است کشورهای دیگری نیز بدان ملحق شوند به ابعاد بین المللی طرح کمک می کند. آنها کشوری را به رسمیت می شناسند که هنوز وجود خارجی ندارد. نه سرزمین مشخصی دارد و نه شکل و خصوصیات آن روشن است. لذا مفهوم این به رسمیت شناختن ها  این است که چنین کشوری حتما باید ایجاد شود.

ثالثا: موافقت عربستان سعودی با عادی سازی روابط با اسرائیل منوط به موافقت اسرائیل با تشکیل دو دولت شده است و این مهمترین بخش این طرح است زیرا مدت ها بود که هم آمریکا و هم رژیم صهیونیستی تلاش می کردند سعودی را قانع کنند تا به جرگه رژیم هایی که با اسرائیل روابط عادی برقرار کرده اند بپیوندد. با توجه به موقعیت پادشاه عربستان سعودی به عنوان خادم الحرمین، مکه و مدینه، موافقت سعودی با به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و ضربه ای به محور مقاومت نیز محسوب می شود. 

اما سعودی ها هرچند تا کنون امتیازاتی به اسرائیل داده اند اما حاضر به ایجاد روابط رسمی دیپلما تیک با رژیم نشده اند و حاضر نیستند چنین کارتی را رایگان در اختیار رژیم صهیونیستی قرار دهند. از نظر آنها بهای این کارت پذیرش تشکیل دولت مستقل فلسطینی در اراضی اشغالی سال 1967 است یعنی همان طرحی که در سال 2002 توسط شاهزاده عبدالله در کنفرانس سران عرب در بیروت مطرح شد و اسرائیل به شکل اهانت آمیزی آن را رد کرد. 

در کنفرانس سران عرب نیز که اخیرا در منامه ، پایتخت بحرین تشکیل شد، ستاره کنفرانس نه پادشاه بحرین، بلکه محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی بود و همه نشانه ها حاکی از آن بود که نقش اصلی در طرح بین المللی جدید را قرار است محمد بن سلمان ایفا کند و گوئیا سران عرب به این کنفرانس آمده اند تا به بن سلمان وکالت بدهند .

هرچند هدف مهمتر این طرح کشاندن فرش از زیر پای محور مقاومت است اما به نظر می رسد که شاهزاده جوان سعودی بسیار زیرکانه عمل می کند و مایل نیست خود را در برابر محور مقاومت قرار دهد و یک دلیل آن اهمیتی است که به روابط دوجانبه اش با جمهوری اسلامی می دهد و اقدام سعودی در اعزام هیئت بلند پایه ای به ریاست امیر فیصل بن فرحان ، وزیر امور خارجه، به  تهران برای ابراز تسلیت و همدردی در پی شهادت مرحوم رئیسی و همراهان ایشان را در این چهارچوب می توان تحلیل کرد.

اکنون این پرسش نیز مطرح است که در فرض موفقیت این طرح و آغاز مذاکرات، چه طرفی از سوی فلسطین مذاکره خواهد کرد. همه می دانند که تشکیلات خودگردان محمود عباس مشروعیت لازم برای ورود در مذاکرات را ندارد و باید حماس را به نوعی در این مذاکرات شرکت داد. دولت نتانیاهو به شدت مخالف شرکت حماس است اما آمریکایی ها معتقدند که در این شرایط سخت نوار غزه، باید حماس را قانع کرد که اسلحه را کنار بگذارد و به عنوان یک حزب سیاسی برای نجات غزه و تشکیل دولت فلسطین وارد مذاکره شود.در این زمینه نتانیاهو که می داند در این طرح جائی ندارد و باید کنار گذاشته شود، در یک موضعگیری عجیب، و برخلاف اهمیتی که در گذشته به روابط با عربستان سعودی می داد، اعلام کرده که عادی سازی روابط با عربستان سعودی در اولویت اسرائیل نیست.

این یعنی نتانیاهو کل طرح پوشش بین المللی را قبول ندارد.  اما حماس با عملیات اخیر در اردوگاه جبالیا در شمال نوار غزه و ایجاد کمین برای نظامیان رژیم که به قتل و مجروح شدن و اسارت شمار  زیادی از افراد و افسران رژیم انجامید و نیز شلیک یک رشته موشک از شمال نوار به تل آویو نشان داد که حماس پس از هشت ماه مقاومت، همچنان نیرومند و رقم سختی در معادله است و هیچکس نمی تواند آن را نادیده بگیرد یا برایش تعیین تکلیف کند. در مقابل ارتش صهیونیستی که از هر حیث در بن بست قرار گرفته با کشتار اخیر و به آتش کشیدن اردوگاه پناهندگان فلسطینی در رفح نشان داد که در نهایت درماندگی کاری جز کشتار بی سابقه غیر نظامیان بویژه  زنان و کودکان از آن بر نمی آید.